11 Kasım – Hukuk Takvimi

Mayflower Sözleşmesi imzalandı. Dünya tarihinin en eski evrensel hukuki metinlerinden olan ve Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenen sözleşme, bugünkü ABD Anayasasının şekillenmesinde ilham kaynağı olan çalışmalardan olmuştur. Mayflower isimli gemi ile 1620 yılında Kuzey Amerika’ya göç eden İngilizler; bu kıtaya sonradan göç edecek diğer insanlarla birlikte ortak yaşamın mümkün olabilmesi için kıtaya sonradan geleceklerin de katılabileceği bu sözleşmeyi akdederek asgari bir konsensüs oluşturmuşlardır.

Hukukçu Sıddık Sami Onar, doğdu. (Ölümü: 9 Ağustos 1972) İstanbul Hukuk Mektebini bitirdi, Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesinde bir süre öğrenim gördü. İstanbul Ticaret Mahkemesinde yargıçlık görevinde bulundu, Mülkiye Mektebi ile Galatasaray Lisesinde öğretmenlik yaptı.  1933 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde idare hukuku profesör ve 1934 yılında aynı üniversitede ordinaryüs profesör oldu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde uzun üre dekanlık görevi yürüttü. Akademik özgürlükten yana görüşleri Türkiye’de ilkleri gerçekleştirmesine neden oldu ve yaşamı boyunca üniversitede yönetim özerkliğini savundu. Türkiye’de, İdare Hukukunun kurucusu olarak bilindi.

Suç ve Ceza’nın yazarı Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, Moskova’da doğdu.(Ölümü: 9 Şubat 1881, Sankt-Peterburg) Dostoyevski, 1849 yılında devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiası ile tutuklanarak 10 ay hapishanede kalmış, kurşuna dizilmek üzereyken diğer sekiz arkadaşı ile birlikte affedilmiş, cezası dört yıl kürek, dört yıl da adî hapse dönüştürülmüştü.

Alman Barış Derneği’nin (Deutsche Friedensgesellschaft ) kurucularından olan ve dünya çapında barış sağlamak için modern bir organizasyon kurma fikrinin(BM) öncülerinden Alfred Hermann Fried doğdu. (Ölümü: 5 Mayıs 1921) 1911 yılında Hollandalı avukat Tobias Asser ile birlikte Nobel Barış Ödülü kazanmıştı.

Alman asıllı Amerikalı anarşist ve işçi birliği aktivisti Adolph Fischer, 27 yaşında idam edilerek öldürüldü. (Doğumu: 1858, Bremen, Almanya) Haymarket Ayaklanması‘na katılması nedeniyle yargılandıktan sonra af dilemeyi reddetti ve 11 Kasım 1887’de Spies, Parsons ve George Engel ile birlikte Şikago’da asıldı. Son sözleri, “Yaşasın anarşi! Bu hayatımın en mutlu anı!” oldu.

Amerikalı avukat ve casus Alger Hiss doğdu. (Ölümü: 15 Kasım 1996) 1729’da Almanya’dan göç etmiş bir ailenin çocuğu idi. Johns Hopkins Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğrenim gördü. Bir yıl boyunca mahkemede katip olarak görev yaptı. Daha sonra hükümet avukatı oldu. 1939’dan 1944’e kadar  Stanley Hornbeck’in asistanlığını yaptı. ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ve BM yetkilisi olarak Birleşmiş Milletler’in kuruluşunda yer aldı. Daha sonraki yaşamında öğretim görevlisi ve yazar olarak çalıştı. 1948’de Sovyetler Birliği için casusluk yapmakla suçlandı ve 25 Ocak 1950’de suçlu bulunarak beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.  Üç yıl sekiz ay yattı ve 27 Kasım 1954’te hapisten tahliye oldu. Hapis hayatından sonra barodan atıldı ve  bir kırtasiye firmasında satış elemanı olarak çalıştı. 

Avukat Alger Hiss, Lewisburg Federal Hapishanesinde mahkum sıfatıyla

Polonya toprakları 123 yıl sonra tekrar bir araya geldi ve ulusal birlik sağlandı. 11 Kasım Polonya Bağımsızlık Günü olarak kutlanmaktadır. 

10 Kasım 1938’de Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı üzerine boşalan Cumhurbaşkanlığı makamına İsmet İnönü, TBMM tarafından oy birliğiyle seçildi.

