Hukukçu, Rus oyun yazarı, besteci, şair ve diplomat Aleksandr Sergeyeviç Griboyedov doğdu. (Ölümü: 11 Şubat 1829) Moskova Devlet Üniversitesi’nde bilim ve hukuk üzerine eğitim gördü. Hariciye Bakanlığı’nda memur olarak çalışırken edebiyatla ilgilenmeye başladı. 1816’da ilk şiir şeklinde “Genç Çiftler (Молодые супруги)” adlı komedisi sahnelendi.
1809
Fransız ekonomist ve düşünür Pierre-Joseph Proudhon doğdu. (Ölümü: 19 Ocak 1865) Kendini “anarşist” olarak adlandıran ilk kişidir ve ilk anarşist düşünür olarak nitelenir.
1863
Alman avukat, devlet adamı ve Merkez Partisi’nin lideri Wilhelm Marx doğdu. (Ölümü: 5 Ağustos 1946) Bonn Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1888’de tapu sicilinde deneti olarak çalıştı. Bir süre avukatlık yaptı. 1894’te yargıç oldu, mahkeme üyeliği ve başkanlık görevlerinde bulundu. İstinaf Mahkemesi genel kurulunun başkanlığına yükseldi. Katolik Okullar Örgütü’nün kurucusu ve ilk başkanıydı. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Katolik Almanya İçin Halk Birliği’nin başkanı oldu. 17 Ocak 1922 – 8 Aralık 1928 arasında parti başkanlığını yürüttü. 30 Kasım 1923 – 15 Ocak 1925 arasında Alman Sansölyesi, 10 Ocak 1926–12 Mayıs 1926 arasında Adalet Bakanı ve 17 Mayıs 1926–12 Haziran 1928 arasında tekrar şansölye olarak görev yaptı.
1873
Avusturyalı Marksist hukukçu, sosyolog ve sosyalist teorisyen Max Adler doğdu. (Ölümü: 28 Haziran 1937) Viyana Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1904-1922 arasında Marx-Studien dergisinin editörlüğünü yaptı. Der Kampf dergisinde makaleler yazdı. 1907’de Karl Renner ile birlikte “Viyana Sosyoloji Topluluğu”nu kurdu. 1920-1923 yılları arasında Avusturya Sosyal Demokrat Partisi’nden milletvekili olarak parlamentoda görev yaptı. 1934’te Viyana Üniversitesinde sosyoloji dersleri vermeye başladı. I. Dünya Savaşı sonrası işçi sınıfı içindeki değişiklikler, aydınlar, hukuk, devlet ve özellikle Kelsen’in “Saf Hukuk Kuramı” üzerine incelemeler yaptı.
1882
Polonya akademik sosyolojisinin ve sosyolojide düşünce okulunun kurucusu, Polonyalı filozof ve sosyolog Florian Witold Znaniecki doğdu. (Ölümü: 23 Mart 1958) William I. Thomas ile birlikte , modern çağın temeli olarak kabul edilen Avrupa ve Amerika’da Polonyalı Köylü çalışmasının ortak yazarı olarak uluslararası ün kazandı. Ayrıca hümanist katsayı ve kültürcülük gibi terimleri tanıtarak sosyoloji teorisine büyük katkılarda bulundu. Çalıştığı Adam Mickiewicz Üniversitesi’nde ilk Polonya sosyoloji bölümünü kurdu. Amerikan Sosyoloji Derneği’nin 44. Başkanı seçildi.
1918
Mısırlı devrimci, milliyetçi ve sosyalist lider Cemal Abdünnasır Hüseyin doğdu. (Ölümü: 28 Eylül 1970) Kısa bir süre hukuk okuduktan sonra 1937’de Kraliyet Askerî Akademisi’ne girerek 1939’da mezun oldu. Mısır’ın ikinci cumhurbaşkanı olarak seçildi. Etkin bir dış politikayla Arap dünyasında önemli bir rol oynadı.
