22 Aralık – Hukuk Takvimi

22 Aralık – Hukuk Takvimi

1453	İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, Cumhuriyet Devrilerinden sonra, 1933 yılında üniversiteye dönüştürüldü.
1849	Suç ve Ceza’nın yazarı Dostoyevski çıkarılan af kanunu sonucunda idamdan kurtuldu. 1849 yılında devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiası ile tutuklanan ünlü yazar on ay hapishanede kaldı, kurşuna dizilmek üzereyken diğer sekiz tutuklu arkadaşı ile birlikte affedildi. Cezası dört yıl kürek, dört yıl da adî hapse dönüştürüldü. Cezasını çekmesi için Sibirya’da bulunan Omsk Cezaevi’ne gönderildi.
1856	Amerikalı avukat, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi Frank B. Kellogg doğdu. (Ölümü: 21 Aralık 1937)  Rochester, Minnesota‘da hukuk okudu ve avukatlık yapmaya başladı. 1906’da EH Harriman hakkındaki soruşturma için Eyaletler Arası Ticaret Komisyonu’na özel danışman olarak atandı. Antitröst yasasıyla ilgili davalarda ABD yönetimini temsil eden avukat olarak ün kazandı. 1917’de Senato üyeliğine seçildi. 1923’de Londra büyükelçiliği görevinde bulundu. Calvin Coolidge’in başkanlığı sırasında dış işleri bakanı oldu. ABD dış işleri bakanı olarak en önemli başarısı, ulusal politikanın bir aracı olarak savaşı yasaklayan ve 15 ülkenin katılımıyla Paris’te imzalanan, çok taraflı antlaşma niteliğindeki Kellogg-Briand Paktı‘nın imzalanmasını sağlamak oldu. Bu başarısından dolayı 1929 Nobel Barış Ödülü’nü aldı. NATO’nun temeli sayılan Kellogg Briand Paktı’na Türkiye, 1929 yılında katıldı. Kellogg, 1930 yılında Milletlerarası Daimi Adalet Divanı’nda görev aldı.
1880	İngiliz yazar, çağdaş romanın en belirleyici özeliklerinden olan psikolojik çözümlemenin öncüsü George Eliot yaşamını yitirdi. (Doğumu: 22 Kasım 1819) Edebiyat yaşamına eleştirmen ve çevirmen olarak başladı. 1859’da yayımlanan ilk romanı Adam Bede’de gözlenen, günlük yaşamı gerçekçi ayrıntılarla yansıtma yeteneği bundan sonraki yapıtlarının başlıca özelliği oldu. Eliot yazmaktaki amacının “tozlu sokaklardan ve tarlalardan gelen etten kemikten insanların” yaşamlarını yansıtmak olduğunu söyledi.
1894	Yüzbaşı Alfred Dreyfus’un haksız yere casusluk suçuyla yargılandığı Dreyfus davası, Fransa’da başladı. Dava, Alman Askeri Ataşesi’nin çöp sepetinde bulunan ve Dreyfus’ün el yazısıyla yazıldığı iddia edilen belgeye dayanarak açıldı. Dosyada başka delil bulunmamasına ve Dreyfus’un kağıttaki el yazısının kendisinin eli ürünü olmadığını ifade etmesine rağmen, bu belgenin Dreyfus’a ait olup olmadığı araştırılmak yerine Fransız İstihbaratının hazırlamış rapora göre mahkumiyet verilmişti.
1932	Hindistan’daki İngiliz yönetimi, Mahatma Gandhi‘nin de aralarında olduğu 28 bin mahkûmu serbest bıraktı
1933	Türkiye-Yunanistan Takas Anlaşması yapıldı.
1947	İtalyan Kurucu Meclisi, 22 Aralık 1947 tarihli oturumunda İtalyan Cumhuriyeti Anayasasını onayladı ve Geçici Devlet Başkanı olarak belirlenen Enrico Roberto De Nicola, İtalya Cumhuriyeti Anayasasını ilan etti. İtalya Cumhuriyeti Anayasası, İtalya Resmi Gazetesinin 27 Aralık 1947 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.
1950	İş Teftişi Sözleşmesi’nin onaylandığına dair yasa Resmi Gazetenin 22 Aralık 1950 tarihli sayısında yayınlanarak sözleşme yürürlüğe girdi. İş Teftişi Sözleşmesi 19 Haziran 1947’de ILO tarafından kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi 13 Aralık 1950 tarihinde 5690 sayılı yasa ile onayladı. Sözleşme, sınai iş yerlerinde ve ticari iş yerlerinde teftişi düzenlemekte, bir teftiş sistemi kurulmasını öngörmekte ve bu teftiş sisteminin standartlarını belirlemektedir.
