17 Ağustos – Hukuk Takvimi

1601

Bask kökenli Fransız hukukçu ve matematikçi Pierre de Fermat, Bordeaux’da doğdu.  (Ölümü: 12 Ocak 1665, Castres ) İlk öğreniminin ardından üniversitede hukuk eğitimi almak üzere Orleans’a gitti. Toulouse Üniversitesinde eğitim gördü. 1631 yılında hukuk diploması aldı. Medeni hukuk alanında derece aldı. Yargıç oldu ancak matematiğe daha çok zaman ayırdı. Toulouse parlâmentosunda meclis üyesi olma hakkı kazandı. Vebaya yakalandı ve 1653 yılında hastalıktan kurtuldu. Memurluktan arta kalan zamanlarında matematikle ilgilendi. Sayılar teorisinde önemli sonuçlar buldu, olasılık ve analitik geometriye katkıda bulundu. Modern sayılar kuramının kurucusu kabul edildi. Fermat’nın Son Teoremi ile hatırlanmaktadır.

1801

İsveçli feminist düşünür Fredrika Bremer, Finlandiya’da doğdu. (Ölümü: 31 Aralık 1865, İsveç) 1856’da yayınlanan Hertha adlı eserinde kadınların da erkekler gibi reşit sayılması gerektiğini ileri sürdü ve bu konu o dönem İsveç meclisinde ateşli tartışmalara sebep oldu. Tartışmalar sonucunda, 25 yaşını dolduran her kadının reşit insan kabul edilmesi yasal olarak kabul edildi. Kızların erkekler kadar yüksek öğrenim hakkı olduğunu, kadınlara oy kullanma hakkı verilmesini, kız okulları açılmasını ve kız okullarında kadınların öğretmenlik yapmalarını savundu.

1896

Kadınların erkeklerden bağımsızlığını savunan Mary Abigail Dodge, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1833, Massachusetts’)

1900

Venezuelalı avukat, gazeteci ve politikacı Raimundo Andueza Palacio, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 6 Şubat 1846) Venezuela Merkez Üniversitesi’nde hukuk okudu. El Democrata gazetesinin direktörlüğünü yaptı. Linares Alcántara hükümetinde Dışişleri ve Maliye Bakanlığı yaptı. 1889-1890 yılları arasında Kamu Eğitimi ve Dışişleri Bakanlığı görevlerinde bulundu. 19 Mart 1890–17 Haziran 1892 tarihleri arasında Venezuela’nın 24. Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

1917

Hukukçu ve devrimci lider Moisei Solomonovich Uritsky öldürüldü. (Doğumu: 14 Ocak 1873 ) Ukrayna’daki Cherkasy kasabasında Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Kiev Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi. Çarlık rejimi tarafından yasaklanan siyasi yayınları ülkeye soktu ve dağıtımını yaptı. 1897 yılında yasadışı matbaa işletmekten tutuklandı ve sürgüne gönderildi. 1905 Devrimi döneminde yeniden tutuklanarak sürgüne gönderildi. 1917 de bolşeviklere katıldı. Askeri bir öğrenci olan Leonid Kannegisser tarafından öldürüldü. Katili idam edildi.

1920

TBMM’nin kuruluşundan sonra ilk diplomatik temaslardan biri Sovyet Rusya ile gerçekleşti. 17 Ağustos 1920’de Bekir Sami başkanlığındaki Türk Heyeti ile Sovyet Heyeti arasında Moskova’da görüşmeler başladı. Birkaç ay sonra Rus yardımları gelmeye başladı. 16 Mart 1921’de Dostluk ve Kardeşlik Antlaşması imzalandı.

1935

Amerikalı, kadın hareketi öncüsü,  sosyolog ve feminist teorisyen Charlotte Perkins Gilman, Kaliforniya’da yaşamını yitirdi. (Doğumu: 3 Temmuz 1860, Hardford)  1878’de 18 yaşında Rhode Island Tasarım Okuluna babasının yardımıyla kabul edildi.  Ütopik bir feministti. Ölümcül hastalıklar için ötanaziyi savundu. 17 Ağustos 1935’te aşırı dozda kloroform alarak intihar etti.

Endonezya, Hollanda’dan bağımsızlığını ilan etti. Ülke, Hollanda tarafından 18.yüzyılın sonlarında egemenliği altına almıştı. 1900’lü yılların başlarında sömürgeciliğine karşı, milliyetçilik ve bağımsızlık mücadelesi fiilen başladı. Bu mücadelenin liderlerinden Ahmed Sukarno 1927’de kurulan Milliyetçi Partinin başkanı oldu. 17 Ağustos 1945’te Japonların teslim olmalarıyla Endonezya’da Ahmed Sukarno başkanlığında bir hükûmet kuruldu ve bağımsızlık ilan edildi.

