Hukuk Ansiklopedisi
26 Eylül – Hukuk Takvimi
| 1328 | Arap bilgin Takıyyüddin ibn Teymiyye yaşamını yitirdi. (Doğumu: 22 Ocak 1263) Arap dili grameri, Arap tarihi, Felsefe ve mantık ilimleriyle ilgilendi. İbn-i Teymiye fakih (hukuk âlimi) ve muhaddis (hadis âlimi) kişiliğinin yanı sıra akaid konularında da çeşitli söylemlerde bulundu. İslâm hukuku (fıkıh), hadis ilmi ve siyasî düşünce başta olmak üzere birçok konuda uzmanlaştı. Dört Sünni İmam’ın görüşlerinin dışında kalan özgün düşünce ve görüşlere sahipti. Boşanmanın yemin olarak kullanılmasını doğru bulmamış, çoğunlukla bu yemini eden kişinin eşini boşamak gibi bir niyeti olmadığını belirtmiş ve bu nedenle boşanmanın yemin konusu yapılmasının boşanmaya yol açmayacağını iddia etmiştir. |
| 1828 | Fransız hukukçu ve siyasetçi René Goblet, doğdu. (Ölümü: 13 Eylül 1905) Paris’te yaşamını yitirdi. Hukuk eğitimi aldı. 1860’ların sonlarına kadar hiç siyasete girmedi. 1870’de Milli Savunma Hükümeti tarafından Amiens’e başsavcı olarak atandı. 1871 yılında meclise seçildi. 30 Ocak 1882–7 Ağustos 1882 tarihlerinde Freycinet kabinesinde İçişleri Bakanı olarak görev yaptı. 1886 yılında Charles de Freycinet kabinesi düşünce 11 Aralık 1886 – 17 Mayıs 1887 tarihlerinde başbakanlık görevin üstlendi. Başbakanlık görevinden ayrıldıktan sonra senatör olarak görevine devam etti. 1898 seçimlerinde milletvekili seçilemeyince siyaseti bıraktı. |
| 1887 | Emile Berliner gramofonun patentini aldı. |
| 1906 | Kibrit yapımımla beyaz fosfor kullanılmasının yasaklanmasına ilişkin Sözleşme, Bern’de imzalandı. |
| 1907 | Yeni Zelanda, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını ilan etti. |
| 1918 | Alman sosyolog ve filozof Georg Simmel yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1858) |
| 1921 | 26 Eylül 1921 Kars’ta Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan ve Sovyet Rusya temsilcileri ile Kazım Karabekir arasında barış görüşmeleri başladı. |
| 1924 | Çocuk Hakları Bildirgesi, diğer adıyla Cenevre Çocuk Hakları Beyannamesi, 1924 yılında Milletlerarası Çocuklara Yardım Birliği tarafından yayınlanmış ve 26 Eylül 1924 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilmiştir. |
| 1932 | I. Türk Dili Kurultayı toplandı. Dil Bayramı ilk kez kutlandı. 26 Eylül günü aynı zamanda Avrupa Konseyi girişimi ile 2001 tarihinden beri Avrupa Birliği ülkelerinde Avrupa Diller Günü olarak kutlanmaktadır. |
| 1935 | Türkiye-Yunanistan Kliring Anlaşması 26 Eylül 1935 tarihinde kabul edildi. |
| 1960 | Küba lideri Fidel Castro, 4 saat 29 dakika ile BM tarihindeki en uzun konuşmayı yaptı. |
| 1966 | ANT dergisinde Atatürk’ün Ekim Devrimi’ne dair sözlerini yazan Fethi Naci hakkındaki 1.5 yıl hapis kararı Yargıtay’ca bozuldu. |
| 1970 | 15/16 Haziran İşçi Direnişi için Lastik-İş’te yaptıkları toplantıdan dolayı tutuklu bulunan 20 DİSK yöneticisi tahliye edildi. |
| 1973 | Ankara ve İstanbul’da yaklaşık 2.5 yıldır süren sıkıyönetim kaldırıldı. |
| 1975 | Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa Mimari Mirası Yasası’nı kabul etti.(Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi) |
| 1978 | Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter Türkiye‘ye uygulanan ambargoyu kaldıran yasayı onayladı. |