1955	Eski Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı ve Anayasa Mahkemesi Üyesi Serdar Özgüldür İstanbul’da doğdu. 1976’da Kara Harp Okulunu bitirdi ve subay olarak atandı. 1981 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezuniyetini takiben askerî hâkim sınıfına geçti, muhtelif askerî mahkemelerde hâkimlik ve askerî savcılık görevlerinde bulunduktan sonra Askerî Yüksek İdare Mahkemesi savcısı olarak görev yaptı. 1995 yılında Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyeliğine seçildi, 1995 ile 2002 yılları arasında Birinci Daire üyeliği ve 2002-2004 yılları arasında da bu Mahkemenin genel sekreterliği görevlerinde bulundu. 2000 ile 2003 yılları arasında Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü asıl üyeliği yaptı. 21 Haziran 2004 tarihinde Anayasa Mahkemesi asıl üyeliğine, 22 Mart 2012 tarihinde de Uyuşmazlık Mahkemesi başkanlığına seçildi. 21 Mart 2016 tarihinde bu görevi sona erdikten sonra üye olarak görevine devam etti ve  23 Aralık 2020 tarihinde emekli oldu. Kamu hukuku alanında yüksek lisans ve doktora eğitimi bulunmaktadır.
1962	1961 Anayasası gereğince, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kuruldu.
1970	Amerikalı hukukçu ve politikacı Ted Cruz doğdu. Harvard Üniversitesi Hukuk bölümünden mezun oldu. 1999 – 2003 yılları arasında, Federal Ticaret Komisyonunda Politika Planlama Dairesi müdürü oldu.  George W. Bush’un seçim kampanyalarında iç politika danışmanlığı ve Amerika Birleşik Devletleri Adalet Bakanlığı’nda başsavcı vekilliği görevini yürüttü. Teksas Başsavcı vekili olarak atandı ve 2008’e kadar bu görevde kaldı. Bu makamda en uzun süre bulunan hispanik kökenli hukukçu unvanını kazandı. 2004 – 2009 yılları arasında, Teksas Üniversitesi’nin Hukuk bölümünde, ABD Yüksek Mahkemesi içtihatları alanında, profesör sıfatıyla misafir öğretim görevlisi olarak dersler verdi.  2012 tarihinde senatör oldu ve Ulusal Cumhuriyetçi Senatörler Komitesi başkan yardımcılığına atandı. 2015 yılında ABD Başkanlığına adaylığını açıklamışsa da daha sonra adaylıktan çekildi.
1989	Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Çevre ve Kalkınma Konferansı hakkındaki 44/228 sayılı ve Bugünkü ve Gelecek Kuşaklar İçin Küresel İklimin Korunmasına Dair 44/207 sayılı kararlarını kabul etti.
1989	Birleşmiş Milletler, Adalarda ve kıyı alanlarında, özellikle alçak konumlu kıyı alanlarında deniz seviyesi yükselmesinin muhtemel zararlı etkilerine dair 22 Aralık 1989 tarih, 44/206 sayılı Genel Kurul kararını kabul etti.
1982	ILO 87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi, Resmi Gazetenin 22 Aralık 1992 tarihli sayısında yayınlandı. Sözleşme, Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından 17 Haziran 1948 tarihinde kabul edildi. Türkiye tarafından 25 Kasım 1992 tarihli ve 3847 sayılı kanun ile kabul edildi ve Resmi Gazetenin 25 Şubat 1993 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi. Sözleşme, çalışanların ve işverenlerin herhangi bir ayrım yapılmaksızın ve önceden izin almaksızın istedikleri kuruluşları kurma ve  bu kuruluşlara üye olma hakkını garanti altına aldı, örgütlenme hakkını ve sendikal özgürlükleri düzenledi.
1994	Schengen İcra Komitesi, 22 Aralık 1994 tarihli ve (SCH/Com-ex (94)17 sayılı kararını verdi.
1999	Hükûmet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank’a el koydu
1999	Medenî ve ticarî meselelerde mahkemelerin yetkisi ve mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin 44/2001 No’lu Avrupa Birliği Konsey Tüzüğü (EC) kabul edildi
2000	“23 Nisan 1999 tarihine kadar işlenen suçlardan dolayı şartla salıverilmeye, dava ve cezaların ertelenmesine dair kanun” resmi gazetede yayınlandı. Kanun, Rahşan Affı olarak nitelendi. Kanun, temel olarak cezaevlerinde yer kalmaması nedeniyle, ölüm orucu eylemlerini sona erdirmek için başlatılan ‘Hayata Dönüş Operasyonundan sonra, 22 Aralık 2000 tarihinde 4616 sayılı yasa olarak çıkarıldı. 70 bin kişi kapasitesi olan cezaevlerinin nüfusu 40 bine kadar düştü.
