10 Eylül – Hukuk Takvimi

Eylül 10, 2023 Hukuk Takvimi, Hukukbook

10 Eylül – Hukuk Takvimi

1797	Kadın hakları savunucusu Mary Wollstonecraft, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 27 Nisan 1759, Londra) Kadınların erkeklerden yaratılış gereği daha değersiz olmadığını, eğitim verilmediği için bu şekilde kabul edildiğini savundu. İnsan ve kadın hakları savunuculuğu yaptı. Fikirlerinin gerçek hayattaki yerini sürekli aradı. Fransa’da Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisinin yayınlandığı döneme tekabül eden Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) kitabıyla tanınmakta ve kadın hakları savunuculuğunun öncülerinden sayılmaktadır. Mary Wollstonecraft
1882	Almanya‘da ilk Antisemitizm konferansı açıldı. Antisemitizm Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, önyargı veya ayrımcılıktır genellikle bir ırkçılık türü olarak kabul edilmektedir.
1894	Trafik cezası ilk kez Londra’da alkolü araç kullanan bir sürücüye kesildi.
1910	Fransız hukukçu ve siyasetçi Gaston Defferre, doğdu. (Ölümü: 7 Mayıs 1986) Aix-en Provence Hukuk Fakültesi’nde okudu. 1931 yılından itibaren avukatlık yapmaya başladı. 1933 yılında genç bir sosyalist militan olarak SFIO‘ya girdi. Vichy Hükûmeti’ne karşı direnişçiler arasında yer aldı. 1945’ten ölümüne kadar neredeyse kesintisiz olarak Ulusal Meclis’te parlamenter olarak görev yaptı. Gaston Defferre
1913	Amerikalı hukukçu, siyasetçi ve yargıç William Jay Gaynor, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 2 Şubat 1849) 1893-1909 yılları arasında New York Yüksek Mahkemesi‘nde yargıç olarak görev aldı ve New York Belediye Başkanlığı yatı. 9 Ağustos 1910 tarihinde eski bir belediye çalışanının düzenlediği suikasttan sağ kurtuldu ancak konuşma yetisini kaybetti. William Jay Gaynor
1919	St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak toprakları üzerinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu.
1920	Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü‘de kuruldu.
1934	Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti‘ne kabul edildi. Milletler Cemiyeti, günümüzdeki Birleşmiş Milletler‘in temeli sayılabilecek bir organizasyondu. Amacı, ülkeler arasında yaşanabilecek sorunları barışçı yollarla çözmekti.
1940	Bakanlar Kurulu, Tan, Tasvir Efkar ve Haber gazetelerini yedişer gün kapattı.
1960	Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak amacıyla Venezuela’nın teklifiyle Bağdat‘ta başlayan ve Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt‘in katılımıyla 10 Eylül’de yapılan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960’ta OPEC kuruldu. OPEC petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 12 ülkenin oluşturduğu konfederasyondur.
1960	Milli Korunma suçlarının affına, Millî Korunma teşkilât, sermaye ve fon hesaplarının tasfiyesine ve bazı hükümler ihdasına dair Kanun, 79 kanun numarası ile 10 Eylül 1960 tarihinde kabul edildi. Kanun ile, 3780 sayılı Milli Korunma Kanunu kapsamındaki suçlara ilişkin olarak haklarında soruşturma ve dava bulunanlar ve mahkum olanların suçları ve cezaları affedildi, cezalara bağlı neticeler de ortadan kaldırıldı. Millî Korunma Kanununun 64 üncü maddesinde belirtilen görevliler hakkındaki cezalar aftan istisna tutuldu. Türk Ceza Kanunu ve ilgili kanunlarda öngörülen suç ve ceza hükümlerine göre dava, soruşturma ve infazlara devam edildi. Milli Korunma Suçları Hakkında Af Kanunu – 1960
1969	Bugün Gazetesi yazarı Şule Yüksel Şenler ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hasan Hilmi Karabel, “Ağlayın Ey Müslüman Kardeşlerim Ağlayın” başlıklı yazı nedeniyle, İstanbul Toplu Basın Asliye Ceza Mahkemesi tarafından, Yayın Yolu İle Cumhurbaşkanına hakaret nedeniyle 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı.
1970	Amerika Birleşik Devletleri‘nin Türkiye‘de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Meclis‘te reddedildi.
1971	Dev-Genç’in eski ve yeni genel başkanları ile 27 yürütme kurulu üyesi hakkında Sıkıyönetim Mahkemesi’nce tutuklama kararı verildi.
