10 Eylül – Hukuk Takvimi
1797 |
Kadın hakları savunucusu Mary Wollstonecraft, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 27 Nisan 1759, Londra) Kadınların erkeklerden yaratılış gereği daha değersiz olmadığını, eğitim verilmediği için bu şekilde kabul edildiğini savundu. İnsan ve kadın hakları savunuculuğu yaptı. Fikirlerinin gerçek hayattaki yerini sürekli aradı. Fransa’da Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisinin yayınlandığı döneme tekabül eden Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) kitabıyla tanınmakta ve kadın hakları savunuculuğunun öncülerinden sayılmaktadır. ![]() |
1882 |
Almanya‘da ilk Antisemitizm konferansı açıldı. Antisemitizm Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, önyargı veya ayrımcılıktır genellikle bir ırkçılık türü olarak kabul edilmektedir. |
1894 |
Trafik cezası ilk kez Londra’da alkolü araç kullanan bir sürücüye kesildi. |
1910 |
Fransız hukukçu ve siyasetçi Gaston Defferre, doğdu. (Ölümü: 7 Mayıs 1986) Aix-en Provence Hukuk Fakültesi’nde okudu. 1931 yılından itibaren avukatlık yapmaya başladı. 1933 yılında genç bir sosyalist militan olarak SFIO‘ya girdi. Vichy Hükûmeti’ne karşı direnişçiler arasında yer aldı. 1945’ten ölümüne kadar neredeyse kesintisiz olarak Ulusal Meclis’te parlamenter olarak görev yaptı. ![]() |
1913 |
Amerikalı hukukçu, siyasetçi ve yargıç William Jay Gaynor, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 2 Şubat 1849) 1893-1909 yılları arasında New York Yüksek Mahkemesi‘nde yargıç olarak görev aldı ve New York Belediye Başkanlığı yatı. 9 Ağustos 1910 tarihinde eski bir belediye çalışanının düzenlediği suikasttan sağ kurtuldu ancak konuşma yetisini kaybetti. ![]() |
1919 |
St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak toprakları üzerinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu. |
1920 | Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü‘de kuruldu. |
1934 |
Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti‘ne kabul edildi. Milletler Cemiyeti, günümüzdeki Birleşmiş Milletler‘in temeli sayılabilecek bir organizasyondu. Amacı, ülkeler arasında yaşanabilecek sorunları barışçı yollarla çözmekti. |
1940 | Bakanlar Kurulu, Tan, Tasvir Efkar ve Haber gazetelerini yedişer gün kapattı. |
1960 | Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak amacıyla Venezuela’nın teklifiyle Bağdat‘ta başlayan ve Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt‘in katılımıyla 10 Eylül’de yapılan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960’ta OPEC kuruldu. OPEC petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 12 ülkenin oluşturduğu konfederasyondur. |
1960 |
Milli Korunma suçlarının affına, Millî Korunma teşkilât, sermaye ve fon hesaplarının tasfiyesine ve bazı hükümler ihdasına dair Kanun, 79 kanun numarası ile 10 Eylül 1960 tarihinde kabul edildi. Kanun ile, 3780 sayılı Milli Korunma Kanunu kapsamındaki suçlara ilişkin olarak haklarında soruşturma ve dava bulunanlar ve mahkum olanların suçları ve cezaları affedildi, cezalara bağlı neticeler de ortadan kaldırıldı. Millî Korunma Kanununun 64 üncü maddesinde belirtilen görevliler hakkındaki cezalar aftan istisna tutuldu. Türk Ceza Kanunu ve ilgili kanunlarda öngörülen suç ve ceza hükümlerine göre dava, soruşturma ve infazlara devam edildi. |
1970 | Amerika Birleşik Devletleri‘nin Türkiye‘de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Meclis‘te reddedildi. |
1971 |
Dev-Genç’in eski ve yeni genel başkanları ile 27 yürütme kurulu üyesi hakkında Sıkıyönetim Mahkemesi’nce tutuklama kararı verildi. |
1977 | Tekstil-iş kolunda 80 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme imzalandı. |
1979 | Türkiye İşçi Partisi Adana eski İl Başkanı Avukat Ceyhun Can öldürüldü. Ceyhun Can İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde yüksek öğrenimini tamamladı. Türkiye İşçi Partisi’nin 1972 sonrası kurucularındandı. TİP’in Adana İl Başkanlığını yaptı. Maraş katliamı davasının müdahil avukatları arasında yer aldı. 10 Eylül 1979’da yazıhanesinde öldürüldü.
