Alman filozof Arnold Ruge öldü. (Doğumu 13 Eylül 1802) Bağımsız ve Birleşik Almanya`nın savunucusu olduğundan 1825 yılında Kolberg zindanlarında 5 yıl hapse mahkûm edildi. Serbest kaldıktan sonra Antik Yunan eserlerini çevirdi ve Genç Hegelciler grubuna katıldı.
1905
Fransız hukukçu ve siyasetçi René Goblet, Paris’te yaşamını yitirdi. (Doğumu: 26 Eylül 1828) Hukuk eğitimi aldı. 1860’ların sonlarına kadar hiç siyasete girmedi. 1870’de Milli Savunma Hükümeti tarafından Amiens’e başsavcı olarak atandı. 1871 yılında meclise seçildi. – Freycinet kabinesinde İçişleri Bakanı olarak görev yaptı. 1886 yılında Charles de Freycinet kabinesi düşünce – tarihlerinde başbakanlık görevin üstlendi. Başbakanlık görevinden ayrıldıktan sonra senatör olarak görevine devam etti. 1898 seçimlerinde milletvekili seçilemeyince siyaseti bıraktı.
Fransız Hukukçu ve devlet adamı René Goblet
1908
Kavala’da Tütün Rejisi’nde çalışan 12 bin işçi greve başladı. Bando eşliğinde sokakları dolaşan işçilere Reji hamalları da katılarak işlenmiş tütün sevkiyatını durdurdu.
1908
İttihat ve Terakki Fırkası’na karşı, ilk muhalefet partisi olan Ahrar Fırkası’ kuruldu
1919
Mustafa Kemal Paşa’nın, mebus (milletvekili) seçimi hazırlıkları hakkındaki genelgesi yayınlandı.
1920
Mustafa Kemal’in “Halkçılık Programı” TBMM’ne sunuldu. 18 Eylül’de TBMM’de okundu.
1921
Seferberlik ilan edildi. Seferberliğin kaldırılmasına ilişkin Kanun ise (Seferberliğin İlgasına Dair Kanun) 31 Ekim 1923’te T.B.M.M.’nde kabul edildi.
1941
Hukukçu ve Türkiye’nin 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer doğdu. 1962’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Aynı yıl Ankara’da hakim adayı olarak göreve başladı. Dicle ve Yerköy’de hakim ve Yargıtay tetkik hakimi olarak görev yaptı. Medeni hukuk alanında 1977 ve 1978’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Yüksek Lisans öğrenimi yaptı. 7 Mart 1983’te Yargıtay üyeliğine seçildi. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi üyesi olarak görev yaparken dönemin cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından 28 Eylül 1988’de o güne kadar atanmış en genç üye olarak Anayasa Mahkemesi üyeliğine atandı. 6 Ocak 1998’de Anayasa Mahkemesi başkanı seçildi. 28 Eylül 1998 tarihinde Anayasa Mahkemesinden emekli oldu. 5 Mayıs 2000’de Türkiye Cumhuriyetinin 10. ve ilk hukukçu cumhurbaşkanı olarak seçildi. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde hem yürütmenin hem de bir yüksek yargı organının başkanlığını yapmış tek kişidir.
Türkiye’nin ilk hukukçu Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer
1950
Milli Eğitim Bakanlığı valiliklere gönderdiği bir genelgeyle öğretmenlerin parti işleriyle uğraşmasını yasakladı.
1970
Anayasa Mahkemesi raportörleri Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle, Adalet Partisi iktidarının çıkardığı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun iptali yönünde görüş bildirdi
1971
Bilim ve Sosyalizm yayınları sahibi Süleyman Ege, Lenin’in “Devlet ve İhtilal” kitabı nedeniyle 7,5 yıl hapis cezasına mahkum oldu.
1972
Cevdet Menteş, Yargıtay başkanlığına seçildi. 13 Temmuz 1980 tarihine kadar görev yaptı.
