Hukuk Ansiklopedisi Herkes İçin Adalet
10 Aralık – Hukuk Takvimi – Hukuk Tarihinde Bugün
1783 |
Porto Rikolu yazar María Bibiana Benítez doğdu. (Ölümü: 18 Nisan 1873) Porto Riko’nun ilk kadın şairi ve adanın ilk oyun yazarıdır.
|
1883 |
Sovyet hukukçu ve diplomat Andrey Yanuaryeviç Vışinski doğdu. (Ölümü: 22 Kasım 1954) Kiev Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördü. 1903’te Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin Menşevik kanadında yer aldı. 1913 yılında avukat oldu. 1920 yılında Rus Komünist Partisi’ne katıldı. Moskova Devlet Üniversitesi’nde ders verdi. 1931 yılında Rusya SFSC Başsavcılığı’na, 1933 yılında SSCB Başsavcı Yardımcılığı’na, 1935 yılında da SSCB Başsavcılığı’na getirildi. Savcı olduğu dönemde hukuk kuramcısı olarak ünlendi. 1928 yılında Eğitim Komiserliği’nde danışmanlığa atandı. Savcılık görevinde iken sabotajlara ve karşı-devrimci eylemlere karışmakla suçlanan kişilerle ilgili çeşitli davalarda savcılık yaptı. 1933 yılında ünlü Sovyet hidroelektrik santrallerini sabote etmek girişimiyle suçlanan İngiliz mühendislerin yargılandığı Metro-Vickers Davası sırasında kamuoyunda tanındı. 1940 yılında Komünist Parti Merkez Komitesi üyeliğine ve Dışişleri Komiserliği Yardımcılığına getirildi. 1949’da Dışişleri Bakanı oldu. Sovyet lider Stalin 1953 yılında öldükten sonra SSCB’nin Birleşmiş Milletler daimi temsilciliği görevini üstlendi ve Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı olarak diplomasi alanında çalıştı. 1954’te kalp krizi sonucunda yaşamını yitirdi.
|
1890 |
Macar hukukçu, diplomat ve siyasetçi László Bárdossy doğdu. (Ölümü: 10 Ocak 1941) Berlin ve Paris’te hukuk eğitimi aldı ve Almanca, Fransızca ve İngilizce öğrendi. 1913’te Macaristan Kültür ve Eğitim Bakanlığı’nda katip yardımcısı olarak kariyerine başladı. 1918’de sekreter yardımcısı oldu. Pest İlçesi eğitim komiseri olarak bakanlıkta yükseldi. 1922’de yeni kurulan Hariciye Nezareti’ne önce müdür yardımcısı sonra matbaa şefi olarak geçti. 1934’ten itibaren Macaristan’ın Romanya büyükelçisi oldu.
|
1898 |
İspanyol-Amerikan Savaşı sonrası Küba, İspanya’dan bağımsızlığını kazandı. |
1906 |
Theodore Roosevelt, Rus-Japon Savaşının sona ermesinde oynadığı arabuluculuk rolünden ötürü, Nobel Barış Ödülü’nü alan ilk Amerikalı oldu. |
1948 |
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi(İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi) 10 Aralık 1948 tarihinde kabul edildi. Bu tarihten sonraki neredeyse tüm insan hakları belgelerinin başında Evrensel Beyannameye kuvvetli atıf yapmakta, yapılan düzenlemelerin insanlığın ortak barışına hizmet etmesi gerektiği vurgulanmaktadır. |
1950 |
Temel hak ve özgürlükler alanındaki belgelerin anayasası olarak nitelendirilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin imzalandığı 10 Aralık günü dünya genelinde insan haklarının korunması ve güvence altına alınması hususunda insanların bilgilendirilmesi, insan hakları bilincinin yaygınlaştırılması amacıyla Evrensel Bildirgenin kabul edilişinin yıl dönümünde, 1950’den itibaren bütün dünyada İnsan Hakları Günü olarak kutlanmaktadır. |
1961 |
Hukukçu ve siyasetçi İsmet Yılmaz doğdu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitim gördü. 1990 yılında Malmö’de bulunan Dünya Denizcilik Üniversitesi‘nde Master derecesini “Gemi İşletmeleri Teknik Yönetimi” alanında yaptı. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Özel Hukuk alanında iki ayrı yüksek lisans yaptı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Özel Hukuk alanında doktorasını tamamladı. 20 yıl kamuda ve özel şirketlerde denizcilik sektöründe Mühendis ve Müşavir Avukat olarak hizmet verdi. 31 Aralık 2002–8 Mayıs 2007 tarihleri arasında Denizcilik Müsteşarlığında Müsteşar olarak görev yaptı. Türk Telekom Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği görevini yürüttü. 2011 yılında kurulan 61. Türkiye Hükûmetinde Millî Savunma Bakanı olarak yer aldı. 2016 yılında Millî Eğitim Bakanı oldu. |
