Hukuk Ansiklopedisi
25 Kasım – Hukuk Takvimi
| 1885 | Amerikan hukukçu ve devlet adamı Thomas A. Hendricks, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 7 Eylül 1819) Hanover College‘de hukuk okudu. 1843’te Indiana Barosuna kabul edildi ve kendi bürosunu kurarak Avukatlık mesleğine Shelbyville kentinde başladı. 1862’de Oscar B. Hord ile özel hukuk şirketi kurdu. 1863’te Indiana Senatörü olarak kongreye katıldı ve 1869’a kadar bu görevi yürüttü. 1872’ten 1877’ye kadar Indiana valiliği yaptı. 1885 yılında 21. Başkan Yardımcısı olarak göreve getirildi ve ölümüne kadar(8 ay) bu görevde kaldı.
 |
| 1893 | Orhun Kitabeleri, Kopenhag Üniversitesi Genel Dilbilimi profesörü ve Danimarka Kraliyet İlimler Akademisi üyesi Wilhelm Ludwig Thomsen tarafından okundu. Thomsen, Orhun alfabesini çözdüğünü, 15 Aralık 1893’te Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bildiriyle bilim dünyasına açıkladı. |
| 1925 | 25 Kasım 1925 tarihinde mecliste kabul edilen 671 No’lu “Şapka İktisası Hakkında Kanun” ile TBMM üyeleri ve memurlarına başlık olarak şapka giyilmesi zorunluluğu getirildi. 28 Kasım 1925 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kanun, Cumhuriyet Devrimleri arasında sayılmaktadır.
|
| 1919 | Sendikacı, gazeteci, araştırmacı ve yazar Kemal Okur Sülker, Hatay’da doğdu. (Ölümü: 2 Aralık 1995) 938 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kayıt oldu ancak iki yıl sonra hukuk öğrenimini yarıda keserek Edebiyat Fakültesi’ne geçti. 1943’te, Tan gazetesinde gazetecilik yaptığı dönemlerde sosyalist fikirleri nedeniyle hakkında çeşitli soruşturma ve kovuşturmalar açıldı. İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı’nın verdiği karar ile Konya’da yaşamaya mecbur edildi. Gece Postası, İkdam ve Son Telgraf gibi gazetelerde görev aldı. Gece Postası gazetesinde işçi sayfası kısmını düzenledi. 1951-1952 yılları arasında İşçi Hakkı adındaki gazeteyi çıkardı. Kemal Ilıcak’la beraber Türkiye Birlik adındaki gazeteyi kurdu. Yeni Edebiyat, Yürüyüş, Barış, Yurt ve Dünya, Gün, Yeryüzü, Forum, Sosyal Adalet, Eylem, Ant, Emek, Ortam, Vatan, Cumhuriyet gibi basın kurumlarında araştırma ve edebiyatla ilgili yazıları yayınlandı. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun(Türk-İş) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun(DİSK) kuruluş çalışmalarına katıldı. Türkiye Yazarlar Sendikası kurucularındandır. Sendikacılık alanındaki araştırmalarıyla bilinmektedir.
