Halkın Demokrasi Partisi(HADEP), 11 Mayıs 1994’te kurulmuş, Anayasa Mahkemesi tarafından 13 Mart 2003 tarihinde kapatılmış, kapatma kararı Resmi Gazetenin 19 Temmuz 2003 tarihli sayısında yayınlanmıştır. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının açtığı davada Halkın Demokrasi Partisi’nin(HADEP) devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği anlaşıldığı ileri sürümüş, Anayasa Mahkemesi tarafından aynı gerekçeyle ve Anayasa’nın 68. ve 69. maddeleri ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 101. ve 103. maddeleri gereğince temellli kapatılmasına karar verilmiştir. Beyan ve eylemleriyle Parti’nin kapatılmasına neden olan  üyelerinden; Murat BOZLAK, Hikmet FİDAN, Kemal  BÜLBÜL, Kemal OKUTAN, Kudret GÖZÜTOK, Eşref ODABAŞI, Recep DOĞANER, Mehmet SATAN,Hamit GEYLANİ, Mehmet Selim …

Türkiye Birleşik Komünist Partisi Kapatma Kararı, Anayasa Mahkemesi tarafından 16 Temmuz 1991 günü açıklanmış ve Resmi Gazetenin 28 Ocak 1992 günlü sayısında yayınlanmıştır. Türkiye Birleşik Komünist Partisi, adının, Tüzük ve Programının Anayasa’ya ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası’na aykırı olması gerekçesiyle ve  2820 sayılı Yasa’nın 101. maddesinin (a) bendi uyarınca kapatılmış, Parti’nin bütün malları 2820 sayılı Yasa’nın 107. maddesi uyarınca Hazine’ye geçmiştir. Türkiye Birleşik Komünist Partisi Kapatma Kararı ANAYASA MAHKEMESİ KARARI  Esas Sayısı:1990/1 (Siyasi Parti Kapatma) Karar Sayısı:1991/1 Karar Günü:16.7.1991 R.G. Tarih-Sayı:28.01.1992-21125   DAVACI : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı DAVALI : Türkiye Birleşik Komünist Partisi DAVANIN KONUSU : Davalı Parti’nin, Anayasa’nın …

Sosyalist Türkiye Partisi, 30 Kasım 1993 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararıyla kapatılmış, kapatma kararının gerekçesi 9 Temmuz 1994 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır. Kapatma gerekçesi olarak; Sosyalist Türkiye Partisi programının, Anayasa ile Siyasî Partiler Yasası’na aykırı olması gösterilmiş ve partinin temelli kapatılarak tüm mallarının 2820 sayılı Yasa’nın 107. maddesi uyarınca Hazine’ye geçmesine karar verilmiştir. 6 Kasım 1992 tarihinde kuruluşunu resmen tamamlayan partinin kurucuları; Ali Önder Öndeş, Kemal Okuyan ve Aydemir Güler’dir. Partinin kapatılmasından sonra, Sosyalist İktidar Partisi çatısı altında siyasi faaliyetler devam etmiş, 2001 yılından itibaren bu partinin ismi değiştirilerek Türkiye Komünist Partisi  adını almıştır. Sosyalist Türkiye Partisi Kapatma Kararı ANAYASA MAHKEMESİ …

Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP), Anayasa Mahkemesi tarafından 23 Kasım 1993’te kapatılmıştır. ÖZDEP, 19 Ekim 1992’de kurulmuş, siyasi hayatı en kısa süren partilerden olmuştur.  Kapatma gerekçesi, programında devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü aleyhine hükümler bulunması olarak gösterilmiştir. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI  Esas Sayısı:1993/1 (Siyasî Parti Kapatma) Karar Sayısı:1993/2 Karar Günü:23.11.1993 R.G. Tarih-Sayı:14.02.1994-21849   DAVACI : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı DAVALI : Özgürlük ve Demokrasi Partisi DAVANIN KONUSU Özgürlük ve Demokrasi Partisi Programı’nın kimi bölümlerinin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası’nın 78. maddesinin (a) bendi, 81. maddesinin (a) ve (b) bentleri ve 89. maddesine; Anayasa’nın da Başlangıç Kısmı ile 2., 3., 14., 24., …

Demokratik Toplum Partisi Kapatma Kararı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 16 Kasım 2007 tarihinde düzenlemiş olduğu iddianame ile açtığı dava sonucunda, Anayasa Mahkemesi tarafından 11 Aralık 2009 günü verilmiştir. Demokratik Toplum Partisi Kapatma Kararına ilişkin mahkemenin gerekçesi Resmi Gazete’de 31 Aralık 2009 günü yayınlanmıştır. Demokratik Toplum Partisi Kapatma Kararı ANAYASA MAHKEMESİ KARARI  Esas Sayısı:2007/1 (Siyasî Parti Kapatma) Karar Sayısı:2009/4 Karar Günü:11.12.2009   DAVACI: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı  DAVALI: Demokratik Toplum Partisi  DAVANIN KONUSU:  1- Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı eylemlerin odağı haline gelen ve bu şekilde; – Anayasa’nın 68 inci maddesinin 4 üncü fıkrasına, – 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası’nın 78, 80, 81, 82 …

