Hukuk Ansiklopedisi
26 Aralık – Hukuk Takvimi
1196 | Yaptığı hukuk reformları ile bilinen Roma İmparatoru II. Friedrich dünyaya geldi. (Ölümü: 13 Aralık 1250) 1212-1220 arasında Almanya krallığı yaptı. 22 Kasım 1220’de Kutsal Roma Germen İmparatoru oldu ve Papa III. Honorius tarafından törenle imparatorluk tacı giydirildi. Büyük babası II. Rugerro’nin 1140’ta başlattığı “Ariano Assis” adı verilen seri hukuk reformu sürecini devam ettirerek hukuk sistemini güçlü temellere oturttu. II. Friedrich’in pekiştirdiği bu hukuk reformunun ilk kısmı 1220’de imparatorluk tacını giymesinden hemen sonra hazırlanan “Capua Assisleri” adli kanunlar ile başladı ve en gelişmiş meyvesini 1231’de kanunlaştırılan “Malfi Esas Kanunu” veya diğer adı ile “Liber Augustalıs” kanunu ile aldı. Ülkenin kanunlarının hep birlikte yazılıp toplanması ile ortaya çıkan hukuk sistemi ve külliyat Orta Çağ için çok ileri bir hukuk anlayışını doğurarak etkilerini günümüze kadar sürdürdü. Bu hukuk sistemini ortaya çıkaran kanunlar Avrupa hukuku ve kanunları için bir örnek teşkil etti. Bu kanunlarla Sicilya Krallığı bir mutlak monarşi olmaya devam etti ancak devletin kanun ve kuralları açık bir şekilde ilan edildi. “Malfi Esas Kanunu” küçük değişikliklerle 1819’a kadar Sicilya hukukunun temelini oluşturmaya devam etti. |
1862 | Minnesota’daki Sioux isyanına katıldığı için tutuklanan 303 Kızılderililerden 39’unun infazları gerçekleşti. ABD Başkanı Abraham Lincoln, 6 Aralık 1862’de infazlara onay vermişti. Olay insanlık tarihi için kara bir gün olarak kayda geçti. |
1876 | İbrahim Ethem Paşa 26 Aralık 1876’da Danıştay (Şuray-ı Devlet) başkanı oldu. Bu görevi bittiğinde Sadrazam oldu.,
|
1918 | Hukukçu Georgios Ioannou Rallis(Yorgo Rallis) dünyaya geldi. (Ölümü: 15 Mart 2006) Atina Üniversitesi‘nde hukuk ve siyaset eğitimi gördü. 1940’da yaşanan İtalyan işgaline karşı direnişe katıldı. 1950 yılında Yunan Meclisi’ne Halk Partisi’nden seçildi. Aleksandros Papagos’un hükûmetinde 1954 yılında bakan oldu. Daha sonra Konstantin Karamanlis’in önderlik ettiği Ulusal Radikal Birlik’e katılarak Karamanlis hükûmetlerinde bakan oldu. 1967 yılında yapılan darbe sonrası demokrasiyi savunması tutuklanıp Kasos Adası’na sürgün edildi. Demokrasiye geçiş sonucu kurulan hükûmette Eğitim Bakanı oldu ve bu dönemde birçok reform yaptı. 1978 yılında Dışişleri Bakanı oldu ve Sovyetler Birliği’ni ziyaret eden ilk Yunan Dışişleri Bakanı olarak tarihe geçti. Bu devirde Bulgaristan ile Yugoslavya ilişkilerini yeniden canlandırmaya çalışırken bir yandan da ülkesinin Avrupa Birliği’ne girmesi için elinden geleni yaptı. 1980’de Yunanistan Cumhuriyeti’nin 84. başbakanı olarak görev yaptı. |
1923 | Cumhuriyet’in kuruluşundan kısa süre sonra ikinci genel af yasası çıkarıldı. Kanun “Zafer ve Barış Şerefine” çıkarıldı ve “Zafer ve Barış Şerefine” kimi suçlar dışında “Aff-ı Umumi Kanunu” adıyla T.B.M.M.’nde kabul edildi. Söz konusu düzenlemeyle 29 Ekim 1923 tarihine kadar işlenmiş suçlara verilen cezaların yarısı affa tabi tutuldu. Yasayla af kapsamına gireceklerin üç ay içinde teslim olmaları koşulu getirildi. |
