29 Ağustos – Hukuk Takvimi

1523

Martin Luther reformlarının destekçisi, Alman hümanist düşünür ve şair Ulrich von Hutten yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1488)

1632

Klasik liberal düşüncenin temellerini atan ve meşruti demokrasiyi sistematize eden İngiliz filozof. John Locke doğdu. Yükseköğrenimini Oxford Üniversitesi’nde yaptı, doğa bilimleriyle ve felsefe ile iştigal etti. Gelenek ve otoriteyi reddetti, insan hayatına aklın kılavuzluk etmesi gerektiğini savundu. Toplumsal Sözleşme fikrine sahip çıktı. İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme, Eğitim Üzerine Bazı Düşünceler, Hoşgörü Üzerine Bir Mektup, Yönetim Üzerine İki İnceleme, Hükûmet Üzerine İki Deneme ve Devlet önemli eserleridir.

1657

İngiliz siyasetçi ve özellikle İngiliz İç Savaşı döneminde ünlenen Leveller destekçisi John Lilburne, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1614) Doğuştan gelen özgürlük ve haklar anlamındaki freeborn rights söylemiyle döneme damgasını vurdu. Modern toplumlarda geleneksel olarak kabul edilen ve hiçbir hükûmet veya yasa tarafından değiştirilemeyecek hakların varlığını iddia etti. Başta ABD Mahkemeleri olmak üzere modern hukuk metinlerinde hala yazılarına atıfta bulunulmaktadır.  

  1825

Portekiz, Brezilya’nın bağımsızlığını tanıdı.

  1842

İngiltere ile Çin arasında 1839 yılında başlayan 1. Afyon Savaşı sonucunda 29 Ağustos 1842 tarihinde Nanking Antlaşması imzalandı. Antlaşma, Nanjing’de, HMS Cornwallis adlı İngiliz savaş gemisinde  İngiliz temsilci Sir Henry Pottinger ve Qing temsilcileri Qiying , Yilibu ve Niujian tarafından imzalandı.

1844

Sosyalist şair, filozof, antolojist ve homoseksüel hakları savunucusu Edward Carpenter doğdu. (Ölümü:. 28 Haziran 1929)

1862

Hukukçu ve Belçikalı yazar Maurice Polydore Marie Bernard Maeterlinck, Gent’te doğdu. (Ölümü: 6 Mayıs 1949, Nice) 1885 yılında Ghent Üniversitesi’nden hukuk diploması aldı. Yeni Sembolist hareketin üyeleriyle tanıştı. Edebiyatta sembolizm akımının önde gelen temsilcileri arasında yer aldı. İnsanın ölüm olgusu karşısındaki çaresizliği temasına yoğunlaştı. En tanınmış eseri, 1892’de yayımlanan Pelléas et Mélisande olarak kabul edilmektedir. 1911 yılında Nobel Ödülü aldı.

 1885

Alman mühendis ve endüstri ürünleri tasarımcısı Gottlieb Daimler, ilk motosiklet patentini aldı

1886

Macar hukukçu ve komünist politikacı Béla Kun doğdu. (Ölümü: 29 Ağustos 1939) Franz Joseph Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Macar Sovyet Devrimi’ne katıldı ve sosyalist ve komünistlerden oluşan hükûmette yöneticilik yaptı. Mihály Károlyi hükûmeti tarafından tutuklandı, ancak savaşı izleyen işçi ayaklanmaları sonrasında 21 Mart 1919’da serbest bırakıldı.  1921 yılında Almanya’daki başarısız Mart Ayaklanmalarına katıldı. 1930’ların sonundaki Büyük Tasfiye sırasında Troçkist olmakla suçlandı ve 28 Haziran 1937’de tutuklandı. Sorgulamadan sonra, karşı devrimci terör örgütüne bağlı olduğu sonucuna varıldı ve gizli duruşmanın sonunda ölüm cezasına çarptırıldı. 29 Ağustos 1939’da infaz edildi.

1918

Polonya bağımsızlığını kazandı. Son Polonya Cumhuriyeti Anayasası 2 Nisan 1997 tarihinde kabul edilerek 25 Mayıs 1997’de halkoylamasına sunuldu, Polonya Resmi Gazetesinin 16 Temmuz 1997 tarihli sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.

