Hukuk Ansiklopedisi
1 Ekim – Hukuk Takvimi
| 1730 | Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa, Patrona Halil isyanını çıkaranların istekleri doğrultusunda Padişah III. Ahmet tarafından boğduruldu. | |
| 1887 | Birleşik Krallık, Belucistan’ı işgal etti. | |
| 1918 | İngiliz istihbarat subayı T. E. Lawrence yönetimindeki Arap güçleri Şam’ı ele geçirdi. Beyrut bağımsızlığını ilan etti. | |
| 1940 | Einstein, Amerikan vatandaşlığına kabul edildi. | |
| 1942 | Bakanlar Kurulu, eğlence yerlerinin saat 22:00’de kapatılması kararını aldı. | |
| 1946 | Nazi yetkililerinin yargılandığı Nürnberg Mahkemesi yargılamaları sona erdi ve hükümler açıklandı. 1946- Nazi yöneticilerinin yargılandığı Nürnberg Mahkemeleri’nde karar açıklandı: 12 ölüm, 3 müebbet, 4 muhtelif hapis cezası. Nürnberg Duruşmaları sonunda NSDAP, SS, Gestapo ve Güvenlik Örgütü’nün tüm Nazi siyasi kadroları da suçlu bulundu.  | |
| 1947 | Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti kuruldu. Başkan Ordinaryüs Profesör Dr. Ali Fuat Başgil. Cemiyetin amacı, siyasete karışmaksızın her türlü totaliter gidişe ve taassuba karşı çıkmak olarak açıklandı. | |
| 1947 | Hukukçu ve siyasetçi Ertuğrul Günay doğdu. 1969 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Üniversiteden mezun olduktan sonra Ordu’da avukatlığa başladı. 1973 yılında CHP Genel Merkezi’nin 50. kuruluş yılı nedeniyle açtığı yarışmada ‘Devlet Partisi’nden Halk Partisi’ne’ başlıklı yazısıyla birincilik ödülü aldı. 1974-1977 yılları arasında CHP Ordu İl Başkanlığı yaptı. 1977 seçimlerinde en genç milletvekili olarak meclise girdi. 2007 Türkiye genel seçimleri öncesi Adalet ve Kalkınma Partisi’ne geçti. Seçimlerde İstanbul milletvekili seçildi. Recep Tayyip Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e sunulan atama teklifi ile 31 Ağustos 2007’de Kültür ve Turizm Bakanı olarak atandı. 17 Aralık soruşturması sonrası 27 Aralık 2013’te partinin tepesinde gelişen ‘mağrur ve mütehakkim anlayış’ gerekçesiyle AK Parti’den istifa etti. | |
| 1949 | Mao Zedung önderliğinde Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu Tienanmen Meydanı’nda resmen ilan edildi. “Halk” dört sosyal sınıfın koalisyonu olarak tanımlandı: İşçiler, köylüler, küçük burjuvazi ve milli kapitalistler. | |
| 1959 | Hakim, İtalya Cumhuriyeti’nin 1. Cumhurbaşkanı, gazeteci ve siyasetçi Enrico Roberto De Nicola yaşamını yitirdi. (Doğumu: 9 Kasım 1877 ) Hukuk Fakültesini bitirdikten sonra ceza avukatı olarak göreve başladı. Avukat olarak bu alanda ün yapmış isimlerden biri oldu. 1909 yılında milletvekili olarak meclise girdi. De Nicola, bu görevini faşizmin İtalya’yı ele geçirişine kadar yürüttü. 1920-1924 yılları arasında Meclis Başkanı olarak görev yaptı. Benito Mussolini başbakan olunca siyasetten çekildi. 1955 yılında Cumhurbaşkanı tarafından Anayasa Mahkemesine üye seçildi ve bu mahkemenin 1956 yılında başkanı oldu. 26 Mart 1957 tarihinde Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’ndan istifa etti. 1 Ekim 1959 tarihinde 82 yaşında iken öldü. | |
| 1960 | Kıbrıs, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı. | |
| 1960 | Nijerya bağımsızlığını ilan etti. | |
| 1963 | Cezayir Devlet Başkanı Ahmet Bin Bella, ülkede Fransızlara ait tüm toprakların kamulaştırılması emrini verdi. | |