https://www.youtube.com/watch?v=sMb1yR9BBjs |
1980 |
İzmir’de 2 Eylül günü polis tarafından çatışmada öldürülen TKP/ML- TİKKO militanı Ali Geçgel’in cenazesini almak isteyen abisi Munzur Geçgel’in polis tarafından gözaltına alındığı ve işkence yapılarak öldürüldüğü bildirildi. |
1980 |
Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı, kendilerine sol bir örgüt görüntüsü vererek silahlı gasp, adam kaldırma, kişi hürriyetini engelleme vb. eylemlerde bulunan MHP Yüksek Disiplin Kurulu eski üyesi A. Öncel ve 8 ülkücü hakkında 75 yıla kadar hapis istedi. |
1981 |
Yargıtay, toplatılan veya zoralımına karar verilen kitapların sadece bulundurulmasının suç oluşturmadığına karar verdi. |
1986 |
ANAP hükümeti tarafından İçişleri Bakanlığı Yasa Taslağı hazırlandı. Taslağa göre Gözaltına alınan, yargılandıktan sonra aklanan ya da mahkum olanlar hakkında fişleme yapılacak, siyasi suçlar nedeniyle gözaltına alınanlar için düzenlenen fişler hiçbir durumda iptal edilmeyip saklanacaktı. |
1987 |
Metris Askeri Ceza ve Tutukevi’nden tahliyelerinden sonra da süresiz açlık grevini 29 gündür sürdüren 4 eski tutuklu yaptığı basın toplantısında cezaevlerindeki kötü koşulların düzeltilmesi gerektiğini söyledi. |
1987 | Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasımda erken genel seçim yapılması kararı aldı. |
1988 |
Yüksek Öğretim Kurumlarının Özerkliği ve Akademik Özgürlük Üzerine Lima Bildirgesi, 6-10 Eylül 1988 tarihlerinde Peru’nun başkenti Lima’da toplanan Dünya Üniversiteler Servisi – WUS tarafından onaylanarak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 40. yıldönümünde kabul edildi. Belge, tüm dünyada üniversitelerin idari, mali ve bilimsel özerkliği konusunda referans olarak kabul edilmekte ve 19 maddeden oluşmaktadır. |
1991 |
İsmail Beşikçi’nin ‘Ortadoğu’da Devlet Terörü’ adlı kitabından dolayı Ankara DGM bölücülük propagandasından 5 yıla kadar hapis ve para cezası istemiyle dava açtı. |
2001 |
TAYAD Genel Sekreteri ve üyelerinin tutuklanmasını protesto için Adalet Bakanlığı’na kart gönderen 4 kişi gözaltına alındı. |
2003 |
10 yıl önce yazdığı yazılardan derlenen ‘Akıntıya Karşı Yazılar’ adlı kitabından dolayı Doç. Dr. Fikret Başkaya ile kitabı yayına hazırlayan 2 kişi hakkında, Cumhuriyeti ve devletin askeri kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif etmekten açılan davanın yargılanmasına başlandı. |
2004 |
Hacettepe Üniversitesi öğrencisi Birtan Altınbaş’ın gözaltındayken uğradığı işkence sonucu yaşamını yitirmesi sonucu yargılanan polis A. Baştan, faili belli olmayacak biçimde kastı aşan adam öldürmeden 4 yıl 5 ay 10 gün hapis cezasına mahkum edildi. |
2006 |
Atılım Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Çiçek ve Özgür Radyo Yayın Koordinatörü Füsun Erdoğan’ın da aralarında bulunduğu 19 kişiye karşı yapılan gözaltı işlemleri Galatasaray’da protesto edildi. |
