Prof. Dr. Mehmet Tahir Taner, (D. 28 Mart 1883, Eskişehir – Ö. 12 Eylül 1962, İstanbul), Türk hukuk tarihine adını altın harflerle yazdırmış bir hukukçu, akademisyen, ordinaryüs profesör ve yazardır. Kendisi, Türk hukuk sistemine olan katkıları, yetiştirdiği öğrenciler ve yazdığı eserlerle unutulmaz bir isim olmuştur.   Eğitim Hayatı Tahir Taner, ilk ve orta öğrenimini Eskişehir’de, lise eğitimini ise Galatasaray Lisesinde (Mektebi Sultani) tamamladı. 1905 yılında İstanbul Mekteb-i Hukuk’tan mezun oldu. Avukatlığa başladı ve aynı zamanda “Numune-i Terakki” mektebinde Fransızca muallimliği yaptı. 1906’da Düyunu Umumiye Merkez İdaresi Umuru Hukukiye Müdürlüğü müsevvitliğine tayin edildi. İkinci meşrutiyetin ilanını müteakip Hükümetçe Avrupa’ya talebe gönderilmesi …

Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP), Anayasa Mahkemesi tarafından 23 Kasım 1993’te kapatılmıştır. ÖZDEP, 19 Ekim 1992’de kurulmuş, siyasi hayatı en kısa süren partilerden olmuştur.  Kapatma gerekçesi, programında devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü aleyhine hükümler bulunması olarak gösterilmiştir. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI  Esas Sayısı:1993/1 (Siyasî Parti Kapatma) Karar Sayısı:1993/2 Karar Günü:23.11.1993 R.G. Tarih-Sayı:14.02.1994-21849   DAVACI : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı DAVALI : Özgürlük ve Demokrasi Partisi DAVANIN KONUSU Özgürlük ve Demokrasi Partisi Programı’nın kimi bölümlerinin 2820 sayılı Siyasî Partiler Yasası’nın 78. maddesinin (a) bendi, 81. maddesinin (a) ve (b) bentleri ve 89. maddesine; Anayasa’nın da Başlangıç Kısmı ile 2., 3., 14., 24., …

Prof. Dr. Şeref Gözübüyük, 11 Mayıs 1924 tarihinde Kayseri’de dünyaya geldi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ndeki lisans öğretimini 1947-1948 ders yılında tamamladı. 1949 yılında avukatlık stajını tamamlayarak Ankara Barosu‘na kayıtlı avukat olarak meslek hayatına başladı. 1956 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne İdare Hukuku Kürsüsü asistanı olarak girdi. ABD’de ”İdarenin yargı yoluyla denetlenmesi” konusunda araştırmalarda bulundu. Paris’te kamu yönetimi ve yerel yönetimler konusunda, Viyana’da ise resmi yayınlar konusunda araştırmalar yaptı. Gözübüyük, 1960-1983 yılları arasında yapılmış olan Anayasa ve Yönetimi Yeniden Düzenleme çalışmalarına katıldı. 1971-1984 yıllarında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Genel Müdürlüğü görevinde bulundu. 1981-1989 yılları arasında Cumhurbaşkanı Hukuk Danışmanlığı …

Demokratik Toplum Partisi Kapatma Kararı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 16 Kasım 2007 tarihinde düzenlemiş olduğu iddianame ile açtığı dava sonucunda, Anayasa Mahkemesi tarafından 11 Aralık 2009 günü verilmiştir. Demokratik Toplum Partisi Kapatma Kararına ilişkin mahkemenin gerekçesi Resmi Gazete’de 31 Aralık 2009 günü yayınlanmıştır. Demokratik Toplum Partisi Kapatma Kararı ANAYASA MAHKEMESİ KARARI  Esas Sayısı:2007/1 (Siyasî Parti Kapatma) Karar Sayısı:2009/4 Karar Günü:11.12.2009   DAVACI: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı  DAVALI: Demokratik Toplum Partisi  DAVANIN KONUSU:  1- Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı eylemlerin odağı haline gelen ve bu şekilde; – Anayasa’nın 68 inci maddesinin 4 üncü fıkrasına, – 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası’nın 78, 80, 81, 82 …

Yolsuzlukla Mücadele Önlemleri ve Yöntemleri, 7 Ocak 2003 tarihinde kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi Yolsuzluk Araştırma Komisyonu tarafından hazırlanarak kamuoyuna ilan edilmiştir. Komisyon, yolsuzlukların sebeplerinin, sosyal ve ekonomik boyutlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulmuştur.  Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105’inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasını, bu araştırmayı yapacak Komisyonun 12 üyeden kurulması kararlaştırılmıştır. Komisyonun çalışma süresinin Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtip üye seçimi tarihinden başlamak üzere 3 ay olmasına ve gerektiğinde Ankara dışında da çalışmasına karar verilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, tarafından 07 Ocak 2003 tarihinde kurulan “Yolsuzlukların Sebeplerinin, Sosyal ve Ekonomik Boyutlarının Araştırılarak Alınması Gereken …

Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku, 29 Ekim 1933 tarihinde, Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunun 10. yılı kutlamalarında Ankara Hipodromu’nda okunmuştur. ONUNCU YIL SÖYLEVİ (NUTKU) Türk Milleti! Kurtuluş savaşına başladığımızın 15’inci yılındayız. Bugün cumhuriyetimizin onuncu yılını doldurduğu en büyük bayramdır. Kutlu olsun! Bu anda büyük Türk milletinin bir ferdi olarak bu kutlu güne kavuşmanın en derin sevinci ve heyecanı içindeyim. Yurttaşlarım! Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. Bundaki muvaffakiyeti Türk milletinin ve onun değerli ordusunun bir ve beraber olarak azimkârâne yürümesine borçluyuz. Fakat yaptıklarımızı asla kâfi göremeyiz. Çünkü daha çok …