1923 | Alman hukukçu ve politikacı Dietrich Eckart yaşamını yitirdi. (Doğumu: 23 Mart 1868) Erlangen’de hukuk eğitimi gördü. Daha sonra Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi’nde tıp okudu. 1891’de şair, oyun yazarı ve gazeteci olmaya karar verdi. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi’nin (NSDAP) ilk üyelerinden birisi oldu. Hitler’in 3.000 Nazi ile Marienplatz’a darbe yapmak amacı ile yürürken polis ateşine maruz kalıp yaralandığı, 8-9 Kasım 1923 tarihli başarısızlıkla sonuçlanan Birahane Darbesi’nin katılımcılarından biriydi. Bu darbe teşebbüsünden sonra tutuklandı ve Hitler ve diğer parti yetkilileri ile birlikte Landsberg Hapishanesi’ne atıldı. Alkolizm ve morfin bağımlılığıyla birleşen kalp krizi sonucu 26 Aralık 1923’te Berchtesgaden’de öldü. Adolf Hitler, Kavgam isimli kitabının ikinci cildini kendisinden 21 yaş büyük olan Eckart’a ithaf etti. Antisemitist olmadan önce, en çok hayran olduğu iki kişi, her ikisi de Yahudi olan şair Heinrich Heine ve Otto Weininger’dı. |
1925 |
|
1933 | FM radyo’nun patenti alındı |
1941 | Depremde yararı görülen mahkumlar için af kanunu çıkarıldı |
1942 | Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanununu değiştiren 4328 sayılı Kanun Resmi Gazetede yayınlandı |
1957 | Dokuz subayın, isyan kışkırtıcılığı yapmak ve fesat çıkarmaktan tutuklandıkları açıklandı. Demokrat Parti iktidarını devirmek için bir cunta yapılanması oluşturduğu iddia edilen; Albay İlhami Barut, Yüzbaşı Kazım Özfırat, Yarbay Faruk Güventürk, Binbaşı Ata Tan, Binbaşı Asım Ural, Albay Naci Aşkun, Yüzbaşı Hasan Sabuncu, Piyade Binbaşı Ahmet Dalkılıç ve emekli Subay Cemal Yıldırıman hakkında 26 Mayıs 1958’de başlayan yargılamalar sonucunda, Dokuz Subay Davası sanıklarından olan ve “Orduda isyan hazırlığı var diyerek orduyu ihbar eden” Kurmay Binbaşı Samet Kuşçu, 2 yıl hapis ve ordudan tart cezasına çarptırıldı, diğer sanık subaylar beraat ederek yeniden görevlerine döndü.Başarısız darbe girişiminin ardından Celal Bayar, “Mesele ciddidir. Bu iş, 9 subayın işi değil. Bütün memlekette ordu içinde cuntalar kök salmıştır. Bunların üzerine ciddiyetle gidin, teşkilatı meydana çıkarın” demiş, sonraki yıllarda gazeteci Cüneyt Arcayürek’e konuşan dönemin Cumhurbaşkanı Bayar “9 Subay olayı iyi değerlendirilse 27 Mayıs olmazdı” şeklinde konuşmuştur. |
1962 | Türk Vatandaşlarının Türkiye Büyük Millet Meclisine Dilekçe ile Başvurmaları ve Dilekçelerin İncelenmesi ile Karara Bağlanmasının Düzenlenmesine Dair Kanun mecliste kabul edildi. İlk Dilekçe Kanunu olarak, 26 Aralık 1962 tarihinde kabul edildi ve Resmî Gazetenin 5 Ocak 1963 tarihli sayısında yayınlandı. |
1967 | 20 Mayıs 1963 gecesi başlayıp gece bastırılan 21 Mayıs Darbesi faillerinin affına dair kanun çıkarıldı. |
1972 |
|
1978 | Ankara Cumhuriyet Savcısı iken 24 Mart 1978 tarihinde suikasta uğrayan Doğan Öz‘ü öldürmekle suçlanan sanıklar hakkında Ankara Ağır Ceza Mahkemesinde açıldı Dava daha sonra Ankara Sıkıyönetim Askeri Mahkemesine gönderildi. İbrahim Çiftçi ve diğer sanıklara idam cezası verildi. Karar daha sonra bozuldu. |
1981 | Hukukçu, ticaret mahkemesi yargıcı, siyasetçi ve devlet adamı Suat Hayri Ürgüplü Şam’da yaşamını yitirdi. (Doğumu: 13 Ağustos 1903) Galatasaray Lisesi’nden sonra 1926 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Çeşitli devlet görevlerinde bulundu. Türkiye-Yunanistan 1924 Nüfus Mübadelesi mahkemelerinde çalıştı. Galatasaray Spor Kulübü’nde atletizm yaptı. 1929-1932 yılları arasında İstanbul Ticaret Mahkemesi yargıçlığı görevinde bulundu. 1939 ve 1943 yıllarında Kayseri Milletvekili seçildi. İkinci Şükrü Saraçoğlu kabinesinde Gümrük ve Tekel Bakanı oldu. 1952 yılına kadar Demokrat Parti Kayseri Milletvekilliği yaptı. Avrupa İstişari Meclisi’nde başkan yardımcılığı görevinde bulundu. 1955 yılında Londra, 1959 yılında Washington, DC ve 1960 yılında Madrid Büyükelçiliğine atandı. 26 Aralık 1981 tarihinde, kalp hastalığından ötürü hayata veda etti.
