Hukuk Ansiklopedisi
AKKA Antlaşması – Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Hakkında Antlaşma(Treaty on Conventional Armed Forces in Europe), 19 Kasım 1990 tarihinde Paris’te imzalanmıştır.
Antlaşmanın imzalandığı tarihte NATO üyesi olan ABD, Almanya, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Fransa, Hollanda, İspanya, İtalya, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç, Portekiz, Türkiye ve Yunanistan ile Varşova Paktı üyesi olan Bulgaristan, Çekoslovakya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Sovyetler Birliği arasında düzenlenmiştir.
Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Hakkında Antlaşma’nın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair 3818 Sayılı Kanun 18 Haziran 1992 tarihinde mecliste kabul edilerek Resmî Gazete’nin 26 Haziran 1992 tarihli ve 21266 sayısında yayınlanmıştır.
Türkiye, antlaşmaya çekinceler koymuştur. Türkiye; Antlaşma’nın “taraf devletlerin tüm adaları dahil, Avrupa’daki bütün topraklarını” kapsadığı ifadelerine çekince koyarak Ege Adaları’na ilişkin statünün korunmasını sağlamış, Lozan Barış Antlaşması’na, 1923 Lozan Boğazlar Mukavelenamesine ve 1947 Paris Barış Antlaşması’na atıf yaparak bu antlaşmaların kurduğu hukuk düzeninde bir değişiklik yapılmadığını deklare etmiştir.
Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması; belirlenen hedeflere ulaşarak güvenlik ve istikrarı birlikte temin etmeyi amaçlamaktadır. Belirlenen silah kategorilerinde indirim, karşılıklı bilgi paylaşımı ve taraf devletleri bağlayıcı sınırlamalar öngörmektedir.
Rusya, anlaşmayı 2007 yılında askıya almış, ABD ise tepki olarak 2011 yılında uygulamayı bırakmış, antlaşmanın güncellenmiş 1999 versiyonu birçok ülkenin parlamentoları tarafından kabul edilerek onaylanmamıştır.
Rusya, ABD’nin NATO’yu genişletme çabalarının anlaşmadaki kısıtlamaları anlamsız kıldığını, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya alınması ile anlaşmanın fiilen sona erdiğini açıklayarak anlaşmadan 7 Kasım 2023 tarihinde resmi olarak çekilmiş, 3 Kasım 1990 tarihli Budapeşte Anlaşması il birlikte 31 Mayıs 1996 tarihli ek belgenin de geçerliliğini yitirdiği ilan etmiştir.
AVRUPA’DA KONVANSİYONEL SİLAHLI KUVVETLER HAKKINDA ANTLAŞMA
DİBACE
Bundan sonra Taraf Devletler olarak anılacak olan, Belçika Krallığı, Bulgaristan Cumhuriyeti, Kanada, Çek ve Slovak Federal Cumhuriyeti, Danimarka Krallığı, Fransa Cumhuriyeti, Almanya Federal Cumhuriyeti, Yunanistan Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti, İzlanda Cumhuriyeti, İtalya Cumhuriyeti, Lüksemburg Büyük Dukalığı, Hollanda Krallığı, Norveç Krallığı, Polonya Cumhuriyeti, Portekiz Cumhuriyeti, Romanya, İspanya Krallığı, Türkiye Cumhuriyeti, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, Amerika Birleşik Devletleri, 10 Ocak 1989 tarihli Avrupa’da Konvansiyonel Kuvvetler Müzakeresi Görev Yönergesini rehber edinerek ve Viyana’da 5 Mart 1989’da başlayan bu müzakereyi yürütmüş bulunarak,
Bu Antlaşma’nın müzakeresinin yürütüldüğü çerçeveyi oluşturan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı’nın hedef ve amaçlarını rehber edinerek,
Karşılıklı ilişkilerinde olduğu gibi, genelde uluslararası ilişkilerinde de, herhangi bir Devlet’in toprak bütünlüğüne ya da siyasi bağımsızlığına karşı veya Birleşmiş Milletler Şartı’nın amaç ve ilkeleriyle bağdaşmayan herhangi bir şekilde güç kullanmaktan veya kullanma tehdidinde bulunmaktan kaçınmak yükümlülüklerini hatırlayarak,
Avrupa’da herhangi bir askeri çatışmanın önlenmesi ihtiyacının bilincinde olarak,
