Abhazya Cumhuriyeti Anayasası

Abhazya Cumhuriyeti Anayasası, Abhazya Yüksek Meclisi’nin 26.11.1994 Tarihli oturumunda kabul edilmiş ve 3 Ekim 1999 Tarihinde yapılan Halkoylaması ile kabul edilen değişikliklerle birlikte onaylanmıştır.

Anayasa; Genel İlkeler, İnsan Hak ve Hürriyetleri, Yasama Yetkisi, Yürütme Yetkisi, Yargı Yetkisi, Yerel Yönetimler ve Anayasanın Değiştirilmesi usulünü içeren yedi ana başlıktan oluşmaktadır.

Abhazya, bağımsızlığını en son elde eden devletlerdendir ve Abhazya Anayasası, Dünya Anayasaları arasında en genç anayasalar arasındadır.

Sovyetler Birliğinin dağılması sonucunda Abhazya ile Gürcistan arasında sorunlar çıkmış, 1992 yılında Gürcistan kuvvetleri Abhazya’ya savaş açmış, bu savaş 1993 yılı sonuna kadar devam etmiştir. İki devlet arasındaki siyasi ve askeri krizler 2008 yılına kadar devam etmiş, bu sorunlarda Rusya Federasyonu müdahil olmuştur.

Abhazya Cumhuriyeti, hukuki olarak 2008 yılında bağımsızlığına kavuşabilmiştir. Bağımsızlık ilk olarak Rusya Federasyonu tarafından ve daha sonra Nikaragua, Venezuela, Nauru, Vanuatu ve Tualu Cumhuriyetleri tarafından tanınmıştır.

Abhazya Cumhuriyeti Anayasasına göre Abhazya, bağımsız, demokratik hukuk ilkelerine bağlı, insan hak ve özgürlüklerine saygılı, egemen bir  devlettir. Abhaz dili yanında Rusça da resmi olarak kabul edilmektedir. Abhaz devleti, Abhazya’da yaşayan etnik gruplara kendi dilini kullanma hakkı vermektedir.

Abhazya Cumhuriyeti Anayasası

Başlangıç

Biz Abhazya halkı, kendi kaderini tayin hakkımızı kullanarak, ulusal refahı ve iç barışı artırmak, insan hak ve özgürlüklerine saygıyı, sivil barış ve uyumu temin etmek amacıyla, Abhazya Cumhuriyeti Anayasasını ilan ediyoruz.

BİRİNCİ KISIM

ANAYASAL SİSTEMİN GENEL İLKELERİ

MADDE 1 –Abhazya (Apsnı) Cumhuriyeti Devleti, tarihi olan bir milletin kendi kaderini tayin hakkına dayalı olarak kurulmuş ve hukuka uygun hareket eden bağımsız, demokratik bir devlettir.

“Abhazya Cumhuriyeti” ve “Apsnı” ifadeleri aynı anlamda kullanılmıştır.

MADDE 2 –Demokrasi, Abhazya Cumhuriyetinde devlet otoritesinin temelidir.

Abhazya Cumhuriyetinde bağımsızlığın sahibi ve devlet otoritesinin tek kaynağı halkı, yani Abhazya Cumhuriyeti yurttaşlarıdır. Halk yetkisini doğrudan veya temsilcileri aracılığı ile kullanır.

MADDE 3 –Abhazya Cumhuriyeti, uluslararası hukukun bir üyesi olarak, diğer devletlerle antlaşma temeline dayalı ilişkiler kurar. Antlaşmaların kuruluşu, kabul edilişi, onaylanışı ve feshine ilişkin kurallar kanunla düzenlenir.

MADDE 4 –Abhazya Cumhuriyeti tarihi olarak Sadz, Bzyp, Guma, Dal-Tsabal, Abzhywa, Samyrzakan olup bugün Gagra, Gudauta, Sohum, Gulrypsh, Oçamçira, Tkwarçal ve Gal olan ve içlerinde Gagra, Gudauta, Yeni Afon, Sohum, Oçamçira, Tkwarçal ve Gal şehirlerinin bulunduğu bölgelerden oluşur.

Abhazya Cumhuriyetinin toprakları bölünemez, dokunulamaz ve devredilemez.

