Hukuk Ansiklopedisi
Savaş Suçlarını ve İnsanlığa Karşı Suçları İşleyenlerin Aranmalarına, Gözaltına Alınmalarına, İadelerine ve Cezalandırılmalarına dair Uluslararası İşbirliği Prensipleri(Principles of international co-operation in the detection, arrest, extradition and punishment of persons guilty of war crimes and crimes against humanity), Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 3 Aralık 1973 tarihli oturuunda 3704 (XXVIII) sayılı Kararı ile ilan edilmiş, 1975 yılında yürürlüğe girmiştir.
Sözleşme, savaş suçlarına karşı cezasızlığı önlemeyi amaçlamaktadır.
Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçları işleyenlerin cezalandırılması uluslararası toplumun birlikte çalışmasını ve devletlerin işbirliğini zorunlu kılmaktadır.
Savaş Suçlarını ve İnsanlığa Karşı Suçları İşleyenlerin Aranmalarına, Gözaltına Alınmalarına, İadelerine ve Cezalandırılmalarına dair Uluslararası İşbirliği Prensipleri
BAŞLANGIÇ
Genel Kurul,
15 Aralık 1969 tarihli ve 2583 (XXVIII) sayılı, 15 Aralık 1970 tarihli ve 2712 (XXV) sayılı, 18 Aralık 1971 tarihli ve 2840 (XXVI) sayılı ile, 18 Aralık 1972 tarihli ve 3020 (XXVII) sayılı kararlarını hatırlayarak,
Savaş suçlarını ve insanlığa karşı suçları işleyen kimselerin kovuşturulması ve cezalandırılmasını sağlamak için uluslararası faaliyete özel bir ihtiyaç bulunduğunu göz önünde tutarak,
Savaş suçlarını ve insanlığa karşı suçları işleyenlerin bulunmaları, gözaltına alınmaları, iadeleri ve cezalandırılmaları konusunda uluslararası işbirliği prensipler tasarısını kabul ederek,
Birleşmiş Milletler Şartı’nda beyan edilen halklar arasında işbirliğinin geliştirilmesi ve uluslararası barış ve güvenliğin sürdürülmesi ile ilgili prensipler ve amaçlar uyarınca, aşağıda belirtilen savaş suçlarını ve insanlığa karşı suçları işleyenlerin bulunmaları, gözaltına alınmaları, iadeleri ve cezalandırılmaları konusunda uluslararası işbirliği prensiplerini ilan eder:
- Savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nerede işlenmiş olursa olsun, soruşturmaya tabidir; ve bu tür suçları işlediklerine dair haklarında delil bulunan kimseler izlenir, gözaltına alınır, yargılanır ve suçlu bulundukları takdirde cezalandırılır.
- Her Devlet, insanlığa karşı savaş suçlarından ötürü kendi vatandaşını yargılama yetkisine sahiptir.
- Devletler, savaş suçlarını ve insanlığa karşı suçları durdurmak ve engellemek amacıyla ikili ve çok taraflı biçimde birbirleriyle işbirliği yapar ve bu amaç için gerekli ulusal ve uluslararası tedbirleri alırlar.
- Devletler, bu tür suçları işlediğinden kuşkulandığı kimselerin bulunması, tutulmaları ve yargı önüne çıkarılmaları, ve suçlu bulunurlarsa cezalandırılmaları konusunda birbirlerine yardım eder.
- Savaş suçlarını ve insanlığa karşı suçları işlediklerine dair haklarında delil bulunan kimseler, genel bir kural olarak, bu suçları işledikleri ülkede yargılanırlar ve suçlu bulunurlarsa bu ülkede cezalandırılırlar. Bununla bağlantılı olarak Devletler, bu durumdaki kimselerin iadesi sorunları konusunda işbirliği yaparlar.
- Devletler, yukarıda beşinci maddede belirtilen kimselerin yargı önüne çıkarılmalarına yardımcı olacak bilgilerin ve delillerin toplanması konusunda birbirleriyle işbirliği yaparlar ve bu tür bilgileri birbirlerine verirler.
- Devletler, 14 Aralık 1967 tarihli Ülkesel Sığınmaya dair Bildiri’nin birinci maddesi gereğince, hakkında barışa karşı bir suç, bir savaş suçu veya bir insanlığa karşı suç işlediği iddiasını kabul etmek için ciddi sebepler bulunan bir kimseye sığınma hakkı vermez.
- Devletler, savaş suçları ve insanlığa karşı suç işleyen kimselerin bulunmaları, gözaltına alınmaları, iadeleri ve cezalandırılmaları ile ilgili olarak üstlendikleri uluslararası yükümlülüklere zarar verebilecek bir yasal veya diğer bir tedbir alamaz.
- Devletler, savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlediğine dair hakkında delil bulunan kimselerin bulunmaları, gözaltına alınmaları ve iadesi amacıyla işbirliği yaparken, Birleşmiş Milletler Şartı’nın hükümlerine ve “Birleşmiş Milletler Şartı’na göre Devletler arasında Dostane İlişkiler ve İşbirliğiyle ilgili Uluslararası Prensipler Bildirisi”ne uygun davranır.
