Hukuk Ansiklopedisi
12 Kasım – Hukuk Takvimi
| 1815 |  Amerikalı yazar ve aktivist Elizabeth Cady Stanton doğdu. (Ölümü: 26 Ekim 1902) Kadınlara oy hakkı için yürüttüğü çalışmalar ve kölelik karşıtlığıyla tanındı. 1848’de New York’ta imzalanan Declaration of Sentiments’le(Haklar ve Duyurular Bildirgesi) Amerika Birleşik Devletleri’nde kadın hakları hareketinin temellerini attı. İki gün süren ve dünyada ilk kadın hakları kongresi olarak bilinen Seneca Falls Convention’ı tertip etti ve tahminen 300 kadın ve erkek bu toplantıya katıldı. 19. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar ABD’deki kadın hakları hareketinin liderlerinden biri oldu. 1868’de kadın hakları için çalışmak üzere The Revolution adlı bir gazete çıkardı. Kadınlara oy hakkı verilmesi için mücadele etti. History of Woman Suffrage isimli eserin en önemli yazarlarından biri idi. |
| 1908 |  Amerikalı hukukçu Harry Andrew Blackmun doğdu. (Ölümü: 4 Mart 1999) Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden mezun oldu. Özel hukuk müşaviri, avukat ve öğretim görevlisi olarak bir süre çalıştı. 1959’da Amerika Birleşik Devletleri Temyiz Mahkemesine yargıç olarak atandı ve 21 Eylül 1959 – 8 Haziran 1970 arasında bu görevi yürüttü. Daha sonra Başkan Richard Nixon tarafından Yüksek Mahkeme’ye atandı. 14 Mayıs 1970 ile 3 Ağustos 1994 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi’nde Yargıç olarak görev yaptı. Mahkemede liberal görüşleri ile meşhur oldu. Eyaletlerde kürtaj yasağı getirilmesini kısıtlayan Roe v. Wade kararının yazarı olarak tanınmaktadır. 22 Şubat 1999’da evinde düşerek kalçasını kırdı, tam olarak iyileşemedi ve 4 Mart’ta 90 yaşında iken hayata gözlerini yumdu. |
| 1912 | Hukukçu ve felsefeci, İspanya Başbakanı José Canalejas y Méndez (31 Temmuz 1854 – 12 Kasım 1912), suikaste uğrayarak yaşamını yitirdi. Her iki dalda doktora derecesi bulunuyordu. |
| 1918 | Avusturya’da Cumhuriyet ilan edildi. |
| 1927 | Çinli hukukçu, akademisyen ve insan hakları aktivisti Zhang Sizhi, dünyaya geldi. (Doğumu: 12 Kasım 1927 – Ölümü. 24 Haziran 2022) Çin’de insan haklarının korunması ve hukuk alanında yaptığı mücadelelerden ötürü, Heinrich Böll Vakfı tarafından verilen Petra Kelly Ödülü’nü 2008 yılında aldı |
| 1933 |  Iraklı hukukçu ve eski Cumhurbaşkanı Celal Talabani(Jalal Talabani) doğdu. (Ölümü: 3 Ekim 2017) Bağdat Üniversitesi Hukuk Fakültesine 1953 yılında başladı, Kürt Talebe Birliği’nin faaliyetlerine karıştığı için tutuklanmamak amacıyla 1956’da Suriye’ye sürgüne gitmek zorunda kaldı, daha sonra Irak’a döndü ve 1959’da mezun olarak diplomasını aldı. Hem siyasetçi, hem de gerilla lideri olarak hareket etti. Siyasi kariyerine KDP’ye bağlı Kürdistan Öğrenci Birliğinin kurucu üyesi ve lideri olarak 1950’lerde başladı. 1963 yılında Cumhurbaşkanı Abdüsselam Arif hükûmetiyle yürütülen görüşmelerde Kürt delegasyonunun liderliğini yürüttü. Kuzey Irak’taki Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) liderliğini uzun yıllar sürdürdü. 6 Nisan 2005’te Irak Ulusal Meclisi tarafından Cumhurbaşkanı seçildi, ve 24 Temmuz 2014 tarihine kadar Irak Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Irak’ın Arap olmayan ilk cumhurbaşkanı idi. |
