18 Kasım – Hukuk Takvimi
1375 | Papalık devletlerinin ayaklanmaları başladı. |
1647 | 17. yüzyıl felsefesinin şüpheci düşünürlerinden Fransız filozof, Pierre Bayle doğdu. (Ölümü: 1706) Tarihsel ve Eleştirel Sözlük isimli eseri yazdı. |
1830 | Alman hukuk profesörü, filozof ve Illuminati’nin kurucusu Adam Weishaupt, öldü (Doğumu: 1748) Ingolstadt Üniversitesi’nde hukuk profesörü olarak görev yaptı. 1 Mayıs 1776 tarihinde İlluminati gizli topluluğunu kurdu. 1784 yılında yerel otorite tarafından etkinlikleri yasaklanarak Bavyera eyaletinden kovuldu. Monarşik yönetimlerin ve dinin ortadan kaldırılması yönünde çalıştı. |
1882 | Fransız düşünür, Jacques Maritain doğdu. (Ölümü: 1973) |
1883 | Hollandalı hukukçu ve Başbakan, Constantijn Theodoor Tellen van Lynden van Sandenburg, yaşamını yitirdi. (Doğumu:24 Şubat1826) Utrecht’te dünyaya geldi. Hukuk eğitimi aldı ve bir süre avukatlık yaptı. 1866’da Hollanda Temsilciler Meclisinde görev yaptı. Daha sonra, 1874-1877 yılları arasında Heemskerk/Van Lynden van Sandenburg kabinesinde Adalet Bakanı olarak görevine devam etti. 20 Ağustos 1879’da başbakan oldu ve 1883 yılına kadar Hollanda Başbakanı olarak görev yaptı.. |
1886 | Hukukçu ve ABD’nin 21. Başkanı Chester A. Arthur, yaşamını yitirdi. (Doğumu:5 Ekim 1829) Başkanlıktan önce Başkan Yardımcısı olarak görev yapmıştır. Görev süresinin bitimine dört ay kala önceki başkan Garfield’ın suikasta uğraması sonucunda başkanlığı devraldı. |
1906 | Mahkeme Kapısı isimli eserin yazarı, Sait Faik Abasıyanık, Adapazarı’nda doğdu. Gerçek adı Mehmet Sait‘tir. Adalar ilçesinde, Burgazada’da, Darüşşafaka Vakfı tarafından adını ve anısını yaşatmak üzere bir müze kurulmuştur. Ada Dostları Derneği tarafından her yıl anma toplantıları düzenlenmektedir. Uzun yıllar yapılmayan anma günleri 2022 yılından itibaren dernek başkanı İbrahim Aycan öncülüğünde yeniden başlatılmıştır. Ayrıca, aynı dernek tarafından yaptırılan anıt Burgazada iskelesindedir.![]() |
1913 | Tek motorlu üstü açık tayyareye binme cesareti gösteren ilk kadın Belkıs Şevket Hanım oldu. Belkıs Hanım İstanbul üzerinde uçarken aşağı attığı kartlarda, Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-u Nisvan Derneği üyelerine selam yolluyordu. |
1918 | Letonya, Rus İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını ilan etti. |
1920 | Türkiye Büyük Millet Meclisi, Emperyalizme Karşı Halkçılık Beyannamesi’ni ilan etti. Halkçılık Beyannamesi, Mustafa Kemal Paşa’nın 13 Eylül 1920 günü Meclise sunduğu, Halkçılık Programı’nın “Maksat ve Meslek” kısmından oluşmaktaydı. Program, Teşkilatı Esasiye’ye de kaynaklık etti. Halkçılık Programı, 18 Eylül 1920 günü Meclis’te okunduktan dört ay sonra 20 Ocak 1921 günü kabul edilen 1921 Anayasası‘nın temelini oluşturdu. |
1920 | Ermenistan’la Ateşkes Anlaşması imzalandı. |
1922 | Sultan Vahidettin, T.B.M.M. tarafından Halifelikten düşürüldü ve Abdülmecid Efendi halife olarak seçildi. Amcasının oğlu Mehmed Vahdettin’in 4 Temmuz 1918’de tahta çıkması üzerine Osmanlı tahtının veliahdı olan Abdülmecid 19 Kasım 1922’de halife seçildi. Osmanlı halifeliğine resmen son veren 431 sayılı Kanun’un kabul edildiği 3 Mart 1924 tarihine kadar “halife” unvanını taşıdı. Tarihe “Son Osmanlı Halifesi” olarak geçti. |
1936 | Adolf Hitler ve Benito Mussolini; General Franco’nun İspanya’da kurduğu Geçici Hükûmeti tanıdı. |
1945 | Sri Lankalı avukat ve siyasetçi, Mahinda Rajapaksa doğdu. 26 Ekim 2018-15 Aralık 2018 tarihleri arası başbakanlık makamında bulundu. |
1953 | Feriha Sanerk, Emniyet Müdürlüğüne yükselen ilk kadın oldu. |
1960 | Türk Standartları Enstitüsü; her türlü madde ve mamuller ile usul ve hizmet standartlarını yapmak amacıyla 18 Kasım 1960 tarih ve 132 Sayılı Kanunla resmi kuruluşunu tamamladı. TSE’nin ilk kuruluşu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde hazırlanan tüzük ile 16 Ekim 1954 tarihinde gerçekleşmiş; Enstitü, 26 Mayıs 1955 tarihinde International Organization For Standardization-ISO’ya ve 01 Ocak 1956 tarihinde International Electrotechnical Commission-IEC’ye üye olarak kabul edilmiştir. “Türk Standardlarının Tatbiki Hakkında Nizamname” 4 Aralık 1959 tarih ve 10372 sayılı Resmi Gazetede Bakanlar Kurulu Kararnamesi olarak yayımlanmış ve yasal zemin hazırlanmıştır. Enstitünün ilgili olduğu bakanlık Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıdır. |