1977	Tekstil-iş kolunda 80 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme imzalandı.
1979	Avukat Ceyhun Can 39 yaşında iken öldürüldü. Can, Maraş Katliamı davasının müdahil avukatları arasında yer alıyordu. https://www.youtube.com/watch?v=sMb1yR9BBjs
1980	İzmir’de 2 Eylül günü polis tarafından çatışmada öldürülen TKP/ML- TİKKO militanı Ali Geçgel’in cenazesini almak isteyen abisi Munzur Geçgel’in polis tarafından gözaltına alındığı ve işkence yapılarak öldürüldüğü bildirildi.
1980	Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı, kendilerine sol bir örgüt görüntüsü vererek silahlı gasp, adam kaldırma, kişi hürriyetini engelleme vb. eylemlerde bulunan MHP Yüksek Disiplin Kurulu eski üyesi A. Öncel ve 8 ülkücü hakkında 75 yıla kadar hapis istedi.
1981	Yargıtay, toplatılan veya zoralımına karar verilen kitapların sadece bulundurulmasının suç oluşturmadığına karar verdi.
1986	ANAP hükümeti tarafından İçişleri Bakanlığı Yasa Taslağı hazırlandı. Taslağa göre Gözaltına alınan, yargılandıktan sonra aklanan ya da mahkum olanlar hakkında fişleme yapılacak, siyasi suçlar nedeniyle gözaltına alınanlar için düzenlenen fişler hiçbir durumda iptal edilmeyip saklanacaktı.
1987	Metris Askeri Ceza ve Tutukevi’nden tahliyelerinden sonra da süresiz açlık grevini 29 gündür sürdüren 4 eski tutuklu yaptığı basın toplantısında cezaevlerindeki kötü koşulların düzeltilmesi gerektiğini söyledi.
1987	Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Kasımda erken genel seçim yapılması kararı aldı.
1988	Yüksek Öğretim Kurumlarının Özerkliği ve Akademik Özgürlük Üzerine Lima Bildirgesi, 6-10 Eylül 1988 tarihlerinde Peru’nun başkenti Lima’da toplanan Dünya Üniversiteler Servisi – WUS tarafından onaylanarak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 40. yıldönümünde kabul edildi. Belge, tüm dünyada üniversitelerin idari, mali ve bilimsel özerkliği konusunda referans olarak kabul edilmekte ve 19 maddeden oluşmaktadır.
1991	İsmail Beşikçi’nin ‘Ortadoğu’da Devlet Terörü’ adlı kitabından dolayı Ankara DGM bölücülük propagandasından 5 yıla kadar hapis ve para cezası istemiyle dava açtı.
2001	TAYAD Genel Sekreteri ve üyelerinin tutuklanmasını protesto için Adalet Bakanlığı’na kart gönderen 4 kişi gözaltına alındı.
2003	10 yıl önce yazdığı yazılardan derlenen ‘Akıntıya Karşı Yazılar’ adlı kitabından dolayı Doç. Dr. Fikret Başkaya ile kitabı yayına hazırlayan 2 kişi hakkında, Cumhuriyeti ve devletin askeri kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif etmekten açılan davanın yargılanmasına başlandı.
2004	Hacettepe Üniversitesi öğrencisi Birtan Altınbaş’ın gözaltındayken uğradığı işkence sonucu yaşamını yitirmesi sonucu yargılanan polis A. Baştan, faili belli olmayacak biçimde kastı aşan adam öldürmeden 4 yıl 5 ay 10 gün hapis cezasına mahkum edildi.
2005	Atılım Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Çiçek ve Özgür Radyo Yayın Koordinatörü Füsun Erdoğan’ın da aralarında bulunduğu 19 kişiye karşı yapılan gözaltı işlemleri Galatasaray’da protesto edildi.
	2015 Adana ve Diyarbakır Barosunun da aralarında olduğu 77 kurum ve 500’den fazla kişi tarafından ortak açıklama yapılarak silahlı çatışma ortamlarında çocukların haklarının korunması istendi. “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Yükümlülüklerine Uyma Çağrısı” başlığı altındaki belge internetten de imzaya açıldı.
2009	Ardahanlı gazeteciler Fakir Yılmaz,Selmi Yılmaz ve Nihat Yılmaz hakkında “Ardahanlı devrimci Orhan Keskin”in babasının matbaalarını ziyaret etmesini haberleştirmeleri üzerine açıldığı, savcılığın, ”Diyarbakır zindanlarında ölen Ardahanlı devrim şehidi Orhan Keskin” ifadesinden ötürü dava açtığı iddia edildi. Sanıklara “kin ve düşmanlığa tahrik” ve “örgüt propagandası” iddiasıyla suçlaması yöneltildi.
2009	“Ergenekon Terör Örgütü üyesi olmak” iddiasıyla tutuksuz yargılanan yazar Yalçın Küçük’ün, mavidefter.org İnternet sitesinde kendisini eleştiren yazar Sungur Savran hakkında 10 bin TL tutarında manevi tazminat talebiyle açtığı davanın duruşması yapıldı. Savran, mahkemeye yazılı olarak sunduğucevapta, sosyalist akımın tarihinde zaman zaman sert polemiklerin yapılmasının bir gelenek olduğunu ve Küçük’ün a kendisine dava açmak yerine iddialara cevap vermesi gerektiğini söyledi.