Avrupa’da daha fazla istikrar ve güvenlik arayışının hepsinin ortak sorumluluğu olduğunun bilincinde olarak,
Askeri çatışma yerine, bütün Taraf Devletler arasında barışçıl işbirliğine dayalı, yeni bir güvenlik ilişkileri modeli tesis etmeye ve böylece Avrupa’nın bölünmüşlüğünün aşılmasına katkıda bulunmaya çaba harcayarak,
Avrupa’da halihazırdaki kuvvet mevcudundan daha alt düzeylerde güvenli ve istikrarlı bir konvansiyonel silahlı kuvvetler dengesinin kurulması, istikrara ve güvenliğe zararlı eşitsizliklerin giderilmesi ve en büyük öncelikle, Avrupa’da baskın tarzında saldırı ve geniş çaplı taarruz harekatı başlatma yeteneklerinin ortadan kaldırılması amaçlarını taahhüt ederek,
(1948) Brüksel, (1949) Vaşington veya (1955) Varşova Antlaşmalarını imzaladıklarını veya sonradan, katıldıklarını ve ittifak antlaşmalarına taraf olmak ya da olmamak hakkına sahip bulunduklarını hatırlayarak,
Bu Antlaşma’nın uygulama alanı içinde, Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın sayılarının, 40.000 ana muharebe tankı, 40.000 topçu silahı, 60.000 zırhlı savaş aracı, 13.600 savaş uçağı ve 4.000 saldırı helikopterini aşmaması hedefinin sağlanacağı taahhüdünde bulunarak,
Bu Antlaşma’nın, herhangi bir Devlet’in güvenlik çıkarlarını olumsuz yönde etkilemek niyetini taşımadığını teyid ederek,
Avrupa’daki siyasi gelişmeler ışığında, müzakereler dahil, konvansiyonel silahların kontrolü sürecine, Avrupa’nın istikrarı ve güvenliği için gelecekteki ihtiyaçları da gözönüne alarak, devam etme taahhütlerini teyid ederek,
Aşağıdaki hususlar üzerinde anlaşmışlardır:
MADDE I
I.Her Taraf Devlet, muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahlan, savaş uçakları ve savaş helikopterleri dahil olmak üzere, bu Antlaşma’yla saptanan beş kategorideki konvansiyonel silahlı kuvvetlere ilişkin yükümlülüklerini, Antlaşma’nın hükümlerine uygun olarak yerine getirecektir.
2.Her Taraf Devlet, gerek konvansiyonel silahlı kuvvetlerin indirimi süresince, gerek indirimlerin tamamlanmasından sonra, güvenlik ve istikrarın temini için bu Antlaşma’yla saptanan diğer önlemleri de uygulayacaktır.
3.Bu Antlaşma, bundan sonra Mevcut Tjpier Protokolü olarak anılacak olan Silah ve Teçhizatın Mevcut Tipleri Hakkında Protokol ve buna bağlı Ek’i; bundan sonra Uçakların Yeniden Sınıflandırılması Protokolü olarak anılacak olan Savaş Yetenekli Eğitim Uçaklarının Belirli Model Veya Versiyonlarının Silahsız Eğitim Uçakları Olarak Yeniden Sınıflandırılması Hakkında Protokol’ü; bundan sonra İndirimler Protokolü olarak anılacak olan, Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Hakkında Antlaşma’yla Sınırlandırılan Konvansiyonel Silah ve Teçhizatın İndirimini Yöneten İşlemler Hakkında Protokol’ü; bundan sonra Helikopterlerin Yeniden Sınıflandırılması Protokolü olarak anılacak olan Helikopterlerin Sınıflandırılması ve Çok Maksatlı Saldırı Helikopterlerinin Yeniden Sınıflandırılmasını Yöneten İşlemler Hakkında Protokol’ü; bundan sonra Bilgi Değişimi Protokolü olarak anılacak olan Bildirim ve Bilgi Değişimi Hakkında Protokol ile bundan sonra Format Eki olarak anılacak olan Bilgi Değişimi İçin Format Hakkında Ek’i; Denetim Protokolü’nü; Ortak Danışma Grubu Hakkında Protokol’ü; ve bundan sonra Geçici Uygulama Protokolü olarak anılacak olan Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Hakkında Antlaşma’nın Belirli Hükümlerinin Geçici Olarak Uygulanması Hakkında Protokol’ü içermektedir. Bu belgelerden her biri, bu Antlaşma’nın ayrılmaz birer parçasını oluşturmaktadır.