| 1935 | Türkiye ile Yunanistan Arasında 26 Eylül 1935 tarihinde Atina’da imzalanan Kliring Anlaşması, 12 Kasım 1935 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. |
| 1942 | 11 Kasım 1942 tarihinde mecliste kabul edilerek yasalaşan Varlık Vergisi Hakkında Kanun, 12 Kasım 1942’de resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. |
| 1948 |  İranlı hukukçu, siyasetçi ve din adamı, Hasan Ruhani doğdu. Tahran Üniversitesinde hukuk eğitimi gördü. Glasgow Caledonian Üniversitesinde hukuk alanında yüksek lisans ve doktorasını tamamladı. İran İslamcı hareketinin başlangıcında Ayetullah Ruhullah Humeyni’yi takip ederek siyasi faaliyetlerine başladı. Birçok kez tutuklandı ve kamuya açık konuşmalar yapmaktan men edildi. 1980’de İran Meclisine seçildi. 2013 yılındaki İran Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde % 50’nin üzerinde oy alarak İran’ın yedinci Cumhurbaşkanı oldu. |
| 1948 |  Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi öğretim üyeleri Pertev Naili Boratav, Behice Boran ve Niyazi Berkes’in derslerinde ve okul dışında solculuk ve komünistlik propagandası yapma iddiasıyla yargılandığı davada milliyetçi öğrenciler hocaları aleyhinde tanıklık yaptı. Dava 10 Şubat 1950’de bitti, Pertev Naili Boratav beraat etti, Behice Boran ile Niyazi Berkes 3’er ay hapis ve memuriyetten men cezasına çarptırıldı. Karar temyiz edildi, 30 Haziran 1950’de Behice Boran ve Niyazi Berkes aleyhine verilen 3’er aylık hapis cezası veren mahkeme kararı Yargıtay tarafından bozuldu. |
| 1948 | Tokyo’da kurulan Uzak Doğu Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi(Tokyo Savaş Suçları Mahkemesi), başbakanlık da yapmış olan ve ikinci dünya savaşı sırasında Japonya Savaş Bakanlığını yürüten general Hideki Tojo’nun da bulunduğu bazı Japon askeri ve sivil yetkilileri İkinci Dünya Savaşı sırasındaki eylemlerinden ötürü ölüm cezasına çarptırdı. Tjo, 23 Aralık 1948 tarihinde asılarak idam edildi. |
| 1949 | Tayvanlı hukukçu ve diplomat Shen Lyu-shun yaşamını yitirdi. (12 Kasım 1949 – 6 Ocak 2023), |
| 1966 | Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı ve hukukçu Mehmet Ali Aybar “Uluslararası Savaş Suçluları Mahkemesi” toplantısına katılmak için Londra’ya giderken havaalanında 400 kadar üniversite öğrencisi tarafından uğurlandı. |
| 1967 | Hukukçu ve Türk toplumu lideri Rauf Denktaş, adaya gizlice girerken tutuklandıktan sonra Türkiye’nin baskıları sonucunda Kıbrıs Hükûmeti tarafından serbest bırakıldı. Serbest bırakılıp Ankara’ya dönen Denktaş‘ın yasal yollardan adaya girmesi 13 Nisan 1968’de mümkün oldu. |
| 1969 | İstanbul Üniversitesindeki Atatürk Anıtı’na bomba koyduğu iddiasıyla gözaltına alınan Cihan Alptekin ile 22 öğrenci serbest bırakıldı. |
| 1970 | Adana/Bossa Fabrikasında eylem yapan DİSK/Tekstil üyesi işçilerden 160’ı gözaltına alındı. |
| 1974 | Sıkıyönetim askeri savcısı 256 sanıklı THKP-C davasında Ertuğrul Kürkçü ve 8 arkadaşı hakkında ölüm cezası, 80 sanık için de 5-15 yıl arası hapis cezası istedi. |
| 1976 | İstanbul Üniversitesi süresiz olarak kapatıldı. |
| 1979 | TÖB-DER’in 25 şube başkanı hakkında Askeri Ceza Mahkemesi tarafından gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı. |