MADDE 5 –Abhazya Cumhuriyeti’nde topraklar ve diğer ulusal kaynaklar halkın malıdır ve yaşama hakkı temelinde ve Abhazya Cumhuriyeti yurttaşlarının gelişmesi için kullanılır ve korunur.

Doğal kaynakların mülkiyet, kullanım ve tasarruf konuları Abhazya Cumhuriyetinin kanunları ile belirlenir.

MADDE 6 –Abhazya Cumhuriyetinin resmi dili Abhazca’dır. Rus dili de Abhazca’nın yanında hükümetin halkın ve diğer kuruluşların dili olarak tanınır. Devlet, Abhazya’da yaşayan bütün etnik grupların dillerini özgürce kullanmalarını garanti eder.

MADDE 7 –Devlet, otoritesini, güçler ayrılığı ilkesine dayalı olarak, yasama, yürütme ve yargı güçleri aracılığı ile kullanır. Yasama, yürütme ve yargı güçleri bağımsızdır.

MADDE 8 –Abhazya Cumhuriyetinde, yerel yönetimler kendi yetki alanlarında bağımsız olarak tanınır ve garanti edilir. Bu yerel yönetimler, devlet yönetiminin bir parçası değildir.

MADDE 9 –Bu Anayasa hükümleri, diğer yasalar karşısında üstündür. Kanunlar ve Abhazya Cumhuriyeti’nde kabul edilen diğer yasal metinler Anayasaya uygun olmalıdır.

MADDE 10 –Abhazya Cumhuriyetinin kendi simgeleri vardır: Devletin Bayrağı, ulusal amblem ve ulusal marş. Bu simgelerin tanımı anayasal hukukça belirlenir.

Abhazya Cumhuriyetinin başkenti Sohum (Akua)dır.

İKİNCİ KISIM

YURTTAŞLARIN İNSAN HAKLARI VE ÖZGÜRLÜKLERİ

MADDE 11 –Abhazya Cumhuriyeti, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel, sivil ve siyasal haklar antlaşmaları ile evrensel olarak kabul edilmiş diğer uluslararası belgeleri tanır ve garanti eder.

MADDE 12 –Temel haklar ve özgürlükler insanların doğumla kazandığı haklardır. Herkes özgür doğar. Herkes kanun ve mahkemeler önünde ırk, milliyet, cinsiyet, dil, köken, zenginlik, ikametgah, din, inanç, ideoloji veya başka herhangi bir husus göz önüne alınmaksızın eşittir.

MADDE 13 –Dokunulamaz insan hak ve özgürlükleri, yaşama hakkı, özgürlüğü ve bağımsızlığı ile özel mülk edinme hakkıdır.

MADDE 14 –Herkes, özel hayat, kişisel ve aile hayatının masuniyetine ve kişi onurunu korunması özgürlüğüne; din, inanç, vicdan ve konuşma özgürlüğüne sahiptir.

MADDE 15 – Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tâbi tutulamaz.

MADDE 16 –Herkes, yer değiştirme ve ikametgahını değiştirme hakkına, her türlü haberleşme iletişim hürriyetine ve masuniyetine sahiptir.

MADDE 17 –Herkes, dernek kurma ve barışçı toplantı, kampanya, yürüyüş ve gösteri yapma özgürlüğüne sahiptir.

MADDE 18 –Amaçları ve eylemleri, anayasal düzenin zorla değiştirilmesine, güvenliğin zedelenmesine, silahlı gruplar oluşturmaya, sosyal, ırksal etnik ve dinsel uyumsuzluk yaratılmasına dayanan hükümet dışı dernek, parti ve hareketlerin kurulması yasaktır.

MADDE 19 –Herkes, ev sahibi olmaya, ekonomik özgürlüğe, çalışma özgürlüğüne, eğitim ve tatil hakkına, tıbbi bakım ve yardım alma hakkına sahiptir.

MADDE 20 –Kişini evi dokunulmazdır. Hiç kimse, yasa ile tanımlanan haller ve bir mahkeme kararına dayanan haller dışında, rızası dışında birinin evine girmek hakkına sahip değildir.

MADDE 21 –Herkesin kişi hak ve özgürlükleri devletin ve yasaların koruması altındadır.

