Hukuk Ansiklopedisi
28 Ocak – Hukuk Takvimi
v
| 1621 | Papa V. Paulus yaşamını yitirdi. (Doğumu: 17 Eylül 1552) Perugia Üniversitesi ve Padova Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Papalık Hukuku konusunda uzmanlaştı. 1596’da Papa VIII. Clemens tarafından Sant’Eusibio Kardinalı olarak atandı ve Roma Şehir Papazı oldu. 1597-15099 döneminde Jesi Piskoposu, 1602-1605 döneminde San Crisogno Kardinalı, 1599-1602 döneminde Santi Giovanni ve Paolo Kardinalı unvanlarını taşıdı.
 |
| 1865 | Hukukçu ve Finlandiya Cumhuriyeti’nin ilk devlet başkanı Kaarlo Juho Ståhlberg doğdu. (Ölümü: 22 Eylül 1952) Helsinki Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü. Birçok seçim periyodunda Fin eyalet meclisine seçildi ve mecliste Fin liberal görüşlü parti olan Gelişim Partisi’ni temsil etti. 1908 ile 1918 yılları arasında Helsinki Üniversitesi‘nde profesör olarak görev aldı. İdare Mahkemesi Başkanlığı görevinde bulundu. 1919-1925 yılları arasında devlet başkanlığı görevini üstlendi. Hukuki alandaki yeni reformlar için çalışmada bulundu.
 |
| İngiltere’nin hukukçu başbakanlarından Robert Gascoyne-Cecil’in 23 Haziran 1885 tarihinde başlayan birinci görev süresi 28 Ocak 1886’te sona erdi. Ardından, 25 Temmuz 1886 – 11 Ağustos 1892 ve 25 Haziran 1895–11 Temmuz 1902 arasında iki defa daha görev yaptı. | |
| 1890 | Alkatraz Kuşçusu lakabıyla tanınan ve aynı adlı filme ilham kaynağı olan ünlü Amerikalı mahkûm Robert Franklin Stroud doğdu. (Ölümü: 21 Kasım 1963) Alkatraz hapishanesine naklinden önce Leavenworth’de kuş beslemekteydi. Ornitolog olan Stroud’un Alkatraz’da hayvan beslemesine izin verilmedi. |
| 1913 | Osmanlı dönemi Danıştay başkanlarından Kamil Paşa’nın görev süresi sona erdi. Yerine, aynı tarihte Sait Halim Paşa geldi. |
| 1920 | Fransız hukukçu ve büyükelçi Xavier de La Chevalerie doğdu. (Ölümü: 21 Ağustos 2004) Paris Hukuk Fakültesi ve Hür Siyasal Bilgiler Okulu’nu bitirdi. 1940 yılında Fransız Direniş Hareketi’ne dahil oldu. Meksika, Senegal, Gine, Kanada, Japonya, Vatikan ve Fransa büyükelçiliği yaptı. 1967’de Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle tarafından Cumhurbaşkanlığı kabine direktörü olarak atandı ve bu görevi 1969 tarihine kadar yürüttü.
 |
| 1920 | Misak-ı Milli, 1876 yılında Osmanlı Devletinin yasama organı olarak kurulan, İstanbul’da varlığı devam eden ve son toplantısını 28 Ocak 1920 tarihinde yapan Meclis-i Mebûsan tarafından altı maddelik bir siyasi bildiri oy birliği ile kabul edildi ve 17 Şubat 1920 tarihinde ilan edildi. Misak-ı Milli, Milli Misak, Milli Yemin ve Ulusal Ant anlamına gelmektedir.