Cumhuriyet İlanının Onuncu Yıl Dönümünü Kutlulama Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisinde 11.06.1933 tarihinde 2305 kanun numarası ile kabul edilmiştir. 29 Ekim 1923’te ilan edilen cumhuriyetin onuncu yılının kutlanma şeklini belirleyen kanun, Resmi Gazetenin 17.06.1933 tarihli sayısında ilan edilerek yürürlüğe girmiştir. Cumhuriyet İlanının Onuncu Yıl Dönümünü Kutlulama Kanunu Madde 1 Cumhuriyet ilânının onuncu yıl dönümü üç gün kutlulanır. Bu üç gün de resmî daireler tatil, hususî daireler ve müesseseler ve ticaret evleri hakkında hafta tatili kanunu tatbik olunur. Madde 2 Kutlulama işlerile meşgul olmak üzere merkezde Başvekâlete bağlı olan bir yüksek komisyon ve vilâyetlerde yine bu işle meşgul olacak komite ve …

Prof. Dr. Bülent Tanör, 3 Eylül 1940 tarihinde İstanbul Beylerbeyinde doğmuştur. Galatasaray Lisesini 1959 yılında bitirdikten sonra  ve hukuk fakültesini kazanmış, 1959-1963 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini okuyarak başarıyla bitirmiş, 1964 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Kürsüsüne asistan olarak atanarak akademik kariyere başlamıştır. Bülent Tanör, 1969 yılında “Siyasî Düşünce Hürriyeti ve 1961 Türk Anayasası” başlıklı doktora teziyle Anayasa Hukuku Doktoru olmuş, ancak 2 yıl sonra 12 mart Muhtırası ile birlikte 1971 yılında üniversiteden uzaklaştırılmış, 1973 yılında Prof. Dr. Öget Öktem Tanör ile ile evlenmiş, Fransa’ya giderek 1973-1974 yıllarında Cenevre Üniversitesinde dersler vermiştir. Asistan iken okuldan atılan Tanör ile eşi Cenevre’ye gitmiş, 1 yıl kaldıktan sonra …

20 Ekim – Hukuk Takvimi 1711 Avrupa’nın ilk kadın fizik profesörü Laura Bassi, Bologna’da doğdu. (Ölümü: 20 Şubat 1778) 1740 Aydınlanma Çağı‘na bir kadın yazar olarak önemli katkıda bulunan Isabelle de Charrière doğdu. (Ölümü: – 27 Aralık 1805) Fransız Devrimi dönemini, feminist açıdan yorumladı. Çok sayıda eser bıraktı. 1805 Koreli Neo-Konfüçyüsçü filozof, merkantilist, diplomat, ekonomist ve romancı Yeonam Park Ji-won, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 5 Şubat 1737) 1859 Aletçilik olarak bilinen felsefe akımının kurucusu ünlü Amerikalı filozof ve eğitim kuramcısı John Dewey doğdu. (Ölümü:1 Haziran 1952) Dewey, pragmatizmi, mantıksal ve ahlaki bir analiz kuramı olarak geliştirdi. Türk eğitim sistemi hakkında rapor yazmıştır, rapor …

Mudanya Ateşkes Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Müttefik Devletler arasında 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanmıştır. Mondros Mütarekesi ile fiilen sona eren Osmanlı İmparatorluğu, Kurtuluş Savaşının getirdiği zafer sonucunda imzalanan Mudanya Mütarekesi ile hukuken de sona ermiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması, 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan Ordusunun İzmir’e çıkışı ile başlayan Türk-Yunan savaşına son vermiş, Türkiye’nin Trakya sınırının Ankara Hükümeti’nin istediği şekilde çizilmesinin yolunu açmış, toprak sorunları bakımından 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Sözleşmesinin ön hazırlığını oluşturmuştur. İstanbul ve Boğazlarda Türk egemenliği kurulamamıştır. Mudanya Ateşkes Antlaşmasının düzenlendiği Mudanya toplantılarında TBMM hükümetini İsmet İnönü, Fevzi Çakmak ve Refet Paşa temsil etmiş, Birleşik Krallık adına General …

Kars Antlaşması 13 Ekim 1921 tarihinde, Ankara Hükümeti ile SSCB, Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan arasında imzalanmıştır. (Türkiye ile Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan Arasında Dostluk Antlaşması) Kars Antlaşması, Türkiye’nin uluslararası meşruiyetini artırmıştır. Türkiye’nin toprak bütünlüğünün sağlanmasında önemli bir adım olmuştur. Öte yandan, kurtuluş savaşı henüz devam etmekteyken, yeni kurulan TBMM Hükümeti diplomatik olarak tanınırlığını artırmıştır. Kars’ta imzalanan, 20 madde ve eklerinden oluşan belge ile Türkiye’nin doğu sınırı kesinleştirilmiştir. Ermenistan ile olan sınır sorunları sona ermiştir. Kars, Ardahan ve Batum’un durumu, antlaşmada açıkça belirlenmiş, bu çerçevede Batum’un Gürcistan’a verilmesi kararlaştırılmıştır Antlaşma ile Türkiye, Sovyetler Birliği ile olan ilişkilerini güçlendirmiş ve Doğu Anadolu’daki sınır güvenliğini sağlamıştır. Bunun yanı …