 |
| 1920 | Düğünlerde Men’i İsrafat Kanunu, 25 Kasım 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 55 kanun numarası ile kabul edildi ve 28 Mart 1021 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. |
| 1936 | Almanya ve Japonya, Avrupa kültürünü ve dünya barışını Bolşevik tehdidinden korumak amacıyla Anti-Komintern Paktını(Komünist Enternasyonal Karşıtı) imzaladı. Türkiye 1941 yılında Anti-Komintern Paktı’na gözlemci olarak katıldı ve Türk-Alman Dostluk Paktı kapsamında Almanya ile dostluk ilişkilerini geliştirdi. |
| 1944 |
 Amerikalı komedyen, yazar, avukat, oyuncu ve seslendirme sanatçısı Benjamin Jeremy “Ben” Stein doğdu. Yale Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu. Amerikan Üniversitesinde kitle kültürünün politik ve sosyal içeriği alanında yardımcı profesör oldu. Kaliforniya Üniversitesi, sivil haklar ve Amerika Birleşik Devleti Anayasası hakkında dersler verdi. 1990’dan 1997’ye kadar Pepperdine Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde profesörlük yaptı. Ayrıca The Wall Street Journal, The New York Times, New York Magazine, Penthouse, Los Angeles Magazine ve Barron’s Magazine gibi çok sayıda gazete ve dergide yazılar yazdı. Çok sayıda ödül aldı ve kitaplar yazdı. |
| 1946 | ABD’li avukat, işadamı ve Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisi Henry Morgenthau yaşamını yitirdi. (Doğumu: 26 Nisan 1856) Columbia Law School’dan mezun oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nin Osmanlı İmparatorluğu büyükelçisi olarak görev yaptı. Yunan Mülteci Yerleşim Komisyonu ve Amerikan Kızılhaçı gibi savaşla ilgili hayır kurumlarında görev aldı. 1919’da, Morgenthau Raporu’nu hazırlayan Polonya’daki Birleşik Devletler hükümetinin bilgi toplama misyonuna başkanlık etti. 1933’te düzenlenen Cenevre Konferansında, ABD adına temsilcilik yaptı. ABD Kongre Üyesi Julius Kahn tarafından sunulan anti-Siyonist bir dilekçeyi imzalayan önde gelen 31 Yahudi Amerikalı arasındadır. Büyükelçi Morgenthau’nun Öyküsü adlı bir kitabı Türkçe’ye çevrilerek Belge Yayınlarından basılmıştır.
|
| 1948 | İlkokullara isteğe bağlı din dersleri konuldu. |
| 1954 | Gazeteci Nurettin Ardıçoğlu, Başbakan Adnan Menderes’e yayın yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. |
| 1960 | Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması İçin Uluslararası Mücadele Günü, her yılın 25 Kasım tarihi olarak belirlendi. Dünya genelinde, kadına yönelik şiddeti durdurmak ve duyarlılık yaratmak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. 25 Kasım, 1960 yılında, Dominik Cumhuriyeti’nde faşist Trijillo Hükümeti’ne karşı ezilenlerin verdiği mücadelede sembol haline gelen Mirabel kardeşlerin tecavüz edilerek öldürüldüğü gündür. Kelebekler Zamanında isimli film Mirabel Kızkardeşlerin yaşamını onu almaktadır.
|
| 1960 | Amerikalı avukat, gazeteci ve dergi yayıncısı John Fitzgerald Kennedy Jr. doğdu. (Ölümü: 16 Temmuz 1999) New York Üniversitesinde hukuk eğitimi gördü. Brown Üniversitesi’nde silah kontrolü ve medeni haklar gibi çağdaş konulara odaklanan bir öğrenci tartışma grubu kurdu. 1984’ten 1986’ya kadar New York İş Geliştirme Ofisi’nde çalıştı. 1986’da 42nd Street Development Corporation’ın müdür yardımcısı olarak görev yaptı. 1989’dan itibaren engelli insanlara yardım eden işçiler için eğitim ve diğer fırsatlar sağlayan kar amacı gütmeyen bir grup olan Reaching Up’a başkanlık etti. Manhattan Bölge Savcılığı’nda savcı olarak görev yaptı. |
| 1969 | İstanbul Üniversitesi’nde Hukuk Fakültesi Dekanı Orhan Aldıkaçtı’nın odasını bastığı ve görevli memura hakaret ve mukavemet ettiği gerekçesiyle tutuklu biçimde yargılanan Deniz Gezmiş, Sağmalcılar Cezaevi’nden tahliye edildi. |
| 1971 | TBMM, 11 ildeki sıkıyönetimi iki ay daha uzattı. |
| 1981 | Din veya İnanca Dayalı Her Türlü Hoşgörüsüzlük ve Ayrımcılığın Kaldırılması Bildirgesi, 25 Kasım 1981 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından ilan edildi. |