MADDE 22 –Abhazya Cumhuriyetinde, masumiyet karinesi geçerlidir. Suçluluğu kanun kuvvetinde bir mahkeme kararı ile sabit oluncaya kadar bütün sanıklar masum kabul edilir. Sanık masumiyetini kanıtlamaya zorlanamaz.

MADDE 23 –Tutuklanan veya yakalanan herkes, yakalama veya tutuklama anından itibaren bir avukat yardımından yararlanma ve bir avukat olmaksızın ifade vermemek hakkına sahiptir.

MADDE 24 –Hiç kimse, daha önce yargılandığı ve suçlu bulunduğu bir eylem için ikinci kez yargılanamaz.

MADDE 25 –Yeni bir suç kabul eden veya mevcut cezayı ağırlaştıran kanunlar geriye yürümez.

MADDE 26 –Herkes, devlet organları veya memurlarının haksız eylemlerinden dolayı uğradığı zararın tazminini isteme hakkına sahiptir.

MADDE 27 –Abhazya Cumhuriyetinin hiçbir yurttaşı, yurttaşlık hakkından mahrum edilemez, başka bir ülkeye sürülemez veya iade edilemez.

abhazya Cumhuriyeti, yurttaşlarının sınırlarının ötesinde de korunmasını garanti eder.

MADDE 28 –18 yaşını dolduran her Abhazya Cumhuriyeti vatandaşı, bu Anayasada ve diğer Abhazya kanunlarında belirtilen bütün haklardan yararlanmaya ve bütün yükümlülükleri yerine getirmeye ehildir.

MADDE 29 –Bütün yurttaşlar ve Abhazya’da oturan herkes yasalarla belirlenen vergileri ödemekle yükümlüdür.

MADDE 30 –Abhazya Cumhuriyeti topraklarında bulunan herkes bu anayasaya ve kanunlarına uymak zorundadır.

MADDE 31 –Herkes diğerlerinin hak ve özgürlüklerine saygı göstermek zorundadır.

MADDE 32 –Herkes çevreyi korumak ve saygı göstermek zorundadır.

MADDE 33 –Anavatanın korunması, bütün Abhazya Cumhuriyeti vatandaşlarının görevi ve sorumluluğudur.

MADDE 34 –Bazı hakların bu Anayasada sayılmış olması, evrensel olarak tanınmış uluslararası belgelerde yer alan diğer hakların reddedildiği veya zayıflatıldığı anlamına gelmez.

MADDE 35 –Abhazya Cumhuriyetinde, insan hak ve özgürlüklerinin kaldıran veya zayıflatan bir kanun kabul edilemez ve ilan edilemez. Bu haklar sadece, anayasal düzenin korunması için zorunlu olduğu hallerde, güvenlik ve kamu düzenini korunması, sağlık ve ahlakın korunması için ve doğal afetler ile olağanüstü hallerde ve savaş zamanında anayasa hukuku ile sınırlanabilir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

YASAMA YETKİSİ

MADDE 36 –Bu Anayasada belirtilen bütün yasama yetkisi, Halk Meclisi olan Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu tarafından kullanılır.

MADDE 37 –Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu, milletvekili olarak anılan 35 seçilmiş üyeden oluşur.

Parlamento seçimleri genel, eşit, doğrudan ve gizli oyla yapılır.

Milletvekillerinin görev süresi beş yıldır. Milletvekillerinin seçim usulleri anayasa hukuku ile belirlenir.

MADDE 38 –25 yaşına ulaşan ve oy verme hakkına sahip olan her Abhazya Cumhuriyeti yurttaşı milletvekili olarak seçilme hakkına sahiptir.

Abhazya Cumhuriyeti Başkanlığı veya Bakanlar Kurulu üyeliği veya devlet organlarında veya yargı kurumlarında görevli olmak ve öğretmenlik, bilimsel araştırma ve sanatsal amaçlar dışında ücretli bir işte çalışıyor olmak, Abhazya Cumhuriyeti Parlamento üyeliği ile bağdaşmaz.

Çalışmaları için milletvekillerine Abhazya Cumhuriyeti tarafından bir ücret ödenir.