Doç. Dr. Murat Sevinç, 1970 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. 1988 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesini kazanarak lisans eğitimini burada tamamladı. Mülkiye’den mezun olmasının ardından dil eğitimi için Londra’ya gitti. Üniversite yıllarında, yaz tatillerinde çeşitli işlerde ve Beyoğlu Sineması’nın büfesinde çalıştı. Londra’da iken garsonluk yaptı. Yurda döndükten akademik faaliyetlere yoğunlaştı.  Yüksek lisans eğitimini aynı fakültede tamamladı. Akademik Çalışmaları Sevinç, 1995 Aralık ayı sonunda Anayasa Hukuku Kürsüsüne asistan oldu. Prof. Dr. Cem Eroğul’un asistanı olarak görev yaptı. Doktora eğitiminden sonra da siyaset bilimi ve anayasa hukuku alanında çalışmalarına devam ederek doçent unvanını kazandı. Türkiye’nin Anayasal Düzeni, Anayasa Hukuku, Anayasa Tarihi, Anayasa …

İbrahim Ethem Menderes, 1899 yılında İzmir’de dünyaya geldi. 3 Ekim 1916 ile 7 Kasım 1918 tarihlerinde askerlik hizmetini yerine getirdi. 1919’da İstanbul Yeditepe Askeri Lisesi’ni, ardından 1923’te ise İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi.  Bir süre avukatlık ve çiftçilik yaptı. 13 Aralık 1920’de Kurtuluş Savaşı’na katılarak yeniden silahlı kuvvetlerde görev aldı. 23 Ağustos 1923’te askerlik görevini tamamlayarak terhis oldu Siyasi kariyerine, Cumhuriyetçi Serbest Fırka ile başladı. Daha sonra  Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)’ne geçti ve on beş yıl CHP Aydın İl Başkanlığı yaptı. Ethem Menderes, 1933 yılında Aydın İli Daimi Encümen Üyeliği görevini üstlendi. Daha sonra Aydın’da 15 yıl Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) …

11 Eylül – Hukuk Takvimi 1895 Hint aktivist ve toplumsal reformcu Vinoba Bhave, doğdu. (Ölümü: 1982) Mahatma Gandhi‘nin öğrencisi ve Hindistan’ın en ünlü toplumsal reformcularındandı. 1940’larda İngiliz yönetimine karşı yürütülen sivil itaatsizlik eylemlerine önderlik ettiği için beş yıl hapis yattı. Aşağı kasttan Hindulara toprak dağıtılmasını amaçlayan Bhudan Yacna akımının kurucusudur.  1917 Hukukçu ve Filipinler devlet başkanı Ferdinand Emmanuel Edralín Marcos, doğdu. (Ölümü: 28 Eylül 1989)  Ortaöğrenimini başkent Manila’da tamamladı, Filipinler Üniversitesi’nde hukuk eğitimini tamamladı ve avukatlık yapmaya başladı. 1965-1986 yılları arasında başkanlık yaptı. 21 Eylül 1972’de komünist ve yıkıcı güçleri gerekçe göstererek sıkıyönetim ilan etti. Muhalif politikacıları tutukladı ve silahlı kuvvetleri rejimin …

İstiklal Mahkemeleri Kanunu, 31 Temmuz 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 29 nolu kanun olarak kabul edilmiştir. İstiklal Mahkemeleri, ilk olarak 1920 yılında Kurtuluş Savaşı sürecinde ayaklanma çıkaranları, asker kaçaklarını ve casusluk faaliyetlerini engelleyerek milli mücadeleyi durdurmaya dönük eylemleri yargılamak amacıyla kurulmuştur. Kanunun süresi ilk başta iki yıl olarak düzenlenmesine karşın İstiklal Mahkemeleri 4 Mart 1929 tarihine kadar hukuki varlığını devam ettirmiştir. İstiklal Mahkemeleri Kanunu ve ekleri ise 4 Mayıs 1949 tarihli ve 5384 sayılı kanunla yürürlükten kaldırılmış, Türk Yargı Sisteminden bu mahkemeler çıkarılmıştır. Bu mahkemeler, vatana ihanet, düşman ordusuna katılmak, ayaklanma, casusluk, bozgunculuk, milli mücadele aleyhine propaganda, görevi …

Mustafa Kemal Atatürk, Kronolojik Hayatı ve Devrimleri 19 Mayıs 1881 Mustafa Kemal, Selanik’te doğdu. 1894 Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesi’ne başladı. 1896 Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisi’ne girdi. 13 Mart 1899 Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisi’ni bitirerek, İstanbul’da Harp Okulu Piyade Sınıfına girdi. 10 Şubat 1902 Mustafa Kemal, Harp Okulu’nu teğmen rütbesiyle bitirerek, Harp Akademisi’ne girdi. 11 Ocak 1905 Mustafa Kemal, Kurmay Yüzbaşı olarak Harp Akademisi’nden mezun oldu. 5 Şubat 1905 Mustafa Kemal, Şam’da bulunan 5. Orduya atandı. 1907 Mustafa Kemal gizlice Selanik’e geçip, orada da, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin bir şubesini kurdu. 20 Haziran 1907 Mustafa Kemal, Kolağası (kıdemli …