MADDE II
1.Bu Antlaşma’nın amaçları için:
(A) ‘Taraf Devletler grubu’ teriminden 1955 tarihli Varşova Antlaşması’nı (1.Varşova’da 14 Mayıs 1955 günü imzalana Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Antlaşması) imzalayan Bulgaristan Cumhuriyeti, Çek ve Slovak Federal Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti, Polonya Cumhuriyeti, Romanya ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden oluşan Taraf Devletler grubu veya 1948 tarihli Brüksel Antlaşmasını (2.Brüksel’de 17 Mart 1948 günü imzalanan Ekonomik, Sosyal ve Kültürel İşbirliği ve Ortak Savunma Antlaşması) ya da 1949 tarihli Vaşington Antlaşması’nı(3.Vaşington’da 4 Nisan 1949 günü imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması) imzalayan ya da sonradan katılan, Belçika Krallığı, Kanada, Danimarka Krallığı, Fransa Cumhuriyeti, Almanya Federal Cumhuriyeti, Yunanistan Cumhuriyeti, İzlanda Cumhuriyeti, İtalya Cumhuriyeti, Lüksemburg Büyük Dukalığı, Hollanda Krallığı, Norveç Krallığı, Portekiz Cumhuriyeti, İspanya Krallığı, Türkiye Cumhuriyeti, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nden oluşan Taraf Devletler grubu anlaşılmaktadır.
(B)’Uygulama alanı’ teriminden, Taraf Devletler’in, Danimarka Kralhğfnın Faro Adaları, Norveç Krallığı’nın Ayı Adası dahil Svalbard Adası, Portekiz Cumhurlyeti’nin Azor ve Madeira adaları, İspanya Krallığı’nın Kanarya Adaları ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin Franz Jozef arazisi ile Novaya Zemiya dahil, Avrupa’daki tüm adalarını kapsayan, Atlas Okyanusumdan Ural Dağlan’na kadar, Avrupa’daki bütün toprakları anlaşılmaktadır. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği için uygulama alanı Ural Nehri ile Hazar Denizi’nin batısında bulunan bütün topraklan içermektedir. Türkiye Cumhuriyeti için uygulama alanı, Türkiye sınırının 39ncu enlemle kesişme noktasından Muradiye, Patnos, Karayazı, Tekman, Kemaliye, Feke, Ceyhan, Doğankent, Gözne ve buradan denize uzanan çizginin kuzeyinde ve batısında bulunan Türkiye Cumhuriyeti topraklarını içermektedir.
(C)’Muharebe tankı‘ teriminden, zırhlı ve diğer hedefleri ateş altına almak için gerekli, öncelikle yüksek namlu ilk hızlı görerek atış yapılabilen ana silaha sahip, üstün ateş gücü ve arazide yüksek hareket kabiliyeti olan; kendisine yüksek düzeyde koruma sağlayan; öncelikle, muharip birlikleri taşımak için tasarlanmamış ve teçhizatlandırılmamış; kundağı motorlu zırhlı savaş araçları anlaşılmaktadır. Bu gibi zırhlı araçlar kara kuvvetlerinin tank ve diğer zırhlı birliklerinin ana silah sistemi olarak hizmet görürler.
Muharebe tankları, en az 75 mm. çaplı, 360 derece dönebilen topla donatılmış, boş ağırlığı en az 16.5 metrik ton olan paletli zırhlı savaş araçlarıdır. Ayrıca, hizmete girecek olan ve yukarıdaki diğer kıstaslara uyan her tekerlekli zırhlı savaş aracı da muharebe tankı olarak kabul edilecektir.
(D)’Zırhlı savaş aracı‘ teriminden, zırh koruması olan ve arazide hareket yeteneğine sahip, kundağı motorlu araç anlaşılmaktadır. Zırhlı savaş araçları, zırhlı personel taşıyıcılarını, zırhlı piyade savaş araçlarını ve ağır silahlı savaş araçlarını kapsar.