1926

Bizans bilimci ve Paris 1- Panthéon-Sorbonne Üniversitesi’nin ilk kadın rektörü Helene Glykatzi-Ahrweiler doğdu. UNICEF İyi Niyet Elçisidir. Sorbonne Sanat Fakültesi’nde profesördür. Sorbonne’un 700 yıllık tarihinde rektörlük görevini üstlenen ilk kadın olmuştur. 

1929

Türkiye ile Fransa arasında, Ticaret ve Seyrisefain Mukavelenamesine müzeyyel anlaşma ile Tediye Anlaşması imzalandı. 

1931

Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Halk Cumhuriyeti Arasında “Ticaret ve Seyrüsefain Mukavelenamesi” imzalandı.

1931

Türkiye Cumhuriyeti ile Lehistan Cumhuriyeti arasında İkamet Mukavelesi, Ankara’da imzalandı.

1938

Türkiye ile Estonya Hükümetleri arasındaki 6 haziran 1937 tarihli Ticaret ve Kliring Anlaşmalarına bağlı Protokol imzalandı.

1938

Nâzım Hikmet Ran, orduyu ayaklanmaya kışkırttığı gerekçesiyle, Askeri Mahkeme tarafından 28 yıl 4 ay hapis cezasına mahkûm edildi. 31 Ağustos 1938’de İstanbul Tevkifhanesine gönderildi. 1940 yılı Şubat ayında Çankırı Cezaevine gönderildi. Sağlığının bozulması üzerine Bursa Cezaevine nakledildi ve Orhan Kemal ile aynı odada kaldı. 8 Nisan 1950’de açlık grevine başladı. Toplumun sessizliği üzerine, 65 yaşındaki annesi Celile Hanım da açlık grevine başladı. 12 yıllık hapis yaşamı, 14 Temmuz 1950’de çıkan Genel Af Yasası ile sona erdi.

1947

Amerikalı hayvan bilimi uzmanı, yazar ve otizm aktivisti Temple Grandin doğdu. Yaşamı Temple Grandin isimli ödüllü biyografik filme kon oldu.

1955

Kıbrıs Konferansı Londra’da toplandı. Konferanslar serisinin sonunda Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna İlişkin Temel Antlaşma, Büyük Britanya, Yunanistan, Türkiye Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyeti arasında 16 Ağustos 1960 tarihinde imzalandı.

  1966

Müslüman Kardeşler hareketinin teorisyenlerinden ve liderlerinden Seyyid Kutub idam edildi. (Doğumu:9 Ekim 1906) Kutubçuluk akımını ortaya attı. Cemal Abdünnasır‘a düzenlenen 1954 yılındaki suikast girişimi nedeniyle diğer Müslüman Kardeşler üyeleriyle birlikte tutuklandı. Yargılama sonunda on beş yıl ağır hapis cezası verildi. 1964’te serbest bırakıldıktan sonra, 1965’te darbeye teşebbüs nedeniyle yeninden tutuklandı. 21 Ağustos 1966’da hakkında idam cezası verildi. Karara karşı, Pakistan, İngiltere, Lübnan, Ürdün, Sudan ve Irak gibi ülkelerde tepkiler yükseldi ve Nasır’ın kararından dönmesi talep edildi. Ancak Seyyid Kutub ve arkadaşları Muhammed Yusuf Havvaş ile Abdülfettah İsmail hakkında verilen karar 29 Ağustos 1966 tarihinde infaz edildi.

1967

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti Arasında Hava Ulaştırmasına Dair Anlaşma imzalandı.

1967

 Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi yargıcı Neil McGill Gorsuch doğdu. Columbia Üniversitesi‘nden siyaset bilimi dalında lisans derecesi aldıktan sonra Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde hukuk eğitimi gördü. 15 yıl avukatlık yaptı. Oxford Üniversitesi‘nden hukuk doktoru derecesi aldı. 1991’den 1994’e kadar Yüksek Mahkeme Yargıcı Anthony Kennedy’nin yanında, mahkemede katiplik yaptı. 2005 yılından itibaren Amerika Birleşik Devletleri Adalet Teşkilatında Başsavcı Yardımcısı olarak görev yaptı. 10 Mayıs 2006 tarihinde Başkan George W. Bush tarafından Amerika Birleşik Devletleri Temyiz Mahkemesi’ne aday gösterildi ve atandı. Birleşik Devletler Anayasasını yorumlamada metinselliğin ve özgünlüğün savunuculuğunu yaptı. Yargıç Clarence Thomas ile birlikte doğal hukuk içtihatlarını savundu. 31 Ocak 2017’de Başkan Donald Trump tarafından ABD Yüksek Mahkemesi yargıçlığına aday gösterildi ve 10 Nisan 2017’den itibaren bu göreve getirildi.

