Hukuk Ansiklopedisi
Tarihe Geçen Savunmalar isimli eser yazar Ömür Uzel tarafından kaleme alınmış ve 2018 yılı Kasım ayında Karakarga Yayınları tarafından okuyucu ile buluşturulmuştur.
Kitap, tarihe mal olmuş önemli figürlerin yaşadıkları dönemin yargı sistemi içinde verdiği mücadeleleri ve yaptıkları savunmaları içermekte, bir yandan hukuk kitabı özelliği taşırken bir yandan da tarihsel öykü örneği teşkil etmektedir. Kapak tasarımı Sedat Gösterikli’ye aittir. Yazar, kitabın sonunda faydalanılan kaynakların listesini de sunmuştur.
Yazar Ömür Uzel, hukuk tarihinde yer edinmiş 15 savunmayı derleyerek bir öykü kitabına dönüştürmüş; Sokrates, Fidel Castro, Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, Ul rike Meinhof, Georgi Dimitrow, Emile Zola, John Quincy Adams, Aziz Nesin, Bartolomeo Vanzetti, Sabahattin Ali, Cicero, Aliya İzzetbegoviç, Adnan Menderes ve Hasan Polatkan’ın mahkemelerdeki yargılama süreçlerini drama türünde bir film gibi hukukçuların ve toplumun dikkatine sunmuştur.
Tarihin farklı dönemlerde yaşayan farklı görüşlerdeki maznunların yaptığı savunmalar aynı zamanda yaşadıkları dönemin tarihsel bir yansımasına dönüşmüştür. Eser, mahkemelerde yapılan savunmaların hukuk dünyasında bıraktığı izleri ve sanata dönüşen konuşmaların özetini sunmaktadır. Yazar, tarihin sayfalarına geçen sanıkları “Onlar, yaptıkları savunmalarla, mahkeme salonlarından tüm dünyaya seslerini duyurdular ve tarih sayfalarında yerlerini aldılar. Bu davaların ortak bir özelliği vardı; esas hükmü veren yargılar değil, zamandı.” şeklinde özetlemektedir.
Yargılamaların ortak özelliği, adil bir yargılamanın yapılmamış ya da yapılamamış olmasıdır. Kitaba konu olan çoğu sanık, devletin yaptığı haksızlığa, ırkçılığa, dinsel bağnazlığa, ekonomik eşitsizliğe ve sosyal adaletsizliğe başkaldıran ve dolayısıyla yaşadığı dönemin düzeni ile uzlaşamayan kişilerdir. Bazı sanıklar ise otoritenin değişmesi ya da siyasi nedenlerle yargılanmış, doğal yargıç ilkesi ihlal edilerek vatan hainliği ile suçlanmıştır. Haksız yargılamalarda öne çıkan faktör çoğu sanığın idamla yargılanması, fikir ve düşünce özgürlüğünün mahkeme salonlarında mahkum edilmesidir.
Tarihe Geçen Savunmalar, esas hükmü, tarihin ve zamanın verdiği davaları konu almaktadır. Kimi yargılamalar tüm dünya tarafından bilinen tarihsel bir öyküye dönüşmüş, kimi yargılamalar ise yargılamanın yapıldığı toplumda yer etmiştir.
Kitaba konu olan Sokrates, 2012 yılında Atina’da kurulan temsili bir yargılama sonucunda beraat ettirilmiş ve masum olduğuna karar verilmiştir.
Sabahattin Ali’nin mahkemelerde ve savcılıklarda yaptığı savunmalara dair belgeler Mahkemelerde isimli eserde toplanmıştır. Sabahattin Ali’ni ölümünden sonra kızı Filiz Ali’nin babasına ait bir sandıkta bulduğu belgeler bir araya getirilmiş ve kitaba dönüşmüştür.
Tarihe Geçen Savunmalar Kitabının Tanıtım Bülteni
Yasalar beni suçlu görebilir ama esas suçlu yasalar! – Sokrates
Beni, tarih aklayacaktır! –Fidel Castro
Bizi, bağımsız bir ülkenin çocukları olmaktan mahrum eden;
hepiniz dâhil, sizlersiniz! –Deniz Gezmiş
Kulaklar söylediklerimize kapalı olsa bile, biliyoruz;
tarih bizi dinliyor. –Mahir Çayan
Köleler, özgür olmak isteyenlerden nefret ederler. –Ulrike Meinhof
Gerçeği gömmeniz boşuna. O, toprağın altında yol alıyor; bir gün,
her yandan fışkıracak ve öç bitkileri olarak açacak. –Émile Zola
Yazarlar, gazeteciler, hukukçular… Bunlar aydın değilse,
Türkiye’de Aydın ilinden başka aydın kalmaz. –Aziz Nesin
Adınız, yasalarınız ve düzmece tanrınız, lanetli bir geçmişin silik anısı olmaktan öteye geçemeyecek. –Bartolomeo Vanzetti
Ben bu memleketin hakiki evlâdıyım; memleket,
hükümet ve reisicumhur benimdir. –Sabahattin Ali
Bütün sevgimi özgürlüğe veriyorum ve geriye yetkililer için
bir şey kalmıyor. –Aliya İzzetbegoviç
“… çünkü adaletin yanlış tatbik olduğu bir yerde mahpus olmak serbest gezmekten daha şereflidir.” Sabahattin Ali