MADDE 39 –Milletvekilleri, görev süreleri boyunca kişisel dokunulmazlıktan yararlanırlar. Suç yerinde yakalanmadıkları sürece yakalanamaz veya tutuklanamazlar ve diğerlerinin güvenliğini garanti etmek amacı ile kanunla belirlenen haller dışında ifadeleri alınamaz. Milletvekilinin dokunulmazlığın kaldırılması, Parlamentonun yetkisindedir.

MADDE 40 –Milletvekillerine emir ve talimat verilemez.

MADDE 41  – Yeni seçilmiş olan Parlamento, Abhazya Cumhuriyeti Başkanı tarafından, seçimden itibaren bir ay içinde toplantıya çağrılır.

MADDE 42 –Parlamento, kendi üyeleri içinden bir sözcü, sözcü vekili ile diğer görevlileri seçer ve parlamento komisyonları ve komitelerini oluşturur.

Sözcü, Parlamento oturumlarına başkanlık eder, milletvekillerine görevleri sırasında yardımcı olur, gerekli bilgileri temin eder ve Parlamento kararlarını imzalar.

Sözcü seçilmeden önce, yeni seçilen Parlamentonun başkanlığı en yaşlı üye tarafından yürütülür.

MADDE 43 –Yeni seçilen Parlamento göreve başladığı anda eski Parlamentonun görevi sona erer. Parlamento yılda en az iki kez toplanır. (İlkbahar ve sonbahar oturumları).

Parlamentonun çalışma kuralları yönetmelikle düzenlenir.

MADDE 44 –Parlamentonun alacağı her karar bir karar yeterlilik sayısı gerektirir. Anayasada başka türlü belirtilmediği hallerde, kanunların oylanması için basit çoğunluk gereklidir. Anayasal Kanunların kabulünde ve özel çoğunluğun gerektiği hallerde milletvekillerinin üçte ikisinin oyu gereklidir.

MADDE 45 –Parlamentodan geçen kanunlar Abhazya Cumhuriyeti Başkanına sunulur. Kanunun Başkan tarafından imzalanması halinde, Parlamentodan geçtiği tarihten sonra on beş gün içinde yayınlanır. Kanunlar, kanunda başka bir tarih belirtilmediği sürece, yayınlandıkları andan itibaren yürürlüğe girer.

Kanunun Başkan tarafından onaylanmaması halinde, Başkanın itirazları ile birlikte Parlamentoya geri gönderilir. Kanunun Parlamentoda ikinci kez incelenmesinden ve nitelikli çoğunluk tarafından onaylanması halinde Başkan, kanunu onaylamak ve ilan etmek zorundadır.

Kanun Başkan tarafından sunuluşundan itibaren 10 gün içinde geri gönderilmediği takdirde Başkan tarafından imzalanmış gibi kanunlaşır. Tasarı, Parlamentonun toplanmamış olması nedeni ile geri gönderilememiş ise, kanunlaşmış sayılmaz.

MADDE 46 –Abhazya Cumhuriyeti içinde, Parlamentoya Kanun tasarısı sunma hakkı, milletvekillerine, Başkana ve Yüksek Mahkemeye ve Abhazya Cumhuriyeti Genel Savcısına aittir.

MADDE 47 –Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu,

1. Abhazya Cumhuriyeti Anayasasını ve kanunlarını onaylar,

2. İdari ve bölgesel birimlerin değişikliklerine karar verir,

3. Başkanın ülkenin durumu, iç ve dış politikanın genel görünümü ve devlet politikası ile uygulama usulleri hakkında Başkanın konuşmasına ev sahipliği eder,

4. Devlet bütçesini görüşür, onaylar ve bunun yürütülmesini denetler,

5. Ceza Kanununu, Ceza Usul Kanunu, Toplu İş Kanunu, Medeni Kanun, Medeni Usul Kanunu, Tahkim ve diğer kanunlar ile yargı sistemi ve kovuşturmaya ilişkin kanunları onaylar ve kabul eder,

6. Abhazya Cumhuriyeti Anayasası ve kanunlarının yorumlar,

7. Abhazya Cumhuriyetinin devlet madalyaları, onur unvanları ve ordu rütbelerini belirler,

8. Abhazya Cumhuriyeti’nin taraf olduğu Devletlerarası antlaşmaları ve sözleşmeleri onaylar veya reddeder,

9.  Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosunun Başkanını ve vekilini seçer,