‘Zırhlı personel taşıyıcı’ teriminden, bir piyade mangasını taşımak üzere tasarlanmış ve teçhiz edilmiş ve kural olarak, 20 mm. çapının altında, araçla birleşik imal edilmiş veya organik parçası olan bir silahla donatılmış bir zırhlı savaş aracı anlaşılmaktadır.
‘Zırhlı piyade savaş aracı’ teriminden, esas olarak bir piyade mangasını taşımak üzere tasarlanmış ve teçhiz edilmiş, normal olarak birliklere araç içinden zırh koruması altında ateş açma imkanı veren ve en az 20 mm. çapında araçla birleşik veya organik parçası olan bir silahla ve bazen de tanksavar füze fırlatıcısı ile donatılmış zırhlı savaş aracı anlaşılmaktadır. Zırhlı piyade savaş araçları kara kuvvetleri zırhlı piyade veya mekanize piyade veya motorize piyade birliklerinin ana silah sistemleri olarak hizmet görürler.
‘Ağır silahlı savaş aracı” teriminden, en az 75 mm. çapında, araçla birleşik veya organik parçası olan, görerek atış yapabilen topu bulunan, boş ağırlığı en az 6.0 metrik ton olan, zırhlı personel taşıyıcı veya zırhlı piyade savaş aracı veya muharebe tankı tanımlarına girmeyen, zırhlı savaş araçları anlaşılmaktadır.
(E)’Boş ağırlık’ teriminden, aracın, cephane, yakıt, yağ ve yağlama maddeleri; portatif tepkili zırh, yedek parça, araç gereç ve aksesuarları; portatif şnorkel I teçhizatı ile mürettebat ve şahsi eşyaları dışındaki ağırlığı anlaşılmaktadır.
(F)’Topçu silahı” teriminden, esas itibariyle görmeden atışla kara hedeflerini ateş altına alma yeteneğine sahip bulunan, büyük çaplı sistemler anlaşılmaktadır. Bu gibi topçu silahları birleşik görev gruplarına gereken görmeden ateş desteğini sağlarlar.
Büyük çaplı topçu sistemleri, 100 mm ve daha üstündeki çapta toplar, obüsler, top ile obüslerin özelliklerini birleştiren topçu silahları, havanlar ve çok namlulu roketatar sistemleridir. Ayrıca tali, görmeden etkili ateş yeteneğine de sahip, gelecekte geliştirilecek herhangi bir görerek ateş sistemi de, topçu silahlan tavanı
altında sayılacaktır.
(G)”Yabancı ülkede konuşlu konvansiyonel silahlı kuvvetler’ teriminden, bir Taraf Devlet’e ait olup da, başka bir Taraf Devlet’in uygulama alanı içindeki topraklarında konuşlandırılan konvansiyonel silahlı kuvvetler anlaşılmaktadır.
(H)’Belirlenmiş daimi depolama mevkii” teriminden, aktif birliklerdeki Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizata getirilen sınırlamalara tabi olmayan, ancak genel tavanlar altında sayılan Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın bulunduğu, sınırlan açıkça belirlenmiş mevkiler anlaşılmaktadır.
(l)’Zırhlı araca monteli köprü” teriminden, bir köprüyü taşımak ve dahili mekanizmalarıyla kurmak ve yeniden toplamak yeteneğine sahip, kundağı motorlu, zırhlı taşıyıcı kurucu araç anlaşılmaktadır. Köprüye sahip bu tür bir araç, birleşik bir sistem olarak çalışır.
(J)‘Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat’ teriminden IV., V. ve VI. Maddeler’de saptanan sayısal sınırlandırmalara tabi muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahları, savaş uçaktan ve saldın helikopterleri anlaşılmaktadır.
(K)’Savaş uçağı” teriminden, güdümlü füzeler, güdü m süz roketler, bombalar, tüfekler, toplar veya diğer tahrip silahları marifetiyle hedefleri ateş altına alabilmek üzere silahlandırılmış ve teçhiz edilmiş, sabit kanatlı veya şekli değişken kanatlı bir uçak ile böyle bir uçağın keşif ve elektronik savaş gibi, diğer askeri işlevleri yerine getiren herhangi bir modeli veya versiyonu anlaşılmaktadır. “Savaş uçağı’ terimi temel eğitim uçaklarını kapsamaz.
