Hukuk Ansiklopedisi
4 Şubat – Hukuk Takvimi
v
| 1746 | Polonya, Litvanya ve Belarus ulusal kahramanı Tadeusz Kościuszko doğdu. (Ölümü: 15 Ekim 1817) Hukuk, ekonomi, aritmetik ve geometri okudu. Kościuszko Ayaklanması’nın liderliğini yaptı. Virtuti Militari’nin altın madalyası ödülünü alan ilk kişi oldu. 1799’da Polonya Cumhuriyetçi Cemiyeti’nin kuruluşuna katıldı. Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda George Washington tarafında savaştı. İsviçre’de 15 Ekim 1817’de yaşamını yitirdi. Hakkında birçok kitap yazıldı.
 |
| 1794 | Fransa, tüm sömürgelerinde köleliği yasakladı. |
| 1799 |
Portekizli hukukçu, şair, oyun yazarı, romancı, siyaset adamı Almeida Garrett Almeida Garrett doğdu. (Ölümü: 9 Aralık 1854) Coimbra Üniversitesi‘nde hukuk öğrenimi gördü. Liberal düşünceleri benimsedi 1820 olaylarına karıştığı için İngiltere’ye sürgün edildi. 1826’da ülkesine döndüyse de Kral Dom Miguel yeniden tahta çıkınca, bir kez daha yurt dışına kaçtı. Asor adalarında kurulan orduyla Lizbon’un kuşatmasına katıldı. 1851’de milletvekili seçildi. 1852’de Dışişleri bakanlığına atandı. Siyasal yaşamının yanında yazarlık hayatını da devam ettirdi ve birçok eser kaleme aldı. yazarlığında, romantizmi benimsedi.
|
| 1859 | Fransız kamu hukuku uzmanı Léon Duguit doğdu. (Ölümü: 18 Aralık 1928) Bordeaux Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde eğitim gördü. Fakülteyi birincilikle bitirdi. Kamu Hukuku alanında genç yaşta profesör olan ilk kişi oldu. 1890’lı yıllarda hukuk fakültelerinde sosyolojiye giriş derslerinin verilmesi için çalıştı. 1892 yılında Bordeaux Üniversitesi Anayasa Hukuku kürsüsü başkanı oldu. Pek çok sosyoloji dergisinde tanındı ve yabancı hukukçular tarafından görüşlerine atıfta bulunuldu. 1908-1912 yıllarında belediye meclis üyeliği yaptı. 1925’te Mısır Hükümeti tarafından eğitimi teşkilatlandırmak amacıyla davet edildi. František Weyr ve Hans Kelsen ile beraber 1926 yılında Hukuk Teorisi Uluslararası Dergisi’ni kurdu. 1927 yılında Kamu Hukuku Uluslararası Enstitüsü’nün kuruluşuna katıldı. Bordeaux Ekolü olarak da bilinen Kamu Hizmeti Ekolü’nün ilk temsilcileri arasında yer aldı. Görüşleri ve çalışmaları nedeniyle kürsü anarşisti (anarchiste de la chaire) olarak nitelendirildi.
 |
| 1862 | İsveçli hukukçu, siyasetçi ve akademisyen Hjalmar Hammarskjöld doğdu. (Ölümü: 12 Ekim 1953) Uppsala Üniversitesi’nde Hukuk eğitimi gördü. Çok yönlü bir hukuk uzmanı oldu. Hem bilgin hem de yasa koyucu olarak öne çıktı. 1891’de Uppsala Üniversitesi’nde profesör oldu. İsveç ve İskandinav medeni hukuku üzerinde büyük bir etkisi yarattı. 1907’deki İkinci Lahey Barış Konferansı’nda etkili bir katılımcı oldu. Göta Temyiz Mahkemesi başkanlığına atandı. 1905’te Kopenhag büyükelçisi olarak atandı. 1907’de Uppsala ilçe valisi oldu. 1914’te İsveç Başbakanı seçildi ve 1917’ye kadar bu görevini sürdürdü.