10. Başkanın aday göstermesi üzerine, Genel Savcıyı, Merkez Başkanı ve diğer görevlileri kanun gereğince atar ve görevden alır,

11. Bir bakan hakkında verilen güvensizlik oyu üzerine nihai karar verir,

12. Abhazya Cumhuriyeti Başkanının, görevden alınması amacıyla yargılanmasına karar verir,

13. Af ilan eder.

14. Savaş ilan edilmesine ve barış imzalanmasına karar verir,

15. Abhazya Cumhuriyeti milletvekillerinin dokunulmazlıkları hakkında karar verir.

16. Olağanüstü hal ve savaş ilan edilmesi hakkındaki kararın yasallığını denetler.

17. Abhazya Cumhuriyeti Anayasası tarafından verilen diğer görevleri yerine getirir.

KISIM 4

YÜRÜTME

MADDE 48 –Abhazya Cumhuriyeti yürütme yetkisi Başkana aittir.

Abhazya Cumhuriyeti Başkanı Hükümetin Başkanıdır.

MADDE 49 –Başkanlık seçimi, genel, doğrudan, eşit ve gizli oy esasına göre yapılır. Görev süresi beş yıldır.

Abhazya Cumhuriyeti yurttaşı olan Abhaz kökenliler ve 35 yaşını dolduran ve 65 yaşını geçmemiş olup oy kullanma hakkına sahip olan herkes Başkanlık seçimine katılabilir.

Başkan art arda üçüncü kez seçilemez.

MADDE 50 –Başkan, yemin ettiği andan itibaren göreve başlar ve döneminin sona ermesi üzerine yeni Başkanın yemin etmesi ile görevi sona erer.

Abhazya Cumhuriyetinin Başkanlık seçiminin usulü ve kuralları Anayasa hukuku ile düzenlenir.

MADDE 51 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanı göreve başlaması ile birlikte, parlamentoda, yüksek mahkeme üyeleri huzurunda yemin eder ve bu Parlamento tarafından onaylanır.

MADDE 52 –Başkanın, görev süresi boyunca, siyasi partiler ile sivil toplum örgütlerindeki üyelikleri askıya alınır.

Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, milletvekili olamaz ve diğer devlet organlarında, sivil toplum örgütleri veya ticari işletmelerde görev alamaz.

Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, Abhazya Cumhuriyetinin belirlediği ücreti belirlenen zamanlarda ödenir.

MADDE 53 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanı;

1. İnsan hak ve özgürlüklerinin ve Abhazya Cumhuriyeti Anayasası ve kanunlarının ve uluslararası yükümlülüklerinin gözetilmesini garanti eder.

2. İç ve dış politikanın temel niteliklerini belirler,

3. Uluslararası ilişkilerde devleti resmi olarak temsil eder,

4. Uluslararası belgeler ve devletlerarası anlaşmaları imzalar,

5. Abhazya Cumhuriyeti’nin güvenliği ve toprak bütünlüğünü korumak için gereken önlemleri alır, kanun tarafından belirlenen güvenlik kurulunu kurar ve başkanlık eder,

6. Abhazya Cumhuriyetinin askeri doktrinini onaylar,

7. Abhazya Cumhuriyetinin silahlı kuvvetlerine komuta eder ve yönetir,

8. Abhazya Cumhuriyetinin yabancı devletlerdeki ve uluslararası kurumlardaki diplomatik temsilcilerini atar ve geri çağırır,

9. Hükümet, ekonomi, sosyal, kültürel ve ulusal refah alanlarındaki programları onaylar,

10. Mali politika ve kredi politikasının ve bilim, eğitim, kültür, sağlık, çevre korunması ve sosyal refah alanlarındaki politikaların Abhazya Cumhuriyeti topraklarında uygulanmasını garanti eder,

11. Vatandaşlık verilmesi, mülkiyet, bütçe ve mali sistem, vergilendirme, çevre korunması ve devlet memurluğu hakkındaki yasal düzenlemeler arasındaki tutarlılığı garanti eder,

12. Parlamento oturumlarına katılabilir ve istediği takdirde söz alabilir,

13. Daha sonra Parlamento tarafından onaylanmak üzere, yurttaşlarının güvenliğini sağlamak üzere kanuna uygun olarak olağanüstü hal ve savaş hali ilan eder,