(L)’Savaş helikopteri” teriminden, hedeflere karşı saldırıya girişmek üzere silahlandırılmış ve teçhiz edilmiş veya diğer askeri görevleri yerine getirmek üzere teçhiz edilmiş döner kanatlı hava araçları anlaşılmaktadır. ‘Savaş helikopteri* terimi saldırı helikopterleri ile savaş destek helikopterlerini kapsar. ‘Savaş helikopteri” terimi silahsız nakliye helikopterlerini kapsamaz.
(M)‘Saldırı helikopteri” teriminden, tanksavar güdümlü silahı, havadan yere veya havadan havaya güdümlü silahlar kullanmak üzere teçhiz edilmiş ve bu silahlara birleşik atış kontrol ve nişan sistemleriyle teçhiz edilmiş savaş helikopterleri anlaşılmaktadır. “Saldırı helikopteri” terimi özel saldırı helikopterleri ile çok maksatlı saldın helikopterlerini kapsar.
(N)”Özel saldırı helikopteri” teriminden, öncelikle güdümlü silahlar kullanmak amacıyla yapılmış saldırı helikopterleri anlaşılmaktadır.
(0)”Çok maksatlı saldırı helikopteri” teriminden, çeşitli askeri görevleri yerine getirmek amacıyla imal edilmiş ve güdümlü silah sistemlerini kullanmak üzere teçhiz edilmiş saldırı helikopterleri anlaşılmaktadır.
(P)’Savaş destek helikopteri” teriminden, saldırı helikopterinin niteliklerine sahip olmayan ve makinalı tüfek, top, güdümsuz «roket, bomba veya demet bomba gibi savunmaya yönelik ve bölgeyi baskı altına alan çeşitli silah sistemleriyle donatılabilen veya diğer askeri işlevleri yerine getirmek üzere teçhiz edilebilen savaş helikopterleri anlaşılmaktadır.
(Q) ‘Antlaşma’ya tabı konvansiyonel silah ve teçhizat’ teriminden, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca, bilgi değişimine tabi muharebe tankları zırhlı savaş araçları, topçu silahlan, savaş uçakları, temel eğitim uçakları, silahsız eğitim uçakları, savaş helikopterleri, silahsız nakliye helikopterleri, zırhlı araca monteli köprüler, zırhlı personel taşıyıcı benzerleri ve zırhlı piyade savaş aracı benzerleri anlaşılmaktadır
(R)“Hizmette” teriminden, konvansiyonel silahlı kuvvetlere ve konvansiyonel silah ve teçhizata ilişkin olarak, barış zamanında iç güvenlik işlevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış ve yapılandırılmış kuruluşların elinde olanlar veya III. Madde’de belirtilen herhangi bir istisnaya uyanlar dışında, uygulama alanı içindeki muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahlan, savaş uçakları, temel eğitim uçakları, silahsız eğitim uçakları, savaş helikopterleri silahsız nakliye helikopterleri, zırhlı araca monteli köprüler, zırhlı personel taşıyıcı benzerleri ile zırhlı piyade savaş aracı benzerleri anlaşılmaktadır.
(S)’Zırhlı personel taşıyıcı benzeri” ve ‘zırhlı piyade savaş aracı benzeri” terimlerinden, sırasıyla, zırhlı personel taşıyıcı ve zırhlı piyade savaş araçlarıyla aynı şasiye sahip, dış görünüşleri benzer, 20 mm. ve daha büyük çaplı topu veya tüfeği bulunmayan ve piyade mangasının taşınmasına imkan vermeyecek şekilde inşa edilen veya tadil edilen bir zırhlı araç anlaşılmaktadır. Ambulanslara özel statü tanıyan 12 Ağustos 1949 tarihli “Arazideki Silahlı Kuvvetlerin Yaralı ve Hastalarının Şartlarının İyileştirilmesi” ne dair Cenevre Sözleşmesi’nin hükümleri gözönünde tutularak, zırhlı personel taşıyıcı ambulanslar, zırhlı savaş aracı ve zırhlı personel taşıyıcı benzeri kabul
edilmeyeceklerdir.