| 1982 | Danışman Meclisi’nde emekli devlet memurlarına, dul ve yetimlere 35 katsayıya göre verilecek aylıkla ilgili tasarı yasalaştı. |
| 1992 | ILO 87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi, Türkiye tarafından 25 Kasım 1992 tarihli ve 3847 sayılı kanun ile kabul edilerek Resmi Gazetenin 25 Şubat 1993 tarihli sayısında yayınlandı ve yürürlüğe girdi. Sözleşme, Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından 17 Haziran 1948 tarihinde kabul edilmişti. |
| 1992 | ILO 151 No’lu Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti) Sözleşmesi, Türkiye tarafından 25 Kasım 1992 tarihinde 3848 sayılı yasa ile onaylanarak Resmi Gazetenin 25 Şubat 1993 tarihli sayısında yayınlandı ve yürürlüğe girdi. Sözleşme, 7 Haziran 1978 tarihinde Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) tarafından kabul edilmişti. |
| 1993 | Özgür Gündem Gazetesi eski Yazı İşleri Müdürü Işık Yurtçu ve İmtiyaz Sahibi Yaşar Kaya, 26 Eylül 1992’de yayınlanan 2 yazıdan dolayı toplam 287 milyon TL para cezasına çarptırıldı. Işık Yurtçu‘ya 2 yıl hapis cezası verildi. |
| 1993 |
Avukat Şevket Epözdemir 25 Kasım 1993’te Tatvan’da evinin önünden kaçırıldı ve bedeni ertesi gün Bitlis-Norşin yolunun kenarında, Jandarma karakolunun yakınında bulundu.  |
| 1997 | Yargıtay, PKK lideri Abdullah Öcalan hakkında verilen idam cezasını onayladı. |
| 1997 |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Leyla Zana’nın eylemlerinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. maddesinde yer alan ‘ifade özgürlüğü’ kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususunda 25 kasım 1997 tarihinde karar verdi. Mahkeme, PKK’yı “amaçlarına ulaşmak için şiddet kullanan bir terörist örgüt’ olarak nitelendirdi. Dava, ‘Zana-Türkiye’ davası olarak bilinmektedir. |
| 1999 | Yargıtay, PKK lideri Abdullah Öcalan hakkında verilen idam cezasını onayladı. |
| 2004 | Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, 25 Kasım 2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce kabul edildi ve 30 Kasım 2004 tarihli Resmi Gazetede 5261 kanun numarası ile yayımlanarak yürürlüğe girdi. Sözleşme, 16 Haziran 2003 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü’nün Cenevre’deki genel merkezinde imzaya açılmıştı. |
| 2005 | Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanlık Divanı, Abdullah Öcalan’ın yeniden yargılanmasıyla ilgili önergeyi reddetti.. |
| 2006 | Avrupa’da Avukatlık Mesleğine İlişkin Temel İlkeler Tüzüğü (CHARTER OF CORE PRINCIPLES OF THE EUROPEAN LEGAL PROFESION) 25 Kasım 2006 tarihli Avrupa Barolar ve Hukuk Birlikleri Konseyi(CCBE) Genel Kurulunda kabul edildi. |
| 2009 | İstanbul Barosu Başkanlığının Danıştay’a yaptığı katsayı itirazı kabul edildi. |
| 2010 |
Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması Sözleşmesi- Lanzarote Sözleşmesi (Council of Europe Convention on the Protection of Children against Sexual Exploitation and Sexual Abuse), Türkiye Cumhuriyeti tarafından 25 Kasım 2010 tarihli ve 6084 sayılı Kanunla uygun bulunarak Resmi Gazetenin 10 Eylül 2011 tarihli sayısında yayınladı. Avrupa Konseyi üyesi ülkeler tarafından 25.10.2007 tarihinde kabul edilen sözleşme, Lanzarote’de imzalanmıştı. |
| 2011 | Türkiye, Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’ni onayladı. ‘Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun Taksim yürüyüşüne oyuncular da destek verdi. |
| 2011 | Bilim Akademisi Derneği, Türkiye Bilimler Akademisi’nin (TÜBA) 27 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve aynı gün yürürlüğe giren Kanun Hükmünde Kararname ile fiilen özerk bir kurum olmaktan çıkarıldığı ve hükumete bağlı bir kuruluş haline getirildiği ve böylece TÜBA’nin bir bilim akademisi olma vasfını yitirdiği gerekçesiyle istifa eden 17 TÜBA üyesi tarafından 25 Kasım 2011’de kuruldu.