14. Yetkileri gereğince, Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosuna Merkez Bankası başkanı, genel savcı ve diğer görevler için aday gösterir ve bunların görevden alınması için Parlamentoya teklifte bulunur,

15. Parlamento seçim tarihini belirler,

16. Abhazya Cumhuriyetinin şehir ve bölgelerinde yürütme yetkisi başkanını atar ve görevden alır,

17. Yürütme birimlerinin çalışma usullerini ve yapısal örgütlenmelerini değerlendirir,

18. Bakanların ve birimlerin, şehir ve bölgelerde yerel birimlerin, yerel idari birimlerin, yerel hükümet organlarının Abhazya Cumhuriyeti Anayasasına ve yasalarına aykırı emir, talimat ve yönetmelikleri iptal eder,

19. Parlamentonun veya yüksek mahkemenin isteği üzerine veya re’sen kanun tarafından belirlenen kural ve usullere uygun olarak referanduma gidilmesine karar verir,

20. Ülkedeki durum, devlet iç ve dış politikasının genel nitelikleri hakkında Parlamentoya yıllık raporlar sunar, devlet bütçe tasarısını sunar ve devlet bütçesinin yürütülmesini rapor eder.

21. Parlamentonun olağanüstü toplantıya çağırabilir,

22. Abhazya Cumhuriyeti vatandaşlığı konusundaki sorunları yasaya uygun olarak çözümler,

23. Af ilan eder,

24. Abhazya Cumhuriyetinin devlet madalyaları, onur ünvanları ve ordu ve özel rütbelerini verir,

25. Standartları, ölçü ve ağırlık birimlerini belirler,

26. Abhazya Cumhuriyeti Anayasası ve yasaların kendisine verdiği diğer görevleri yerine getirir,

MADDE 54 –Abhazya Cumhuriyeti Başkan yardımcısı, Başkan ile aynı anda seçilir. Başkan yardımcılığı adaylığı, Başkan adayı tarafından önerilir.

Abhazya Cumhuriyeti yurttaşı olan ve 35 yaşını dolduran ve 65 yaşını geçmemiş olup oy kullanma hakkına sahip olan herkes Başkan yardımcılığına aday gösterilebilir.

Başkan yardımcısının görev süresi boyunca siyasi partiler ile sivil toplum örgütlerindeki üyelikleri askıya alınır.

Abhazya Cumhuriyeti Başkan yardımcısı milletvekili olamaz ve diğer devlet organlarında, sivil toplum örgütleri veya ticari işletmelerde görev alamaz.

Abhazya Cumhuriyeti Başkanı Yardımcısının Abhazya Cumhuriyetinin belirlediği ücreti belirlenen zamanlarda ödenir.

MADDE 55 –Abhazya Cumhuriyeti Başkan yardımcısı, Başkanın direktiflerine göre verdiği görevleri yerine getirir, Başkanın yokluğunda veya görevini yerine getirememesi hallerinde Başkana vekalet eder.

MADDE 56 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, yürütme erkini ülke genelinde genel anlamda yönetmek üzere, Abhazya Cumhuriyeti Bakanlar kuruluna başkanlık eder.

Bakanlar kurulunu Abhazya Cumhuriyeti Başkanı belirler ve ona karşı sorumlu olurlar.

Bakanlar Kurulu, Başbakan, Başbakan vekili, bakanlar ve kanunda belirlenen diğer görevlilerden oluşur.

MADDE 57 –Abhazya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun, bireysel olarak veya toplu olarak istifa etme hakkı vardır.

İstifa, kabul veya reddetme hakkına sahip olan Abhazya Cumhuriyeti Başkanına sunulur.

MADDE 58 –Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu, bir bakana olan güvensizliğini, bu konudaki kararı kesin olan Abhazya Cumhuriyeti Başkanına sunabilir.

Abhazya Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunun kuruluşu ve çalışma usulleri Anayasa hukuku ile belirlenir.

MADDE 59 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanına verilen yetkiler, anayasal sistemin değiştirilmesi veya yasal olarak seçimle gelen diğer kurumların işlevlerini iptal etmek veya askıya almak amacıyla kullanılamaz.