(T)”İndirim mevkii‘ teriminden, Antlaşmayla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın VIII. Madde uyarınca indiriminin yapıldığı, açıkça belirlenmiş bir yer anlaşılmaktadır.
(U)’İndirim yükümlülüğü” teriminden, bir Taraf Devlet’in VII. Madde’ye uyumu sağlamak üzere, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden sonra, 40 aylık bir süre içinde indirmeyi taahhüt ettiği Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın her kategorisine ilişkin sayılar anlaşılmaktadır.
2.Antlaşma’ya tabi konvansiyonel silah ve teçhizatın mevcut tipleri. Mevcut Tipler Protokolü’nde sıralanmaktadır. Mevcut tiplerin listeleri XVI. Madde, 2. paragraf, (D) ait paragrafı ve Mevcut Tipler Protokolünün IV. Bölümü uyarınca, belirli aralıklarla güncelleştirilecektir. Mevcut tiplerin bu şekilde güncelleştirilmesi, bu Antlaşma’nın tadili
olarak kabul edilmeyecektir.
3.Mevcut Tipler Protokolü’nde sıralanan savaş helikopterlerinin mevcut tipleri, Helikopterlerin Yeniden Sınıflandırılması Protokolü’nün I. Bölümü uyarınca sınıflandırılacaktır.
MADDE III
1.Bu Antlaşma’nın amaçları için Taraf Devletler, aşağıdaki sayım kurallarını uygulayacaklardır:
Uygulama alanı içindeki, II. Madde’de tanımlanan, bütün muharebe tanklan, zırhlı savaş araçları, topçu silahları, savaş uçakları ve saldırı helikopterleri, bir Taraf Devlet’in olağan uygulamasına uygun olarak, aşağıda sayılanlar dışında, IV., V. ve VI. Maddeler’de saptanan sayısal sınırlandırmalara ve diğer hükümlere tabi olacaklardır:
(A)imalatla ilgili denemedekiler dahil, imal safhasında olanlar;
(B)münhasıran araştırma ve geliştirme amaçlarıyla kullanılanlar;
(C)tarihi kolleksiyonlara ait olanlar;
(D)IX. Madde hükümleri uyarınca hizmet dışı bırakılmış olup, elden çıkarılmayı bekleyenler;
(E)ihraç veya yeniden ihraç için bekletilen veya bu amaçla yenileştirmeye tabi tutulmakta olan ve uygulama alanında geçici olarak bulundurulanlar.
Bu durumdaki muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahları, savaş uçakları ve saldırı helikopterleri, Bilgi Değişimi Protokolü’nün V. Bölümü uyarınca, beyan edilmiş mevkiler dışında bulundurulacak veya bir önceki yılın yıllık bilgi değişiminde bildirilen bu tip beyan edilmiş mevkilerden en fazla 10’unda konuşlandırılacaklardır. Bu ikinci halde Antlaşma’yla sınırlanan konvansiyonel silah ve teçhizattan açıkça ayırdedilebilecek durumda olacaklardır;
(F)zırhlı personel taşıyıcılarından, zırhlı piyade savaş araçlarından, ağır silahlı savaş araçlarından veya çok maksatlı saldırı helikopterlerinden, barış zamanında iç güvenlik işlevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış ve yapılandırılmış kuruluşlarda bulundurulanlar;
(G)uygulama alanı dışındaki bir yerden, uygulama alanı dışındaki bir nihai varış yerine müteveccihen, uygulama alanından transit geçiş yapmakta olan ve uygulama alanında toplam 7 günden fazla kalmayanlar.
2.Bildirimleri, Bilgi Değişimi Protokolü’nün IV. Bölümü uyarınca zorunlu bulunan muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahları, savaş uçakları veya saldırı helikopterlerinden herhangi birine ilişkin olarak, ardarda ikiden fazla yıllık bilgi değişiminde, olağanın dışında yüksek sayı bildiren Taraf Devlet, sorulduğu takdirde, Ortak Danışma Grubu’ncja-nedenlerini izah edecektir.