 10 Ağustos – Hukuk Takvimi 1792 Fransa’da krallık kaldırıldı. Fransız Devrimi: Tuileries Sarayı yağmalandı, XVI. Louis tutuklandı. 1809 Ekvador‘un başkenti Quito, İspanyol İmparatorluğu‘ndan bağımsızlığını ilan etti.  1876 Padişah V. Murat akli dengesini yitirdiği gerekçesiyle tahttan indirildi. 1900 19.yüzyılın önemli hukukçu ve tarihçisi Ahmed Cevdet Paşa İstanbul’da öldü. 1904 Fransız avukat ve eski başbakan Pierre Waldeck-Rousseau doğdu. (2 Aralık 1846 -Ölümü: 10 Ağustos 1904) Nantais Poitiers Fakültesi’nde hukuk okudu ve Paris barosuna kaydolarak avukatlığa başladı. Mali hukuk işlerinde uzmanlaştı. 1879 yılında milletvekili seçildi. 1882’de ilk yasa tasarısını hazırlayarak örgütlenme özgürlüğünün savunucusu oldu. 21 Mart 1884 Waldeck-Rousseau Yasasını hazırladı. 14 Kasım 1881 – 30 Ocak …

7 Ağustos – Hukuk Takvimi 1560  Macar seri katil Elizabeth Báthory doğdu. (Ölümü: 21 Ağustos,1614) Báthory, Kanlı Kontes de denir. Kocası öldükten sonra büyücülükle uğraşmaya başlamış at ve benzeri hayvanların kurban edildiği ayinlere katıldığı da söylenmiştir. 40 yaşına geldiğinde, yaşlanıp güzelliğini kaybedeceğini düşünen Báthory, hizmetkârı olan genç bir kızın saçlarını tararken canını acıtması üzerine ona bir tokat atmıştır. Genç kızın yüzünden düşen bir damla kan Báthory’nin ellerine dökülmüştür. Báthory bu kanla, kızın gençliğini ve güzelliğini aldığını zannetmiş ve uşağına emir vererek kızın bütün kanını bir küvete doldurtup “kan banyosu” yapmıştır. Báthory, 612 bakire kızı kaçırtıp, bu kızlara tepesinden asılı bir  kafeste işkence çektirmiş, kafesten akan kanlarla ise …

Sami Selçuk tarafından 1999-2000 Yılı Adli Yıl Açılış töreninde Yargıtay’da yapılan konuşma uzun yıllar gündemde kalmıştır. Yargıtay Başkanı Doç. Dr. Sami Selçuk’un devleti, kurum ve kuruluşların işleyişini, demokrasideki aksaklıkları ve 1982 Anayasası’nı ağır bir dille eleştirdiği konuşması basın tarafından “Yargı, siyaseti sarstı” başlığı ile verilmiştir. Selçuk konuşmasında, 1982 Anayasası’nı “ferman anayasası”na benzetmiş ve “antilaik” olarak nitelendirmiştir. Konuşma, bir hukuk bildirgesi, bilimsel makale, tarihten bu güne evrensel metin ve aynı zamanda resmi bir açılış hitabıdır. Doç.Dr. Ibrahim Ethem BİLİCİ tarafından yazılan yüksek lisans tezi “Sami Selçuk Örneğiyle Haberde Objektiflik: Adli Yıl Açış Konuşmasının Basında Yansımalarının İncelenmesi – News objectivity with the sample …

Demokratik Kamboçya Anayasası, Milli Kongre tarafından 14 Aralık 1975 tarihinde kabul edilmiş ve 5 Ocak 1976 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kamboçya, 20. yüzyıla kadar Khmer derebeyliklerinden oluşan bir bölgedir. Angkor Khmer Krallığı dağınıklığa son vermiş ve 300 yıl civarında hükümranlık sürdürmüştür. Kamboçya, 1954 yılında Fransız sömürgesinden kurtularak bağımsızlığını kazanmıştır. 1972 yılında Khmer Cumhuriyeti ilan edilmiş, krallık Kamboçya Komünist Partisi ile iç savaş çıkmış, 14 Aralık 1975 tarihinde kabul edilen Anayasa sonucunda, 1976 yılında ülkenin adı “Demokratik Kampuçya” olarak ilan edilmiştir. Kamboçya’da iktidarda olan Pol Pot rejimi 1977’de Vietnam’la girdiği çatışma sonucunda ülke yeniden iç savaşa sürüklenmiş, 1990 yılında Birleşmiş Milletler tarafından başlatılan müzakereler …

Demokrasi Partisi (DEP) Kapatma Kararı, 16 Haziran 1994’de Anayasa Mahkemesi tarafından oybirliği ile verilmiştir. Kapatma kararı sonucunda, davanın açıldığı tarih olan 2 Aralık 1993 gününde parti üyesi olan milletvekilleri Ahmet TÜRK, Ali YİĞİT, Sırrı SAKIK, Leyla ZANA, Hatip DİCLE, Sedat YURTDAŞ, Selim SADAK, Orhan DOĞAN, Zübeyir AYDAR, Naif GÜNEŞ, Mahmut KILINÇ, Remzi KARTAL ve Nizamettin TOĞUÇ’un milletvekillikleri düşürülmüştür. Demokrasi Partisi(DEP); Parti Genel Başkanı Yaşar Kaya’nın 29.5.1993 tarihinde Federal Almanya’nın Bonn kentinde ve 15.8.1993 tarihinde Irak’ın Erbil kentlerinde yapmış olduğu konuşmaları ile Parti Merkez Yürütme Kurulu’nun “Demokrasi Partisi’nin barış çağrısıdır” başlıklı bildirisi gerekçe gösterilerek kapatılmış; partinin eylemleri Anayasa‘ya ve 2820 sayılı …