MADDE 60 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, yasaların verdiği yetkiler çerçevesinde, bütün Abhazya topraklarında geçerli olmak üzere emir ve kararnameler yayınlayabilir.

MADDE 61 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanının, Anayasaya ve yasalara uygun olmayan kararları, Abhazya Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi tarafından iptal edilebilir.

MADDE 62 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, olağanüstü hallerde, doğal afet veya savaş halinde, Abhazya Cumhuriyetini aynı anda haberdar etmek koşulu ile kanun kuvvetinde emredici kararnameler yayınlayabilir.

MADDE 63 –Başkanın yasal dokunulmazlığı vardır. Onur ve haysiyeti yasalar tarafından korunur.

MADDE 64 –Başkan, yemini ihlal etmesi veya Anayasayı veya Abhazya Cumhuriyeti yasalarını ihlal etmesi halinde görevden alınabilir. Böyle bir karar, Yüksek Mahkemenin kararı üzerine, Parlamentonun üçte ikilik oyu ile gizli oylama sonucunda alınabilir.

MADDE 65 –Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, herhangi bir zamanda istifa edebilir. İstifası, Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu tarafından onaylanmalıdır. Bu karar üçte ikilik bir çoğunlukla alınır.

MADDE 66 –Başkanın görevden alınması, ölmesi, istifa etmesi veya görevini yerine getiremeyecek durumda olması halinde, sorumlulukları Başkan Yardımcısı tarafından yerine getirilir. Başkanın ve Başkan Yardımcısını aynı anda görevden alınması, ölmesi, istifa etmesi veya görevini yerine getiremeyecek durumda olması halinde, sorumlulukları Abhazya Cumhuriyeti Başbakanı tarafından yerine getirilir. Bunlardan hiçbirinin Başkanlık görevini üstelenmeyecek durumda olması halinde bu görevler Parlamento Başkanı tarafından devralınır.

MADDE 67 –Görevi devralan Başkanın yetkileri, Başkanın görevini yerine getirememe sebepleri ortadan kalkıncaya veya yeni bir Başkan seçilinceye kadar devam eder.

Yeni Başkanın seçimi üç ay içinde gerçekleştirilir.

Görevi devralan Başkanın, referanduma başvurma veya Abhazya Cumhuriyeti Anayasası hükümlerinde veya maddelerinde değişiklik önerme hakkı yoktur.

BEŞİNCİ KISIM

YARGI YETKİSİ

MADDE 68 –Abhazya Cumhuriyetinde yargı yetkisi sadece mahkemeler aracılığı ile kullanılır. Ekonomik uyuşmazlıklar Tahkim Mahkemeleri tarafından çözülür. Abhazya Cumhuriyetinde yargı sistemi Anayasa tarafından belirlenir.

MADDE 69 –Abhazya Cumhuriyeti yurttaşları, 27 yaşında olmak, yüksek öğrenim görmüş olmak ve yasal alanda beş yıllık deneyim sahibi olmak koşulu ile hakim olarak atanabilirler.

Abhazya Cumhuriyeti Yüksek Mahkeme Başkanı ve üyeleri ile alt mahkemeler ve Tahkim Mahkemesinin hakimleri, Başkanın aday göstermesi ile Parlamento tarafından seçilir.

MADDE 70 –Devlet organlarında veya herhangi bir işte ücretli olarak çalışmak, öğretmenlik, bilimsel araştırma ve sanatsal amaçlar dışında ücretli bir işte çalışıyor olmak dışında, Hakimlik görevi ile bağdaşmaz.

Çalışmaları için hakimlere belirlenen zamanda Abhazya Cumhuriyeti tarafından bir ücret ödenir.

MADDE 71 –Hakimler beş yıllık bir süre için seçilir. Hakimler, dokunulmaz ve bağımsızdır ve sadece Abhazya Cumhuriyeti Anayasası ile yasalarına bağlıdır.

Kanunla belirtilen usul dışında hakimler aleyhine ceza soruşturması yürütülemez. Hakimlerin görev süresi, sadece bu usul çerçevesinde yasalarla belirtilen sebeplere dayanılarak kısıtlanabilir veya askıya alınabilir.

MADDE 72 –Mahkemelerdeki bütün oturumlar, yasada belirlenen haller dışında kamuya açık olur. Yargılama usulü, her iki tarafın da eşit haklara sahip olduğu itham sistemine dayanır.