| 1979 | Temmuz 1979’da Mısır’ın Ankara Büyükelçiliğini basarak üç kişinin ölümüne yol açan Filistinli gerillaların yargılanmasına başlandı. |
| 1979 | TEP (Türkiye Emekçi Partisi) Genel Başkanı Mihri Belli’yi silahla yaralamaktan sanık Cengiz Ayhan tutuklandı. |
| 1983 | Barış Davası sürerken yapılan ek soruşturmalar neticesinde Sıkıyönetim Savcılığı “Barış-2” adlı 48 sanıklı yeni bir dava açtı. |
| 1984 | Çin ile Birleşik Krallık, Hong Kong’un 1997’de Çin kontrolüne geçmesi için anlaştılar. |
| 1989 | Rahmi Saltuk son kaseti “Hoy Nare”de yorumladığı Kürtçe şarkılardan dolayı”bölücülük yaptığı” iddiasıyla yargılanmaya başladı. |
| 1997 | Yargı sistemini eleştiren sözleri nedeniyle yargılanan Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) savcısı Mete Göktürk, beraat etti. |
| 2000 | Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Emlak, Ziraat ve Halk bankalarının özelleştirilmesine ilişkin kanun hükmünde kararnameyi Bakanlar Kurulu’na iade etti |
| 2000 | İstanbul’da 200 kişi Ulucanlar Katliamı’nın yıldönümünde sorumluların yargılanması için Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. |
| 2001 | Prof. Dr. Faruk Erem’in adını ve hatırasını yaşatmak üzere, Ankara’da, Faruk Erem Kültür ve Sanat Vakfı kuruldu. |
| 2002 | Eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanları Recep Tayyip Erdoğan ve Ali Müfit Gürtuna ile birlikte 19 kişi hakkında Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde ”Haliç’in temizlenmesi”, ”Güngören Belediye binasının yapımı” ve “sinek ilacı alımı” ihalelerine fesat karıştırıldığı suçlamasıyla dava açıldı. |
| 2004 | 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. |
| 2004 | İsviçre’de yapılan referandumda halkın yüzde 51’inin yabancıların ve göçmenlerin torunlarına otomatik olarak vatandaşlık verilmesini reddettiği açıklandı. |
| 2006 | ‘Düşünce Suçuna Karşı Girişim’ nedeniyle TCK 301. maddeden yargılanacak olan gazeteci Hrant Dink’le birlikte yargılanmak için imza kampanyası başlatıldı. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, 301. madde değişikliği için muhalefetten destek isteyen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a “başka kapıya” dedi. |
| 2012 | İslam dinine ve Muhammed peygambere hakaret içerdiği iddialarıyla birçok ülkede şiddetli protestolara neden olan ve yasaklanan “Müslümanların Masumiyeti” adlı film Türkiye’de de yasaklandı. |
| 2013 | Ankara’da Altındağ Belediyesince restore edilen Ulucanlar Cezaevi Müzesi açıldı. |
| 2017 | Suudi Arabistan Kraliyet Divanının yayınladığı kararnameyle kadınların da ehliyet alarak araç sürmesine imkan tanındı. |
| 2022 | BirGün Gazetesi Editörü Gökay Başcan hakkında gazetedeki bir haber gerekçe gösterilerek Cumhurbaşkanı’nın eşinin şikâyeti üzerine ‘hakaret’ gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘hazırlanan iddianame İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. |
| 2022 | Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Mehmet Arslan hakkında Rosa Kadın Derneği’ne yönelik soruşturma kapsamında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine devam edildi. Mahkeme duruşmayı 11 Ocak 2023 tarihine erteledi. |