| 1966 | Danıştay Dava Daireleri Kurulu, hükümetin petrol hattı işçilerinin grevinin ertelenmesi için aldığı kararla ilgili olarak, “Dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasına” karar verdi. | |
| 1959 | Barbadoslu kadın avukat ve siyasetçi Mia Mottley doğdu. (Doğumu: 1 Ekim 1965) Londra Ekonomi Okulu, Queen’s College, United Nations International School’da okudu. 24 Mayıs 2018 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerde Mottley’in genel başkanlığını üstlendiği Barbados İşçi Partisi parlamentoda mümkün olan 30 sandalyenin tamamını elde ederek meclisteki tek siyasi parti oldu. Mottley seçim sonrasında başbakanlık görevini Freundel Stuart’tan devralarak ada ülkesinin ilk kadın başbakanı olarak makama çıktı. Barbados’ta 25 Mayıs 2018 tarihinden bu yana başbakanlık makamında bulunmaktadır. | |
| 1970 | İsrail yolcu uçağını kaçırmaya teşebbüsten İngiltere’de tutuklu bulunan Filistinli gerilla Leyla Halid serbest bırakıldı. | |
| 1976 | TÖB-DER Genel Merkezi, DGM’lere karşı Ankara/Tandoğan’da kitle örgütleriyle birlikte yapılan son mitingde “siyasi nitelik bulunduğu” gerekçesiyle Ankara Valiliği’nce kapatıldı. Türkiye genelindeki İl şubelerinin mühürlenmesine başlandı. | |
| 1976 | CHP’li Ankara Belediye Başkanı Vedat Dalokay “temizlik işçilerinin direnişiyle ilgili hiçbir önlem almadığı” gerekçesiyle Milliyetçi Cephe hükümetinin İçişleri Bakanı MSP’li Oğuzhan Asiltürk tarafından görevden el çektirildi. Dalokay, Danıştay’a başvurdu. | |
| 1978 | Tuvalu, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti. | |
| 1979 | Niğde Cezaevi’nde 300 tutuklu açlık grevine başladı. | |
| 1980 | İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı açıklama yaptı: “Direniş eylemlerine giren öğrencilerin okullarıyla ilişikleri kesilecek ve sıkıyönetim bölgesi dışına çıkarılacaktır. Suçlu görülen öğretici ve yöneticiler ise İstanbul dışına atanacak veya işlerine son verilecektir.” | |
| 1982 | Kenan Evren, 12 Eylül Darbe Anayasasını tanıtmak” için Burdur’da konuştu: “Anayasa için Hayır diyen menfi düşünceliler ile mücadele edeceğiz….. Birtakım menfi düşünceli kişiler bayram tebriklerinin arkasına “Anayasa’ya hayır deyin” yazıyorlarmış.” | |
| 1985 | Avrupa Konseyi 108 No’lu Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireyleri Korunması Sözleşmesi, 1970’li yıllardan itibaren başlayan kişisel verilerin korunması alanındaki çalışmalar neticesinde 28 Ocak 1981 tarihinde Strazburg’da imzaya açılarak kabul edilmiş ve 1 Ekim 1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir. | |
| 1992 | Alman Yeşil politikacı ve ekofeminist aktivist Petra Karin Kelly hayatını kaybetti. (Doğumu: 29 Kasım 1947) Avrupa Komisyonu’nda çalışırken Almanya ve diğer ülkelerde çok sayıda barış ve çevre kampanyasına katıldı. Avrupa Komisyonu‘nda iki yıl çalıştıktan sonra, Ekonomik ve Sosyal Komite de kadın haklarını savunduğu bir idari göreve geçti. Hem Almanya’da hem de dünya çapında öne çıkan ilk Yeşil Parti olan Alman Yeşiller Partisi’nin kurucu üyesidir. 1982’de ‘ekolojik kaygıları silahsızlanma, sosyal adalet ve insan haklarıyla birleştiren yeni bir vizyonu oluşturduğu ve uyguladığı’ için Doğru Geçim Ödülü’ne layık görüldü. | |
| 1992 | Kadınların da harp okullarına alınmasına ilişkin yasa tasarısı TBMM’de kabul edildi. | |