 |
| 1921 | Hukukçu ve Türkiye Komünist Partisinin ilk Merkez Komitesi Başkanı Mehmed Mustafa Subhi öldürüldü. Doğumu: 4 Ağustos 1882) İstanbul Hukuk Mektebi‘nden mezun oldu. 1905 yılında İstanbul Hukuk Mektebi‘nden mezun olduktan sonra Paris’te Siyasal Bilgiler Okulu’nu kazandı. Tanin, Servet-i Fünûn ve Hak gazetelerine yazılar yazdı. Ticaret Mekteb-i Alisi’nde, Darülmuallimin-i Aliye ve Mekteb-i Sultani’de hukuk ve iktisat dersleri verdi. 1912 yılında Ahmet Ferit’in başkanlığında kurulan Millî Meşrutiyet Fırkası’nın kurucuları arasında yer aldı. Sinop’a sürgün edildi ve buradan Rusya’ya kaçtı. 1915 yılında Rusya Sosyal-Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) üyesi oldu. 1921’de 14 yoldaşı ile birlikte Trabzon’dan Sovyetler’e geri gönderilmek için bindirildikleri teknede Kayıkçılar Kahyası Yahya Kahya tarafından öldürüldü.
 |
| 1923 | İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi. |
| 1924 | Türkiye-Avusturya dostluk, ticaret ve ikamet antlaşmaları İstanbul’da imzalandı. |
| 1926 | Japon hukukçu ve siyasetçi Katō Takaaki yaşamını yitirdi. (Doğumu: 3 Ocak 1860 ) Tokyo Imperial Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü ve sınıfının en iyisi olarak mezun oldu. İngiliz ortak hukuku(Anglo-Sakson Hukuk Sistemi) konusunda uzmanlaştı. 1887’de Dışişleri Bakanı olan Ōkuma Shigenobu’nun özel sekreteri oldu ve eşit olmayan anlaşmaların gözden geçirilmesi konusunda çalıştı. Daha sonra Maliye Bakanlığı’nda Bankacılık Bürosu Müdürü olarak görev yaptı. 1894’ten 1899’a kadar Birleşik Krallık elçisi olarak görev yaptı. 1906 yılında Dışişleri Bakanı olarak atandı, kısa bir aradan sonra kabinenin onayladığı özel demiryollarının millileştirilmesine karşı çıkarak istifa etti. Daha sonra Londra’da büyükelçilik görevini üstlendi. Onursal GCMG ödülünü aldı ve genç devlet adamları arasında en güçlülerinden biri olarak ün kazandı. Japonya’nın 24. başbakanı olarak 11 Haziran 1924 ile 28 Ocak 1926 tarihleri arasında görev yaptı.
 |
| 1929 | İstanbul’da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis’te kabul edildi. |
| 1932 | Balkan Konferansı İstanbul’da açıldı. Konferans 31 Ocak’ta kapandı. |
| 1935 | İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu. |
| 1955 | Fransız avukat ve siyasetçi Nicolas Sarkozy doğdu. Paris Batı Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü. İş ve Aile Hukuku alanında avukatlık yaptı. Édouard Balladur Hükümeti’nde Bütçe Bakanı ve hükûmet sözcüsü oldu. 1995 Fransa cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Édouard Balladur’ü destekledi ve kampanya sözcülüğünü üstlendi. Jean-Pierre Raffarin’in ilk hükûmeti ve Dominique de Villepin Hükümeti’nde İçişleri Bakanı ve 3. Jean-Pierre Raffarin Hükümeti’nde Maliye Bakanı oldu. 2011 yılında patlak veren Libya İç Savaşı sürecinde aktif rol oynadı. 16 Mayıs 2007–15 Mayıs 2012 tarihleri arasında Fransa Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Görevi sırasında ve görevden ayrıldıktan sonra hakkında skandal haberler çıktı.