Halkın Emek Partisi Kapatma Kararı, 14 Temmuz 1993 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından alınmıştır. 1990 yılında kurulan Halkın Emek Partisi’nin(HEP) faaliyetleri Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu‘na aykırı bulunmuş ve kapatma gerekçesi olarak gösterilmiştir. Kapatılan Siyasi Partiler ANAYASA MAHKEMESİ KARARI Esas Sayısı:1992/1 (Siyasi Parti Kapatma) Karar Sayısı:1993/1 Karar Günü:14.7.1993 R.G. Tarih-Sayı:18.08.1993-21672 DAVACI: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı DAVALI : Halkın Emek Partisi DAVANIN KONUSU Halkın Emek Partisi’nin Genel Başkanları, Genel Başkanvekili ve Genel Sekreterlerinin çeşitli yerlerde ve tarihlerde yapmış oldukları konuşmalarla, kimi gazetelerde çıkan açıklama ve bildirilerle; Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2., 3., 14. ve 68. maddelerine ve Siyasi Partiler Yasası’nın 78. maddesinin (a), (b) …

Demokrasi Partisi (DEP) Kapatma Kararı, 16 Haziran 1994’de Anayasa Mahkemesi tarafından oybirliği ile verilmiştir. Kapatma kararı sonucunda, davanın açıldığı tarih olan 2 Aralık 1993 gününde parti üyesi olan milletvekilleri Ahmet TÜRK, Ali YİĞİT, Sırrı SAKIK, Leyla ZANA, Hatip DİCLE, Sedat YURTDAŞ, Selim SADAK, Orhan DOĞAN, Zübeyir AYDAR, Naif GÜNEŞ, Mahmut KILINÇ, Remzi KARTAL ve Nizamettin TOĞUÇ’un milletvekillikleri düşürülmüştür. Demokrasi Partisi(DEP); Parti Genel Başkanı Yaşar Kaya’nın 29.5.1993 tarihinde Federal Almanya’nın Bonn kentinde ve 15.8.1993 tarihinde Irak’ın Erbil kentlerinde yapmış olduğu konuşmaları ile Parti Merkez Yürütme Kurulu’nun “Demokrasi Partisi’nin barış çağrısıdır” başlıklı bildirisi gerekçe gösterilerek kapatılmış; partinin eylemleri Anayasa‘ya ve 2820 sayılı …

Sosyalist Birlik Partisi Kapatma Kararı, 19 Temmuz 1995 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından alınmıştır. Kapatılma gerekçesi, “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı amaçlamak” olarak açıklanmıştır. Anayasa Mahkemesi kararından kısa bir süre önce parti kendisini feshetmiş, kadrolarının çoğunluğu Birleşik Sosyalist Parti‘ye katılmış ve 1996 yılında kurulan Özgürlük ve Dayanışma Partisi‘nin kuruluşunda aktif rol almışlardır. Sosyalist Birlik Partisi (SBP) 15 Ocak 1991’de TBKP, TSİP ve Sosyalist Parti’den kopan bir grup ve bazı bağımsız sosyalist aydınlar tarafından kurulan siyasi partidir. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kapatılan siyasi partiler arasında kısa süre sonra kapatılan partiler arasındadır. Partinin ilk genel başkanı Sadun Aren’dir. Parti, katıldığı tek seçim olan 1994 yerel seçimlerinde %0,30 oranında …

Refah Partisi Kapatma Kararı,  laiklik karşıtı eylemler içinde olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından 16 Ocak 1998 tarihinde alınmış ve Necmettin Erbakan liderliğindeki Refah Partisi’nin kapatılmasını kararlaştırmıştır.  Karar ile birlikte genel başkan Necmettin Erbakan ile birlikte Kocaeli Milletvekili Şevket Kazan ve Ankara Milletvekili Ahmet Tekdal ile kapatma kararından önce partiden ayrılan Ankara Milletvekili Hasan Hüseyin Ceylan, Rize Milletvekili Şevki Yılmaz ve Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik’in milletvekilliğinin düşürülmesine karar verilmiştir. Üyelikleri düşürülen altı milletvekilinin yanında Kayseri Belediye Başkanı hakkında da ayrıca beş yıl süreyle siyaset yasağı getirilmiştir. Yargılama Aşaması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 21 Mayıs 1997 tarihinde, “Anayasanın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin …

Yargıçların Düşünce Özgürlüğü’nün Görünüm Biçimleri isimli makale, Yargıç Hilmi Şeker tarafından kaleme alınarak ilk etapta Tahir Elçi  Vakfı Web sitesinde yayınlanıştır. Venedik Komisyonu 103. Genel Kurulu Perspektifinden Yargıçların Düşünce Özgürlüğü’nün Görünüm Biçimleri Özet: Çalışma büyük ölçüde Venedik Komisyonu’nun[1] yargıcın düşünce ve ifade özgürlüğünün kapsam ve sınırlarını belirleyen özlü raporu referans alınarak, yargıcın, devlet ile toplumun ürettiği değerler arasındaki kadim çekişmede nerede konuşlanması gerektiğini birçok parametre üzerinden izlemeye almıştır.  Ceza adalet sistemini sevk ve idare eden adil yargılanma hakkını sürdürülebilir kılan yansızlık ile gücü ve kaynakların kontrol ederek daha demokratik bir kamusal alan inşa etmeye adanan düşünce özgürlüğü arasındaki politik mücadelenin …