|
| 2013 | Kültür ve Turizm Bakanlığı, yardım yaptığı tiyatroların genel ahlak kurallarına uygun oyun sahnelemesi için protokol düzenlenmesi zorunluluğu getirdi. |
| 2016 | Küba Devrimi’nin lideri Fidel Castro yaşamını yitirdi. (Doğumu: 13 Ağustos 1926) 1945 yılında eğitime başladığı Havana Üniversitesi’nden 1950’de mezun oldu. 1947’de Dominik Cumhuriyeti’ndeki Rafael Trujillo’nun sağcı askerî cuntasına karşı başarısızlıkla sonuçlanan bir devrimci harekete ve 1948’de Bogotá’daki kent ayaklanmalarına katıldı. 1947’de Küba Halk Partisi’ne girdi. 1950-52 arasında avukatlık yaptı. Temsilciler Meclisi seçimleri için Küba Halk Partisi’nden adaylığını koydu, Fulgencio Batista seçimleri iptal etti. 1953 başlarında Batista diktatörlüğünü yıkmak amacıyla harekete geçti ancak başarısızlığa uğrayarak tutuklandı. Dava sonunda 16 yıl hapse mahkûm edildi. Juventud Adasında 21 ay hapis yattıktan sonra Batista’nın emriyle cezasının geriye kalan bölümü affedildi. 1955’te Küba’dan ayrılarak Meksika’ya geçti ve 26 Temmuz Hareketi adlı yeni bir örgüt kurdu. Batista’nın 31 Aralık 1958’de Dominik’e kaçması üzerine 1959’da Havana‘ya döndü, Hukukçu Doktor Manuel Urrutia Leo devlet başkanlığına, Castro da başbakanlığa getirildi. 1965’te Küba Komünist Partisi) genel sekreterliğini üstlendi. 1976’da Devlet Konseyi ve Bakanlar Kurulu başkanlığını üstlendi ve ölümüne dek bu görevi sürdürdü.
|
| 2017 | Merve Safa Kavakçı, Kuala Lumpur Büyükelçiliğine atandı. Kavakçı, 1999’da Fazilet Partisi’nden milletvekili seçilmiş ancak TBMM’de türbanla yemin etmesine izin verilmemişti. Ardından ABD vatandaşı olduğu için vatandaşlıktan çıkartılmış, AİHM’de açtığı davanın lehine sonuçlanması üzerine 2017’de yeniden vatandaşlığa kabul edilmişti. |
| 2020 | Kanadalı hukukçu ve siyasetçi Marc-André Bédard yaşamını yitirdi. (Doğumu: 15 Ağustos 1935) Ottawa Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördü. 1973’ten 1985 yılına kadar Quebec Ulusal Meclisi’nde delege olarak yer aldı. Quebec hükümetinde Adalet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı görevlerinde bulundu. 25 Kasım 2020’de Chicoutimi’nin Saguenay ilçesinde COVID-19 hastalığı nedeniyle yaşamını yitirdi.
 |
| 2021 | Tiyatro sanatçısı Genco Erkal, 5 yıl önceki paylaşımları nedeniyle “Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla hakim karşısına çıktı. Mahkeme, duruşmayı Mart ayına erteledi. |
| 2021 | Demokrat Parti lideri Gültekin Uysal, “Devr-i sabık yaratacağız, kamu kaynaklarını yağmalayanlar hesap verecek, Devr-i sabık bir intikam süreci değildir.” dedi. |
| 2021 | Yeni Akit Gazetesi yazarı Abdurrahman Dilipak aleyhine Ankara 35. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan tazminat davasında karar açıklandı. İstanbul Sözleşmesi’ni eleştirdiği ve bazı kesimlere “fahişeler ve türevleri” şeklinde hakaret ettiği yazısı nedeniyle AKP Kadın Kolları ve KADEM tarafından açılan dava sonucunda, Dilipak aleyhine 100 bin TL manevi tazminata hükmedildi. |
| 2021 | İstanbul’da, Kadıköy-Tavşantepe metrosunda elindeki bıçağı ile, bir kadını hem tehdit eden hem de ağır hakaret ve küfürler eden Emrah Yılmaz, sabah saatlerinde gözaltına alınarak “Silahla tehdit, Basit yaralamaya teşebbüs ve Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit” suçlamalarıyla tutuklandı. Savcılık, saldırganın tutuklanması istenilen sevk yazısında olayı “Tüm kadınların özgürce yaşama, sokakta bulunma ve hayatlarına devam etme haklarına” saldırı” olarak niteledi. |