MADDE IV
1. II.Madde’de tanımlanan uygulama alanı içinde her Taraf Devlet, muharebe tanklarını, zırhlı savaş araçlarını, topçu silahlarını, savaş uçaklarını ve saldırı helikopterlerini, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, mensubu bulunduğu Taraf Devletler grubu için, toplamı aşağıdaki sayıları aşmayacak şekilde sınırlandıracak ve gerekirse indirecektir:
(A)20.C00 muharebe tankı, bu miktarın en fazla 16.500’ü aktif birliklerde bulunacaktır;
(B)30.000 zırhlı savaş aracı, bu miktarın en fazla 27.300’ü aktif birliklerde bulunacaktır. 30.000 zırhlı savaş aracından en fazla 18.000’i zırhlı piyade savaş aracı ve ağır silahlı savaş aracı olacaktır; zırhlı piyade savaş araçları ile ağır silahlı savaş araçlarından en fazla 1500’ü ağır silahlı savaş aracı olacaktır;
(C)20.000 topçu silahı, bu miktarın en fazla 17.000’ı aktif birliklerde bulunacaktır;
(D)6.800 savaş uçağı; ve
(E)2.000 saldırı helikopteri.
Aktif birliklerde bulunmayan muharebe tankları, zırhlı savaş araçları ve topçu silahları, II.Madde’de tanımlanan belirlenmiş daimi depolama mevkilerine konulacak ve yalnızca bu Madde’nin 2.paragrafında tanımlanan alanda konuşlandırılacaktır. Bu belirlenmiş daimi depolama yerleri, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği topraklarının Odessa Askeri Bölgesi ile Leningrad Askeri Bölgesi’nin güney bölümünü kapsayan bölümlerinde de bulunabilecektir. Odessa Askeri Bölgesi’nde, en fazla 400 muharebe tankı ve 500 topçu silahı bu şekilde depolanabilecektir. Leningrad Askeri Bölgesi’nin güney bölümünde en fazla 600 muharebe tankı; en fazla 300’ü herhangi bir tipte zırhlı savaş aracı, gerisi zırhlı personel taşıyıcılardan oluşacak 800 zırhlı savaş aracı ve en fazla 400 topçu silahı bu şekilde depolanabilecektir. Leningrad Askeri Bölgesi’nin güney bölümünden, bu Askeri Bölge’nin, Doğudan Batıya 60 derece 15 dakika Kuzey enlemin güneyindeki toprakları anlaşılmaktadır.
2.Belçika Krallığı, Çek ve Slovak Federal Cumhuriyeti, Faro Adaları dahil Danimarka Krallığı, Fransa Cumhuriyeti, Almanya Federal Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti, İtalya Cumhuriyeti, Lüksemburg Büyük Dukalığı, Hollanda Krallığı, Polonya Cumhuriyeti, Azor ve Madeira Adaları dahil Portekiz Cumhuriyeti, Kanarya Adaları dahil İspanya Krallığı, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin, Ural Dağlan’nın batısındaki Battık, Beyaz Rusya, Karpatlar, Kiev, Moskova ve Volga-Ural Askeri Bölgeleri’ni kapsayan, Avrupa’daki tüm adaları dahil, bütün topraklarından oluşan alan içinde, her Taraf Devlet, muharebe tanklarını, zırhlı savaş araçlarını ve topçu silahlarını, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, mensubu bulunduğu Taraf Devletler grubu için, toplamı aşağıdaki sayıları aşmayacak şekilde sınırlandıracak ve gerekirse indirecektir:
(A) 15.300 muharebe tankı, bu miktarın en fazla 11.800’ü aktif birliklerde bulunacaktır;
(B)24.100 zırhlı savaş aracı, bu miktarın en fazla 21.400’ü aktif birliklerde bulunacaktır; ve
(C) 14.000 topçu silahı, bu miktarın en fazla 11.000’i aktif birliklerde bulunacaktır.
