23 Ağustos – Hukuk Takvimi

1305

İskoç şövalye William Wallace, İngiltere Kralı I. Edward tarafından vatana ihanet suçlamasıyla idam ettirildi. Üstsüz bir şekilde at tarafından çekildi, elleri iplerle ayakları atın arkasında bağlı bir şekilde darağacında asıldı. Ölmek üzereyken bırakıldı. Asıldıktan  sonra ölmeden bağırsakları çıkarıldı. İşkencelere rağmen kraldan af dilemedi. Kafası gövdesinden ayrılıp vücudu dört parçaya bölündü. Kafası Londra köprüsünde kol ve bacakları, Newcastle, Berwick, Stirling ve Perth’de ayrı ayrı sergilendi. Hakkında birçok film çekildi ve efsaneleşti.

1540

Fransız hümanist Guillaume Budé, hayatını kaybetti.  (Doğumu: 26 Ocak 1467) Antik Yunan Uygarlığına ilişkin incelemeler ve hukuksal çalışmalarda önemli rol oynadı. Antik Yunan Uygarlığının tekrar canlandırılmasında önemli bir yer edindi. 1522 yılında devlet konseyi üyeliğine atandı. Fontainebleau’da ki kraliyete ait olan kütüphaneyi yönetti. 1508 yılında Dava Kararnamelerine İlişkin Açıklamalar adlı eseri yayınladı. Bu eser var olan hukuk geleneğine yeni anlayışlar ve yeni düzenlemeler getirdi.

1754

Fransa Kralı XVI. Louis, doğdu. (Ölümü: 21 Ocak 1793)  Aydınlanma idealleri doğrultusunda Fransa’da yaptığı reformlarla damga vurdu. Reformları köleliği ve sınıf farkını ortadan kaldırmaya, Katoliklere karşı toleransı artırmaya yönelik çalışmalardı. 21 Ocak 1793’te, “vatana ihanet” suçlaması yöneltildi ve giyotinle idam edildi.

1864

Yunan hukukçu ve Başbakan Eleftherios Venizelos, doğdu. (Ölümü: 18 Mart 1936, Fransa) Atina Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1887 yılında Girit’e döndü. Hanya’da avukat olarak çalıştı ve adanın 6’sı Müslüman 11’i Rum olan 17 avukatından biri oldu. 1897 Akrotiri ve 1905 Therisso isyanlarına liderlik yaptı. 1910 yılında Yunanistan’da ki askeri yönetimin başkanlığına getirildi. 29 Ekim 1930’da Türkiye’deki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına katıldı. 1935 yılında seçimleri kaybedince Paris‘e gitti ve orada gıyabında ölüm cezasına mahkûm edildi. 1936 yılında Paris’te öldü. Atatürk’ü, Nobel Barış Ödülü için aday göstermişti.

1866

Avusturya-Prusya Savaşı, Prag Antlaşması ile sona erdi.

1923

Lozan Barış Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylandı.

1925

Atatürk, Kastamonu ve İnebolu’ya yaptığı seyahatlerde şapkayı halka göstererek Cumhuriyet Devrimleri arasında önemli yer tutan kılık kıyafet devriminin ilk işaretini verdi.

1927

Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti elektrikli sandalye ile idam edildi. 24 Mayıs 1921’de ikilinin yargılanması başladı. İlk başta anarşist bildirileri bulundurmak ve silah taşımakla suçlanmalarına rağmen birkaç gün sonra iddia değiştirilerek South Braintree’da yapılan bir soyguna katılmak ve bu olayda öldürülen iki kişinin katili olmakla suçlandılar. Davaları yedi yıl sürdü. Davaya bakan yargıç onları “İki aşağılık anarşist” olarak niteledi. Celestino Madeiros’un  ikilinin suçlandıkları cinayetle alakaları olmadığı yönündeki açık ifadesi kabul edilmedi. Konunun basına yansıması ve kamuoyunun ilgisini çekmesi üzerine ABD’de ve dünyanın birçok yerinde ikilinin adil yargılanmaları veya serbest bırakılmaları için çeşitli eylemler yapıldı. Albert Einstein, George Bernard Shaw, Arturo Giovannitti ve Bertrand Russell gibi pek çok aydın da adil yargılanmaları için uluslararası bir kampanya başlattı ancak ikili 23 Ağustos 1927’de idam edildi. Suçsuzlukları 50 yıl sonra ilan edildi. 1977 yılında Massachusetts valisi Michael Dukakis bu iki İtalyan göçmenin suçsuz olduğunu belirtti ve şöyle dedi: “Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti isimleri üzerinde olan her türlü suçlama ve aşağılamanın sonsuza kadar kaldırıldığını açıklıyorum”