25 Ekim – Hukuk Takvimi 1894 Hukukçu ve eski Finlandiya Başbakanı Johan Wilhelm (Jukka) Rangell, Hauho’da doğdu. (Ölümü: 12 Mart 1982,Helsinki) Helsinki Üniversitesinde hukuk eğitimi gördü. Hâkim Yardımcısı olarak görev aldı. 1922-1925 yıllarında Avukatlık yaptı. Finlandiya Bankasında önce yönetim kurulu sonra da yönetim kurulu başkanı oldu. 4 Ocak 1941 – 5 Mart 1943 tarihlerinde başbakan olarak görev yaptı.  1861 19. yüzyıl hukukçularının en saygın ve itibarlı hukukçularından, Friedrich Carl von Savigny  yaşamını yitirdi. (Doğumu: 21 Şubat 1779 ) Marburg Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördü.  Prof. Anton Bauer ve ortaçağ hukuk bilimi çalışmalarıyla tanınan Philip Friedrich Weiss’in yanında çalıştı. 1800 yılında aynı …

14 Ekim – Hukuk Takvimi 1774 Kolonilerin İlk Kongre Bildirgesi 14 Ekim 1774 tarihinde Amerika’da ilan edildi. Bildirge önemli tarihsel belgelerdendir. 1890 Demiryolları ile eşya taşınmasına ilişkin sözleşme Bern’de imzalandı. Türkiye, bu sözleşmeyle birlikte, 14 Ekim 1890, 20 Eylül 1893, 16 Temmuz 1895, 16 Haziran 1898 ve 19 Eylül 1906 tarihlerinde yapılan diğer  benzer sözleşmeleri de Lozan‘da tanıdı. 1906 Almanya doğumlu Yahudi kökenli, Amerikalı siyaset bilimci, Hannah Arendt doğdu. (Ölümü: 4 Aralık 1975) Princeton Üniversitesinde ilk tam kadrolu kadın profesör oldu. İlk büyük eseri Totaliterizmin Kökenleri isimli kitabıdır. 1911 ABD Yüksek Mahkeme Yargıcı olarak görev yapan hukukçu John Marshall Harlan …

11 Eylül – Hukuk Takvimi 1895 Hint aktivist ve toplumsal reformcu Vinoba Bhave, doğdu. (Ölümü: 1982) Mahatma Gandhi‘nin öğrencisi ve Hindistan’ın en ünlü toplumsal reformcularındandı. 1940’larda İngiliz yönetimine karşı yürütülen sivil itaatsizlik eylemlerine önderlik ettiği için beş yıl hapis yattı. Aşağı kasttan Hindulara toprak dağıtılmasını amaçlayan Bhudan Yacna akımının kurucusudur.  1917 Hukukçu ve Filipinler devlet başkanı Ferdinand Emmanuel Edralín Marcos, doğdu. (Ölümü: 28 Eylül 1989)  Ortaöğrenimini başkent Manila’da tamamladı, Filipinler Üniversitesi’nde hukuk eğitimini tamamladı ve avukatlık yapmaya başladı. 1965-1986 yılları arasında başkanlık yaptı. 21 Eylül 1972’de komünist ve yıkıcı güçleri gerekçe göstererek sıkıyönetim ilan etti. Muhalif politikacıları tutukladı ve silahlı kuvvetleri rejimin …

10 Eylül – Hukuk Takvimi 1797  Kadın hakları savunucusu Mary Wollstonecraft, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 27 Nisan 1759, Londra) Kadınların erkeklerden yaratılış gereği daha değersiz olmadığını, eğitim verilmediği için bu şekilde kabul edildiğini savundu. İnsan ve kadın hakları savunuculuğu yaptı. Fikirlerinin gerçek hayattaki yerini sürekli aradı. Fransa’da Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisinin yayınlandığı döneme tekabül eden  Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) kitabıyla tanınmakta ve kadın hakları savunuculuğunun öncülerinden sayılmaktadır. 1882  Almanya‘da ilk Antisemitizm konferansı açıldı. Antisemitizm Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, önyargı veya ayrımcılıktır genellikle bir ırkçılık türü olarak kabul edilmektedir.  1894  Trafik cezası ilk kez Londra’da alkolü araç kullanan bir sürücüye kesildi.  1910  Fransız hukukçu ve siyasetçi Gaston …

28 Ağustos – Hukuk Takvimi 1845 Amerikan bilim dergisi Scientific American, ilk sayısını yayınladı. Dergi, Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanmakta olan en eski bilim dergisidir. 1871      Cumhuriyet Devrimlerine öncülük eden birçok yasa teklifi vererek kadınların seçme ve seçilme hakkının, işçi ve köylü haklarının ve diğer sosyal hakların yasalaşması için çalışan eski kaymakam ve parlamenter Tunalı Hilmi Bey, Bulgaristan’da doğdu. II: Abdülhamit döneminde uzun süre sürgünde kaldı. İttihat ve Terakki Cemiyetinin Cenevre şubesini kurdu ve Osmanlı İhtilal Fırkasını kurdu. Yaşamı boyunca Öz Türkçe’yi savundu. (Ölümü: 26 Temmuz 1928) 1900 İngiliz filozof ve ekonomist Henry Sidgwick yaşamını yitirdi. Doğumu: 1838) 1883 yılından ölümüne …