1963 |
Zanzibar Sultanlığı, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı. 26 Nisan 1964’te Tanzanya ile birleşti. |
1964 |
Martin Luther King, Nobel Barış Ödülü’nü aldı. |
1964 |
Hukukçu Abdurrahim Karslı doğdu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitim gördü. 1985 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul Hukuku ve İcra İflas Hukuku Anabilim Dalında araştırma görevlisi olarak akademik kariyerine başladı. Daha sonra yurt içi ve yurt dışında dil eğitimi ve araştırma faaliyetlerinde bulundu. 1993’te doktora eğitimini tamamladı. 1996’da Yardımcı Doçent oldu. 28 Şubat döneminde, Kemal Alemdaroğlu ve ekibi tarafından görevden alındı. İdari dava yoluyla görevine geri döndü. 2001 tarihinde doçentlik unvanını aldı. 2010 yılında Profesörlük kadrosuna atandı. Medeni Usul Hukuku ve İcra İflas Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanlığı’nı yürüttü. Batık Egebank ve Yurtbank davalarında bilirkişi olarak raporlar hazırladı ve birçok batık bankayı tasfiye etti. Bu davalar sonucunda 2003 yılında silahlı saldırıya uğradı.7 Temmuz 2014 tarihinde Merkez Parti’yi kurdu ve başkanlığını üstlendi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki görevinden KHK ile ihraç edildi.
|
1977 |
Uluslararası Af Örgütü, Nobel Barış Ödülü kazandı. Uluslararası Af Örgütü, insan haklarına saygı gösterilmesi, insan hakları ihlallerinin engellenmesi ve bu hakların korunması için çalışan ve uluslararası alanda faaliyet gösteren küresel bir sivil toplum kuruluşudur. Kuruluşun amacı, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi tarafından kabul edilen insan haklarına ve diğer uluslararası insan hakları standartlarına tüm insanların erişebilmesini sağlamaktır.
|
1987 |
İnsan Hakları Derneği, “Genel Af ve Ölüm Cezalarının Kaldırılması” talepli 130 bin imzalı dilekçeyi Meclis Genel Sekreterliği’ne sundu. |
1988 |
Üniversitelerde baş örtüsüne izin veren yasa Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından veto edildi. Öğrenci affı yasası, Meclis’te tekrar kabul edildi. |
1994 |
Avukat Keith St John Joseph yaşamını yitirdi. (Doğumu: 17 Ocak 1918) Magdalen Koleji‘nde Hukuk okudu ve onur derecesi aldı. 1946’da All Souls College’ın Ödül Üyesi seçildi. 1945’te Alman Yahudileri için Merkezi İngiliz Fonu’nun (şimdiki Dünya Yahudileri Yardımı) Savaş Sonrası Yetimler Komitesi’nin liderliğine katıldı. 1958’de Lloyd’s of London’da sigortacı oldu. Hıristiyan demokrasisinden esinlenen bir ekonomik ve sosyal sistem olan sosyal piyasa ekonomisi kavramını Britanya’ya ilk tanıtan kişiydi. Aynı zamanda Politika Araştırmaları Merkezi’nin kurucularından biri oldu. Muhafazakar Parti üyesi olarak dört başbakanın altında bakan olarak görev yaptı. Thatcherizm’in yaratılmasında kilit bir rol oynadı. |
2002 |
Eski Amerikan Başkanı Jimmy Carter, 1970’lerde Orta Doğu’da sürdürdüğü diplomatik arabuluculuklarından dolayı, Nobel Barış Ödülü’nü aldı. |
2007 |
Hukukçu, iktisatçı, akademisyen ve eğitimci Prof. Dr. Sabahattin Zaim yaşamını yitirdi. (Doğumu: 15 Mayıs 1926) 1947 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde lisans eğitimi aldı. 1950 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitim gördü. 1953 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi sosyal siyâset kürsüsüne asistan oldu ve aynı üniversitede doktor, doçent, profesör ve kürsü başkanı olarak görev yaptı. Suudi Arabistan’daki Melik Abdülaziz Üniversitesi’nde misafir öğretim üyesi olarak gitti. Sakarya Üniversitesi’nde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nin kurucu dekanlığını yaptı. 1997-1998 yıllarında YÖK üyeliği yaptı. Çeşitli dillere çevirileri yapılan 20 kitabı, 174 makalesi yayınlandı. 10 Nisan 2010 ‘da anısına İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi kuruldu.
