1960 Genel Af Kanunu ile, 27 Mayıs 1960 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yönetime el konulmasından sonra, 26 Ekim 1960 tarihinde çıkarılmış ve resmi gazetenin 28 Ekim 1960 tarihli sayısında yayınlanmıştır.
1960 Genel Af Kanunu Türkiye Cumhuriyet tarihindeki en kapsamlı af yasalarındandır.
26 Ekim 1933 yılında Cezaları 5 yılı geçmeyen bütün mahkumların affedilmelerinden sonra; 1960 affına kadar yaklaşık 30 yıl genel af gündeme gelmemiştir.
Yasayla; kusurdan doğan suçlarla üst sınırı 5 yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı cezalar hakkında takibat yapılmaması hükmü getirilmiştir. Bu af yasasında; devlet aleyhine, ırza yönelik ve Atatürk aleyhine işlenen suçlar gibi bazı suçlara verilen cezalar af kapsamı dışında bırakılmıştır.
18 Kasım 1960 tarihinde, genel affa ek kanun çıkarılmıştır.
Af Kanunu
Kanun No : 113 Kabul tarihi : 26/10/1960
Madde 1
27 Mayıs 1960 tarihine kadar işlenmiş olan suçlardan:
A) Taksirli cürümlerle kanunların yukarı haddi beş seneyi geçmiyen hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile yahut yalnız para cezası ile cezalandırdığı veya müsadereyi veya bir meslek ve sanatın yapılmamasını veya bu cezalardan birini veya birkaçını istilzam eden fiililer hakkında takibat yapılmaz.
Bu fıkra hükmünden istifade edecek olanların affı kabul etmemeye hakları vardır. Bu hakkını kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde kullananlar hakkında tahkikat veya takibata devam olunur. Mahkûmiyet halinde bu hakkın kullanılmış olması aftan istifadeye engel olmaz.
B) Beş sene ve daha az hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkûm olanlar fer’î ve mütemmim cezalar ile ceza mahkûmiyetlerinin neticelerine de şâmil olmak üzere affedilmiştir.
C) Beş seneden fazla hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkûm olanların cezalarının üçte biri indirilir. Ancak indirilen miktar beş seneden aşağı olamaz.
Madde 2
27 ve 28 Mayıs 1960 günlerinde inkılâp hareketleri lehine lülen katılan askerî şahısların bu târihlerde işledikleri taksirli suçlarından dolayı haklarında takibat yapılmaz ve mahkûm olanlar, fer’î ve mütemmim cezaları ile ceza mahkûmiyetlerinin neticelerine de
şâmil olmak üzere affedilmiştir.
Madde 3
Aşağıda yazılı bentlerde gösterilen suçlar aftan hariç bırakılmışlardır:
A) Türk Ceza Kanununun 125, 126, 127, 128, 129, 130, 131, 132 ve 133 üncü maddelerinde yazılı suçlarla 135 inci maddenin ikinci bendinde ve 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 146, 150 ve sulh zamanında işlenen fiiller hariç 161 ve 163 üncü maddelerinde yazılı olan suçlar ve bunların 168, 171 ve 172 nci maddelerinde gösterilen şekilleri,
B) ihtilas, irtikâp, rüşvet suçlariyle miktar ve kıymetçe beşyüz liradan fazla olan zimmet suçları ve Türk Ceza Kanununun 339, 340, 341, 342, 366, 367 ve 368 inci maddelerinde yazılı suçlar,
C) Türk Ceza Kanununun 414, 415, 416 (Son fıkrası hariç), 417, 418, 429 ve 430 uncu maddesinin birinci fıkrası İle 431, 435 ve 436 ncı maddelerinde yazılı suçlar. Ancak kaçırmak, evlenmek maksadiyle yapılmış ve kaçırılan kimsenin ırzına geçilmemişse birinci madde hükmü uygulanır.