 |
| 1957 | Nezahat Martı ve Şükran Esmerer, Danıştay‘a ilk kez iki kadın üye olarak seçildiler. |
| 1958 | Kıbrıs’ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak’ta Birleşik Krallık’ı kınama kararı aldı |
| 1971 | İzmir’de, ABD’nin 6. Filosu protesto edildi, 20 genç gözaltına alındı |
| 1981 | Avrupa Konseyi 108 No’lu Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireyleri Korunması Sözleşmesi, 1970’li yıllardan itibaren başlayan kişisel verilerin korunması alanındaki çalışmalar neticesinde 28 Ocak 1981 tarihinde Strazburg’da imzaya açılarak kabul edildi ve 1 Ekim 1985 tarihinde yürürlüğe girdi. Türkiye, Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireyleri Korunması Sözleşmesi’ni 28 Ocak 1981 tarihinde imzalayan ilk ülkelerden birisi olmuştur. Sözleşmenin kabul edildiği 28 Ocak, Veri Koruma Günü(Veri Gizliliği Günü) olarak kutlanmaktadır. |
| 1982 | Hukukçu ve diplomat Kemal Arıkan yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1927) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Harvard Üniversitesi’nde eğitim gördü. 1946’da Basın-Yayın Umum Müdürlüğü’nde aday memur olarak göreve başladı. 1955 yılında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı‘nda meslek memuru olarak çalıştı. 1957 yılında Prag Büyükelçiliği İkinci Katipliğine atandı. 1960 yılında Başkatipliğe yükseldi. 1962’de İkinci Daire Umum Müdürlüğü’nde görevlendirildi. Ertesi yıl Üçüncü Daire Umum Müdürlüğü’nde Şube Müdür oldu. 1964 yılında Şikago Başkonsolosluğunda Birinci Sınıf Konsolos görevine atandı. 1970 yılında Avustralya’ya, Kanberra Büyükelçiliği Müsteşarlığına atandı. 1973 yılında Sidney Başkonsolosluğu görevine tayin edildi. 1978’de Los Angeles Başkonsolosu olarak atandı. Bu dönemde, 28 Ocak 1982 sabahı Ermeni Hampig Sasunyan ve Krikor Saliba‘nın suikastına uğrayarak öldürüldü. ‘Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları’ (JCAG) terör örgütü üyesi olan Hampig Sasunyan, 2019 yılında şartlı tahliye edildi.
 |
| 1982 | İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran’da tutuklandı. |
| 1983 | 12 Eylül Darbesi’nin 31. idamı gerçekleşti. 9 kişinin öldüğü, 72 kişinin yaralandığı, 7 Ağustos 1982 tarihinde gerçekleşen Esenboğa Havalimanı saldırısını yapan ASALA militanlarından Levon Ekmekçiyan Ankara Kapalı Cezaevi’nde asılarak idam edildi.
 |
| 1987 | Türkiye, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Korumaya Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında, 28 Ocak 1987’de bireysel başvuru hakkını çekince koymak suretiyle kabul etti. Mahkemenin zorunlu yargı yetkisini ise 28 Ocak 1990’da kabul etti. Sözleşme, 4 Kasım 1950’de Roma’da imzalanmış ve Türkiye tarafından 10 Mart 1954’te sözleşmeyi onaylamıştı. |
| 1986 | Türk Havayolları (THY), iç hatlarda ve altı saatin altındaki dış hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı. |
| 1988 | Avrupa Topluluğu Barolar ve Hukuk Kurumları Konseyi (Council of the Bars and Law Societies of the European Community/CCBE) 28 Ocak 1988 tarihinde Avrupa Topluluğundaki Avukatlar İçin Davranış Kuralları’nı kabul etti. |
| 1992 | Türkiye Birleşik Komünist Partisi Kapatma Kararı, Anayasa Mahkemesi tarafından 16 Temmuz 1991 günü açıklandı ve Resmi Gazetenin 28 Ocak 1992 günlü sayısında yayınlandı. Türkiye Birleşik Komünist Partisi, adının, Tüzük ve Programının Anayasa’ya ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası’na aykırı olması gerekçesiyle ve 2820 sayılı Yasa’nın 101. maddesinin (a) bendi uyarınca kapatılmış, Parti’nin bütün malları 2820 sayılı Yasa’nın 107. maddesi uyarınca Hazine’ye geçmiştir. |
| 1997 | Promosyon Yasası yürürlüğe girdi. Süreli yayın kuruluşları kültürel amaçlar dışında promosyon yapamayacak. |
| 1997 | Güney Afrika’da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko’yu 1977’de öldürdüklerini resmen itiraf etti. |
| 2002 | Türk yayıncı, yazar ve insan hakları savunucusu Ayşenur Zarakolu yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1946) |
| 2004 | Türk Lirası’ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. |