Sosyalist Türkiye Partisi, 25 Şubat 1993 tarihinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından partinin kapatılması yönünde dava açılması üzerine 30 Kasım 1993 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararıyla kapatılmış, kapatma kararının gerekçesi 9 Temmuz 1994 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır. Kapatma gerekçesi olarak; Sosyalist Türkiye Partisi programının, Anayasa ile Siyasî Partiler Yasası’na aykırı olması gösterilmiş ve partinin temelli kapatılarak tüm mallarının 2820 sayılı Yasa’nın 107. maddesi uyarınca Hazine’ye geçmesine karar verilmiştir. 6 Kasım 1992 tarihinde kuruluşunu resmen tamamlayan partinin kurucuları; Ali Önder Öndeş, Kemal Okuyan ve Aydemir Güler’dir. Partinin kapatılmasından sonra, Sosyalist İktidar Partisi çatısı altında siyasi faaliyetler devam etmiş, 2001 yılından itibaren bu partinin …

Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, 24 Ağustos 1904 tarihinde İstanbul’da doğmuş ve 24 Şubat 1992 tarihinde yine İstanbul’da vefat etmiştir. Türk hukukunun gelişimine önemli katkıları bulunan bir bilim ve düşünce insanıdır. Büyük hukukçu ve Cumhuriyet aydını Velidedeoğlu, ilk ve orta öğrenimini Çorum ve Yozgat şehirlerinde tamamlamış, lise eğitimine Ankara ve Konya’da devam etmiş, 1924 yılında Trabzon Lisesinden ve 1928 yılında Ankara Üniversitesi Adliye Hukuk Mektebi‘nden (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi) mezun olmuştur. Ankara’da lise eğitimi aldığı sırada TBMM’de memur olarak çalışmaya başlamış ve bu görevi aralıklarla 1929 yılına kadar kadar sürdürmüş, ilk mecliste katip olarak görev yapmıştır. Mezuniyetin artından Adalet Bakanlığı tarafından açılan sınavı kazanarak hukuk doktorası yapmak …

Misak-ı Milli, Milli Misak, Milli Yemin ve Ulusal Ant anlamına gelmektedir. Kurtuluş Savaşının 19 Mayıs 1919 tarihinde başlaması ile birlikte Anadolu’da yapılan kongrelerden sonra 23 Nisan 1920’de Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulmuş, yeni bir devletin kurulacağı herkes tarafından anlaşılmıştır. Bu süreçte, 1876 yılında Osmanlı Devletinin yasama organı olarak kurulan, İstanbul’da varlığı devam eden ve son toplantısını 28 Ocak 1920 tarihinde yapan Meclis-i Mebûsan tarafından altı maddelik bir siyasi bildiri oy birliği ile kabul edilmiş ve 17 Şubat 1920 tarihinde ilan edilmiştir. Meclisi Mebusan, Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra 21 Aralık 1918 tarihinde Padişah Vahdettin tarafından, feshedilmiş, yeni seçimler yapılmış ve …

Katliamların Olmaması İçin Neler Yapmalıyız / Avukat İhsan Berkhan Dünyada tarih boyunca o kadar çok katliam yaşanmış ki, burada sadece Anadolu coğrafyasında yaşananlara , tarihten günümüze çeşitli dönemlere ilişkin örneklerden bazılarını paylaşmakla yetineceğim. Bu verileri paylaşırken  amacım, böyle gelmiş böyle gider kaderciliğine hak vermek ya da intikam ateşine odun atmak, salt unutmak ya da  unutmamak değil;  hep beraber çözüm önerileri üzerinde düşünmenin önemini  vurgulamaktır. Heredot, M.Ö. 494’de (Şimdiki Didim sınırları içinde yer alan) Milet’te Perslerin Yunanlı erkeklerin çoğunu öldürdüğünü kadın ve çocukları ise esir aldığını yazıyor. Buna bir savaş diyebilirsiniz, ama bu yaşananın  bir katliam olduğu gerçeğini değiştirir mi? (Bknz: …

19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, Türkiye’de her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan resmi bayramdır. 19 Mayıs, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde de resmi bayram olarak kutlanmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919 tarihinde Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkmış ve Anadolu’nun işgaline karşı Kurtuluş Savaşını başlatmış, Türkiye Cumhuriyetinin temellerini atarak Cumhuriyet Devrimlerinin yolunu açmıştır.  19 Mayıs 1919, Türk tarihi bakımından bir dönüm noktasıdır ve Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşam kronolojisinde en önemli tarihlerden biridir.  19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmasının ardından yurt çapında kongreler yapılmıştır. Sırasıyla; 28 Haziran-12 Temmuz 1919 tarihleri arasında 1. Balıkesir Kongresi, 26-30 Temmuz 1919 tarihlerinde 2. Balıkesir Kongresi, 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum Kongresi, 6-9 …

İstanbul Barosu, Türkiye’nin en büyük ve ilk barosudur. Türkiye’de savunma mesleğini düzenleyen ilk yazılı metin, 16 Zilhicce 1292 (13 Ocak 1876) tarihli “Mehakimi Nizamiye Dava Vekilleri Hakkında Nizamname”dir. (1. Tertip Düstur, cilt 3, s.198) Bu nizamnamenin 30. maddesi, dava vekillerinin işlerine bakmak ve Adliye Nezaretiyle bağlılığını sağlamak üzere bugünkü anlamda Baro sayılabilecek bir Cemiyeti Daime kurulmasını öngörmekteydi. 31.maddede de bu cemiyetin birinci reis ve ikinci reisle dört azadan oluşacağı belirtilmiştir. İstanbul’da dava vekilliği yapanlardan (63) kişi; 24 Mart 1294 Rumî (5 Nisan 1878 Miladî) yılı Cuma günü İstanbul’da ilk Genel Kurul toplantısı yapmıştır. Toplantıyı en yaşlı dava vekili Kostaki Sardeneski açmış ve …