| 2022 | DBP Eş Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şirin Tunç hakkında Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine devam edildi. Mahkeme Mehmet Şirin Tunç hakkındaki adli kontrol tedbirlerinin kaldırılması talebini reddederek duruşmayı 15 Kasım 2022 tarihine erteledi. |
| 2022 | Gazeteci Sabahattin Önkibar hakkında sosyal medya üzerinden yaptığı bir açıklamada Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla İstanbul Anadolu 53. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması görüldü. Mahkeme Sabahattin Önkibar’ı 11 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırdı. |
| 2022 | Samsun’da M.D. (46) isimli erkek, karısı Havva D.’yi (45) tabancayla öldürdü. Kadın, kaldırıldığı hastanede öldü. Erkek gözaltına alındı. |
| 2023 | “Forex yatırımı” vaadiyle dolandırıcılık yaptıkları tespit edilen 38 şüpheliden 29’u gözaltına alındı. |
| İyi Parti Genel Başkan Meral Akşener hakkında 4 yılı gizlilik kararı altında olmak üzere 7 yıl süren ve geçtiğimiz aylarda kovuşturmaya yer olmadığı dair kararla sona eren soruşturma sürecinde uğramış olduğu hak ihlallerine karşı Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Başvuru hakkında bilgi veren İYİ Parti Antalya Milletvekili Uğur Poyraz, avukatlar tarafından “Adil Yargılanma Hakkının, Kendisine Yöneltilen Suçlamanın Nedeninden ve Niteliğinden Haberdar Olma Hakkının, Makul Sürede Yargılanma Hakkının Ve Lekelenmeme Hakkının” ve siyasi saiklerle “sınırlamanın Anayasa’da belirtilen amaçları aşamayacağına” ilişkin Anayasa kuralının ihlal edilmesinden dolayı Meral Akşener adına bireysel başvuruda bulunulduğunu söyledi. | |
| 2023 | Gazeteci Levent Gültekin hakkında “Cumhurbaşkanına alenen hakaret” suçundan 1 yıl 2 aydan 4 yıl 8 aya kadar hapisle cezalandırılması talep edilen iddianame Bakırköy Asliye Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi. Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, 27 Eylül 2022’de bir televizyon kanalında yayımlanan programda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik hakaret içeren ifadeler kullanıldığı gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatlarınca şikayette bulunulduğu belirtildi. |
| 2023 | Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Yazarlar Sendikası ve PEN Yazarlar Derneği Sivas’ta 2 Temmuz 1993’te 33 yazar, aydın ve sanatçının yakılarak katledilmesine ilişkin davada mahkemenin zamanaşımı kararı vermesiyle ilgili bir basın toplantısı düzenledi: “İnsanlık suçunda zamanaşımı olmaz!” https://hukukbook.com/madimak-davasi-garabetleri/ |
| 2023 | Şarkıcı Gülşen Çolakoğlu’na, Ataşehir’de 30 Nisan 2022’de verdiği konser esnasında imam hatip liselilere yönelik sözleri nedeniyle ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama’ suçundan 10 ay hapis cezası veren mahkeme, cezanın hükmünün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi. İstanbul 11’inci Asliye Ceza Mahkemesi, gerekçeli kararını açıkladı. |
| 2023 | İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi, 571 sayfalık 2022 İnsan Hakları İhlalleri Raporunu açıkladı. Raporda, Türkiye’nin, altına imza attığı uluslararası sözleşmeler başta olmak üzere, kendi iç hukukunu da uygulamadığı ifade edildi: “Kişiler yazdıkları yazılar, yaptıkları konuşmalar, attıkları tweetler nedeniyle sorgusuz sualsiz tutuklanıyor, özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 9 ve 10. maddeleri sürekli ihlal ediliyor.” |