|
1991 | Yıkılan SSCB’den sonra Rusya Federasyonu ilan edildi |
1994 | 37 aydının Madımak Oteli’nde yakılmasıyla ilgili Sivas Davası sonuçlandı. Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi, 22 sanığa verilen idam cezasını on beşer yıl ağır hapis cezasına çevirdi. Mahkeme, Aziz Nesin’in halkı tahrik ettiğini ve olayların çıkmasına yol açtığını öne sürdü. |
1996 | 17 Haziran 1994’te düzenlenerek Paris’te imzalanan Birleşmiş Milletler Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi (The United Nations Convention to Combat Desertification (UNCCD), 26 Aralık 1996’da resmen yürürlüğe girdi. Sözleşme öncelikli olarak Afrika’daki çölleşmeye maruz kalan ülkeler için oluşturulmuştur. Taraf ülkeler Ulusal Eylem Planlarını hazırlamakla yükümlü olup çekince konulamamaktadır. Çekilmek ise mümkündür. |
1997 | Yunan asıllı Fransız hukukçu, filozof ve aktivist Cornelius Castoriadis yaşamını yitirdi. (Doğumu: 11 Mart 1922 ) Hukuk, felsefe ve ekonomi eğitimi gördü. Claude Lefort ve Jean-François Lyotard ile birlikte “Ya Sosyalizm Ya Barbarlık” dergisini kurdu. Tabiata, İnsana ve Hayata Dair başlığıyla yazılarını topladığı kitabında, “Marksist olmak ile devrimci olmak arasında tercih yapmak zorunda kaldığında devrimi tercih ettiği”ni söyledi. Psikanalize yöneldi ve uzun yıllar analizci olarak etkinlik gösterdi. 1980’lerden itibaren, Fransa‘da araştırma görevlisi olarak dersler verdi. |
2006 | Hukukçu ve ABD’nin 38. başkanı Gerald Rudolph Ford öldü. Ford, Michigan Üniversitesi’ni bitirdikten sonra Yale Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu.Ford, 1974-1977 yılları arasında başkanlık yapmıştı. |
2012 | Hukukçu, Fransız diplomat ve üst düzey devlet görevlisi, Étienne Burin des Roziers yaşamını yitirdi. (Doğumu: 11 Ağustos 1913), Hukuk eğitiminden sonra diplomat oldu. Charles de Gaulle’ün yakın ekibinde yer aldı. Öğretim üyeliği yaptı. 1958 yılında Varşova büyükelçisi olarak atandı. 1962-1967 yıllarında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri olarak Gaulle’ün yakın çalışma arkadaşı odu. 1967-1972 yıllarında Roma büyükelçisi, 1972-1975 yıllarında Avrupa Topluluğu nezdinde daimi temsilci olarak görev yaptı. 1975 yılında Fransız Danıştayında üyeliğe atandı ve 1985 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Savaş Nişanı, Direniş Madalyası, Ulusal Liyakat Nişanı ve Légion d’honneur sahibidir. 26 Aralık 2012’de 99 yaşında hayata veda etti. |
2013 | Aralarında Bilal Erdoğan’ın da bulunduğu 96 kişi hakkında yürütülen 25 Aralık soruşturma dosyasında Cumhuriyet Savcısı Muammer Akkaş dosyadan el çektirildi. Dosyada Cumhuriyet savcıları İrfan Fidan, Fuzuli Aydoğdu ve İsmail Uçar görevlendirildi. |
2017 | BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Bireysel Başvuru Usulüne İlişkin İhtiyari Protokol Kapsamındaki Usul Kuralları, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 19 Aralık 2011 tarihli ve 66/138 sayılı kararıyla kabul edilmiş, 14 Nisan 2014 tarihinde yürürlüğe girmişti. Türkiye, İhtiyari Protokol’ünü onayladığına dair belgeleri 26 Aralık 2017 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’ne tevdi etti. İhtiyari Protokol, Türkiye bakımından 26 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. |