1972
TKP ile ilişkili oldukları ve komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla yargılanan, aralarında Harun Karadeniz, Nihat Sargın, Şadi Alkılıç, ceza hukukçusu Doç. Dr. Çetin Özek, yazar Ragıp Zarakolu, İlkay Demir ve Necmi Demir’in de bulunduğu 35 sanık için 6 aydan 15 yıla kadar hapis cezaları talep edildi.
Prof. Dr. Çetin Özek
1977
Türk Tabipleri Birliği Başkanı Erdal Atabek “1 Mayıs Mahallesi yıkımında gözaltına alınanların işkence gördüğü ve yaralıların hastaneye sevk edilmediği haberlerine ilişkin etkin soruşturma yapılmalı. Yapılanlar, Anayasa’ya ve sağlıklı yaşam hakkına açıkça aykırıdır” şeklinde açıklama yaptı.
1977
Türk Tabipleri Birliği Başkanı Erdal Atabek “1 Mayıs Mahallesi yıkımında gözaltına alınanların işkence gördüğü ve yaralıların hastaneye sevk edilmediği haberlerine ilişkin etkin soruşturma yapılmalı. Yapılanlar, Anayasa’ya ve sağlıklı yaşam hakkına açıkça aykırıdır” şeklinde açıklama yaptı.
1980
Türkiye’de Kenan Evren 13 Eylül 1980 tarihinde Devlet Başkanlığı görevini üstlendi. Millî Güvenlik Konseyi’nden yapılan açıklamada AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit’in güvence altına alındıkları bildirildi.
1980
Cumartesi Annelerinin sembol ismi Berfo Ana’nın(Berfo Kırbayır) oğlu Cemil Kırbayır, 12 Eylül’ün ertesi günü, 14 Eylül 1980’DE Ardahan’ın Göle İlçesi Oklu köyündeki evinden gözaltına alındı. Kars’ta işkencehaneye dönüştürülen Dede Korkut Eğitim Enstitüsü’nde sorguya alındı. 8 Ekim 1980’de hayatını kaybetti, ancak ailesine firar ettiği söylendi. Annesinin 5 Şubat 2011’de Başbakan Erdoğan’la görüşmesinin ardından, Cemil Kırbayır’ın akıbetinin araştırılması için Mersin Milletvekili, hukukçu, Prof. Dr. Zafer Üskül başkanlığında 9 Şubat 2011’de TBMM’de Araştırma Komisyonu kuruldu. Komisyon araştırmaları sonucu 350 sayfalık bir rapor hazırladı. Raporda Cemil Kırbayır’ın gözaltında işkenceyle öldürüldüğü ve cesedin ortadan kaldırıldığı kanaatine varıldığı, ayrıca işkenceye dair 8 tanığın beyanı bulunduğu tespit edildi. Dönemin asker-polis tüm görevlileri hakkında Kars Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuldu. Cemil Kırbayır dosyası, yapılan suç duyurusuna rağmen davaya dönüştürülmedi. Aile, 26 Ekim 2011’de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurdu. Hükümet 2017’de AİHM’de suçun insanlığa karşı suç kapsamında olmadığını, işkence suçundan zamanaşımının kaldırıldığını ancak geriye dönük işletilemeyeceğini savundu. Berfo Kırdemir, 21 Şubat 2013 yılında oğlunun katillerini bulamadan yaşama veda etti.