1982

Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Bilim ve Sosyalizm Yayınları’nın 150 bin kitabına el koydu

1984

Askeri Yargıtay, Barış Derneği üye ve yöneticileri hakkındaki mahkumiyet kararını bozdu. Sanıkların tahliye talebi ise reddedildi.

1992

Fransız politik aktivist, psikanalist ve filozof Félix Guattari yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1930)

1996

Türkiye ile İsrail arasında ikinci bir askeri anlaşma düzenlendi

2006

Formula 1’i düzenleyen FIA (Uluslararası Motor Sporları Federasyonu),KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın 1. olan Felipe Massa’ya kupayı vermesi nedeniyle soruşturma başlattı.

2007

Fransız hukukçu ve eski Başbakan Pierre Joseph Auguste Messmer, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 20 Mart 1916,Vincennes) 1936’da ENLOV dil okulundan ve ertesi yıl Ecole nationale de la France d’outre-mer’den (National School of Oversea France) mezun oldu. 1939 yılında Le régime administratif des emprunts coloniaux(Koloni Boçllarının İdari Rejimi) adıyla yazdığı doktora tezi ile hukuk doktoru oldu.  II. Dünya Savaşı sırasında Vichy Hükûmeti‘ne karşı özgürlük için mücadele etti. 1952’den 1954’e kadar Moritanya valisi,1954’ten 1956’ya kadar Fildişi Sahili valisi olarak görev yaptı.Ocak 1958’den Temmuz 1958’e kadar Fransız Ekvator Afrika’sının yüksek komiserliği ve 1958’den 1959’a kadar Fransız Batı Afrika’nın yüksek komiserliği görevlerini yürüttü. 1959’dan 1969’a kadar Charles de Gaulle’ün başkanlığında Savunma Bakanlığı görevi üstlendi.  De Gaulle’ün istifasının ardından hükümetten ayrıldı ve Présence du gaullisme‘yi kurdu. 1972-1974 yıllarında iki ayrı hükûmette başbakan olarak görev aldı ve Valéry Giscard d’Estaing‘in cumhurbaşkanı seçilmesi ile beraber görevini Jacques Chirac‘a devretti. 

Hakeme yönelik saldırı nedeniyle Antalyaspor Başkanı Sinan Boztepe’ye 1 milyon 454 bin lira para cezası kesildi. Ayrıca saldırı nedeniyle 125 gün, hakaretten de 4 ay hak mahrumiyet cezası verildi.

Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde, 21 Ağustos’ta kaybolan 8 yaşındaki Narin Güran’ın kaybolmasıyla ilgili soruşturmada yayın yasağı kararı verildi.  Karar, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine “mağdur çocuğun fiziksel, psikolojik ve sosyal gelişiminin korunması”, “çocuğun üstün yararı”, “soruşturmanın gizliliği”, “delillerin karatılmasının önüne geçilmesi”, “soruşturmanın sağlıklı şekilde ilerleyebilmesi”, “tanıkların ve diğer ilgililerin güvenliği” gerekçeleriyle Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hakimliği taraından alındı.

Arabesk Ferdi Tayfur, kızı Tuğçe Tayfur’un soyadını ticari amaçlı kullanması halinde suç duyurusunda bulunacağını açıkladı.

 2007

Abdüllatif Şener’in oğlu Bedirhan Şener tutuklanarak cezaevine gönderildi. Anneannesi Leyla Çetiner’i 31 Temmuz’da silahla rehin aldıktan sonra öldüren Şener hakkında daha önce adli kontrol ve yurt dışı yasağı getirilmiş, psikolojik rahatsızlıkları nedeniyle Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanesi’ne sevk edilerek gözetim altına alınmasına karar verilmişti.