1960 | 1960 Genel affına ek kanun kabul edildi. 26 Ekim 1933 yılında cezaları 5 yılı geçmeyen bütün mahkumların affedilmelerinden sonra; 1960 affına kadar yaklaşık 30 yıl genel af gündeme gelmemiş, 1960 yılında Genel Af yasası çıkarılmıştı. Yasayla; kusurdan doğan suçlarla üst sınırı 5 yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı cezalar hakkında takibat yapılmaması hükmü getirilmişti. Bu af yasasında; devlet aleyhine, ırza yönelik ve Atatürk aleyhine işlenen suçlar gibi bazı suçlara verilen cezalar af kapsamı dışında bırakılmıştı. |
1960 | Eski Ticaret Bakanı İbrahim Sıtkı Yırcalı ve Şemsi Demirkan’ın yolsuz kredi kullanımı suçuyla yargılandığı Değirmen Davası, Yüksek Adalet Divanında, 18 Kasım 1960 ‘da başladı. İddia edilen suçun 1955 yılında işlenmiş olması ve 5 yıllık zamanaşımı süresi nedeniyle 03.12.1960 tariinde düşürüldü. “Görev Kötüye Kullanmak ve Suça İştirak” temelli davada, “başkasına menfaat temini maksadıyla usulsüz tahsis yapmak ve tahsis edilen un değirmenini fahiş karla devretmek” suçlaması bulunuyordu. Yırcalı, Kuvayı Milliyecilerden Yırcalızade Şükrü Efendi’nin oğlu ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu idi. Paris Hukuk Fakültesi’nde Doktora yapmıştı. 29 Aralık 1988’de yaşamını yitirdi. ![]() |
1974 | Uluslararası Enerji Programı Antlaşması, 18 Kasım 1974 tarihinde Pariste İmzalandı. “Uluslararası Enerji Programı Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun”u 21 Ocak 1981’de TBMM’de kabul edildi ve 23 Ocak 1981’de Resmi Gazetede yayınlandı. |
1976 | İspanya’da 37 yıl süren diktatörlüğün ardından yeniden demokratik rejim kurulması kararı alındı. |
1977 | Avusturyalı hukukçu, profesör ve eski Başbakan Kurt Schuschnigg, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1897) 1934’te bir suikastta öldürülen Engelbert Dollfuß’un ardından Avusturya şansölyesi oldu. Freiburg ve Innsbruck üniversitelerinde hukuk eğitimi almış ve önce adalet ve eğitim bakanı daha sonra da 36 yaşında şansölye seçilmişti. İkinci Dünya Savaşından sonra ABD’ye iltica etmiş ve 1948’den 1967’ye kadar Saint Louis Üniversitesi’nde siyâset bilimi dersleri vermiştir. |
1992 | Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunda değişiklik yapıldı. |
1992 | Serbest Gazeteci Hatip Kapçak, Mazıdağı’nda öldürüldü. |
1994 | Basın Ahlak Esasları, Basın İlan Kurumu tarafından 18 Kasım 1994 tarihinde kabul edildi. Basın Ahlak Esasları Hakkında 129 Sayılı Genel Kurul Kararı resmi gazetede ilan edilerek yürürlüğe girdi. |
1994 | BM Genel Kurulu 18 Kasım 1994 tarihli kararı ile, terörün her biçimiyle reddedilmesi gerektiğini kabul etti. Nerede olursa ve kim tarafından yapılırsa yapılsın, suç olduğu ve haklı görülmeyeceği açıklandı. |
1998 | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Meslek İlkelerini İzleme Komitesi, “Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi” taslağını hazırladı ve taslak metin, meslek mensupları ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerince tartışıldıktan sonra Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu tarafından 18 Kasım 1998’de kabul edildi. Gazetecilerin Hak ve Sorumlulukları Bildirgesi, gazetecinin meslek ilkeleri ve davranış kurallarıyla ilgili prensipleri ortaya koymaktadır. |
1999 | İstanbul’daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Zirvesi’nde, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Hazar geçişli doğal gaz projelerine ilişkin anlaşmalar, ilgili ülkelerin Devlet Başkanlarınca imzalandı. 1998 yılında Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkiye, “Hazar ve Orta Asya petrollerinin Batı pazarlarına Bakü Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı” ile ulaştırılmasına ilişkin Ankara Deklarasyonu imzalanmıştı. 18 Kasım 1999 tarihinde ise uygulamaya dönük olarak İstanbul’da protokol imzalandı. |