|
2012 |
İspanyol avukat, siyasetçi, aktivist, militan Antonio Cubillo yaşamını yitirdi. (Doğumu: 3 Temmuz 1930) La Laguna Üniversitesi’nden hukuk diploması aldı. 1963’te Kanarya Adaları Bağımsızlık Hareketi’ni kurdu. 1970’lerin sonlarında Kanarya Adaları’nın İspanyol yönetiminden bağımsızlığını kazanmak için bir kampanya başlattı. 1978’de İspanya İçişleri Bakanlığı’nın güvenlik güçleriyle bağlantılı bir suikast girişiminde sakatlandı. 2002 yılında İspanya Yüksek Mahkemesi, İspanya Hükümeti’nin 1978 suikast girişiminde Cubillo’ya karşı devlet terörü işlediğini kabul etti ve Devlet ilk kez resmi olarak sivillere karşı suç işlediğini kabul ederek tazminat ödedi. 2011 yılında, Cubillo: The Story of a State Crime adlı bir belgesel , devletin rolünü vurgulayan ulusal televizyonda gösterildi. |
2016 |
2016 Anayasa Değişikliği Teklifi meclise sunuldu. |
2021 |
Sağlık meslek örgütleri ve insan hakları sivil toplum kuruluşları COVID-19 pandemisi döneminde ortaya çıkan “sağlık ve yaşam hakkı ihlallerindeki sorumlulukları” nedeniyle Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve diğer sağlık temsilcileri hakkında suç duyurusunda bulundu. Polis, şikayetin ardından basın açıklaması yapmak isteyen kuruluşlara izin vermedi. |
2021 |
Osman Kavala’nın tutukluluğuna itiraz, üst mahkeme olan 14. Ağır Ceza Heyeti tarafından reddedildi. |
2021 |
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu; 2021 yılı şubat ayında yaptığı grup konuşması ile ilgili haberlerin yayından kaldırılması için başvuran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatının istemini kabul ederek yayın yasağı getiren hakimi, Hakimler Savcılar Kurulu‘na (HSK) şikayet etti. |
2021 |
HDP Milletvekilleri, tutuklu bulunan HDP’liler ve cezaevine öldüğü açıklanan Garibe Gezer için Meclis Genel Kurulu’nda eylem yaptı. |
2021 |
KONDA Genel Müdürü Bekir Ağırdır, Civil Right Defenders için yaptıkları Türkiye toplumunda insan hakları algısı ve farkındalığı araştırmasının sonuçlarını Haklar Raporu’nda değerlendirdi. Ağırdır, “Her 100 kişiden 73’ü Türkiye’de insan hakları sorunu olduğunu düşünüyor.” dedi. |
2021 |
Kırgızistan Milli Güvenlik Devlet Komitesi, İstanbul’da Reina’ya terör saldırısı gerçekleştiren zanlının Kırgızistan’da düzenlenen operasyonda yakalandığını duyurdu. |
2021 |
HAYTAP, Hayvanları Koruma Kanunu‘nda yapılan değişikliğin doğuracağı bazı olumsuz sonuçlar hakkında basın açıklaması yaptı. |
2021 |
Milli Yol Partisi’nin kuruluş dilekçesi, İçişleri Bakanlığı’na partililerce verildi. Partinin genel başkanı olması beklenen Remzi Çayır, “Yaklaşık 2 ay içerisinde 70 ilde teşkilatlanmış ve genel kongresini yapmış bir hareket olacağız” dedi. |
2021 |
İnsan hakları savunucuları 10 Aralık İnsan Hakları Günü’nde pek çok şehirde açıklama yaptı: “Cezasızlıkla mücadele etmeye ve insan haklarına saygıyı yükseltmeye devam edeceğiz.” dedi |
2021 |
İstanbul Otomobilciler Esnaf Odası (İTO)’nın, İBB’ye açtığı dava reddedildi. İTO, yüz kızartıcı davranışlarda bulunması durumunda belgelerinin iptal edilmesi yargıya taşımıştı. |
2021 |
Akademisyen Selim Temo, KHK ile atıldığı üniversitedeki görevine dönme yönündeki talebine OHAL Komisyonu’nun ret kararı vermesinin ardından eski YÖK Başkanı Yekta Saraç ve Artuklu Üniversitesi’nin eski ve yeni rektörlerine kına gönderdiğini açıkladı. |
2021 |
Tunceli iline yabani domuz avı için yurt dışından gelen 12 kişilik grup, av sürelerinin bitmesiyle kentten ayrıldı. Çevreciler, 20 yaban domuzu öldüren avcılara tepki gösterdi. |
2021 |
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın avukatlarının itirazı üzerine ilk derece mahkemesinin kararını kaldırarak, Canan Kaftancıoğlu’na verilen 56 bin TL tazminat kararını değiştirdi. Kaftancıoğlu’nun 290 bin lira ödemesine hükmedildi.