1919
Alman hukukçu, sosyalist ve Almanya Komünist Partisi ortak kurucusu Karl Liebknecht yaşamını yitirdi. (Doğumu: 13 Ağustos 1871) Humboldt Üniversitesi‘ndeki hukuk ve politik ekonomi eğitimi sırasında Marksist düşünceyi benimsedi. 1897’de Würzburg Üniversitesi‘nde doktorasını tamamladı ve 1899’da kardeşi Theodor Liebknecht ile beraber Berlin’de bir hukuk bürosu açarak serbest avukatlık yapmaya başladı. Liebknecht, 1919’da Almanya‘daki Spartaküs Hareketi’ne(Daha sonra Almanya Komünist Partisi adını almıştır) öncülük ederek sosyalist devrim gerçekleştirmeye çalıştı ancak milliyetçiler tarafından arkadaşlarıyla birlikte vahşice katledildi. (Baknz: Rosa Luksemburg)
1929
Afro-Amerikan Baptist papaz ve Amerikan yurttaş hakları hareketi önderi Martin Luther King, doğdu. (Ölümü: 4 Nisan 1968) King’in, ‘Benim bir hayalim var’ konuşması, 28 Ağustos 1963’te yapıldı. Konuşmayı, 250 bin kişi ayakta dinledi ve alkışladı, televizyonlardan da milyonlarca insan izledi. Washington DC’deki Lincoln Anıtı’nda yapılan konuşma, tarihin akışını değiştirdi ve gelecek nesillere umut verdi. Konuşma; özgürlük ve demokrasi temelinde kurulan ABD’de siyah-beyaz ayrımı olmaksızın gerçek özgürlüğe giden yolu açtı. King, Bağımsızlık Bildirgesi, Özgürlük Bildirgesi ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’na özel vurgular yaptı ve 1863’te milyonlarca köleyi özgür ilan eden Abraham Linloln’ün çıkardığı yasanın önemini özellikle vurguladı. Dünya genelinde şiddet karşıtı ve ırksal eşitlik görüşleriyle tanındı ve 1964 yılında Nobel Barış Ödülü kazandı. Ölümünden 9 yıl sonra, eski ABD başkanı Jimmy Carter tarafından Başkanlık Özgürlük Ödülü’ne layık görüldü ve onuruna Martin Luther King Günü kutlanmaya başlandı.
Mısır Hükûmeti, ülkedeki bütün İngiliz ve Fransız bankalarının kamulaştırılacağını açıkladı.
1964
III. Londra Konferansı 15 Ocak 1964 tarihinde toplandı. Birleşik Krallık, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Hükûmetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı.
1987
Başörtüsü yasağı nedeniyle Erzurum İlahiyat Fakültesi öğrencileri, dekanlık binasını işgal etti.
1988
İrlandalı hukukçu ve politikacı Seán MacBride yaşamını yitirdi. (Doğumu: 26 Ocak 1904) Dublin Üniversitesi‘nde hukuk okudu. Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Af Örgütü’nde görev aldı. Yaptığı çalışmalarla ve “adaletsizliğe karşı mücadelede dünyanın vicdanını harekete geçiren” adam olarak 1974 yılında Nobel Barış Ödülüne layık görüldü. International Committee of Jurists in Genel Sekreterliğini yaptı ve International Peace Bureau kurumuna başkan olarak seçildi. Organisation for European Economic Co-operation (OECD) kurumunda başkan yardımcılığı, Avrupa Konseyinde Bakanlar konseyi başkanlığı görevlerinde bulundu.