Varlık Vergisi Hakkında Kanun mecliste kabul edildi. Kanun, 11 Kasım 1942 tarihinde mecliste kabul edildikten 1 gün sonra 12 Kasım 1942’de resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İkinci Dünya Savaşı döneminde olağanüstü kazanç ve servete sahip olan kişilerden bir defaya mahsus olmak üzere vergi alınması öngörmüştür. Verginin miktarı ve oranı kanun ile belirlenmemiş, miktarlarının belirlenmesi ve toplanması amacıyla her ilde vergi tespit komisyonları kurulmuştur. Bu komisyonlar şehrin en yetkili mülki amirleri ve mal memurlarından oluşmuştur. Kanun ile verilen yetki kapsamına komisyonların belirlediği vergilerin tahsili için mükelleflere 15 gün süre verilmiştir. 15 gün içinde belirlenen vergileri ödemeye mükellefler teminat vermek zorundadır.

Hukukçu, diplomat ve devlet adamı Mehmet Münir Ertegün, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1883) İstanbul Üniversitesi hukuk bölümünden mezûn oldu. Hâriciye Nezâreti’nde memur olarak göreve başladı sonrasında Bâb-ı Âli hükûmetinin hukuk danışmanlığına atandı. I. Dünya Savaşı sırasında İttifak Devletleri ile Rusya arasında yapılan Brest Litovsk Antlaşması’na katılan Osmanlı delegasyonunda yer aldı. Dışişleri Bakanlığı baş hukuk danışmanlığına atandı. Lozan Antlaşması‘na katılan Türk delegasyonunda hukuk danışmanı olarak bulundu. Paris ve Londra’da Büyükelçilik görevini yerine getirdi. 1934 yılında Washington, DC Büyükelçiliği görevine atandı ve 1944 yılında kalp krizinden dolayı hayatını kaybedene kadar bu göreve devam etti.

Hukukçu ve devlet başkanı, Alexandros Diomidis yaşamını yitirdi. (Doğumu: 3 Ocak 1875) Atina Üniversitesinde  hukuk ve ekonomi okudu. Berlin Üniversitesi’nden doktora unvanı aldı. 1905 yılında Atina Ulusal ve Kapodistrian Üniversitesi’nde profesör oldu. Atina Bilim Akademisi üyeliğine seçildi. 1909’da Attika ve Boeotia Eyaletinin valisi oldu. 1910’da Liberal Parti’den Yunan Meclisi’ne seçildi. 1912-1915 yılları arasında ve 1922’de Maliye Bakanlığı yaptı. 1923’te Yunanistan Merkez Bankası Başkanlığı görevinde bulundu. 1949 yılında Themistoklis Sophoulis’in ölümünden sonra Yunanistan başbakanı seçildi. Görev yaptığı kısa dönemde (28 Haziran 1949 – 6 Ocak 1950) Yunan İç Savaşı sona erdi. Ulaşım Bakanı Hatzipanos’un adının geçtiği bir skandaldan sonra istifa etmek zorunda kaldı. Aynı yıl yaşamını yitirdi. (11 Kasım 1950).

Akis dergisi yazarları Kurtul Altuğ ve Doğan Avcıoğlu, İran Şahı Rıza Pehlevi’ye yayın yoluyla hakaret suçundan 3 ay 15’er gün hapis cezası aldı.

İnsanlığa Karşı Savaş Suçlarının Zaman Aşımına Uğramazlığı hakkında Avrupa Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Türkiye, sözleşmeyi onaylamadı.

İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı İlhan Selçuk’un ‘Kemalizm İdeolojisi Muz mudur?’ başlıklı köşe yazısında Atatürk’e hakaret edildiği gerekçesiyle  Cumhuriyet gazetesinin yayınına son verdi.

İlhan Selçuk’un 11 Kasım 1980 tarihinde yazdığı “Kemalizm İdeolojisi Muz mudur?” başlıklı yazısı nedeniyle gazete on gün süreyle kapatıldı. İlhan Selçuk, yazısında Atatürk’e dil uzatmakla suçlandı. Gazete, on gün sonra yeniden yayımlanmaya başladı.

Beyoğlu Adliyesinde çok sayıda sinema filmi, video-kaset ve fotoğraf müstehcen ve sakıncalı oldukları gerekçesiyle yakıldı.

Danıştay 10. Dairesi, memur sendikalarının kurulmasını yasadışı oldukları gerekçesiyle engelleyen 28 Şubat 1991 tarihli İçişleri Bakanlığı Genelgesini iptal etti.

Almanya’nın Baden Württemberg eyaleti okullarda ve kamu kuruluşlarında başörtüsünü yasakladı.

