20 Haziran – Hukuk Takvimi

404

20 Haziran 404’te Konstantinopolis Patriği Aziz İoannis Hrisostomos’un İmparator Arcadius’un eşi İmparatoriçe Aelia Eudoksia ile çatışmasından dolayı sürgüne gönderilmesinin ardından çıkan isyanlar sırasında bu ilk ahşap kilise yakılarak büyük ölçüde tahrip oldu ve inşasından 44 yıl sonra yıkıldı. İmparator II. Theodosios tarafından mimar Ruffinos’a yeniden yaptırılan Ayasofya, 10 Ekim 415’te yeniden ibadete açıldı. 1453’te kiliseden camiye çevrildi.  Ayasofya, Sevr Antlaşmasının da imzalandığı 1920 Paris Konferansı sırasında büyük tartışmalara konu oldu. 24 Kasım 1934 Ayasofya Camisinin müze olması, Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edildi. 2 Şubat 1935 Ayasofya Müzesi halka açıldı ve tarihin ortak mirası olarak koruma altına alındı. Danıştay 10’uncu Dairesi, 10 Temmuz 2020’de aldığı kararla, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etti. 24 Temmuz 2020’de cami olarak tahsis edildi. 10 Temmuz 2020’de imzalanan 2729 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Ayasofya’nın Diyanet İşleri Başkanlığı’na devri ve ibadete açılması kararlaştırılmıştır.

 1481

II. Bayezid ile Cem Sultan arasında Yenişehir Ovası’nda yapılan taht savaşını, Cem Sultan kaybetti. İki kardeş arasındaki savaş 1482 ortalarına kadar devam etti. Taht Bayezid’te kaldı. Cem Sultan Rodos’a ve ardından da Papa’ya ve Fransa’ya sığındı.

 1723

İskoç Aydınlanması filozofu ve tarihçi Adam Ferguson doğdu. 1764’den 1785 yılına kadar Edinburgh’da Ahlak Felsefesi ve Etik dersleri verdi. (Ölümü: 1816)

 1820

Arjantinli avukat, politikacı, ekonomist, gazeteci ve askeri lider Manuel Belgrano öldü. Arjantin Bağımsızlık Savaşlarına katıldı ve Arjantin Bayrağını tasarladı(Doğumu: 1770)

 1933

Alman devrimci sosyalist politikacı ve kadın hakları savunucusu Clara Zetkin ömrünün son yıllarını geçirdiği Sovyetler Birliği’nde sürgündeyken  öldü. (Doğumu: 1857) Clara Zetkin  1911 yılında ilk defa Kadınlar Günü’nü düzenlemişti. 1910 yılında Danimarka’nın Kopenhag kentinde düzenlenen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılması önerisini getirmiş ve öneri oy birliğiyle kabul edilmişti.

 1837

Kraliçe Victoria, 18 yaşında Birleşik Krallık tahtına çıktı.

Günümüzde monarşi ile yönetilen bazı Avrupa ülkelerinin temsilcileri Kraliçe Victoria’nın soyundan gelmektedir. 10 Şubat 1840’da evlendi. Edward Oxford adlı genç Kraliçeye suikastta bulundu ancak bu suikast başarısız oldu. Fail, vatana ihanetten yargılandı, akıl hastalığı sebebiyle beraat etti. Kraliçe, 63 yıldan fazla tahtta kalarak en uzun saltanat süren Birleşik Krallık lideri oldu. (Ölümü: 22 Ocak 1901)

1840

Samuel Morse, telgrafın patentini aldı

1926

Kemal Atatürk’e İzmir’de suikast girişimiyle ilgili tutuklamalar devam etti.  Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası lider kadrosundan Ali Fuat Cebesoy tutuklandı. Kâzım Karabekir ise, 22 Haziran günü tutuklandı.

1927

TBMM’den “Ziraat ve Baytar Enstitüleri ile Ali Mektepleri Tesisine ve Ziraat Tedrisatının Islahına Dair kanun” kabul edildi

1938

19 Mayıs, 3466 sayılı kanunla Millî Bayram olarak kabul edildi. Gençlik Marşı, Gençlik ve Spor Bayramı Marşı olarak kabul edildi.

Gençlik ve Spor Bayramı 1926 yılında Gazi Günü adıyla ilk defa Samsun’da kutlandı. 1935 yılında Atatürk Günü adıyla resmi olarak kutlanmaya devam etti ve 20 Haziran 1938 tarihinde çıkarılan “Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki 2739 Sayılı Kanuna Ek Kanun” ile “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edildi. 1981 yılında çıkarılan 2429 sayılı kanun ile 19 Mayıs “Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kabul edildi.

1942

Danıştay Yargıcı Mustafa Yücel Özbilgin, 20 Haziran 1942 tarihinde Trabzon ili Akçaabat ilçesinde doğdu. 17 Mayıs 2006 tarihinde Ankara’da gerçekleşen terörist saldırıda görevi başında yaşamını yitirdi.