Ç) Türk Ceza Kanununun 448, 449 ve 450 nci maddeleri ile diğer kanunlarda yazılı aynı mahiyetteki adam öldürme suçları,
D) Türk Ceza Kanununun 495, 496, 497, 498 ve 499 uncu maddelerinde yazüı suçlar,
E) 4237 sayılı fevkalâde zamanlarda haksız mal iktisap edenler hakkındaki kanun ile 5816 sayılı Atatürk aleyhinde işlenen suçlar hakkındaki kanunların şümulüne giren suçlar,
F) Askeri Ceza Kanununun 55, 56, 59, 94, 97, 100, 101, 102, 103 ve 104 üncü maddeleri-ile 148 inci maddenin (B) bendi ve yukardaki bentlerde Türk Ceza Kanununun maddelerine atıf suretiyle cezalandırılan fiiller,
G) Millî Korunma suçlarının affına dair 79 sayılı kanunun birinci maddesinin ikinci fıkrası gereğince aftan istisna edilen şahısların işledikleri suçlar,
H) 6831 sayılı Orman Kanununda yazılı suçlar ile Türk Ceza Kanununnun 369, 370, 373 üncü maddesinin 1 inci fıkrası ve 374 üncü maddesinde yazılı suçlarla bunların 411, 412 ve 413 üncü maddelerinde gösterilen şekilleri,
I) Kaçakçılık Kanunu ile Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki Kanuna aykırı fiillerden sanık veya mahkûm olanlar,
Şu kadar ki :
Her ne suretle olursa olsun resmî makamların muvafakatiyle hariçte bulunan dövizlerini memlekete getirmiş olanlar birinci madde hükmünden istifade ederler.
J) Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunlarda yazılı ölüm ve müebbet hapis cezasını müstelzim suçlar,
K) Mükerrirler,
L) Geçici 1 sayılı kanunun 6 nci maddesinde gösterilen şahısların (İşledikleri suçlar,
M) 45 sayılı kanun hükmüne tabi memurlarla bunların şeriklerinin memuriyet sıfat ve vazifelerini suiistimal suretiyle işledikleri suçlar,
N) 2559 ve 6761 sayılı kanun hükümlerinin tatbikinde bu kanunların tanıdığı vazife ve salâhiyetlerini suüstimal etmek suretiyle müessir iil ve sair suretlerle suç İşleyenler.
Madde 4
Bu kanunun birinci maddesinin (B) ve (C) bentlerinden faydalanan hükümlüler kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren mahkûm oldukları cezanın zaman aşımı süresi İçinde ve her halde beş yıl zarfında aşağı haddi altı aydan az olmıyan hürriyeti bağlayıcı cezayı müstelzim aynı cinsten diğer bir cürüm işledikleri takdirde evvelce haklarında hükmedilmiş bulunan cezanın infaz edilmiyen kısmı aynen çektirilir.
Madde 5
Bu kanun hükümleri kanunen kullanılması, yapılması, taşınması, bulundurulması, satılması, alınması ve memlekete sokulması suç teşkil eden veva inhisara tabi bulunan eşyanın müsaderesine karar vermeye mâni değildir.
Yukarıdaki fıkra haricinde kalan eşya gümrük ve diğer Devlet ve belediye vergi ve resimlerinin ödenmesi halinde sahiplerine verilir.
Madde 6
Firar halinde olup da bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten İtibaren Uç ay zarfında cumhuriyet savcılıklarına veya konsolosluklara müracaatla teslim olmıyanlar birinci madde hükmünden istifade edemezler.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte asker kaçağı, izinsiz, bakaya, yoklama kaçağı ve saklı bulunanlar ve askerlikten kurtulmak için hile yapanlar kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde resmî mercilere teslim olmak şartiyle af olunmuşlardır.
Madde 7
Bu kanun hükümlerinin «Taksirli suçlar hariç» Hâkimler ve Memurin Kanunları ile bunlara ek kanunlara ve sair hususi kanunlara tevfikan verilmiş ve verilecek idari ve inzibatî karar veya yapılmış ve yapılacak işlemlere ve subay, askerî memur ve astsubayların cezalarının huhuki neticelerinden olan rütbenin kaybedilmesi ve orduya subay, askerî memur, astsubay olarak kabul olunmamak ve askerî nispetin kesilmesi işlemlerine şümulü yoktur.
Hususi kanunlara göre mercilerince verilmiş olan ve bu kanunun neşri, tarihinde infaz edilmemiş bulunan para cezaları da birinci madde hükmüne tabidir, vergi cezalan ve misil zamları bu hükümden hariçtir.
Madde 8
Bu kanun hükümlerinden faydalanacak tutuk ve hükümlülerin salıverme işleri kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 15 gün içinde tamamlanır.
Madde 9
Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 10
Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
27/10/1960