Clara Zetkin, 1857–1933 yıllarında yaşayan kadın hakları savunucusu, sivil toplumcu Alman Marksist siyaset teorisyeni ve felsefecisidir. Zetkin, 5 Temmuz 1857’de Saksonya eyaletinde dünyaya gelmiştir.  Öğretmenlik eğitimi almış, 1874’ten itibaren Almanya’daki kadın hareketi ve işçi hareketi ile ilişki içerisinde bulunmaya başlamış; 1878’de Almanya Sosyalist İşçi Partisi’ne (SAP) katılmıştır. 1882’de Zürih’te, daha sonra Paris’te sürgün hayatı yaşamıştır. 1911 yılında ilk defa Kadınlar Günü’nü düzenlemiştir. 26-27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka’nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonal’e bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) Clara Zetkin, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü kutlanması önerisini getirmiş ve öneri oy birliğiyle …

25 Ağustos – Hukuk Takvimi   1744  Alman filozof, dinbilimci, şair ve edebiyatçı Johann Gottfried Herder doğdu. Fransız siyasetçi ve Fransız İhtilali’nin liderlerinden Louis de Saint- Just, doğdu. (Ölümü: 28 Temmuz 1794) Reims Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne başladı ama bir yıl sonra Hukuk Fakültesinden ayrıldı ve Blérancourt köyüne döndü. Fransız Devrimi’nin,  başlangıcından itibaren, rol oynadı. Devrimin ardından Blérancourt’da gerçekleştirilen ilk yerel seçimlerde arkadaşlarıyla kent yönetimini ele geçirdi. Yasal seçilme yaşında olmadığı için siyasal bir görev alamadı ama yerel Ulusal Muhafız Kıtasında görev aldı. 25 yaşına girdikten sonra Paris’teki Ulusal Konvansiyon‘a milletvekili olarak seçildi 1776 İskoç filozof ve tarihçi David Hume doğdu 1785  Danimarka Başbakanı Adam Wilhelm Moltke, doğdu. (Ölümü: 15 …

20 Ağustos – Hukuk Takvimi 1833  ABD‘de köle ayaklanması gerçekleşti. Köleler, Nat Turner’in liderliğinde ayaklandı. Kölelik bu isyandan 29 yıl sonra, 1862’de tamamen yasaklandı.  1833 Amerika Birleşik Devletleri’nin 23. başkanı ve hukukçu, Benjamin Harrison doğdu. (Ölümü: 13 Mart 1901) Miami Üniversitesinde okudu. Ardından, University of Cincinnati College of Law den hukuk diploması aldı. Başkanlıktan ve siyasi yaşamından önce avukatlık yaptı.   1889’dan 1893’e kadar başkanlık yaptı. ABD’nin geçmiş 45 başkanından 23’ü hukuk mezunudur. 1941  Raif Paşa, Şuray-ı Devlet(Danıştay) başkanlığını 20 Ağustos 1909’da Necmettin Molla Bey’e devretti. Necmettin Molla Bey bu görevle birlikte Adalet Bakanlığı da yapmıştır. 1940  Lev Troçki, sürgünde yaşadığı Meksika’da Stalin’in bir ajanı tarafından …

 17 Ağustos – Hukuk Takvimi 1601 Bask kökenli Fransız hukukçu ve matematikçi Pierre de Fermat, Bordeaux’da doğdu.  (Ölümü: 12 Ocak 1665, Castres ) İlk öğreniminin ardından üniversitede hukuk eğitimi almak üzere Orleans’a gitti. Toulouse Üniversitesinde eğitim gördü. 1631 yılında hukuk diploması aldı. Medeni hukuk alanında derece aldı. Yargıç oldu ancak matematiğe daha çok zaman ayırdı. Toulouse parlâmentosunda meclis üyesi olma hakkı kazandı. Vebaya yakalandı ve 1653 yılında hastalıktan kurtuldu. Memurluktan arta kalan zamanlarında matematikle ilgilendi. Sayılar teorisinde önemli sonuçlar buldu, olasılık ve analitik geometriye katkıda bulundu. Modern sayılar kuramının kurucusu kabul edildi. Fermat’nın Son Teoremi ile hatırlanmaktadır. Pierre de Fermat …

13 Ağustos – Hukuk Takvimi 1792 Fransa Kralı XVI. Louis, tutuklandı ve halk düşmanı ilân edildi. Louis, 1774-1792 yılları arasında Fransa krallığı yaptı. Saltanatının ilk zamanlarında Aydınlanma idealleri doğrultusunda reformlar yaptı. Köleliği ve sınıf farkını ortadan kaldırmak ve Katoliklere karşı toleransı artırmaya yönelik çalışmalarda bulundu.  21 Ocak 1793’te vatana ihanet gerekçesiyle giyotine gönderildi. 1871 Alman sosyalist, Spartakusbund ve Almanya Komünist Partisi kurucusu Karl Liebknecht doğdu. (Ölümü: 1919)  Liebknecht, Leipzig Üniversitesi ve Berlin’deki Humboldt Üniversitesi’nde hukuk ve politik ekonomi eğitimi aldı. 1897’de Würzburg Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı, 1899’da kardeşi Theodor Liebknecht ile beraber Berlin’de hukuk bürosunu urdu. 1919’da Almanya’da Spartaküs hareketine öncülük ederek sosyalist devrim gerçekleştirmeye çalıştı. Irkçılar tarafından vahşice katledildi. 1889 …