|
2021 |
CFWIJ, İnsan Hakları Günü’nde kadın gazetecilere yönelik şiddete dair rapor yayınladı. Rapora göre 2021 yılında 810 kadın gazeteci şiddet, tehdit ve taciz gibi vakalarla karşı karşıya kaldı. |
2021 |
Ticaret Bakanlığı, İzmir’de bir otomotiv bayiine stokçuluk yaptığı gerekçesiyle üst sınırdan 545 bin 550 lira idari para cezası verdi. |
2021 |
Londra’da resmi olmayan bağımsız bir mahkeme Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in, Sincan bölgesindeki Uygurlara ve diğer azınlık mensuplarına yönelik eylemlerini; soykırım, insanlığa karşı suç ve işkence olarak karara bağladı. |
2023 |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Yargıç olarak görev yapan İsviçreli bir hukukçu Mark E. Villiger (17 Mayıs 1950 – 10 Aralık 2023) yaşamını yitirdi. Villiger, Güney Afrika’nın Louis Trichardt kentinde doğdu. Mozambik ve Avusturya’nın Feldkirch kentinde büyüdü. Zürih Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitim gördü. 1983 yılında İnsan Hakları Komisyonu’nda sekreter olarak çalışmaya başladı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde 2006 yılından itibaren yargıç olarak görev aldı. 10 Aralık 2023’te 73 yaşında öldü. |
2024 |
Manisa’nın Saruhanlı ilçesindeki evinden yaklaşık 14 ay önce ‘Gazze’ye savaşmaya gidiyorum’ diyerek çıkan ve Suriye’de ordu güçleri tarafından yakalanarak cezaevine konulan Engin Arslan (30), özgürlüğüne kavuşmasının ardından Türkiye’ye döndü. |
2024 |
Eski Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Kayseri Valisi Gökmen Çiçek’e CİMER’e yazdığı şikayet dilekçesinde hakaret ettiği öne sürülen A.Ö’nin 2 yıla kadar hapis istemiyle yargılanmasına Kayseri 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde başlandı. |
2024 |
Gezi eylemleri sırasında göstericilere pala ile saldırdığı için ”Palalı Sabri’ lakabıyla anılan Sabri Çelebi’nin Beyoğlu’nda, 1 Şubat 2024’de bir gece kulübü önünde çıkan kavgada 9 kurşunla vurularak öldürülmesine ilişkin davada müebbet hapis ile yargılanan tutuklu sanıklar Çetin Görer ve Hüseyin Kırmızı İstanbul 20. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakim karşısına çıktı. |
2024 |
İsrail ile ticaret yapılmasını protesto eden gençlerin çıplak aramaya maruz kalmasına ilişkin olarak Saadet- Gelecek Grup Başkanvekili Bülent Kaya TBMM’de “Başörtülü bir kardeşinizle ilgili çıplak arama içinize siniyor mu?” şeklinde tepki gösterdi. AK Partili Hukukçu Özlem Zengin ise Adalet Bakanına çağrı yaparak “Bu aramaların rutin bir şey olmaktan çıkması, hakikaten yapılması gerekiyorsa yapılması ve yine mevzuata göre insan onuruna uygun bir biçimde yapılması ve bu işlemin bir cezaya dönüşmemesi gerekiyor” |
2024 |
Rap şarkıcısı Norm Ender’in Cumhuriyet’in 100. yılı için bestelediği ‘Parla’ adlı eserin, Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına alınacağı duyuruldu. |
2024 |
Zeytinburnu’nda Luna isimli kediye işkence ettiği iddiasıyla yargılanan sanığın yargılaması sona erdi. Cumhuriyet Savcısı ceza istedi. Sanık Avukatı Ümit Kocasakal dosyanın yeniden bilirkişiye gönderilmesini istedi. Mahkeme sanık hakkında beraat kararı verdi. Kararı değerlendiren İstanbul Barosu Hayvan Hakları Merkezi’nden Bahtiyar Güner, bilirkişi incelemesinin göz ardı edildiğini belirterek sanığın nüfuzu sayesinde beraat ettiğini iddia etti. |
2024 |
Uzungöl’de yöre halkının 36 gündür nöbet tuttuğu HES projesi için Danıştay, ÇED raporunun süresinin geçtiği için geçersiz olduğuna karar verdi. |
2024 |
İzmir’de, ‘Beşoklar’ olarak bilinen suç örgütüne yönelik operasyonda 44 kişi gözaltına alındı. Adliyeye sevk edilenlerin 32’si tutuklandı. |