1933

Açlık grevi yapan Mahatma Gandhi 40 kiloya düştü ve bu nedenle hapishaneden çıkarıldı. Gandhi, İngiliz yönetimindeki Hindistan’ın bağımsızlığı için açlık grevi başlattı.

1975

Laos’ta komünist darbe yapıldı.

1991

Ermenistan, SSCB’den bağımsızlığını ilan etti. 1918’de ki Rus Devrimi’nin ardından, Rus olmayan tüm ülkeler bağımsızlıklarını ilan ettiler ve bunun sonucunda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.

1991

Özgür Gündem Gazetesi çalışanları, gazetelerinin kapatılması ve muhabirlerine yönelik saldırıları protesto etmek için süresiz açlık grevine başladı.

1993

Hakkındaki hapis cezası Yargıtay tarafından onaylanarak kesinleştikten sonra Dışişleri Bakanlığı’nın başvurusu üzerine Üsküp’te yakalanan millî futbolcu Tanju Çolak, Türkiye’ye getirildi ve 23 Ağustos 1994 yılında Bayrampaşa Cezaevi’ne konuldu. Özel vekaletle satın aldığı Mercedes marka otomobilin kaçak olduğunu öğrenince kendi kendini ihbar etti. Ağır Ceza Mahkemesi 9 yıl hapis cezası verdi. 28 Şubat 1995’te serbest bırakıldı.

1994

Hukukçu Ahmet Hamdi Boyacıoğlu, hayatını kaybetti. (Doğumu: 6 Nisan 1920, Bolu) 1944 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ni bitirdi. Değişik il ve ilçelerde hâkimlik yaptıktan sonra 1960’ta Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Başmuavinliği’ne atandı. 1962’de Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’ne atandı. Görevde bulunduğu süre içerisinde 44 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un hazırlık çalışmalarına katıldı. 1964’te Danıştay Üyeliğine seçildi. 17 Eylül 1970’te Anayasa Mahkemesi Asil Üyeliğine seçildi. 1973’te Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, 1978’de Anayasa Mahkemesi başkanvekili, 1979’da yeniden Uyuşmazlık Mahkemesi başkanı seçildi.  1982’de Anayasa Mahkemesi başkanı oldu. 2949 sayılı Kuruluş Kanununun hazırlanmasında aktif olarak görev aldı ve 6 Nisan 1985’te emekli oldu.

1996

Halkın Demokrasi Partisi 2. Büyük Kurultayında, Türk Bayrağının indirilmesi nedeniyle Ankara Devlet Güvenlik Savcılığı tarafından iddianame düzenlendi. Salonda bulunan tüm parti görevlileri gözaltına alınmış ve sorgulamalar sonrasında 40 kişi hakkında tutuklama kararı verilmişti.

2005

FİYAB, 23 Ağustos 2005 tarihinde 28 kurucu üye ile kuruldu

2018

Hint hukukçu, gazeteci, insan hakları aktivisti, siyasetçi ve yazar Kuldip Nayar, hayatını kaybetti. (Doğumu:  14 Ağustos 1923) Forman Christian College Lahore’da hukuk lisansını tamamladı. Pakistan’daki Hintli mahkumları ve Hindistan’daki cezaları biten ama serbest bırakılmayan Pakistanlı mahkumları serbest bırakmak için çalıştı. Wagah’ta Bağımsızlık Günü’nü kutlamak ve ölen insanları anmak için mum nöbeti geleneği başlattı.

Edirne’de yasa dışı yollarla Yunanistan’a kaçmaya çalışırken yakalanan 8 şüpheli nöbetçi mahkeme tarafından tutuklandı.