20 Haziran – Hukuk Takvimi Mültecilere Karşı Muameleye İlişkin İlkeler 404 20 Haziran 404’te Konstantinopolis Patriği Aziz İoannis Hrisostomos’un İmparator Arcadius’un eşi İmparatoriçe Aelia Eudoksia ile çatışmasından dolayı sürgüne gönderilmesinin ardından çıkan isyanlar sırasında bu ilk ahşap kilise yakılarak büyük ölçüde tahrip oldu ve inşasından 44 yıl sonra yıkıldı. İmparator II. Theodosios tarafından mimar Ruffinos’a yeniden yaptırılan Ayasofya, 10 Ekim 415’te yeniden ibadete açıldı. 1453’te kiliseden camiye çevrildi.  Ayasofya, Sevr Antlaşmasının da imzalandığı 1920 Paris Konferansı sırasında büyük tartışmalara konu oldu. 24 Kasım 1934 Ayasofya Camisinin müze olması, Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edildi. 2 Şubat 1935 Ayasofya Müzesi halka açıldı ve tarihin ortak mirası …

13 Nisan – Hukuk Takvimi 1598 Nantes Fermanı, 13 Nisan 1598 tarihinde Fransa Kralı IV. Henry tarafından yayınlanmıştır ve ilk evrensel insan hakları metinlerinden biri sayılmaktadır. Nant Buyruğu Fransızcada édit de nantes diye ifade edilmektedir. Fermanın Yayımlanmasının temel sebebi Fransa’nın uzun yıllar boyunca  din savaşlarının içinde olması ve yoğun bir istikrarsızlık yaşamasıdır. Ferman, çoğunluğu Katolik olan ülkede Calvinci Protestanlara önemli haklar vermiş, dinde reformu savunan cemaatlerin varlığı resmen tanınmıştır. 1743 Amerikalı avukat, devlet adamı, diplomat, mimar ve filozof Thomas Jefferson doğdu. (Ölümü: 4 Temmuz 1826) Virginia Eyalet Meclisi’nde çalıştı ve daha sonra Virginia valisi oldu. Görevi başındayken yasaları daha demokratikleştirmeye …

26 Mart – Hukuk Takvimi </tr> 922 Hallac-ı Mansur (Doğumu: 26 Mart 858) egemen dini görüşe karşı düşüncelerinden vazgeçmediği için işkenceyle öldürüldü. 1849 İlk Türkçe dergi olan Vekayi-i Tıbbiye yayına başladı. 1850 Amerikalı hukukçu ve sosyalist yazar Edward Bellamy (Ölümü: 22 Mayıs 1898) Hukuk eğitimi gördü ancak hiç avukatlık yapmadı. Kısa bir süre New York Post‘un kadrosunda görev yaptı. 1888’de Geriye Bakış(2000’den 1887’ye) isimli kitabını yayınladı. Geriye Bakmak, 19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nde yayınlanan ticari açıdan en başarılı kitaplardan biri oldu ve özellikle, dünyaya yabancılaşmış bir aydın kuşağına hitap etti. 1893 İtalyan hukukçu, siyaset adamı ve komünist önder Palmiro Togliatti, doğdu.  (Ölümü: …

24 Mart – Hukuk Takvimi 1294 İstanbul Barosu İstanbul’da dava vekilliği yapanlardan (63) kişi; 24 Mart 1294 Rumî (5 Nisan 1878 Miladî) yılı Cuma günü İstanbul’da ilk Genel Kurul toplantısı yaptı. Toplantıyı en yaşlı dava vekili Kostaki Sardeneski açtı. İstanbul Barosu Başkanlığına Alexandre Meryem Kouli getirildi. 1794 Fransız İhtilali’nin en önemli devrimcilerinden biri olan Fransız gazeteci ve devrimci Jacques-René Hébert, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 15 Kasım 1757) Katolik Kilisesi’ne olan karşıtlığı ve halkçılığıyla nam saldı. Ateizm hakkında meydanlarda konuşmalar yaptı. Hristiyanlık karşıtı kampanyalar yürüttü. Akılcılığı savundu. Devrim’den birkaç yıl sonra giyotine gönderildi. İnfazları 24 Mart 1794’te gerçekleşti. Cesedi Madeleine Mezarlığı’na kaldırıldı. …

5 Mart – Hukuk Takvimi 1868 Venezuela’nın ilk başkanı olan Avukat Cristóbal Hurtado de Mendoza; Simon Bolivar ile birlikte, İspanyol İmparatorluğu’na karşı bağımsızlık hareketi başlattı ve Venezuela’nın ilk başkanı oldu. 39 yaşındayken 5 Mart 1811’de Birinci Venezuela Cumhuriyeti’ni kurarak başbakan olarak seçilerek devleti yönetmeye başladı. (Doğumu: 23 Haziran 1885) 5 Mart 1811’den 21 Mart 1812’ye kadar Venezuela devlet başkanlığı yaptı. Doğum tarihi, ülkesinde Avukatlar Günü olarak kutlanmaktadır. 1868 Belçikalı hukukçu ve politikacı Prosper Poullet doğdu. (Ölümü: 3 Aralık 1937) Leuven Katolik Üniversitesinde hukuk eğitimi aldı ve aynı üniversitede profesör oldu. Katolik öğrenci kardeşliği olan K.A.V’ın üyesiydi.  Katolik Partisi ve Belçika …