| 2023 | ABD’de hakkında ‘rüşvet’ iddiasıyla soruşturma başlatılan Demokrat Partili Senatör Bob Menendez’e kendi partisinin içinden istifa çağrıları geldi. Soruşturma sebebiyle geçen hafta geçici olarak ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanlığı’ndan ayrıldığı açıklanan Menendez ise istifa etmeyeceğini söylemişti. |
| 2023 | Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ByLock kullanmak, Banka Asya’da hesabı olmak ve gizli bir tanığın ifadesiyle mahkum olan öğretmen Yüksel Yalçınkaya’nın açtığı davada Türkiye’nin insan hakları ihlalinde bulunduğuna hükmetti. 17 Mart 2020 yılında yapılan başvuruyu karara bağlayan AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “kanunsuz ceza olamayacağını” öngören 7. maddesinin, örgütlenme ve toplanma hakkıyla ilgili 11. maddesi ve adil yargılanma hakkıyla ilgili 6. maddenin 1. fıkrasının ihlal edildiğine hükmetti. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “AİHM’in yetkisini aşarak delil incelemesi yapmak suretiyle ihlal kararı vermesi kabul edilemez” dedi. |
| 2023 | Çağdaş Hukukçular Derneği’nin (ÇHD) tutuklu Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı’ya, yurtdışında gösterime giren ‘Mahalle’ isimli filmin senaryo ekibinde yer aldığı için ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlamasıyla açılan davada karar çıktı. Mahkeme, Kozağaçlı’nın delil yetersizliğinden beraatına karar verdi. Filmin senaryosunu Veysel Sahin, Vedat Özdemir, Selçuk Kozağaçlı ve İnan Altın yazmış, yönetmenliğini ise İnan Altın üstlenmişti. Filmde Melek Tanker, İzzet Başlak, Serdar Orçin, Selma Altın, Gizem Soysaldı, Nejmi Aykar, Miray Akay ve Defne Halman rol almıştı. |
| 2024 | 1968 yılında patronunu, karısını ve iki genç çocuğunu öldürmekten ve evlerini ateşe vermekten suçlu bulunarak idama mahkum edilen 88 yaşındaki Iwao Hakamada’nın suçsuz olduğu anlaşıldı. Şahıs, 2014 yılında yeni kanıtların ortaya çıkması ve yeniden yargılanma kararı verilmesiyle serbest bırakıldı. 46 yıl idam hücresinde kaldı. |
| 2024 | İstanbul 2 Nolu Barosu’nun ‘Avukatlar adliye otoparklarına ücret ödememelidir’ talebini değerlendiren Adalet Bakanlığı, Cumhuriyet Başsavcılıklarınca takdir edilecek sayıda otopark yerinin avukatlara ücretsiz olarak kullandırılmasının sağlanması talimatını verdi. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü tarafından başsavcılıklara gönderilen yazıda, “Avukatların görevlerini ifa etmek amacıyla adliye binalarına gelmelerinin görevlerinin ayrılmaz bir parçası olduğu kuşkusuzdur.” denildi. |
| 2024 | Demokrat Partili New York Belediye Başkanı Eric Adams hakkında, aralarında yolsuzluk ve rüşvet dahil beş konuda suçlamaların yöneltildiği iddianame hazırlandı. 57 sayfalık iddianameyi hazırlayan Savcı Damian Willams, iddianemeyle ilgili basın toplantısın yaptı. İddiananame’de Türkevi (Tuskish House) ve Türk iş insanları ile ilgili unsurlar da bulunuyor. Ayrıca, belediye başkanlığı seçimi kampanyasında kamu fonlarını milyonlarca dolarlık zarara uğratıldığı anlatılıyor. Suçlamaların ardından kısa bir basın açıklaması yapan Adams, suçsuz olduğunu, tüm seçim kampanyası boyunca kanunlara uyduğunu ve istifa etmeyeceğini açıkladı. |