| 1981 | Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği’nin (TMMOB) feshine ilişkin yasa tasarısı Milli Güvenlik Konseyi tarafından hazırlanarak Danışma Meclisi’ne iletildi. |
| 1984 | Halkların Barış Hakkına Dair Bildiri Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 12 Kasım 1984 tarihli ve 39/41 sayılı Kararıyla onaylandı. Bildiri, “Gezegenimizde yaşayan halkların kutsal barış hakları bulunduğunu ve halkların barış hakkını korumanın ve bu hakkın uygulanmasını sağlamanın her Devlet için temel bir yükümlülük oluşturduğunu” ilan etti. |
| 1987 | Ankara DGM Savcılığı, seçim gezisi sırasında Kur’an-ı Kerim dağıtan Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) Genel Başkanı Alparslan Türkeş hakkında Siyasi Partiler Kanununun 87. maddesi gereğince; din ve dince kutsal sayılan şeylerin istismar edildiği gerekçesiyle ve TCK’nın 163. maddesini ihlalden soruşturma başlattı. |
| 1990 | Cumhuriyet gazetesi yazarı İlhan Selçuk’un bir yazısında, çizeri Necdet Şen’in de Hızlı Gazeteci adlı karikatür bandında Cumhurbaşkanı Turgut Özal’a hakaret ettikleri iddiasıyla haklarında dava açıldı. |
| 1990 | Uşak’ta Atatürk’ün ‘Ulusun hayatı tehlikede olmadıkça savaş cinayettir’ özdeyişli İHD afişleri Valilikçe yasaklandı. Yasaklama kararı Mahkeme tarafından yerinde bulundu. |
| 1990 | Banaz’da bürosunun camına ‘Savaşa hayır’ yazısını astığı için tutuklanıp kefaletle serbest bırakılan muhasebeci V. Sümercan’ın yargılanmasına başlandı. |
| 1990 | Avukat Medet Serhat İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi iken 1959’da başlayan 49’lar Davası sanıklarındandır. Avukat Medet Serhat 12 Kasım 1994 tarihinde İstanbul’da uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV) kurucu üyesiydi. |
| 1995 | Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası (Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası), 12 Kasım 1995 tarihli referandumda kabul edilerek 27 Kasım 1995 tarihinde yürürlüğe girdi. |
| 1998 |
|
| 1999 | Uzun yıllar yurdundan ayrı kalan ve 18.İstanbul Kitap Fuarı’nın “onur konuğu” olarak katıldığı ödül töreninde bir konuşma yapan Anayasa Hukuku uzmanı Prof. Server Tanilli’ye, törene katılamayan Melih Cevdet Anday ile eşi Suna Anday bir mektup yazdı. |
| 2003 | Jose Marti Küba Dostluk Derneği ve Küba büyükelçiliğinin davetiyle Türkiye’ye gelen Che’nin oğlu Camilo Guevara March:”Küba’da bir yasa, tasarı halindeyken önce halka sunuluyor. Bu geri besleme mekanizması sayesinde yönetenler halkın beklentilerini öğrenmiş oluyor” dedi. |
| 2003 | Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin idam cezasının kaldırılmasını öngören 6’ncı protokolünü onayladı. |
| 2003 | Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 30 Kasım 1993 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Sosyalist Türkiye Partisi yöneticilerinin başvurusunda Türkiye’yi haksız buldu. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin örgütlenme hakkıyla ilgili 11. maddesinin ihlal edildiğine karar verdi. |
| 2007 | İltica Hakkı’na İlkesel Bakış başlıklı bildiri ile Başörtüsü Sorunu ve İlkesel Tutumlar başlıklı bildiri 12 Kasım 2007 tarihinde İnsan Hakları Derneği tarafından ilan edildi. |
| 2008 | 12 Kasım 2008 tarih ve 27052 sayılı Resmi Gazete’de “Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik” yayımlandı. |
| 2011 |
|
| 2024 |
|