20 Şubat – Hukuk Takvimi v 1622 Genç Osman Yedikule zindanlarında boğularak katledildi. II. Osman olarak bilinen padişah, devlet erkanı içindeki üst düzey yetkilileri değiştirmiş, müderris ve kadıların atanma yetkilerini Şeyhülislamdan almış ve kahvehaneler ile meyhaneleri kapatmıştı. 1778 Avrupa’nın ilk kadın fizik profesörü Laura Bassi, Bologna’da doğdu. (Doğumu: 20 Ekim 1711) 1819 İsviçreli hukukçu, politikacı ve iş adamı Alfred Escher, doğdu. (Ölümü: 6 Aralık 1882) Zürih Üniversitesinde hukuk eğitimine başladı ancak ağır bir hastalık geçirmesi sebebi ile eğitimine Bonn ve Berlin’de devam etti. 1837’de İsviçreli öğrencilerin oluşturduğu Sofingia (Schweizerischer Zofingerverein) adlı derneğe üye oldu, 1839/40’ta derneğin Zürih şubesinin başkanı, 1840’ta …

15 Ocak – Hukuk Takvimi 1795 Hukukçu, Rus oyun yazarı, besteci, şair ve diplomat Aleksandr Sergeyeviç Griboyedov doğdu. (Ölümü: 11 Şubat 1829) Moskova Devlet Üniversitesi’nde bilim ve hukuk üzerine eğitim gördü.  Hariciye Bakanlığı’nda memur olarak çalışırken edebiyatla ilgilenmeye başladı. 1816’da ilk şiir şeklinde “Genç Çiftler (Молодые супруги)” adlı komedisi sahnelendi. 1809 Fransız ekonomist ve düşünür Pierre-Joseph Proudhon doğdu. (Ölümü: 19 Ocak 1865) Kendini “anarşist” olarak adlandıran ilk kişidir ve ilk anarşist düşünür olarak nitelenir. 1863 Alman avukat, devlet adamı ve Merkez Partisi’nin lideri Wilhelm Marx doğdu. (Ölümü: 5 Ağustos 1946) Bonn Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1888’de tapu sicilinde deneti olarak çalıştı. Bir …

3 Ocak – Hukuk Takvimi M.Ö. 106 Romalı hukukçu, filozof ve hatip Marcus Tullius Cicero doğdu. (Ölümü M.Ö. 43) Yoğun bir hukuk öğrenimi gördü. Mahkemelere başkanlık yaptı, ünlü ve başarılı bir hukukçu oldu. Edebiyat ve felsefeyle daha çok ilgilendi. Bilgi kuramı açısından, kesinliğe bağlanmak yerine olasılıkların yolunu izlemeyi tercih etti. Ahlak alanında, dogmatik bir tavır sergiledi. Dinsel açıdan agnostik fikirlere sahip oldu. Latincenin felsefe dili olarak gelişmesine katkı sağladı. Soylu sınıftan gelmemesine rağmen senatoya girdi. MÖ 44 yılında Caesar’ın öldürülmesinin ardından Maccus Antonius ile birlikte en güçlü figürlerden biri haline geldi. Bir süre sonra devlet düşmanı ilân edilerek yakalandı ve …

14 Aralık – Hukuk Takvimi 1799 ABD’nin kurucusu ve ilk başkanı George Washington öldü. 1870 Hukukçu ve Avusturya İkinci Cumhuriyet’inin ilk devlet başkanı Karl Renner doğdu. (Ölümü: 31 Aralık 1950) Viyana Üniversitesi‘nde hukuk okudu. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu‘nun federalist bir şekilde yeniden yapılandırılmasını savundu. 1918-1920 arası hükûmet liderliği ve 1919-1920 yıllarında dışişleri bakanlığı yaptı. I. Dünya Savaşı‘ndan sonra yapılan Saint-Germain-en-Laye Barış Anlaşması‘na katılan delegasyonda görev yaptı. Habsburg yasaları ve genişletilmiş bir sosyal yasa aracılığıyla Birinci Avusturya Cumhuriyeti’nin anayasal temellerini attı. 1920’den 1934’e kadar Avusturya parlamentosu Ulusal Konsey üyeliği ve 1931-1933 yılları arasında parlamento başkanlığı yaptı. Avusturya’nın Nazizm’den kurtarılmasından sonra Nisan 1945’te Avusturya Cumhuriyeti’ni yeniden …

10 Aralık – Hukuk Takvimi 1783 Porto Rikolu yazar María Bibiana Benítez doğdu. (Ölümü: 18 Nisan 1873) Porto Riko’nun ilk kadın şairi ve adanın ilk oyun yazarıdır. 1883 Sovyet hukukçu ve diplomat Andrey Yanuaryeviç Vışinski doğdu. (Ölümü: 22 Kasım 1954) Kiev Üniversitesi’nde hukuk eğitimi gördü. 1903’te Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin  Menşevik kanadında yer aldı. 1913 yılında avukat oldu. 1920 yılında Rus Komünist Partisi’ne katıldı. Moskova Devlet Üniversitesi’nde ders verdi. 1931 yılında Rusya SFSC Başsavcılığı’na, 1933 yılında SSCB Başsavcı Yardımcılığı’na, 1935 yılında da SSCB Başsavcılığı’na getirildi. Savcı olduğu dönemde hukuk kuramcısı olarak ünlendi. 1928 yılında Eğitim Komiserliği’nde danışmanlığa atandı. Savcılık …