2005 | Fikri ve Sınai Haklar Araştırma ve Uygulama Merkezi Faaliyetleri (FİSAUM), tarafından “Karşılaştırmalı Olarak Patent Yargılaması Uluslararası Sempozyumu” 17-18 Kasım 2005 tarihinde düzenlendi |
2011 | HSYK(Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu) 18 Kasım 2011 tarihinde yayımladığı genelge ile insan hakları ihlalleri ile işkence ve kötü muamele iddialarına ilişkin soruşturmaların AİHS ve AİHM içtihadını da dikkate alarak hızlı, etkin, adil, eksiksiz ve insan haklarına saygılı bir şekilde yapılması, delillerin zamanında, tam ve hukuka uygun olarak toplanması ve bu kapsamdaki soruşturmaların kolluk kuvvetlerine bırakılmayarak bizzat Cumhuriyet savcılarınca gerçekleştirilmesi hususlarını yargı teşkilatına duyurdu. |
2013 | Adalet Bakanlığına bağlı bir birim olarak Mağdur Hakları Daire Başkanlığı kuruldu. |
2020 | Barışçıl protesto hakkını kullanan Cumartesi Anneleri’ne yeni bir dava açıldı. 25 Ağustos 2018 tarihli 700’üncü protestoya katılan 46 kişi hakkında düzenlenen iddianame 18 Kasım 2020 tarihinde İstanbul 21. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmamakla suçlanan katılımcılar hakkında 6 ay ile 3 yıl arasında değişen hapis cezası talep edildi.![]() |
2020 | Hintli kadın yazar ve siyasetçi, Mridula Sinha, Covit-19 nedeniyle yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1942) |
2021 | Dünya Felsefe Günü kutlandı. Felsefe günü her yılın Kasım ayının üçüncü Perşembe’sinde tüm dünyada felsefe etkinlikleri ile kutlanmaktadır. Etkinlikler UNESCO ve felsefe kurumlarının teşviki ile gerçekleşmektedir. |
2022 | Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma Bürosu tarafından yayınlanan 2022 raporunda, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün, 18 Kasım’da bir rapor yayınlayarak İran sınırı boyunca Afganlara yönelik kötü muameleler olduğuna yönelik tespitlerde bulunduğunu iddia etti. Afganların uluslararası koruma için kayıt yaptırmalarının engellendiği, sınır dışı edilmekle karşı karşıya olanlara iltica talebinde bulunma fırsatının verilmediği ve yetkililerin sınırda on binlerce kişiyi geri püskürttüğü belirtildi. |
2023 | Almanya’nın “Kalifiye İş Gücü Göçünü Geliştirme Yasası“, 18 Kasım 2023 Cumartesi gününden itibaren yürürlüğe girdi. Yeni kurallar, devlet kurumlarının işini kolaylaştırmak için üç aşamada uygulamaya konulması bekleniyor. |
2024 | Yenidoğan Çetesi Davası’nın ilk duruşması Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. |
2024 | Ayhan Bora Kaplan suç örgütüne ilişkin davanın duruşması, Ankara 32’nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından Sincan Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü’nde yapıldı. 17’si tutuklu, 61 sanığın yargılandığı davada sanıklar ve avukatlarının reddi hakim talebi reddedildi. |
2024 | Mersin’de polis ekiplerince düzenlenen operasyonlarda firari 49 hükümlü ve 19 şüpheli yakalandı. Şüpheliler emniyete götürüldü, hükümlüler de işlemlerinin ardından cezaevine gönderildi. |
2024 | Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’in tutuklanması ve kayyım atanmasıyla ilgili sosyal medya paylaşımları nedeniyle 9 Kasım’da tutuklanan gazeteci Furkan Karabay, yurtdışına çıkış yasağı konularak mahkeme kararıyla serbest bırakıldı. İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesi, Karabay’ın gazeteci olması, tutuklama tedbirinin dosyanın muhtevası ile bağdaşmaması ve adli kontrol tedbirinin yeterli olacağı gerekçesiyle tahliye kararı verdi. |
2024 | Aralarında Ankara, İstanbul ve Adana barolarının da bulunduğu 52 baronun ortak yazılı açıklama yaptı: “Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e bağlılık bildirmek, subaylarımız için bir tarihi bilinç ve sorumluluktur” |
2024 | Trabzon Adliyesi’nin kadınlar tuvaletinde gizli kamera bulundu. Kamerayı 41 yaşındaki zabıt katibi G.S.’nin yerleştirdiği ortaya çıktı. Kadınlar tuvaletini uzun süredir izlediği tespit edilen şahıs tutuklanarak cezaevine gönderildi. |
