Hukuk Ansiklopedisi
Askerî Yargıtay, 6 Nisan 1914 tarihinde kurulmuş, 16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliği sonucunda Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ile birlikte kapatılmıştır. Mahkemenin kapatıldıktan sonraki görevleri Yargıtay‘a devredilmiştir
Askeri Yargıtay, Türk Yargı Sistemi içinde askerî ceza yargısı yapan bir kurum olarak yer aldığı dönemde, askeri mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin temyiz incelemesini yapmakla görevli mahkeme olmuştur. Ayrıca, askerlerin yasayla belirlenmiş bazı davalarına ilk ve son derece mahkemesi olarak bakmıştır.
Mahkemenin üyeleri, birinci sınıf askerî hâkimler arasından seçilmiştir. Askerî Yargıtay Genel Kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla, her boş yer için üçer aday belirlenmiş ve seçilen adaylar arasından cumhurbaşkanı tercihte bulunmuş, görev yapacak üyeler bu şekilde belirlenmiştir. Askerî Yargıtay başkanı, başsavcısı, ikinci başkanı ve daire başkanları, üyeler arasından rütbe ve kıdem sırasına göre atanmıştır.
Askeri Yargıtay’ın Başkanı ise her sene toplanan Yüksek Askeri Şura tarafından, üyeler arasından birinin generalliğe veya amiralliğe yükseltilmesi ile seçilmiştir. Mahkemenin kuruluşu, işleyişi, üyelerinin disiplin ve özlük işleri, mahkemelerin bağımsızlığı, hâkimlik teminatı ve askerlik hizmetlerinin gerekleri, 1600 Sayılı Askeri Yargıtay Kanunu ile düzenlenmiştir. Anayasada belirtildiği üzere cezai sorumluluklarından kaynaklanan yargılamaların Anayasa Mahkemesi üyelerinden oluşan, Yüce Divan tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmüştür.
Askeri Yargıtay’ın Görevleri
Askeri mahkemelerden verilen ve kesin olmayan hüküm ve kararları son yargı yeri olarak inceleyip karara
bağlamak; askeri yargıda kanun hükümlerinin ve hukuk kurallarının uygulanmasında birliği sağlamak, gerektiğinde kurulları arasında beliren içtihat uyuşmazlıklarını birleştirmek; Başkanın, Başsavcının, İkinci Başkanın, daire başkanlarının ve üyelerin askeri yargıya tabi şahsi suçlarına ilişkin ceza davalarına ve kanunlarda gösterilen diğer davalara ilk ve son yargı yeri olarak bakmak.
Askeri Yargıtay Başkanının Görevleri
Askeri Yargıtayı temsil etmek, verimli ve düzenli çalışmasını sağlamak ve bu yolda uygun göreceği tedbirleri almak, dairelerin çalışma durumları hakkında gerekli gördüğü bilgileri yazı ile istemek; kurullara başkanlık etmek; üyeler arasından Genel Sekreteri seçmek; başkan, başsavcı ve üyelerin lüzumunda Yüksek Disiplin Kuruluna sevkleri için gerekli işlemleri yapmak; önemli geçici işlerde veya başkanlık ettiği kurullarda dosya tetkik etmek üzere üye veya tetkik hakimleri görevlendirmek; memur ve idari görevlilerini denetlemek veya denetletmek, hizmetin gereklerine göre uygungöreceği yerlerde görevlendirmek.