 |
| 1868 | İrlandalı devrimci ve dünyanın ilk üst düzey devlet görevlilerinden Constance Markievicz doğdu. (Ölümü: 15 Temmuz 1927) 1919–1922 yılları arası İrlanda Cumhuriyeti Çalışma Bakanlığı görevinde bulundu ve dünyada devlet bakanı olarak görev yapan ilk kadınlardan biri oldu. İngiliz Avam Kamarası’na seçilen ilk kadındır.
 |
| 1913 | Amerikalı insan hakları savunucusu Rosa Parks doğdu. (Ölümü: 24 Ekim 2005) 1943’te Amerikan Yurttaş Hakları hareketine katıldı. 1955 yılında, Alabama eyaletinde, siyahilere uygulanan ayrımcılığa karşı tavır koyarak sonrasındaki hareketin başlangıcını yaptı. Montgomery Otobüs Eylemi ile tanındı. Amerika Birleşik Devletleri’nin güney eyaletlerinde siyahilerle beyazlar otobüslere ayrı kapıdan biniyor, kendilerine ayrılmış ayrı yerlere oturuyorlardı. Otobüste bir beyaz, yer bulamayınca, siyahilere ait bölümde oturmakta olan Rosa Parks’tan koltuğundan kalkıp kendisine yer vermesini istedi ancak Parks yerinden kalkmadı. Bu olay üzerine tutuklandı ve hapse girdi. Olaydan sonra uzun bir süre boyunca siyahiler otobüslere binmedi, her yere yürüyerek gitti. ABD Federal Mahkemesi, otobüslerdeki bu uygulamayı yasakladı. 1999’da Time dergisince 20. yüzyılın insan hakları savunucusu seçildi. 1996 yılında Başkanlık Hürriyet madalyasına lâyık görüldü. 1999 yılının başında Kongre’nin altın madalyasına hak kazandı.
 |
| 1923 | Lozan Barış görüşmelerinin 4 Şubat 1923’te anlaşma sağlanmadan kesilmesi üzerine 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihlerinde yeni Türkiye’nin ekonomik sorunlarını tartışmak üzere İzmir’de Banka-Han binasında İzmir İktisat Kongresi toplandı. |
| 1948 | 5237 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. 30 yıldan fazla yürürlükte kalan bu kanunla belediyelerin gelirlerinde birlik sağlanmaya ve borçlanma konusunda belediyelerin olanakları artırılmaya çalışıldı. |
| 1953 | Hukukçu ve Federal Rezerv Sistemi’nin 16. başkanı Jerome Powell doğdu. Georgetown Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitim gördü. Ancak daha sonra yatırım bankacılığına geçti ve Carlyle Group’un ortağı olmak da dahil olmak üzere birçok finans kuruluşunda çalıştı. 1992’de Hazine İç Finansman Müsteşarı olarak görev yaptı. 5 Şubat 2018 tarihinde Federal Rezerv Sistemi’nin(ABD Merkez Bankası-FED) 16. başkanı olarak seçildi. |
| 1964 | 20 Mayıs 1963 ayaklanması sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer’in ölüm cezaları, TBMM’nde onaylandı. Aydemir, bir önceki darbe girişiminden sonra 10 Mayıs 1962’de affedilmiş ancak yeniden askeri darbe girişiminde bulunması nedeniyle, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi’nce idama mahkûm edilmişti.
 |
| 1974 | Türkiye Yazarlar Sendikası, “Türkiye’nin özgürlük, barış ve kültürel gelişim ve dayanışma mücadelesinde üzerine düşen görevi onurla yerine getiren bir aydınlar kuruluşu” olma iddiası ile kuruldu. Sendika ve üyeleri, kurulduğu günden beri birçok dava ile muhatap oldu.  |
| 1981 | Gro Harlem Brundtland, Norveç’in ilk kadın Başbakanı oldu.