MADDE 73  –Abhazya Cumhuriyeti Yüksek mahkemesi, en yüksek yargı kurumudur.

Abhazya Cumhuriyeti Yüksek mahkemesini görevleri;

1. Başkan, Parlamento ve diğer devlet organları ile yerel yönetimlerin aldığı bütün kararların anayasaya uygunluğunu denetlemek,

2. Devlet ile yerel yönetimler arasındaki uyuşmazlıkları karara bağlamak,

3. Seçimler ve seçim usulü hakkındaki uyuşmazlıkları karara bağlamak,

4. Anayasa hakkındaki herhangi bir anlaşmazlığı çözmek veya bu konudaki görüşünü açıklamak

5. Cezai, hukuk ve idari davalarda yasal prosedürü yerine getirmek

6. Abhazya Cumhuriyeti mahkemelerinde verilen bütün kararların yasallığını denetlemek

7. Bütün mahkemelere yasal prosedür ile ilgili konularda açıklama sağlamaktır.

MADDE 74 –Abhazya Cumhuriyeti Mahkemeleri kararlarını Abhazya Cumhuriyeti adına verir.

MADDE 75 –Abhazya Cumhuriyeti Genel Savcısı ve buna bağlı savcılar, cezai soruşturmaların yasallığını denetler, mahkeme prosedüründe savcıya yardımcı olur,

Cumhuriyetin ve onun yurttaşlarının çıkarlarını korumak için dava açar, devlet kurumlarının ve yerel hükümetler ile memurların yasadışı karar ve eylemlerine karşı dava açar.

Abhazya Cumhuriyetinde soruşturma kurumları bir tek sisteme bağlıdır ve görevlerini bağımsız olarak hiçbir hükümet organına bağlı olmaksızın yerine getirir.

MADDE 76 –Abhazya Cumhuriyeti Genel Savcısı Başkanın önerisi ile Parlamento tarafından atanır ve görevden alınır

Diğer savcılar Abhazya Cumhuriyeti Genel Savcısı tarafından atanır.

MADDE 77  –Savcılık ofislerinin yetkileri, kuruluşu ve işlevleri kanunla belirlenir.

KISIM 6

YEREL YÖNETİM

MADDE 78 –Yerel yönetimler bölgelerde şehirlerde ve diğer yerleşim birimlerinde kurulur.

MADDE 79 –Yerel yönetim yurttaşlar tarafından yerel yönetimin seçimle gelen kurumlarına isteklerini direkt olarak ifade edilmesi yoluyla yerine getirilir.

Abhazya Cumhuriyetinin şehir ve bölgelerindeki yürütme birimleri Abhazya Cumhuriyeti Başkanı tarafından yerel yönetim kurumları üyeleri arasından seçilir.

Yerel kurumların kuruluşu, yapısı ve yetkileri kanunla belirlenir.

MADDE 80 –Yerel yönetimler yerel bütçeyi, yerel vergi ve harçları uygular; belediye malvarlığının sahipliğini, kullanım ve idaresini belirler; kamu düzeninin korunmasını sağlar; kendi içyapılarını belirler, ekonomik sosyal ve diğer konularda görevleri alanına giren ve diğer devlet organlarına devredilmemiş görevleri yerine getirir.

MADDE 81 –Devlet kurumları, yerel yönetimlerin Anayasa ve yasalarla belirlenmiş haklarını kısıtlayamaz. Yerel yönetimlerin yasal eylemlerine müdahale kabul edilemez.

MADDE 82 –Yerel yönetimler görevlerini özgür ve engellenmeksizin yerine getirilmesini sağlamak için yasal yollara başvurma hakkına sahiptir.

KISIM 7

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ VE GÖZDEN GEÇİRME USULÜ

MADDE 83 –Abhazya Cumhuriyeti anayasasında değişiklik yapılması önerisi, Abhazya Cumhuriyeti Başkanı, Parlamento, Yüksek Mahkeme ve Abhazya Cumhuriyeti Genel Savcısı tarafından yapılabilir.

MADDE 84 –Abhazya Cumhuriyeti Anayasası değişiklikleri milletvekili toplam sayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilebilir.