| 1850 | Alman sosyal demokrat teorisyen ve politikacı Eduard Bernstein doğdu. (Ölümü: 18 Aralık 1932) Reformizm ve sosyalist revizyonizmin kurucusudur. Marksizmi revize ve modernize etmek için çalışmalarda bulundu. İngiliz Fabianizminden ve Kant’ın felsefesinden etkilendi. Sınıf savaşının mevcut olmadığını savundu ve sosyalizme barışçıl bir şeklide geçmenin mümkün olduğunu belirten ampirik bir eleştiri geliştirdi. Genellikle modern sosyal demokrasinin kurucu figürlerinden biri olarak tanımlandı. |
1852 | Fransız eğitimci ve mucit Louis Braille yaşamını yitirdi. (Doğumu: 4 Ocak 1809) Görme engelli olan Louis Braille, görme engelliler için dünya çapında okuma ve yazmada kullanılan “körler alfabesi” sistemini icat etti. Braille alfabesi, 1’den 6’ya kadar belli bir düzen içinde sıralanmış kabartmalı noktaları parmaklarla üstünden geçerek okunan bir alfabedir. Özel karakterler içeren Asya dilleri dışında hemen her dile uyarlandı. |
1862 | ABD Başkanı Abraham Lincoln, Minnesota’daki Sioux isyanına katılarak tutuklanan 303 Kızılderiliden, 39’unun asılmasına karar verdi, idamlar 26 Aralık’ta infaz edildi. |
| |
| |
1874 | Hukukçu ve siyasetçi Robert Emmett Bledsoe Baylor yaşamını yitirdi. (Doğumu: 5 Mayıs 1793) Amcası Jesse Bledsoe’nun yanında hukuk okudu ve Kentucky’de avukatlık yaptı. İstifa edip Alabama’ya taşındı ve orada avukatlık yaparken siyasi kariyerinede devam etti. 1824’te Alabama Temsilciler Meclisi’ne seçildi. Din bilimi okudu, vaaz için yetkilendirildi ve törenle papaz unvanı verildi. Teksas’a taşındı ve Teksas’ın yüksek mahkemesine hakim olarak seçildi. 1845’te tasarlanan Teksas Eyalet anayasasının kurultay üyeliğinde bulundu. 25 yıl bölge yargıçlığı yaptı. Baylor Üniversitesi’nin kurucu ortağı oldu. |
1883 | Lübnan kökenli Amerikalı felsefi denemeci, şair ve ressam Halil Cibran doğdu. |
1912 | Fransız filozof ve sosyolog Jacques Ellul dünyaya geldi. (6 Ocak 1912 – 19 Mayıs 1994) Bordeaux Üniversitesi’nde kıdemli tarih ve kurum sosyolojisi profesörlüğü yapmıştır. Kariyeri boyunca 60’tan fazla kitap ve 600’dan fazla makale yayınlamıştır. Eserlerinin çoğu propaganda, teknolojinin toplum üzerindeki etkisi ve din ile politikanın etkileşimini konu almaktadır. |
1919 | Mahmut Şerafettin Dikerdem, 6 Ocak 1916 tarihinde İstanbul’da doğdu ve 3 Ekim 1993’te yine İstanbul’da yaşamını yitirdi. Gazeteci ve yazar Mehmet Ali Birand’ın dayısıdır. Dikerdem, 1935 yılında Galatasaray Lisesinden ve 1938 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. 1942 yılında Cenevre’de devletler hukuku alanında doktorasını tamamladı. |
1919 | ABD’nin 26. Başkanı Theodore Roosevelt yaşamını yitirdi. (Doğumu: 27 Ekim 1858) Hukuk öğrenimi görmek üzere Columbia Üniversitesi’ne girdi ama ilgisini çekmediği için bir süre sonra okulu bıraktı. 1881’de, 23 yaşındayken, New York Eyalet Meclisi’ne Cumhuriyetçi Üye olarak girdi. ABD Kamu Hizmetleri Komisyonu üyeliğinde bulundu. New York Kenti Polis Memurları Kurulu’nun başkanlığını yaptı. Küba’nın bağımsızlığını kazanmasında İspanya’ya karşı savaşta rol aldı. 14 Eylül 1901 yılında henüz 42 yaşında iken başkanlığa geldi ve Amerikan tarihinin o döneme kadarki en genç devlet başkanı oldu. 1906’da Rus-Japon Savaşı’na arabuluculuk yaparak son verdirdiği için Nobel Barış Ödülü aldı. |
| |
1922 | İrlanda, İngiliz-İrlanda Antlaşması’dan bir yıl sonra, 6 Ocak 1922’de Birleşik Krallık’tan tam bağımsızlığa kavuştu. |
1924 | Yazar Hafız İbrahim Efendi İstiklal Mahkemesi tarafından bir sene hapse mahkum edildi. Hafız İbrahim Efendi İslamiyette Ahlak ve Kadınlarda Tesettür adlı broşürde irtica propagandası yapmakla suçlandı. |
1926 | Türkiye’nin ilk iç ve dış istihbarat örgütü, Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti kuruldu. Teşkilat daha önce Teşkîlât-ı Mahsûsa (1911-1918), Karakol Cemiyeti (1919-1920) ve Mim Mim Grubu (1920-1923) olarak faaliyet gösterdi. 1926 – 1965 arasına Millî Emniyet Hizmeti Riyâseti olarak faaliyet gösterdikten sonra MİT Müsteşarlığı olarak bugünkü kurumsal yapısına kavuştu. |
1927 | İstanbul liman şirketi ile mavnacılar arasındaki anlaşmazlığa polis müdahale etti. Polislerden dördü yaralandı. Gözaltına alınan 300 mavnacıdan 34’ü tutuklandı. |
1929 | Hukukçu ve Afganistan’ın üçüncü devlet başkanı Babrak Karmal doğdu. (Ölümü: 3 Aralık 1996) Kabil Üniversitesi’nde hukuk okudu. 1951’de üniversitenin öğrenci birliğinde eylemci oldu. Marksist siyasal faaliyetlere karışması nedeniyle beş yıl boyunca hapis yattı. 1965’te yapılan bir kongrede yirmi sekiz kurucu üye arasındaydı ve Kabil’de Afganistan Demokratik Halk Partisi’ni kurdu. Partinin genel sekreterliğine getirildi. 1965’ten 1973’e kadar bu partiye hizmet etti. Prag’a büyükelçi olarak atandı. Sovyetler tarafından Afgan hükümetinin yeni lideri olarak yerleştirildi. |
1929 | Yugoslavya Kralı I. Aleksandar, parlamentoyu feshetti ve ülkede askeri diktatörlük kurdu. |
1937 | Türkiye, 1927’de imzalanan Türkiye-Suriye iyi komşuluk sözleşmesini feshetti. |
1938 | Fransa ve Almanya dostluk anlaşması imzaladı. |
1950 | Birleşik Krallık, Çin’in Komünist Hükûmetini tanıdı. |
1961 | Milli Birlik Komitesi, 147 öğretim üyesinin üniversiteye dönmesi ile ilgili tasarıyı gündeminden çıkardı. |
1961 | Kurucu Meclis ilk toplantısını yaptı. |
1964 | Kölelik, Köle Ticareti, Köleliğe Benzer Uygulama ve Geleneklerin Ortadan Kaldırılmasına dair Ek Sözleşme, Türkiye tarafından 6 Ocak 1964 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Sözleşme, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 27 Aralık 1963 tarihinde kabul edilen 361 numaralı kanun ile kabul edildi. Birleşmiş Milletler tarafından 7 Eylül 1956 tarihinde kabul edildi. |
1969 | Hukukçu, avukat, siyaset adamı, Bilal Uçar doğdu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ni bitirdi. İstanbul’da bulunduğu yıllarda basın yayın alanında çalıştı. 1997 yılından sonra Denizli’de serbest avukatlık yaptı. 2001 yılında AK Parti’nin kuruluş çalışmalarında aktif şekilde yer aldı. Parti kuruluşundan 2007 yılına kadar AK Parti Denizli İl yönetiminde Başkan Yardımcılığı, 2007-2011 yılları arasında İl Başkanlığı görevini yürüttü. Adalet Komisyonu Üyeliği, haberleşme özgürlüğüne ve özel hayatın gizliliğine yönelik ihlallerin tespiti ve önlenmesine ilişkin tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Üyeliği ve Türkiye-Malta Parlamentolararası Dostluk Grubu Kurucu Başkanlığı görevlerinde bulundu. 7 Ocak 2016 tarihinde Adalet Bakanlığı Bakan Yardımcılığı görevine atandı. |
1969 | Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ni (ODTÜ) ziyaret eden Amerikan Büyükelçisi Robert Komer’in makam otomobili öğrenciler tarafından yakıldı. |
1971 | Hindistan, Pakistan’dan bağımsızlığını ilan eden Bangladeş Demokratik Cumhuriyeti’ni tanıdığını açıkladı. Pakistan Hindistan’la bütün diplomatik ilişkilerini kesti. |
1977 | Dev-Genç İstanbul Başkanı Paşa Güven yakalandı. İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği kapatıldı ve 39 kişi gözaltına alındı. |
1977 | Polonyalı avukat, eğitimci ve insan hakları aktivisti Adam Piotr Bodnar dünyaya geldi. 15 Nisan 2021’de Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla görevden alınana kadar 2015’ten itibaren Polonya Vatandaş Hakları Ombudsmanı olarak görev yaptı. |
1980 | Türkiye Emekçi Partisi (TEP) Genel Başkanı Mihri Belli tutuklandı. |
1980 | Adam öldürmekten hükümlü 3 “ülkücü” mahkûm Yozgat Cezaevi’nden firar etti. |
1981 | Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında, gözaltında tutulan ve aralarında Genel Başkan Kemal Nebioğlu’nun da bulunduğu 39 kişiden 15’i tutuklandı. |
1982 | TBB Başkan Yardımcısı Avukat Gülçin Çaylıgil ve bir avukatın 46 sanığı temsilen katıldığı DİSK Davası’nda, duruşma savcısını red ve yargıç Süleyman Takkeci’nin çekilmesi taleplerini içeren dilekçeler reddedildi. |
1983 | MGK yönetimi sona erdi. Konsey, çıkardığı son yasayla “Kendi dönemlerini kötüleyen ya da küçük düşüren her türlü yazılı ve sözlü beyanı” yasakladı. |
1983 | 10 kişi Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı. Vatandaşlıktan çıkarılanların arasında Yılmaz Güney ve Cem Karaca da vardı. |
1983 | Bölücülük iddiasıyla yargılanan Yazar Osman Şahin’in 1,5 yıllık hapis cezası Yargıtay’ca onaylandı. |
1983 | Aralarında Yılmaz Güney ve Cem Karaca’nın da olduğu 10 yurttaş Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı. |
1984 | Adalet bakanlığı cezaevlerinde 74.946 tutuklu ve hükümlü olduğunu açıkladı. |
1984 | Türk Parasını Koruma Kanunu‘nda yapılan değişiklikle, döviz taşımak suç olmaktan çıkarıldı. |
1994 | İnterstar televizyonunun siyasi reklam yasağına uymayacağını açıklaması üzerine Yüksek Seçim Kurulu, İnterstar televizyonunun yayınını 5 gün süreyle durdurdu. |
1997 | Tarikat kisvesi altında bazı kadınlarla evlilik dışı ilişki kurduğu iddia edilen Ali Kalkancı, Fadime Şahin adlı kadının ihbarı üzerine gözaltına alındı. |
1998 | Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden’in yerine Ahmet Necdet Sezer seçildi. 28 Eylül 1998 tarihine kadar görevde kaldı. |
2000 | Dört kişiye ait ölüm cezasının yerine getirilmesine dair iki ayrı Başbakanlık tezkeresi TBMM Başkanlığı’na sunuldu. TBMM’de bekleyen idam dosyalarının sayısı 39’a, idam hükümlülerinin sayısı ise 57’ye yükseldi. |
2001 | Fazilet Partisi (FP) Rize Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Sincan F Tipi Cezaevi gözlemlerini İnsan Hakları Komisyonu’na sundu ve alt komisyon üyeliğinden çekildi. Rapor; mahkumların hemen hepsinde darp izi mevcut olduğunu tespit etti. Mahkumlar, bu yaraların operasyonlarda, nakillerde ve cezaevinde gördükleri işkence sonucu olduğunu ifade ettiler. |
2005 | ABD’de siyah karşıtı ırkçı örgüt Klu Klux Klan üyesi Edgar Ray Killen 41 yıl önce üç siyah genç siyah hakları savunucusunun öldürülmesinden sorumlu olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1964’te siyah seçmenleri oy kullanmaya teşvik eden üç genç Klu Klux Klan üyelerince dövülerek öldürülmüş, olay daha sonra “Missisippi Burning” (Mississippi Yanıyor) filmine konu olmuştu. |
2007 | Bir grup aydın, F tipi cezaevlerinde tecridin kaldırılması için girdiği ölüm orucunun 278.gününde Avukat Behiç Aşçı’yı ziyaret etti. |
2012 | Genelkurmay Eski Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ, örgüt yöneticiliği ile cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs suçlarından tutuklandı. Başbuğ, tutuklanan ilk Genelkurmay Başkanı oldu. |
2012 | Atanamayan Öğretmenler Platformu kurucularından Şafak Bay, kanser nedeniyle hayatını kaybettikten beş ay sonra, katıldığı bir basın açıklaması nedeniyle ’Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet ettiği’ gerekçesiyle Elazığ 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nce 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Şafak Bay’ın ağabeyi Deniz Bay, kardeşinin ölümünün ardından hapis cezası almasının zoruna gittiğini ve tüm aileyi çok üzdüğünü söyledi. Anne Meryem Bay, “Mahkemeden gelen bu hapis cezası bizi ikinci kez yıktı. Şafak’tan geriye bana bir tek mezarı kaldı. Şimdi hapis cezası verenler ne yapacaklar? Gelsinler mezarını ablukaya alsınlar. Ben de 2.5 sene gitmem. Uzaktan izlerim oğlumun mezarını” diye konuştu. |
2014 | Genelkurmay Askeri Savcılığı, Roboski katliamını “kaçınılamayacak bir hata” olarak değerlendirerek dosya hakkında “Takipsizlik” kararı verdi. |
2014 | Sincan’dan Aliağa Şakran Cezaevi’ne nakledilen çocuk mahkumların, darp ve bir dizi işkenceye maruz kaldıkları açıklandı. |
2017 | Venezuelalı avukat ve siyasetçi Octavio Lepage yaşamını yitirdi. (Doğumu: 24 Kasım 1923) Venezuela Merkez Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördü. |
2018 | Hukukçu ve Maryland’den ABD kongresine seçilen ilk Cumhuriyetçi kadın Marjorie Sewell Holt yaşamını yitirdi. (Doğumu: 17 Eylül 1920) Florida Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu. 1949’da Florida barosuna, 1962’de Maryland barosuna kabul edildi. Başkan Ronald Reagan tarafından Silah Kontrolü ve Silahsızlanma Genel Danışma Komitesi üyeliğine aday gösterildi. 3 Ocak 1973’ten 3 Ocak 1987’ye kadar Maryland’in 4. kongre bölgesini temsil etti. |
2020 | Amerikalı hukukçu ve siyasetçi Michael G. Fitzpatrick yaşamını yitirdi. (Doğumu: 28 Haziran 1963) St. Thomas Üniversitesi ve Dickinson Hukuk Yüksek Okulu‘nda eğitim gördü. Dickinson Uluslararası Hukuk Dergisi’ne işletme müdürü olarak atandı. Pennsylvania ve New Jersey’de hukuk pratiğine kabul edildi. Amerika Birleşik Devletleri Cumhuriyetçi Parti üyesi olarak 2005- 2007 ve 2011 – 2017 yıllarında Pensilvanya 8. Bölgeyi temsilen Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi’nde delege olarak görev aldı. |
2021 | Amerika Birleşik Devletleri’nde 46. başkan Joe Biden’in başkanlığının tescilleneceği gün kongre binasında kaos çıktı, 4 kişi hayatını kaybetti. Eski Başkan Trump tarafından kışkırtılan bir kalabalık ABD kongre binasını bastı. 231 yıllık tarihinde ABD kongresi ilk kez bir iç ayaklanmadan dolayı saldırıya uğradı. Cumhuriyetçilerin itirazına rağmen Demokratlar tarafından hazırlanan, 6 Ocak Kongre baskınının soruşturulması amacıyla özel komite kurulmasını öngören yasa tasarısı, Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda oylandı. |
2023 | Tayvanlı hukukçu ve diplomat Shen Lyu-shun yaşamını yitirdi. (12 Kasım 1949 – 6 Ocak 2023), |
Hukuk Ansiklopedisi