 |
| 1987 | Yazar Aziz Nesin, kendisine ‘vatan haini’ dediği için Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı. |
| 2005 | Ukrayna’da yakalanan Bahçelievler katliamı sanıklarından Haluk Kırcı, Türkiye’ye iade edilerek 4 Şubat 2005 günü Kartal Cezaevi’ne gönderildi. Kırcı, 8 Ekim 1978 günü, Ankara Bahçelievler’de Türkiye İşçi Partisi(TİP) üyesi yedi gencin öldürülmesiyle ilgili davada, 12 Nisan 1988”de 7 kez idam cezası almış, çıkarılan infaz kanunundan yararlanmış ve 26 Nisan 1991 tarihinde Bursa Cezaevi’nden şartlı tahliye edilmişti. Her idamı cezası için ayrı hesaplanması gereken süre henüz tamamlanmadığından tekrar aranmaya başlanmış, 25 Ocak 1996’da İstanbul’da yeniden yakalanmış ve aynı gün firar etmişti. Kırcı 28 Mayıs 2010 tarihinde tahliye oldu ve 8 Şubat 2011 tarihinde yeniden tutuklandıktan sonra 4 Şubat 2014 tarihinde yeniden tahliye oldu. Susurluk Davası ve Ömer Lütfi Topal cinayetlerinden suçlandı. Ugandalı diktatörün adı olan ‘İdi Amin’ lakabı ile bilindi. Bahçelievler katliamından 32 yıl sonra Sabah gazetesine konuştu ve “Adalete hesap verdim. Asıl şimdi Cenab-ı Allah’a vereceğim bir hesap var. Şiddetle, vurarak, kırarak bir şeyleri çözmek mümkün değil. Şiddet şiddeti doğuruyor. Şiddet sadece dışarıdan bu ülkeyi seyredenlerin işine geliyor.“ dedi.
|
| 2021 | Judith Butler, Noam Chomsky gibi ünlü isimlerin de aralarında olduğu 3 binden fazla akademisyen ve düşünür, polis şiddetini kınadı ve üniversite özerkliğini savunan bildiri yayınlayarak Boğaziçi Üniversitesine rektör olarak atanan Melih Bulu’ya istifa çağrısı yaptı. Kadıköy’de düzenlenen Boğaziçi protestolarına katılan 5 kişi ev baskınlarıyla gözaltına alındı. İstanbul Valiliği, eylemlerle ilgili üç kişinin daha arandığını açıkladı. 35 baro başkanı, Boğaziçili öğrencilere yönelik polis şiddeti ile ilgili ortak bir açıklama yaparak, “Suç oluşturmayan demokratik haklarını kullanan vatandaşlara karşı her türlü baskının son bulmasını talep ediyoruz. Hukuka aykırı tüm işlem ve eylemlerin karşısındayız“ dedi. |
| 2021 | Avrupa’daki sekiz ülkenin İnsan Hakları Büyükelçileri Osman Kavala’nın duruşması öncesinde bir çağrı yayınlayarak Kavala’nın derhal serbest bırakılmasını istedi. |
| 2021 | Sokak hayvanlarını desteklemek ve bir iyilik ağı oluşturmak amacıyla yayın yapan KirikKuyruk.com internet sitesi yenilenmiş ara yüzüyle yeniden yayına geçti. |
| 2021 | Akademisyenler, uzmanlar, sivil toplum örgütlerinden katılan aktivistler ve bağımsız araştırmacıların Türkiye’de dilsel çoğulluk ve dil haklarını tartıştıkları çalıştay serisi, Türkiye Kültürleri YouTube kanalında yayınlandı. |
| 2021 | Paris İdari Mahkemesi 3 Şubat 2021’de Yüzyılın Davası kararını yayınladı ve Fransa Devleti’ni iklim krizinden sorumlu tuttu. |
