11 Eylül – Hukuk Takvimi

1895

Hint aktivist ve toplumsal reformcu Vinoba Bhave, doğdu. (Ölümü: 1982) Mahatma Gandhi‘nin öğrencisi ve Hindistan’ın en ünlü toplumsal reformcularındandı. 1940’larda İngiliz yönetimine karşı yürütülen sivil itaatsizlik eylemlerine önderlik ettiği için beş yıl hapis yattı. Aşağı kasttan Hindulara toprak dağıtılmasını amaçlayan Bhudan Yacna akımının kurucusudur.

 1917

Hukukçu ve Filipinler devlet başkanı Ferdinand Emmanuel Edralín Marcos, doğdu. (Ölümü: 28 Eylül 1989)  Ortaöğrenimini başkent Manila’da tamamladı, Filipinler Üniversitesi’nde hukuk eğitimini tamamladı ve avukatlık yapmaya başladı. 1965-1986 yılları arasında başkanlık yaptı. 21 Eylül 1972’de komünist ve yıkıcı güçleri gerekçe göstererek sıkıyönetim ilan etti. Muhalif politikacıları tutukladı ve silahlı kuvvetleri rejimin bir baskı aracı haline getirdi. 17 Ocak 1981’de sıkıyönetimi kaldırdı. 16 Haziran 1981’de yapılan seçimlerde seçimleri yeniden kazandı ve altı yıllık bir dönem için yeniden devlet başkanı oldu. 25 Şubat 1986’da ülkesinden kaçarak Hawaii’ye gitmesi üzerine kurduğu baskıcı rejim sona erdi. Otoriterlik, yolsuzluk ve baskı ile anıldı.

1919

Sivas Kongresi Kararları, 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde toplanan kongre sonucunda Umumi Kongre Beyannamesi(Genel Kongre Kararları) adıyla ilan edildi. Kongre sonucunda CHP’nin de temelini oluşturan, Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti kuruldu ve başkanlığına Mustafa Kemal getirildi. Kongrenin hemen ardından 12 Eylül 1919 günü Padişah Mehmet Vahideddin, İngiltere ile manda anlaşmasını tasdik etti. Şuray-ı Saltanat, İngiliz mandasını 26 Mayıs 1919’da kabul etmişti.

 1920

Milli Mücadele sürecinde, asker kaçaklarını yargılamak üzere, 11 Eylül 1920’de kabul edilen Firariler Hakkında Kanun ile İstiklal Mahkemeleri kuruldu. Meclisin verdiği yetkiye dayanan Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa, 14 İstiklal Mahkemesinin kurulması için 19 Eylül’de TBMM’ye teklifte bulundu. Mahkemelerin işleyişini detaylı şekilde düzenleyen İstiklal Mahkemeleri Kanunu, ise  31 Temmuz 1922 tarihinde kabul edilmişti.

 1923

Halk Fırkası Genel Başkanlığı’na Mustafa Kemal Paşa seçildi. Kurtuluş Savaşının temelini oluşturan “Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri”nin “Cumhuriyet Halk Fırkası” adı altında toplanması sonucu oluşan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu partisinin ilk genel başkanı Mustafa Kemal Atatürk oldu. Partinin “9 Umde”si (Sonradan “6 Ok”a dönüştü) ilk siyasi programıdır. İlerleyen yıllarda Cumhuriyet Halk Partisi adını aldı.

 1934

Escape from Alcatraz ve Birdman of Alcatraz filmlerine konu olan, San Francisco’daki Alkatraz Hapishanesi hizmete açıldı.

 1947

ABD Kongresi Marshall Planını onayladı. Türkiye – ABD Yardım Antlaşması, 12 Temmuz 1947de imzalanmış, 01 Eylül 1947’de Türkiye Büyük Millet Meclisinde onay kanunu kabul edilmiş ve 5 Eylül 1947’de Resmi Gazetede yayınlanmıştı. ABD ile yapılan bu ilk askeri antlaşmadan sonra Türkiye 1950’de Kore Savaşına katıldı ve 1952 yılında da NATO’ya katılmıştı.

 1948

Hukukçu, Pakistan Bağımsızlık Hareketinin lideri ve ülkenin ilk devlet başkanı Muhammed Ali Cinnah yaşamını yitirdi. (Doğumu: 25 Aralık 1876, Karaçi) İlk ve ortaöğrenimini Karaçi ve Bombay’da tamamladı. Londra’ya gitti ve Hukuk eğitimi aldı. İngiliz politikasını yakından takip etti ve Avam Kamarası’nın toplantılarını izledi. Hukuk Fakültesini iki yıl içinde bitirdi ve 19 yaşında en genç Hintli avukat unvanını aldı. 1896’da ülkesine döndü, Bombay’a giderek avukatlığa başladı. Bir süre sulh mahkemesi yargıçlığı yaptı. 1910’da Imperial Legislative Council’e Bombay’dan üye seçildi. Kısa sürede tanınmış bir politikacı oldu. 1920’de, Gandhi ile olan siyasî anlaşmazlıkları nedeniyle bütün görevlerinden ve siyasî kuruluşlardan ayrıldı ancak 1923 yılında Imperial Legistative Council’e yeniden seçildi. Hindu- Müslüman ayrışmasının artması üzerine 1930’da Londra’ya gitti, bir süre Privy Council’de çalıştı.