2010	Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Barack Obama, Florida eyaletinde 11 Eylül’de Kuran yakmayı planlayan rahip Terry Jones’dan eylemden vazgeçmesini istedi. Obama, ABD Anayasasının, her türlü ifade özgürlüğünü güvence altına aldığını ancak eylemin El Kaide’ye yeni üye kazandıracak, yıkıcı bir girişim olduğunu ifade etti.
2010	Radikal gazetesi muhabiri İsmail Saymaz hakkında, 8 Haziran’da yayımlanan “Ergenekon’da aşk oyunu… Ergenekon savcısı hakimi de dinledi” başlıklı haber nedeniyle Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Köksal Şengün de şikayetçi oldu.
2013	Gezi protestoları sırasında Eskişehir’deki eylemlerde, 19 yaşındaki Ali İsmail Korkmaz’ın dövülerek öldürülen ilgili iddianame hazırlandı. Tutuklu polisin müebbetle yargılanması talep edilirken tutuksuz polislerin de yargılanması istendi. Ali İsmail Korkmaz
2014	Torun Center’da yaşanan iş cinayetinde asansörde ölen 10 işçiyle ilgili gözaltına alınan 11 kişi Adliye’ye sevk edildi. Gözaltında olanlar arasında Torunlar GYO’nun Muhasebe Müdürü M. K., asansörü kuran Geda Majör’ün Genel Müdürü O. D., asansör teknisyenleri A. A. ve T. D. İle Ö. T. de bulunuyordu.
2015	Aralarında daha sonra öldürülen Diyarbakır Baro Başkanı Av. Tahir Elçi‘nin de olduğu Türkiye’nin farklı illerinden 300’e yakın avukat Cizre’ye doğru yola çıktı. Elçi, “Henüz anayasanın yürürlükte olduğu, demokratik özgürlüklerin kağıt üzerinde yazılı olduğu bir ülkedeyiz” diye konuşarak Cizre’ye orada yaşanan hukuksuzlukları yerinde görmek ve kayıt altına almak için gittiklerini ifade etti. Tahir Elçi Dört Ayaklı Minare önünde
2015	Diyarbakır’da çalıştığı dönemde haberleri nedeniyle yargılanan ve 5 Eylül 2014’te gözaltına alınan Hollandalı gazeteci Frederike Geerdink serbest bırakılmasına rağmen Hakkari Valiliği kararıyla sınır dışı edildi. Yüksekova Emniyeti Yabancılar Şubesi’nden Van Havalimanı Yabancılar Şubesi’ne nakledilen Geerdink uçakla Amsterdam Schipol Havalimanı’na gönderildi. Hollanda Dışişleri Bakanlığı’nın da, sınır dışı kararına tepki gösterdi.
2016	Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Nansen Mülteci Ödülü’ne mültecilere yardım eden Yunanistanlı gönüllüler layık görüldü. Hellenic Rescue Team (HRT) adına Konstantinos Mitragas ve Lesvos’daki PIKPA kasabasından Efi Latsoudi, UNHRC Nansen Mülteci Ödülü’nün sahibi oldu.
2016	Gazeteci-yazar Ahmet Altan ve Prof. Dr. Mehmet Altan, katıldıkları bir televizyon programında söyledikleri sözler nedeniyle gözaltına alındı. Hürriyet Gazetesi, Anadolu Ajansı’na (AA) dayandırdığı haberinde; Ahmet Altan ve Mehmet Altan’ın programda “darbe çağrışımıyla subliminal mesaj içeren söylemlerde bulunmakla” itham edildiğini haberleştirdi. Ahmet Altan / Mehmet Altan
2016	Diyarbakır Barosu, Diyarbakır Tabip Odası, Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) Diyarbakır Şubesi, İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Diyarbakır Temsilciliği ortak basın açıklamalarında, “Yargı sürecinin ihbara değil hukuka dayanması gerektiğini, öğretmen ve akademisyenlerin KHK’lar ile açığa alınmasının, işten atılmasının, demokrasinin içselleştirilmediğini, hukuk içinde hareket edilmediğini ortaya koyduğunu” açıkladılar.
2016	Cumartesi Anneleri, Galatasaray’daki 598. buluşmalarında 12 Eylül’ün ilk gözaltında kaybolanlarından Cemil Kırbayır ve darbe dönemi tüm kaybedilenleri anarak kayıpların akıbetini sorarak “12 Eylül askeri darbesi ve 12 Eylül’ün işkencehanelerinde kaybedilenler unutulmasın” dedi.