1946

1946 – Türkiye Sosyalist Emekçi Köylü Partisi, Şefik Hüsnü liderliğinde kuruldu. Partinin kurulmasından kısa bir süre sonra 2 No’lu Örfi İdare Mahkemesinde açılan dava sonucu “komünist mefküreli şahıslar tarafından kurulduğu ve idare edildiği” gerekçesiyle kapatılmasına karar verildi. İstanbul Sıkıyönetim Kurulu, partinin 16 Aralık 1946 tarihinde partiyi tüm siyasi faaliyetlerden men etti ve yöneticilerini tutukladı.

1947

ABD’de onaylanan kanun uyarınca, ABD, 20 Haziran 1947’de Yunanistan ile yardım anlaşması yaptı. Aynı anlaşma 12 Temmuz 1947’de Türkiye ile yapıldı. Türkiye ve Yunanistan ile yapılan yardım antlaşmalarından önce Amerika Birleşik Devletleri Senatosunda “Yunanistan ve Türkiye’ye Yapılacak Yardım Hakkında Kanun” 22 Nisan 1947 tarihinde kabul edilmişti. ABD Temsilciler Meclisi’nde 9 Mayıs 1947’de kabul edilen kanun, “barışa doğru önemli bir ilerleme” olarak tanımlanmış ve 22 Mayıs 1947’de Başkan Truman tarafından imzalanarak yürürlüğe girmişti.

1960

Mali ve Senegal, Fransa’dan bağımsızlığını ilan etti.

1986

Barış Derneği Davası sanıklarından olan CHP Adana Milletvekili İsmail Hakki Öztorun yargılama devam etmekte iken 20 Haziran 1986’da hayatını kaybetti. Aynı savanın sanıklarından olan İstanbul Barosu eski Başkanı Orhan Adli Apaydın ise 28 Şubat 1986 tarihinde yaşamını yitirmiştir.

1988

167 No’lu İnşaat İşlerinde Güvenlik ve Sağlık Sözleşmesi, Uluslararası Çalışma Örgütü-ILO tarafından 20 Haziran 1988 tarihinde kabul edildi. Sözleşme, 11 Ocak 1991 tarihinde de yürürlüğe girdi. Türkiye,  29 Kasım 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6571 sayılı Kanun ile sözleşmeyi onayladı.

1995

Rumen filozof ve deneme yazarı Emil Cioran öldü. İlk eseri Çürümenin Kitabı idi. Burukluk, Doğmuş Olmanın Sakıncası, Tarih ve Ütopya, Çürümenin Kitabı, Varolma Eğilimi, Ezeli Mağlup, İtiraflar ve Aforozlar Türkiye’de de basıldı. Pesimizm, Varoluşçuluk, Nihilizm ve Etik üzerine çalıştı. 

1997

Anadolu Ajansı ve TRT çalışanı gazeteci Reşat Aydın öldürüldü. 

2001

Dünya Mülteciler Günü ilan edildi

2007

İyi İdare Yasası kabul edildi.

İyi İdare Yasası, AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİNİN İYİ İDARE KONUSUNDA ÜYE DEVLETLERE CM/REC(2007) SAYILI TAVSİYE KARARI’na ek olarak düzenlendi ve Bakanlar Komitesinin 20 Haziran 2007 tarihli 999 bis sayılı Bakan Temsilcileri toplantısında kabul edildi.

İyi idare, iyi yönetişimin bir görünümüdür. İyi yönetim, sadece yasal düzenlemelerle ilgili değildir; örgütlenme ve yönetme kalitesine bağlıdır. Etkililik, verimlilik ve toplumun ihtiyaçlarına duyarlılık gereklerini karşılamak zorundadır. İyi İdare Yasasını benimsemek, kamu mallarını ve diğer kamu çıkarlarını, takip etmeyi, gözetmeyi ve korumayı gerektirmektedir. İyi İdare, bütçe gereklerine uymak zorundadır. Her türlü yozlaşmayı dışlaması gerekmektedir.

2009

Türk Tabipler Birliği Çalışan Sağlığı Bildirgesi, 20 Haziran 2009 tarihinde Ankara’da düzenlenen Türk Tabipleri Birliği II. Etik Bildirgeler Çalıştayı’nda kabul edildi. Aynı çalıştayda; Türk Tabipler Birliği Hekimlik ve İnsan Hakları Bildirgesi, Türk Tabipler Birliği Hekimlerin Toplumsal Sorumlulukları Bildirgesi, Türk Tabipler Birliği Hekim Hakları Bildirgesi, Türk Tabipler Birliği Araştırma Etiği Bildirgesi ve Türk Tabipleri Birliği Yayın Etiği Bildirgesi güncellendi.

2015

Çevre İçin Küresel Antlaşma  20 Haziran 2015 tarihinde Paris’te imzalandı. Yasal olarak bağlayıcı olan geniş ilkeleri benimsedi.