1934 yılında Hindistan’a döndü ve oy birliği ile All India Muslim League’in başkanlığına seçildi. 1943’te “böl ve git” sloganını ortaya attı, bağımsız bir Pakistan için komite kurdu. Başarısız kalan bir suikasta uğradı. Hindistan’a bağımsızlık veren kanundan (India Independence Act) sonra Pakistan genel valisi oldu. 11 Eylül 1948’de Karaçi’de yaşamını yitirdi.

1953

Alman hukukçu ve akademisyen, Andreas Bertalan Schwarz yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1886)  Bonn, Leipzig ve Budapeşte’de hukuk bilimleri tahsil etti. 1908’de Leipzig Üniversitesi’nde hukuk bilimleri doktorasını tamamladı, 1912’de  Medenî Hukuk alanında doçenti, 1922’de ise profesör oldu.1926 yılları arasında Leipzig Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde karşılaştırmalı hukuk ve Roma Hukuku alanında bir profesörlük daha aldı. 1933’Te ordinaryüs profesör unvanını kazandı. 1933’te Naziler Almanya’da iktidara geçince, Eernst Eduard-Hirsch ve diğer akademisyenlerle birlikte Türkiye’ye iltica etti. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde yaklaşık 20 yıl ordinaryüs profesör olarak hizmet vererek uluslararası alanda tanınmış birçok Türk hukukçu yetiştirdi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ndeki dersliklerden birine, hatırasını yaşatmak amacıyla onun adı verilmiştir.

1959

Avrupa Ekonomik Topluluğu Bakanlar Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’ın ortaklık başvurularını kabul etti

 1960

Çad, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti

 1972

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu 11. Kongresi’ni İstanbul’da yaptı. Kongrede tutuklu gazetecilerin serbest bırakılması ve basın üzerindeki baskıların kaldırılması talep edildi  IFJ, Gazetecilerin Mesleki Davranış İlkeleri Bildirgesini, 1954 tarihinde ilan etmişti.

 1980

Çin’de Mao rejimi resmi olarak sona erdi. Çin Komünist Partisi tarafından Mao ile ilgili tüm resim, demeç ve afişler yasaklandı.

1990

Bakırköy Kadın Sığınma Evi açıldı

1992

TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı) Hayrettin Karaca ve Nihat Gökyiğit tarafından kuruldu.

1994

İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi, terörle mücadele yasasına aykırı yayın yaptığı gerekçesiyle Cumhuriyet Gazetesini kapattı. Gazetenin terörle mücadele yasasına aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü.

1994

Devrimci-Sol ve DHKPC örgütü lideri Dursun Karataş, Fransa’da yakalandı. Dört yıl hapiste kaldıktan sonra tutuksuz yargılanarak serbest bırakıldı. Hollanda’da kanser tedavisi görmekte iken 12 Ağustos 2008 tarihinde hayatını kaybetti.30 Eylül 1980’de yakalanarak 9 yıl hapse mahkum edilen Karataş 25 Ekim 1989’da Bayrampaşa Cezaevi’nden firar etmişti.

1996

Eski Devlet Bakanı Ayvaz Gökdemir’in Avrupalı üç kadın parlamentere “fahişe” demesiyle ilgili yargılama sonuçlandı. Gökdemir 500 Milyon Türk Lirası tazminat ödemeye mahkum oldu

2002

Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, Recep Tayyip Erdoğan hakkında Diyarbakır 4 No’lu DGM’nin, Erbakan hakkında da Diyarbakır 1 No’lu DGM‘nin verdiği kararları dikkate alarak adli sicil kayıtlarının silinmesine yönelik tezkereleri görüşerek karara bağladı ve Erdoğan ile Erbakan’ın adli sicil kayıtlarını sildi

2002

Yargıtay eski Başkanı Prof. Dr. Sami Selçuk, ANAP’a katıldı

2003

Hukukçu ve İsveçli sosyal demokrat politikacı Anna Lindh, 10 Eylül 2003’te bir alışveriş merkezinde uğradığı bıçaklı saldırı sonucunda 11 Eylül 2023’te yaşamını yitirdi. (Doğumu: 19 Haziran 1957,Stokholm) Uppsala Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ni bitirdi. Sosyal Demokratlar’dan milletvekili oldu. 7 Ekim 1994–22 Mart 1996 arasında İsveç Çevre bakanlığı yaptı. 7 Ekim 1998’den öldürüldüğü tarihe kadar İsveç Dışişleri Bakanlığı’nı yürüttü. Suikastten önce Göran Persson’dan sonra başbakanlığa en yakın isim olarak görülüyordu. Hatırasını yaşatmak için Anna Lindh Vakfı kuruldu.

2016

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) ve Açık Toplum Vakfı kurucularından İshak Alaton, 49 yaşında iken öldü.

2024

2024