23 Nisan – Hukuk Takvimi 1791 Avukat ve 15. Amerika Birleşik Devletleri başkanı James Buchanan doğdu. (Ölümü: 1 Haziran 1868) Dickinson Koleji‘nde eğitim gördü. Pennsylvania’da önde gelen bir avukat oldu. 1820’de ABD Temsilciler Meclisi’ne seçildi. 1832’de Rusya’ya büyükelçi olarak atandı. 1834’te Pennsylvania’dan senatör seçildi ve bu görevi 11 yıl boyunca sürdürdü. 1845’te Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. 1953’te Birleşik Krallık Birleşik Devletleri büyükelçisi olarak görev yaptı.  1857 yılında 15. ABD başkanı seçildi. Görev döneminde ilk deniz aşırı telgraf iletişimi kuruldu ve bu iletişim İngiltere kraliçesiyle yapıldı. 1844 Hukukçu ve siyasetçi Sanford Ballard Dole doğdu. (Ölümü: 9 Haziran 1926) Williams Koleji‘nde …

Türkiye Hayvanları Koruma Derneği, her tür hayvanın korunması ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi için kurulmuştur. Bu amaca ulaşmak için bakanlıklar, yerel yönetimler ve  kamu kuruluşlarıyla yakın ilişkiler içinde çalışmaktadır. Yabancı ülkelerin önde gelen hayvan koruma dernekleriyle iletişim halinde ortak projelere katılmaktadır. Yaşamını dışarıda sürdüremeyecek olan hayvanlara tümüyle kendi olanakları ile kurdukları Bursa-Karacabey barınağında yuva kurmuştur. THKD, Türkiye Cumhuriyetinin ilk gönüllü kuruluşları arasındadır. Türkiye Hayvanları Koruma Derneği hayvanları para kazanma amacıyla kullanan ve hayvanların özgürlüğünü kısıtlayan her türlü girişime karşıdır. Petshoplarda canlı hayvan satışına, sirklere, hayvanat bahçelerine, kürkü için hayvan üretimine, kürk ve kürklü ürünler kullanımına, insancıl koşullara uymayarak yapılan canlı hayvan nakline, avcılığa, her türlü …

Türkiye İşçi Partisi, 13 Şubat 1961 tarihinde kurulmuş, Anayasa Mahkemesinin 20 Temmuz 1971 tarihli ve 1971/3 sayılı kararı ile kapatılmıştır. Partinin kurucuları; İstanbul İşçi Sendikaları Genel Sekreteri Şaban Yıldız, Maden İş Genel Başkanı Kemal Türkler, İstanbul Basın Teknisyenleri Sendikası Genel Sekreteri İbrahim Güzelce,  Müskirat İşçileri Sendikaları federasyon başkanı İbrahim Denizcier, İstanbul İşçi Sendikaları Birliği icra heyeti üyesi Adnan Arkın, İstanbul İşçi Sendikaları Birliği Başkanı kurucu genel başkan Avni Erakalın, Oleyis Sendikası üyesi Kemal Nebioğlu, İstanbul Yaprak Tütün İşçileri Sendikası Başkanı Hüseyin Uslubaş, Türkiye İşçi Çikolata Sanayi İşçileri Sendikası Bakanı Ahmet Muşlu, İlaç ve Kimya İşçileri Sendikası Başkanı Saffet Göksüzoğlu ve …

Halkın Demokrasi Partisi(HADEP), 11 Mayıs 1994’te kurulmuş, Anayasa Mahkemesi tarafından 13 Mart 2003 tarihinde kapatılmış, kapatma kararı Resmi Gazetenin 19 Temmuz 2003 tarihli sayısında yayınlanmıştır. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının açtığı davada Halkın Demokrasi Partisi’nin(HADEP) devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği anlaşıldığı ileri sürümüş, Anayasa Mahkemesi tarafından aynı gerekçeyle ve Anayasa’nın 68. ve 69. maddeleri ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 101. ve 103. maddeleri gereğince temellli kapatılmasına karar verilmiştir. Beyan ve eylemleriyle Parti’nin kapatılmasına neden olan  üyelerinden; Murat BOZLAK, Hikmet FİDAN, Kemal  BÜLBÜL, Kemal OKUTAN, Kudret GÖZÜTOK, Eşref ODABAŞI, Recep DOĞANER, Mehmet SATAN,Hamit GEYLANİ, Mehmet Selim …

17 Şubat – Hukuk Takvimi 624 Çin tarihinin tek kadın İmparatoru, Wu Zetian doğdu.  (Ölümü: 16 Aralık 705) Kendi kızını boğarak öldürdü. İktidarının ilk dönemlerinde öz oğlu da dahil Tang Hanedanının kalan üyelerini yok ederek iktidarını pekiştirdi. Tang Hanedanına sadık insanları devletin içinden temizledi, devlet adamlarının çoğunluğunu ya öldürdü ya da sürgüne gönderdi. Kendi soyunu daha önemli gösterebilmek için Tang Hanedanının soyuyla ilgili kayıtlarla oynadı. Önceki hanedandan kalan devlet bürokrasisini  büyük oranda revize ederek yandaşlarının ve sevdiği kişilerin konumunu güçlendirdi. Devlet yapısında önemli reformlar yaptı; ekonomik ve sosyal yapıda büyük değişikliklerde bulundu. 647 Silla Krallığı 27. ve ilk kadın hükümdarı …