1956

Almanya Komünist Partisi kapatıldı. Ayrıca Anayasa’ya aykırılıkları nedeniyle Federal Almanya Mahkemesi tarafından kapatılan partinin üyelerinin milletvekillikleri düşürüldü. Kapatılan partinin mallarının Hazine’ye aktarılmasına karar verildi. Bu karar, Türkiye’de, Refah Partisi Kapatma Kararında örnek gösterildi.

1976

Sivas’ta demir çelik tesisleri kurulmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı, Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Devrimci Gençlik Dergisi’nin çeşitli sayılarında yayınlanan yazılar nedeniyle toplam 676 yıl hapsi istenen Yazı İşleri Müdürü Taner Akçam DGM’de yargılanmaya devam edildi.

Halk ozanları Hüseyin Aydın, Necdet Şahin ve Veysel Demir “Türkülerinde hükümeti küçük düşürmek ve komünizm propagandası yapmak”tan DGM’de duruşmaya çıktı. Ozanlar Mart’ta Tokat’ta CHP’nin düzenlediği”Aşıklar Kervanı” gecesinde, ardından Devrek’te türkü çalıp söylemişlerdi.

1981

Sıkıyönetim Askeri Savcılığı, “Genç Öncü”den 38 kişi ile “Halkın Kurtuluşu”ndan 8 kişi hakkında yasadışı örgüte üye olma ve örgüt adına eylemlerde bulunma iddiasıyla 5 ile 30 yıl arası hapis istemiyle dava açtı.

1982

Uyuşturucu kaçakçılığından Fransa’da 10 yıl hapis yatıp Türkiye’ye gönderilen MHP eski senatörü Kudret Bayhan 16 yıl hapse mahkum edildi.

1983

Millî Güvenlik Konseyi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu‘nun kuruluşunu onayladı; 1932 yılında kurulan Türk Dil Kurumu (TDK) ve 1931 yılında kurulan  Türk Tarih Kurumu‘nun (TTK) özerkliğine son verildi. Kamu tüzelkişiliğe sahip olan ve Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olan yeni Kurum; Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Atatürk Kültür Merkezini bünyesinde barındırmaktadır. Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumu için Atatürk’ün vasiyetnamesinde belirtilen malî hakların tahsisine devam edilmektedir.

Barış Derneği davasında savunma yapan Ataol Behramoğlu: “Nazım Hikmet gibi sanatçıları yok sayarsak, elimizde ulusal kültür adına hiçbir şey kalmaz” dedi.

1984

3 kişi hakkında idam cezası istenen 28 sanıklı THKP-C Kurtuluş duruşması Metris Askeri Cezaevi’nde başladı. Kimlik tespitinden sonra protesto için tek tip elbiselerini çıkaran 8 sanık duruşma salonundan çıkarıldı.

1987

1987’ye kadar kadar sıkıyönetim askeri cezaevi idarelerince uygulatılan tek tip elbiseye yasal dayanak da getirildi: Cezaevleri tüzüğündeki ”tutuklular kendi elbiselerini giyerler.” hükmü “..idarece verilen elbiseleri giymeleri zorunludur.” şeklinde değiştirildi.

Hitler’in yardımcısı Rudolf Hess,  Nürnberg mahkemelerinde yargılandıktan sonra ömür boyu hapis cezasın çektiği Spandau hapishanesinde öldü.

1988

TİP ve TKP genel sekreterleri Nihat Sargın ve Haydar Kutlu’nun (Nabi Yağcı) yargılanmalarına Nihat Sargın’ın sorgusuyla devam edildi.(Bknz: Kutlu-Sargın Davası)

1995

Suudi Arabistan’da devam eden Türk vatandaşlarının idam kararlarının durdurulması için Başbakan Tansu Çiller, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’ı Suudi Arabistan’a özel elçi olarak gönderdi. 20 Ağustos’ta idamların durdurulduğu açıklandı.

1996

Rusya ile Çeçenistan arasında resmî olarak ateşkes antlaşması imzalandı.