6 Aralık – Hukuk Takvimi 1862 ABD Başkanı Abraham Lincoln, Minnesota’daki Sioux isyanına katıldığı için tutuklanan 303 Kızılderililerden 39’unun asılmasına karar verdi; idamlar 26 Aralık’ta infaz edildi. Olay, Kızılderililer ve insanlık için kara bir gün olarak tarihe geçti. 1865 Amerika Birleşik Devletleri Anayasasında değişiklik yapıldı. Köleliği yasaklayan madde anayasaya eklendi.  1882 İsviçreli hukukçu, politikacı ve iş adamı Alfred Escher, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 20 Şubat 1819) Zürih Üniversitesinde hukuk eğitimine başladı ancak ağır bir hastalık geçirmesi sebebi ile eğitimine Bonn ve Berlin’de devam etti. 1837’de İsviçreli öğrencilerin oluşturduğu Sofingia(Schweizerischer Zofingerverein) adlı derneğe üye oldu, 1839/40’ta derneğin Zürih şubesinin başkanı, 1840’ta ise genel …

3 Aralık – Hukuk Takvimi 1854 İngiliz sömürgesi olan Avustralya’da Eureka Stockade Savaşı gerçekleşti. Victoria Ballarat’ta 20’den fazla altın madencisi, maden ruhsatları ile ilgili çıkan bir isyanda, eyalet askerleri tarafından öldürüldü. 1884 Hintli avukat, bağımsız aktivist ve ilk cumhurbaşkanı Rajendra Prasad doğdu. (Ölümü: 28 Şubat 1963) Kalküta Üniversitesi‘nde hukuk eğitimi gördü. 1907’de aynı üniversitede Ekonomi alanında yüksek lisans yaptı. Çeşitli eğitim kurumlarında öğretmen olarak görev yaptı. Langat Singh Kolejinde görev aldı. Daha sonra hukuk eğitimi almak için kolejden ayrıldı ve Kalküta’daki Ripon Koleji’ne girdi. (Bugünkü adıyla Surendranath Hukuk Fakültesi) 1909’da Kalküta’da hukuk öğrenimini sürdürürken aynı zamanda Kalküta Şehir Koleji’nde iktisat dersleri verdi. …

26 Kasım – Hukuk Takvimi 1651 Avukat, diplomat ve asker Henry Ireton, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 1611) Nottinghamshire yerlisi  asilzade bir ailenin en büyük oğlu olarak dünyaya geldi. Oxford Trinity Kolejin’de hukuk eğitimi gördü. Middle Temple olarak anılan adalet sarayında avukatlık mesleğine başladı. Cromwell tarafından Ely Adası vali yardımcısı görevine atandı. Toplumsal yapının kökenlerine zarar verdiği gerekçesiyle Cumhuriyetçi fikirleri reddetti. Bunun yerine kralın ve parlamentonun varlığını savundu. İngiltere iç savaşında Parlamento ordusunun önde gelen isimlerinden birisi olarak görev aldı. I. Charles’in teslim olmasından sonra da aşırı siyasi fikirleri desteklemeyi reddetti ve anayasal bir monarşiyi destekledi. Kralın yargılayan kurulda yer aldı ve …

25 Kasım – Hukuk Takvimi 1885 Amerikan hukukçu ve devlet adamı Thomas A. Hendricks, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 7 Eylül 1819) Hanover College‘de hukuk okudu. 1843’te Indiana Barosuna kabul edildi ve kendi bürosunu kurarak Avukatlık mesleğine Shelbyville kentinde başladı. 1862’de Oscar B. Hord ile özel hukuk şirketi kurdu. 1863’te Indiana Senatörü olarak kongreye katıldı ve 1869’a kadar bu görevi yürüttü. 1872’ten 1877’ye kadar Indiana valiliği yaptı. 1885 yılında  21. Başkan Yardımcısı olarak göreve getirildi ve ölümüne kadar(8 ay) bu görevde kaldı. 1893 Orhun Kitabeleri, Kopenhag Üniversitesi Genel Dilbilimi profesörü ve Danimarka Kraliyet İlimler Akademisi üyesi Wilhelm Ludwig Thomsen tarafından okundu. Thomsen, …

28 Ekim – Hukuk Takvimi 1466 Ünlü “Deliliğe Övgü” isimli eserin sahibi olan Hollandalı düşünür Desiderius Erasmus doğdu. (Ölümü: 1536) 1538 Yeni Dünya’nın ilk üniversitesi olan Universidad Santo Tomás de Aquino kuruldu. 1704 Meşruti demokrasinin temellerini atan İngiliz filozof John Locke, öldü. (Doğumu: 29 Ağustos 1632) Klasik liberal düşüncenin öncülerinden ve 17. yüzyılın en önemli düşünürlerinden biri oldu. Avrupa’daki aydınlanma ve akıl çağının gerçek kurucusu olarak kabul edildi. 1886  Özgürlük Heykeli, Fransızların hediyesi olarak New York’ta dikildi. 1908 Arjantinli hukukçu ve eski devlet başkanı Arturo Frondizi doğdu. (Ölümü: 18 Nisan 1995, Buenos Aires) 927’de Buenos Aires Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi ve Temmuz 1930’da şeref derecesiyle mezun oldu.  Arjantin cumhurbaşkanı …