TBMM Dış İşleri Komisyonu, Terörizmin Önlenmesine Dair Avrupa Sözleşmesi Tadil Protokolünün onaylanmasına ilişkin yasa tasarısını 11 Kasım 2004’te kabul etti. Sözleşmeye göre, uçak kaçırma, adam kaçırma, bomba, el bombası ve ateşli silahlarla işlenen suçlarla bu suçların işlenmesine yardımcı olma fiilleri artık siyasi suç kapsamına girmektedir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İyi İdare Yasası, KKKC Cumhuriyet Meclisi’nin 11 Kasım 2013 tarihli genel kurulunda kabul edildi. Kamu yönetiminin gerektiği hızda ve adalet ölçülerinde çalışmasını temin etmek, yurttaşlara yardımcı olmak, dilekçe hakkının etkin şekilde kullanımını ve yasanın denetimini sağlamak üzere Başbakanlık Halk Danışmanlık Merkezi kuruldu. Ayrıca, kadın sığınma evlerinin kurulması kararı alındı.

Hukukçu ve Anayasa hukuku profesörü Mümtaz Soysal yaşamını yitirdi. (Doğumu: 15 Eylül 1929) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. 1955 yılında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’ne asistan olarak atandı. Aynı yıl Birleşmiş Milletler bursuyla London School of Economics’te araştırmalarda bulundu. 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra göreve gelen Kurucu Mecliste 1961 Anayasasını hazırlamakla görevlendirilen Anayasa Komisyonu üyeliğine seçildi ve 6 Ocak 1961 – 29 Ekim 1961 tarihleri arasında bu görevi yürüttü. 15 Kasım 1963’te Anayasa Hukuku doçenti oldu. 24 Haziran 1969 tarihinde ‘Dinamik Anayasa Anlayışı Anayasa Diyalektiği Üzerine Bir Deneme’ adlı çalışmasıyla Anayasa Hukuku profesörü oldu. 1971 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanı olarak atandı, dekanlık görevi sona erdikten sonra bilimsel çalışmalarına devam etti. Siyasal Bilgiler Fakültesinden 14 Nisan 1992 tarihinde emekli oldu.

Güney Afrikalı hukukçu, avukat ve siyasetçi  Mongameli Bobani yaşamını yitirdi. (Doğumu: 12 Temmuz 1968) 2002’de Birleşik Demokratik Hareket için orantılı temsil meclis üyesi olarak atandı. Birleşik Demokratik Hareket’in Nelson Mandela Körfezi konseyindeki komitesinin lideriydi. Belediye Başkan Yardımcısı ve Kamu Hizmetleri Belediye Başkanlığı Komisyonu Üyeliği yaptı. 2018’den 2019’a kadar Büyükşehir Belediyesinin İcracı Belediye Başkanı olarak görev yaptı. 2020 de Covid-19 hastalığı nedeniyle hayatını kaybetti.

Nelson Mandela ile birlikte Nobel Barış Ödülü kazanan hukukçu Frederik Willem de Klerk  yaşamını yitirdi. (Doğumu: 18 Mart 1936, Johannesburg) Potchefstroom Üniversitesinde hukuk okudu. Bir süre bağlı çalışan avukat olarak görev yaptıktan sonra kendi hukuk bürosunu kurdu. Yoğun sivil toplum çalışmalarında ve siyasi faaliyetlerde bulundu. 1072’de parlamentoya girdi. 1978’de, Sosyal Refah ve Emeklilik Bakanı oldu. 1981’de, hükümetteki çalışmaları nedeniyle Üstün Hizmet Nişanı ile ödüllendirildi. 1984-89 yılları arasında eğitim bakanlığı yaptı. 15 Ağustos 1989 – 10 Mayıs 1994 tarihleri arasında Güney Afrika’nın 7. Devlet Başkanı olarak görev üstlendi. 10 Mayıs 1994 – 30 Haziran 1996 tarihlerinde ise Mandela’nın yardımcılığını yaptı. Yaşamı boyunca insan haklarını savundu ve ırkçılığa karşı savaştı.

Önceki yıl gerçekleşen maç sonunda hakem Halil Umut Meler’e yumrukla saldıran MKE Ankaragücü Eski Başkanı Faruk Koca, 3 yıl 7 ay 22 gün hapis cezasına çarptırıldı.

Ünlü şarkıcı Serdar Ortaç, Mehmet Ali Erbil ve bazı sosyal medya fenomenlerinin de aralarında bulunduğu 20 şüpheli hakkında, yasa dışı bahis kanununa muhalefet suçlamasıyla soruşturma başlatıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Bilişim Suçları Soruşturma Bürosu’nda savcıya veren şüphelilerden Mehmet Ali Erbil ve Serdar Ortaç, tutuklanmaları talebiyle Sulh Ceza Hakimliği’ne sevk edildi. Erbil ve Ortaç’a ev hapsi(konutu terk etmeme) verildi ve adli kontrol şartı ile serbest bırakıldı. Şüphelilerden Sefa Caner Sarıçam, İbrahim Yılmaz, Esma Sözen ile Muzaffer Zorbey Erkoçkar tutuklandı.