Türkiye Birleşik Komünist Partisi Kapatma Kararı, Anayasa Mahkemesi tarafından 16 Temmuz 1991 günü açıklanmış ve Resmi Gazetenin 28 Ocak 1992 günlü sayısında yayınlanmıştır. Türkiye Birleşik Komünist Partisi, adının, Tüzük ve Programının Anayasa’ya ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası’na aykırı olması gerekçesiyle ve  2820 sayılı Yasa’nın 101. maddesinin (a) bendi uyarınca kapatılmış, Parti’nin bütün malları 2820 sayılı Yasa’nın 107. maddesi uyarınca Hazine’ye geçmiştir. Türkiye Birleşik Komünist Partisi Kapatma Kararı ANAYASA MAHKEMESİ KARARI  Esas Sayısı:1990/1 (Siyasi Parti Kapatma) Karar Sayısı:1991/1 Karar Günü:16.7.1991 R.G. Tarih-Sayı:28.01.1992-21125   DAVACI : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı DAVALI : Türkiye Birleşik Komünist Partisi DAVANIN KONUSU : Davalı Parti’nin, Anayasa’nın …

Halkın Emek Partisi Kapatma Kararı, 14 Temmuz 1993 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından alınmıştır. 1990 yılında kurulan Halkın Emek Partisi’nin(HEP) faaliyetleri Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu‘na aykırı bulunmuş ve kapatma gerekçesi olarak gösterilmiştir. Kapatılan Siyasi Partiler ANAYASA MAHKEMESİ KARARI Esas Sayısı:1992/1 (Siyasi Parti Kapatma) Karar Sayısı:1993/1 Karar Günü:14.7.1993 R.G. Tarih-Sayı:18.08.1993-21672 DAVACI: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı DAVALI : Halkın Emek Partisi DAVANIN KONUSU Halkın Emek Partisi’nin Genel Başkanları, Genel Başkanvekili ve Genel Sekreterlerinin çeşitli yerlerde ve tarihlerde yapmış oldukları konuşmalarla, kimi gazetelerde çıkan açıklama ve bildirilerle; Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2., 3., 14. ve 68. maddelerine ve Siyasi Partiler Yasası’nın 78. maddesinin (a), (b) …

Sosyalist Birlik Partisi Kapatma Kararı, 19 Temmuz 1995 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından alınmıştır. Kapatılma gerekçesi, “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı amaçlamak” olarak açıklanmıştır. Anayasa Mahkemesi kararından kısa bir süre önce parti kendisini feshetmiş, kadrolarının çoğunluğu Birleşik Sosyalist Parti‘ye katılmış ve 1996 yılında kurulan Özgürlük ve Dayanışma Partisi‘nin kuruluşunda aktif rol almışlardır. Sosyalist Birlik Partisi (SBP) 15 Ocak 1991’de TBKP, TSİP ve Sosyalist Parti’den kopan bir grup ve bazı bağımsız sosyalist aydınlar tarafından kurulan siyasi partidir. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kapatılan siyasi partiler arasında kısa süre sonra kapatılan partiler arasındadır. Partinin ilk genel başkanı Sadun Aren’dir. Parti, katıldığı tek seçim olan 1994 yerel seçimlerinde %0,30 oranında …

Latife Hanım 1898 yılında İzmir’de doğmuş, İzmir Lisesini bitirmiş, Paris ve Londra’da Hukuk okumuştur. İzmir’in tanınmış ailelerinden olan Uşak kökenli Uşakizade (sonra Uşşaklı) Muammer Bey ile Adeviye Hanım’ın kızı olan Latife, Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesinde eğitim alıp yurda dönmüştür. Atatürk İle Tanışması ve Evliliği Türkiye’de Kurtuluş Savaşının henüz bitmediği bu dönemde Türk Ordusu İzmir’e girmiş, Mustafa Kemal’in kente geldiğini duyan Latife, karargaha giderek Atatürk’ten Göztepe’deki konaklarında kalmasını istemiştir. Ailesi yurt dışında olan ve köşkte babaannesiyle birlikte kalan Latife Hanım’ın çağrısını Atatürk memnuniyete karşılamış ve teklifi kabul etmiştir. Bu tanışma sonucunda ilişkileri gelişmiş ve 29 Ocak 1923’te İzmir’de Latife Hanım Mustafa Kemal ile evlenmiştir. Mareşal Fevzi …

Yargıtay, 6 Mart 1868 tarihinde “Divan-ı Ahkâm-ı Adliye” adıyla kurulmuş, 18 Haziran 1879 tarihli Nizamı Mahkemeler Kuruluş Kanunu ile “Mahkeme-i Temyiz” adını almış, 1945 yılında mahkemenin adı nihai halini almıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetince Sivas’ta kurulan yüksek mahkemeye “Muvakkat Temyiz Heyeti” denilmiş, Sivas’taki bu mahkemenin kaldırılıp Eskişehir’e nakli ile “Temyiz Mahkemesi”, 20.04.1340 (1924) tarih ve 491 sayılı Teşkilatı Esasiye Kanununun adı 10.01.1945 gün ve 4695 sayılı Kanun ile “Anayasa” olurken, temyiz mahkemesinin adı da “YARGITAY” olmuştur. Adli yargı mercilerince verilen karar ve hükümleri temyiz yolu ile inceleyen son merci olan Divan-ı Ahkâm-ı Adliye, Yargıtay’ın temelini oluşturmuştur. Osmanlı döneminin yargı …

İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, 3 Aralık 1979 tarihinde yapılan referandumla kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Anayasanın kabul ile 1906 tarihli İran Anayasası yürürlükten kalkmış, İslam cumhuriyeti kurulmuş, şeriat anayasası ilan edilmiştir. Yeni anayasa 28 Temmuz 1989 tarihinde bazı değişiklikler yapılmıştır. İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, dünyanın diğer anayasalarının aksine teokratik temel üzerine kurulu bir devlet inşasını amaçlamıştır. Cumhurbaşkanlığı sistemi ile birlikte parlamento seçimlerinin yapılması demokratik bir anayasa iddiasını ortaya koymakla birlikte, dini liderin en üst otorite olması anayasanın demokratik devlet anayasası olma vasfını ortadan kaldırmaktadır. İran Anayasası, genel anlamda kazuistik bir anayasadır. Anayasanın başlangıç bölümü İslam devletinin mantığını ve kuruluş temelini dinsel …

Tekalif-i Milliye Emirleri, 7 Ağustos 1921 tarihinde yayımlanan ve on emirden oluşan ulusal yükümlülüklerdir. Tekalif; mükellef olma, külfet yüklenme, mükellefiyet veya sorumluluk anlamına gelmektedir. Tekâlif-i Milliye, Millî Yükümlülükler veya Ulusal Vergileri ifade etmektedir ve Kurtuluş Savaşı döneminde silahlı kuvvetlerin zaruri ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Mustafa Kemal Atatürk‘ün kanunla kendisine verilen yetkilerini kullanarak yayınladığı on maddelik vergisel mükellefiyetlerdir. Aynî mükellefiyet yanında ayrıca şahsen hizmet yükümlülüğü de getirilmiştir. Türk ve Yunan Orduları arasında 22 güne süren ve Türk askerinin zaferiyle sonuçlanan Sakarya Meydan Muharebesi’nden önce, Türk Ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekilmek zorunda kalmış, Tekalifi Milliye Emirleri öncesine tekabül eden günlerde Mustafa Kemal Paşa …

Erzurum Kongresi, milli mücadele ve kurtuluş savaşı sürecinde, 23 Temmuz 1919 ile 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanmış kongredir. Kongre literatürde, Erzurum Umumi Kongresi veya Umumi Erzurum Kongresi olarak da bilinmektedir. Erzurum Kongresi, 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde toplanan Sivas Kongresinin ön hazırlığı niteliği taşımaktadır. Kongre, Erzurum’daki Eski İdadi Mektebi binasında düzenlenmiştir. Kongrenin toplanmasının önemli sebeplerinden birisi 18 Ocak 1919 tarihinde toplanan Paris Barış Konferansında Trabzon ve yöresinde Rum-Pontus, Erzurum ve yöresinde Ermenistan devletlerinin kurulması fikirlerinin öne çıkmasıdır. Erzurum Kongresi, bölgesel müdafaa cemiyetlerinin katılımıyla 21 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanan bölgesel nitelikli bir kongredir. Erzurum Kongresi, çoğunluğu İtilaf devletleri tarafından işgal edilmiş olan illerden gelen 63 …

İstiklal Mahkemelerinde Mahkum Olanlar Hakkında Genel Af, Affı Umumi Hakkında Kanun adıyla 3527 Sayılı Kanun numarasıyla ve 29.06.1938 tarihinde çıkarılmıştır. Kanun 16 Temmuz 1938 tarihinde resmi gazetede yayınlanmıştır. Birinci Dünya Savaşından yenik çıkan Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918 tarihinde imzaladığı, koşulları çok ağır olan Mondros Ateşkes Antlaşmasıyla fiilen egemenliğini yitirmiş, toprakları paylaşılmaya başlanmıştır. Osmanlı Devleti yerine sınırları 28 Ocak 1920’de Osmanlı Mebusan Meclisince kabul edilen Misak–ı Milli kararı ile belirlenmiş, tam bağımsızlığı hedef alan, Mustafa Kemal Paşa önderliğinde başlatılan Kurtuluş Savaşı esnasında kurtuluş hareketini baltalamaya yönelik dernekler kurulmuş, iç ayaklanmalar çıkartılmıştır. Tüm bu engellemelere karşın Milli Mücadele başarıya ulaşmış, bu …

Atatürk, 15-20 Ekim 1927 günlerinde, TBMM toplantı salonunda, öğleden önce ve öğleden sonra olmak üzere, altı gün süre ile, her gün iki toplantıda konuşmuş ve Nutuk’un tamamı 36 saat 31 dakikada okunmuştur. Atatürk 1927 yılının ilk yarısında Millî Mücadele ve Cumhuriyet tarihine ışık tutacak büyük bir Nutuk hazırlamaya başlamış, günlerce uykusuz kalmış, çalışması esnasında fazla sigara içmekten ve yorgunluktan ötürü Haziran ayı ortalarında bir kalp krizi geçirmiş, 16 Mayıs 1919’dan beri uzak kaldığı İstanbul’a ilk defa gitmiş ve 30 Eylül’e kadar İstanbul’da kalarak 500 sayfayı geçen bu eseri kendi el yazısı ile yazmış ve yüzlerce belgeyi de vesikayı toplayarak “Büyük Nutuk”unu …