1998

Alaattin Çakıcı,  Fransa’nın Nice kentinde yakalandı. 1998’de Fransa’da yakalanarak Türkiye’ye getirildi. 1999’da cezaevine girdi. 2002’de salıverildiğinde yeniden yasadışı yollarla Türkiye’den kaçtı. 2004 yılında Avusturya tarafından Türkiye’ye iadesine karar verildi. Mafya ve organize suç örgütü lideri olmaktan yargılandı. Gazeteci Hıncal Uluç’u yaralamaya azmettirmek davasında üç yıl dört ay hapis cezası verildi. Uludağ’da 1995 yılında eski eşi Nuriye Uğur Kılıç’ın öldürülmesi olayında azmettirici olduğu iddiasıyla yargılandı ve 2006 yılında Bursa 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından önce ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle on ay hapis cezası verildi. 15 Nisan 2020 Tarihli ve 31100 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ilgili yasa değişikliği kapsamında hükümlü bulunduğu Sincan L Tipi Ceza İnfaz Kurumu’ndan tahliye edildi.

2001

HADEP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Turan Demir, hakkında kesinleşen 1 yıllık hapis cezasının infazı için Ankara Merkez Cezaevi’ne konuldu. Demir, Terörle Mücadele Yasası’nın 8/1 maddesine göre bu cezayı almıştı. Halkın Demokrasi Partisi(HADEP), 11 Mayıs 1994’te kuruldu, Anayasa Mahkemesi tarafından 13 Mart 2003 tarihinde kapatıldı. 

2003

HFSA – Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi‘nin düzenlediği sempozyum sona erdi. İstanbul’da yapılan “21. Dünya Felsefe Kongresi” çerçevesinde düzenlenen “Dünya Problemleri Karşısında Felsefe” konulu sempozyumun bildirileri Arkiv Dergisinde yayınlandı.

2004

Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği’ne ilk kez bir sivil atandı. Büyükelçi Yiğit Alpogan genel sekreter oldu. Alpagon, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden 1967’de mezun oldu. 1972 yılında Tokyo, 1975 yılında ise Lefkoşa Büyükelçiliklerinde görev aldı. 1995´te Türkmenistan’da Aşkabat büyükelçisi, 2000 yılında ise Dışişleri Bakanlığı’nda müsteşar yardımcısı olarak görev aldı. 2001’de Yunanistan Atina Büyükelçisi oldu. 2004 yılında Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde, resmi gazetede yayımlanan atama kararı ile Millî Güvenlik Kurulu’nun ilk sivil kökenli genel sekreteri oldu.

2010

İtalyan hukukçu ve devlet adamı Francesco Cossiga, Roma’da yaşamını yitirdi. (Doğumu: 26 Temmuz 1928)  Cossiga,  Klasik lise eğitimi aldı ve başarıları nedeniyle erkenden mezun oldu. 19 yaşında Sassari Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. 1958’de milletvekili oldu. 1976’de içişleri bakanı oldu. Halk protestolarını bastırdığı için sık sık bir diktatör olarak tanımlandı. 1978’de istifa etmek zorunda kaldı. 1979-1980 tarihleri arasında İtalya başbakanlığı yaptı ve yıllık bütçe tasarısının reddedilmesi üzerine istifa etti. 1983 genel seçimlerinde Senatosu’ya girdi, 12 Temmuz’da Senato Başkanı seçildi 1985 – 1992 arasında İtalya cumhurbaşkanlığı yaptı. 25 Nisan 1992’de istifa etti. Ömür boyu senatörlük unvanı aldı. 27 Kasım 2006’da ömür boyu senatörlük görevinden de istifa etti.

2012

Muğla’da polisin açtığı ateşle ölen Şerzan Kurt’un yargılandığı davaya devam edildi.Savcı tutuklu polis memuru için müebbet hapis cezası istedi. Duruşması öncesi “Milyonlar Adalet İstiyor İnsiyatifi” adliye önünde eylem yaptı.

2016

Cezaevlerindeki aşırı kalabalıklaşmayı önlemek için getirilen Denetimli Serbestlik Sistemi kapsamında kapalı ve açık ceza infaz kurumlarından yaklaşık 38 bin kişi cezaevlerinden tahliye edilmeye başlandı.

2023

İstanbul Valiliği, Alkol Satışı ve Alkollü İçeceklerin Tüketimi genelgesi ile halka açık deniz ve sahil kenarlarında, plaj, park, piknik ve mesire alanlarında alkollü içki içmenin yasak olduğu ve yasağa uymayanlara 617 TL para cezası verileceği yönünde açıklama yaptı.

2024

Bodrum’da 2015 yılında belediye tarafından yapılan binanın yapı ruhsatının bulunmadığı ortaya, binanın yapıldığı alanın, imar planında park ve spor alanı olarak geçtiği ortaya çıktı.

201