Berfo Kırbayır ve kayıp yakınları Başbakan Erdoğan ile görüşmelerinde
1982
Hukukçu ve yazar Osman Zeki Özturanlı, 13 Eylül, 1982 tarihinde İzmir’de geçirdiği bir trafik kazasında yaşama veda etti. (Doğumu: 1926, Söke) İlk, orta ve lise öğrenimini Söke’de tamamladı. Lise yıllarından itibaren ve 1943 yılından sonra çeşitli dergilerde şiirlerini yayınladı. İzmir Namık Kemal Lisesi’ni 1945’te bitirdi ve ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden 1951’de mezun oldu. Askerliğini, Ankara’da Askeri Yargıç olarak yaptı. Uzun yıllar Söke’de avukatlık yaptı. Hikâyeleri, Varlık, Yeditepe, Türk Dili, Beşparmak gibi dergilerde yayımlandı. Dört hikâye kitabı ve bir tiyatro eseri olan yazar, hikayelerini Mühür, Tabanca, Başakçılar ve Kör Karga adlı kitaplarda topladı. Haksızlık, hayal kırıklığı, cehalet, vefasızlık, kaçış gibi konuların ön plana çıktığı hikâyelerde yargı mensupları, nüfuzlu kişiler, devlet memurları ve emekçiler karşımıza çıkmaktadır. İzmir Barosu eski başkanlarından M. İskender Özturanlı‘ının kardeşi ve Yazar Önder İskender Özturanlı ile Avukat Necla Hamzaçebi’nin babasıdır.
1989
Hukukçu ve siyasetçi İsmail RüştüAksal, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1911, Pamukova, Adapazarı) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ni bitirdi. Londra Büyükelçiliği Mali Müşavirliği, Maliye Bakanlığı Tetkik Heyeti Azalığı, Ticaret Bakanlığı Teftiş Heyeti Reisliği veİç Ticaret Genel MüdürYardımcılığı, SerbestAvukatlık, Mali Müşavirlik ve yazarlık yaptı. Kocaeli ve Ankara Milletvekilliği, 1961 yılında KurucuMeclisCumhuriyet Halk PartisiTemsilciliğinde bulundu ve Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri oldu. MaliyeBakanlığıyaptı.
İsmail Rüştü AKSAL
1989
Matbaada basılmayı bekleyen Ana Dev-Yol Davası Savunmaları taslaklarının polisçe toplatılmasının ardından tutuklanan kitabın derleyicisi Tayfun Mater, Kürtçülük ve bölücülük yaptığı gerekçesiyle 1 yıl 4 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı.
Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı Raporu, Kahire’de yayımlandı
1996
KESK üyesi sendikalar Zorunlu Tasarruf kesintilerinin nemalarıyla birlikte ödenmesi talebiyle Türkiye genelinde eylem yaptı.
1998
Hukukçu, bürokrat ve siyasetçiHalkçı Parti‘ninkurucu Genel BaşkanıNecdet Calp, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 7 Eylül1922 ) Ankara Üniversitesi SiyasalBilgiler Fakültesi‘ndeki eğitimine devamederken fark derslerini de vererek Ankara Üniversitesi HukukFakültesi‘nden de mezunoldu. 1954’te Çınar, Kaman ve Haymana‘dakaymakamlık yaptı. 1960’ta Siirt valiliğineatandı. 12 Eylül Darbesi‘nden sonra 23 Ekim 1980-11 Nisan 1983 tarihleriarasındaBaşbakanlıkMüsteşarlığıyaptı. 1983’te kurucusuolduğuHalkçıParti‘nin(HP) Genel Başkanlığı’nagetirildi. Parti, 3 Kasım 1985 yılındaolağanüstükurultaydakendinifeshederekSHP’yekatıldı. 1987 Genel Seçimlerinadayolmayarakaktifsiyasettençekildi.
Necdet Calp
2007
Yerli halkların diğer halklarla eşit olduğunu teyit eden Birleşmiş Milletler Yerli Halklar Hakları Bildirgesi kabul edildi. 9 Ağustos Dünya Yerli Halklar Günü (International Day of the World’s Indigenous Peoples), Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1982 yılında Cenevre’de düzenlenen BM Yerli Halklar Çalışma Grubu toplantısında ilan edilmiştir.
Dünya Yerli Halklar Günü(International Day of the World’s Indigenous Peoples)
2018
13 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de ”Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ” yayımlandı.
2019
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ekonomik ve Mali İşbirliği Antlaşması resmi gazetede yayınlandı.
Hukuk Ansiklopedisi