1991
Sosyalist Birlik Partisi 15 Ocak 1991 tarihinde TBKP, TSİP ve Sosyalist Parti’den kopan bir grup ve bazı bağımsız sosyalist aydınlar tarafından (SBP) kuruldu. Partinin ilk genel başkanı Sadun Aren’dir. Katıldığı tek seçim olan 1994 yerel seçimlerinde %0,30 oranında oy almıştır. SBP, 19 Temmuz 1995 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmıştır. Kapatılma gerekçesi, “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı amaçlamak” olarak açıklanmıştır. Anayasa Mahkemesi kararından kısa bir süre önce parti kendisini feshetmiş, kadrolarının çoğunluğu Birleşik Sosyalist Parti‘ye katılmış ve 1996 yılında kurulan Özgürlük ve Dayanışma Partisi‘nin kuruluşunda aktif rol almışlardır. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kapatılan siyasi partiler arasında kısa süre sonra kapatılan partiler arasındadır.
1992
Avrupa Birliği’nin, Hırvatistan ve Slovenya’nın bağımsızlığını resmen tanıması üzerine Yugoslavya dağıldı.
1996 *
Güçlükonak Katliamı gerçekleşti. Şırnak’ın Güçlükonak ilçesinde 11 köylü bir minibüs içerisinde kurşunlanıp, yakılarak katledildi. Albay Oğuz Kalelioğlu katliamın PKK tarafından gerçekleştirildiğini ve örgütün bir ay önce ilan ettiği ateşkesi bozduğunu açıkladı. Sivil toplum kuruluşu yetkilileri, aydın ve sanatçılar, bölgede yaptıkları incelemeler sonucunda olayın devlet içindeki güçler tarafından gerçekleştirildiği iddia etti ve olayı yargıya taşıdı. Açılan davaların hiçbirinden sonuç alınamadı. Olaydan 13 yıl sonra dönemin devlet bakanı Adnan Ekmen katliamın JİTEM tarafından gerçekleştirildiği iddia edildi.
1996
Kumkapı Davası sanığı Zeynep Uludağ, 6 yıl 8 ay hapis cezası aldı.
1997
Basında promosyonunu yasaklayan yasa TBMM’de kabul edildi.
2005
Teksas’taki bir askeri mahkeme, Charles Graner Jr. isimli ordu mensubunu, Irak’taki Abu Garip cezaevindeki mahkûmlara fiziksel, cinsel ve psikolojik tacizde bulunduğu gerekçesiyle 10 yıl hapse mahkûm etti. Askere, tutuklulara kötü muamelede bulunmak için komplo kurmak , tutukluları taciz, zulüm ve kötü muameleden korumamak, ayrıca saldırı, ahlaksızlık ve görevi ihmal suçlamaları yöneltilmişti.
2012
Galiçyalı hukukçu ve muhafazakâr siyasetçi Manuel Fraga Iribarne yaşamını yitirdi. (Doğumu: 23 Kasım 1922) Santiago de Compostela Üniversitesi’nde Hukuk , Siyaset ve Ekonomi eğitimi aldı. Valencia Üniversitesi’nde Hukuk Tarihi alanında profesör olarak görev yaptı. Madrid Complutense Üniversitesi Siyasal ve İktisadi Bilimler Fakültesi Devlet Teorisi ve Anayasa Hukuku Kürsüsünde ders verdi. 1951’de Hispanik Kültür Enstitüsü’ne Genel Sekreter olarak atandı. 15 yıl boyunca Galiçya Başbakanlığı yaptı. İspanya’da Franco rejiminin en önemli ideologlarından biri oldu. İspanyol Halk Partisi’nin onursal başkanı seçildi.
2021
83 baro başkanı, AYM’ye seçilecek üye için 32 aday adayı arasından TBMM’ye önereceği 3 ismi: Çorum Barosu Başkanı Kenan Yaşar, Diyarbakır Barosu üyesi Zülal Erdoğan ve Erzurum Baro Başkanı Talat Göğebakan’dan birisi, TBMM tarafından yapılacak oylama sonucunda AYM üyeliğine seçilecek. Kadın hakları savunucuları, AYM’de hiçbir kadın üye olmaması nedeniyle her üç ismin de kadın olması gerektiğini savunuyordu.
Hukuk Ansiklopedisi