2002	Bilgi Toplumunda Telif Hakları Direktifi, “Bilgi Toplumunda Telif Hakları ve Bağlantılı Hakların Belirli Yönlerinin Uyumlaştırılması hakkında Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi” adıyla 22 Mayıs 2001 tarihinde ve 2001/29/AT sayılı karar ile kabul edildi. Üye devletler, 22 Aralık 2002 tarihinden önce, bu Direktife uygun gerekli kanunları, tüzükleri ve idari hükümleri yürürlüğe koyacaklarını ve komisyona bildireceklerini taahhüt etti.
2005	20 Aralık Uluslararası İnsani Dayanışma Günü (International Human Solidarity Day), BM Binyıl Bildirgesi (Milenyum Bildirgesi) kapsamında, 22 Aralık 2005 tarihinde  kabul edilen 60/209 sayılı BM kararıyla resmi olarak belirlendi. Bireylerin medeni ve siyasi hakları ile ilgili olarak, dayanışma kültürünün geliştirilmesi ve yoksullukla mücadele için BM Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş bir uluslararası birlik günüdür.
	Polonyalı hukukçu, siyasetçi ve aktivist, Wojciech Borowik yaşamını yitirdi. (Doğumu: 24 Haziran 1956) Varşova Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Bir süre serbest sigortacı olarak çalıştı. İşçi Savunma Komitesi ile Bağımsız Öğrenci Dayanışması Derneği’ne katıldı. Sıkıyönetimden sonra altı aydan fazla bir süre gözaltında tutuldu ve serbest bırakıldıktan sonra bağımsız basınla işbirliği yaptı. 1989’da Yurttaşlar Komitesi Ofisi’nin müdür yardımcılığı görevinde bulundu. 1990’ların başında Sejm parlamentosundaki Dayanışma Grubu’nun sekreteri olarak çalıştı. 1992’den 1993’e kadar “Akşam Ekspresi” adlı reklam bürosunun yöneticiliğini yaptı. İşçi Hareketi’nin kurucularından biriydi. 2002-2004 yılları arasında Merkezi İstatistik Dairesi Başkan Yardımcısı, 2007 yılında Varşova Komünizm Müzesi’nin inşası için oluşturulan ekibin başkanı ve İfade Özgürlüğü Derneği’nin yönetim kurulu başkanı olarak görev yaptı. Covit19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
2021	Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan ve yönetim kurulu, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ü makamında ziyaret etti. Ziyarete, TBB Genel Sekreteri Veli Küçük ile Yönetim Kurulu üyeleri Ali Bayram ve Ramazan Erhan Toprak eşlik etti. Görüşmede Adalet Bakanlığı Bakan Yardımcısı Zekeriya Birkan, Hukuk İşleri Genel Müdürü Hakan Öztatar, Hukuk İşleri Genel Müdür Yardımcısı Emre Yurtalan, Mevzuat Genel Müdür Yardımcısı Süleyman Özar da hazır bulundu. Erinç Sağkan, avukatlık mesleğiyle şu sorunları dile getirdi: “Takpas’ın avukatların kullanımına yeniden ve biran evvel açılması; KVKK tebliğinde yer alan veri koruma görevlisinin hukukçulardan olması; Ticaret Mahkemelerinin münhasıran yetkisine alınan işlere dönük ilçelerde yaşanan sorunlar ve gecikmeler; Kamu avukatlarının sorunları ve özlük haklarının iyileştirilmeleri; Stajyer avukatlara Bakanlık veya İş-Kur üzerinden ücret ödenmesinin sağlanması; 1 yıllık genç girişimci prim muafiyetinin 3 yıllık süreye çıkartılması; Serbest çalışan avukatların asgari ücrete kadar olan gelirlerine vergi muafiyeti sağlanması ve Avukatların kayıt ve evrak incelemede yaşadığı sorunların giderilmesi.”
2023	ABD New York Doğu Bölgesi Savcılığı, dünyanın en büyük porno sitesi Pornhub’ın yasadışı seks ticaretine karıştığını kabul ederek ve mahkeme ile yaptığı savunma anlaşması gereğince kurbanlara tazminat ödemeyi kabul ettiğini açıkladı. Anlaşmaya göre, hükümete 1,8 milyon dolar ödeme yapılacak ve görüntüleri izinsiz olarak yayınlanan mağdurlara da ayrıca tazminat ödenecek. Karar, porno sitelerine ilişkin olarak AB tarafından yeni düzenlemelerin yapıldığı günlere denk geldi.
2024	İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İstanbul Baro Başkanı ve yönetim kurulu üyeleri hakkında, “Terör örgütü propagandası yapmak” ve “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” suçlarından resen soruşturma başlatıldı. İstanbul Barosu, 21 Aralık 2024 günü sosyal medya hesaplarından “Uluslararası İnsancıl Hukuk Uygulansın” başlıklı bir bildiri yayınlamıştı. Soruşturma üzerine İzmir Barosu “Eğer uluslararası hukuk ve Avukatlık Kanunu kapsamında görev yapmak suçsa bizi de yargılayın!” şeklinde açıklama yaptı.

22 Aralık – Hukuk Takvimi