15 Eylül – Hukuk Takvimi  1821  Guatemala, İspanyol İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını ilan etti.    1908 İzmir-Turgutlu’da Demiryolu Kumpanyasının memur ve işçileri, ücretlerinin yükseltilmesi, iş gününün kısaltılması, hafta tatilinin kabulü, ihtiyarlık sandığının kurulması, terfilerin liyakate göre yapılması talepleriyle greve gitti. 18 Eylül’de tekrar işbaşı yapıldı.  1910  ilk Türk sosyalist siyasi partisi olan Osmanlı Sosyalist Fırkası kuruldu.  1917 Başbakan Aleksandr Kerenskiy, Rusya’da cumhuriyeti ilan etti.  1929 Hukukçu ve Anayasa hukuku profesörü Mümtaz Soysal doğdu. (Ölümü: 11 Kasım 2019, İstanbul) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. 1955 yılında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’ne asistan olarak atandı. Aynı yıl Birleşmiş Milletler bursuyla London School of Economics’te araştırmalarda bulundu. …

11 Ağustos – Hukuk Takvimi 1833 “The Great Agnostic” lakaplı Amerikalı aktivist ve politik lider Robert G. Ingersoll, doğdu (Ölümü: 1899) 1892 İngiltere’nin hukukçu başbakanlarından olan ve üç dönem başbakanlık yapan Robert Gascoyne-Cecil’in ikinci görev süresi sona erdi. 1913 Hukukçu, Fransız diplomat ve üst düzey devlet görevlisi, Étienne Burin des Roziers doğdu. (Ölümü: 26 Aralık 2012), Hukuk eğitiminden sonra diplomat oldu. Charles de Gaulle’ün yakın ekibinde yer aldı. Öğretim üyeliği yaptı. 1958 yılında Varşova büyükelçisi olarak atandı. 1962-1967 yıllarında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri olarak Gaulle’ün yakın çalışma arkadaşı odu. 1967-1972 yıllarında Roma büyükelçisi, 1972-1975 yıllarında Avrupa Topluluğu nezdinde daimi temsilci olarak …

14 Temmuz – Hukuk Takvimi 1454 İtalyan hümanist, düşünür, eleştirmen ve şair Angelo Poliziano 1454’te Toskana’da doğdu. (Ölümü:1494) Floransa’nın ikinci kuşak Hümanistleri arasında yer aldı. Antik çağın ortaçağdaki temsilcisi oldu. Aristo‘nun çağdaşı olarak kabul edildi. Epiktetos, Hipokrat, Galen, Plutarkhos, ve Platon‘un yolundan gitti. Zamanına göre evrensel değerleri savundu. 1700 Osmanlı Devleti, ile Rusya Çarlığı arasında İstanbul Antlaşması imzalandı 1789 Fransızlar, krallığa karşı ayaklandılar. 14 Temmuz 1789’da Bastille Baskını gerçekleşti. Halk, Paris’te Bastille Hapishanesi’ndeki siyasi tutukluların serbest bırakılmasını sağladı. Monarşinin sonu ve Cumhuriyetin başlangıcı olarak kabul edilen 14 Temmuz tarihi Fransız Devrimi‘ni hazırlayan önemli bir olması nedeniyle Fransızların ulusal bayramı olarak …

Rosa Luxemburg, 1871–1919 yıllarında Polonya’da yaşamış olan Alman kökenli marksist politika teorisyeni, filozof ve siyasi aktivisttir. Rosa Luxemburg, 1871 yılının (bazı kaynaklara göre 1870) 5 Mart’ında Yahudi bir ailenin çocuğu olarak Polonya’da doğmuş, genç yaşlarında sosyalizmle tanışmış ve dönemin solcu gruplarında yer almış, 18 yaşındayken içinde bulunduğu gruplar ve politik görüşü yüzünden İsviçre’ye kaçmak zorunda kalmıştır. Luxemburg, 1889’da Zürih Üniversitesi’ne girmiş, burada felsefe, tarih, politika, ekonomi ve matematik öğrenimi görmüş ve hayatında büyük etki bırakacak isimlerle tanışmıştır. SPD’den yakın arkadaşı Clara Zetkin ile birlikte devrimci radikal solun önde gelen isimleri arasında yer almıştır. 1898 yılında Gustav Lübeck ile evlenerek Berlin’e taşınmış ve Alman vatandaşlığı kazanmıştır. SPD’nin (Almanya Sosyal Demokrat …

7 Ocak – Hukuk Takvimi 1634 Osmanlı İmparatorluğunda ilk defa bir şeyhülislam idam edildi. IV. Murad’ın emriyle, rüşvet iddiaları ile bir Kadı’nın idamına tepki gösteren Şeyhülislam Ahizade Hüseyin Efendi boğdurularak öldürüldü. 1714 İngiliz mühendis Henry Mill, daktilo makinesinin patentini aldı 1787 Delaware, Amerika Birleşik Devletleri Anayasasını onaylayan ilk eyalet oldu 1858 Tanzimat döneminin mimarı olan Mustafa Reşit Paşa öldü. (Doğumu 1800) Tanzimat Fermanını 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı’nda okuyarak ilân etti. Hukuk, eğitim, askeri ve sosyal alanlarda gerçekleşecek reformları başlattı. 1840’ta imzalanan Londra Antlaşması ile Mısır sorununun bir çözüme kavuşturulmasında büyük rol oynadı 1789 İlk Amerikan Başkanlık seçimleri yapıldı. Seçmenler delegeleri, onlar da …