| 1996 | Diyarbakır Cezaevi’nde 10 mahkumun dövülerek öldürülmesine dair tutuklu yakınları, partiler ve örgütler suç duyurusunda bulundu. | |
| 1999 | Kendisine işkence yapan polisleri teşhis edeceği duruşma öncesinde gözaltına alınıp işkencede hayatını kaybeden Süleyman Yeter’in sağken şikayetçi olduğu 8 polisin yargılandığı davanın duruşması yapıldı. | |
| 2002 | -ABD’de Milli Güvenlik Giriş-Çıkış Kayıt Sistemi yürürlüğe girdi. | |
| 2004 |
| |
| 2024 | Marmara Kapalı Cezaevi, bir mahkuma gönderilen “Mekap” marka spor ayakkabıya izin vermedi. Ayakkabıya cezaevi idaresi tarafından el konuldu. Ayakkabının “Ceza ve İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelik” maddelerine uymadığı kaydedildi. Silivri İnfaz Hakimliği’ne yapılan itiraz üzerine hakimlik başvuruyu reddetti ve ayakkabının verilmemesine hükmetti. Kararda, “söz konusu markanın PKK ile özdeşleştiği bilinmektedir” denildi. | |
| 2024 | İYİ Parti, yabancılara döviz ve gayrimenkul karşılığı vatandaşlık verilebilmesinin önünü açan Cumhurbaşkanlığı kararının iptali için Danıştay’a dava açtı. Yapılan basın açıklamasında, “Cumhurbaşkanı tarafından istisnai yollarla dağıtılmış vatandaşlıkların tamamının anayasaya aykırı olduğu” belirtilerek, “..kanunlara aykırı olarak Suriyeli sığınmacılara dağıtılmış 238 bin vatandaşlığın tamamının iptali için de hukuki süreç başlatmış bulunuyoruz” denildi. | |
| 2024 | Tunus’ta 6 Ekim’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde yarışacak üç adaydan biri olan Ayachi Zammel, belgede tahrifat gerekçesiyle 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Zammel dahaönce tutuklanmıştı. | |
| 2024 | Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu avukat, gazeteci, haber ve televizyon sunucusu Güneri Cıvaoğlu yaşamını yitirdi. | |
| 2024 | “Adil yargılanma hakkı” temasıyla 22- 28 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan 14. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali’nin Sinema Onur Ödülünün oyuncu Füsun Demirel’e, Sinemaya Katkı Ödülünün görüntü yönetmeni Çetin Tunca’ya, Akademik Onur Ödülünün de Prof. Dr. Sami Selçuk’a verileceği açıklandı. | |
| 2024 | İstanbul Barosu Başkanı Filiz Saraç’ın Çağlayan Adliyesi’ne girişi sırasında çantası özel güvenlikler tarafından aranmak istedi. Bunun üzerine adliyede arbede yaşandı. | |
| 2024 | Antalya’da 1 kişinin öldüğü teleferik kazasının Antalya 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen üçüncü duruşmasında, tutuklu 5 sanığın tutukluluğunun devamına karar verildi. Tutuksuz yargılanan Kepez Belediye Başkanı Mesut Kocagöz’ün, kamu görevleri nedeniyle davalara katılma zorunluluğunun kaldırılması talebi kabul edildi. Kocagöz soruşturma aşamasında tutuklanmış, ilk duruşmada adli kontrol ile tahiye edilmişti.. | |
| 2024 | Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bartın’da çöp döküm sahasına giden yola atık bıraktığı belirlenen İl Özel İdaresi ve 4 belediyeye toplam 6 milyon 495 bin 270 TL idari ceza uyguladı. | |
| 2024 | Yargıtay’ın “propaganda suçunun unsurları oluşmadığı” gerekçesiyle bozma kararı vermesi sonucunda İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülen davada Eski (HDP) Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ hakkında beraat kararı verildi. | |