3.Belçika Krallığı, Çek ve Slovak Federal Cumhuriyeti, Faro Adaları dahil Danimarka Krallığı, Fransa Cumhuriyeti, Almanya Federal Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti, İtalya Cumhuriyeti, Lüksemburg Büyük Dukalığı, Hollanda Krallığı, Polonya Cumhuriyeti, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin Baltık, Beyaz Rusya, Karpatlar ve Kiev Askeri Bölgeleri’ni kapsayan, Avrupa’daki adaları dahil, bütün topraklarından oluşan alan içinde her Taraf Devlet, muharebe tanktan, zırhlı savaş araçları ve topçu silahlarını, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, mensubu bulunduğu Taraf Devletler grubu için, aktif birliklerdeki toplamı aşağıdaki sayıları aşmayacak şekilde sınırlandıracak ve gerekirse indirecektir:
(A) 10.300 muharebe tankı;
(B) 19.260 zırhlı savaş aracı; ve
(C)9.100 topçu silahı; ve
(D)Kiev Askeri Bölgesinde bulunan aktif birliklerdeki ve belirlenmiş daimi depolama mevkilerindeki toplam miktarlar aşağıdaki rakamları aşmayacaktır:
(1)2.250 muharebe tankı;
(2)2.500 zırhlı savaş aracı; ve
(3)1.500 topçu silahı.
4.Belçika Krallığı, Çek ve Slovak Federal Cumhuriyeti, Almanya Federal Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti, Lüksemburg Büyük Dukalığı, Hollanda Krallığı ve Polonya Cumhuriyetinin Avrupa’daki tüm adaları dahil, bütün topraklarından oluşan alan içinde, her Taraf Devlet, muharebe tanklarını, zırhlı savaş araçlarını ve topçu silahlarını, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, mensubu bulunduğu Taraf Devletler grubu için, aktif birliklerindeki toplamı aşağıdaki sayılan aşmayacak şekilde sınırlandıracak ve gerekirse indirecektir:
(A)7.500 muharebe tankı,
(B) 11.250 zırhlı muharebe aracı; ve
(C)5.000 topçu silahı
5.Aynı Taraf Devletler grubuna mensup Taraf Devletler, aktif birliklerdeki muharebe tanklarını, zırhlı savaş araçlarını ve topçu silahlarını, bu Madde’de ve V. Madde, I. paragraf, (A) alt paragrafında tanımlanan alanlardan her birinde, o alana uygulanan sayısal sınırlar dahilinde, VII. Madde uyarınca bildirilen azami mevcutlara uygun olarak ve hiç bir Taraf Devletin bir diğer Taraf Devletin topraklarında, o Taraf Devlet’in mutabakatı olmadan konuşlandırmaması kaydıyla konvansiyonel silahlı kuvvet bulundurabilirler.
6.Eğer bir Taraf Devletler grubunun, bu Madde’nin 4. paragrafında tanımlanan alan içindeki aktif birliklerinde bulunan «toplam muharebe tankları, zırhlı savaş araçları ve topçu silahları sayısı, bu Madde’nin 4. paragrafında saptanan sayısal sınırlamalardan az ise, bu şekilde hiçbir Taraf Devlet’in VII. Madde, 2., 3. ve 5. paragrafları uyarınca bildirilen azami mevcuttan düzeylerine ulaşmasını engellemek için, bu Madde’nin 3. paragrafında tanımlanan alandaki Taraf Devletler grubuna mensup Taraf Devletler tarafından, bu Madde’nin 3. paragrafında belirlenen sayısal sınırlara uygun olarak, muharebe tankları, zırhlı savaş araçları ve topçu silahları kategorilerinden her birindeki toplam sayılar ile söz konusu alan için belirlenen sayısal sınırlar arasındaki farka eşit miktarda bulundurulabilir.
MADDE V
I. Hiç bir Taraf Devlet’in güvenliğinin, herhangi bir aşamada, olumsuz olarak etkilenmemesini teminen:
(A)her Taraf Devlet, Bulgaristan Cumhuriyeti, Yunanistan Cumhuriyeti, İzlanda Cumhuriyeti, Norveç Krallığı, Romanya, Türkiye Cumhuriyeti’nin uygulama alanındaki bölümü ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin Leningrad, Odessa, Transkafkasya ve Kuzey Kafkasya Askeri Bölgeleri’ni kapsayan bölgede, tüm Avrupa adaları dahil, Avrupa’daki bütün topraklarından Oluşan alan içindeki muharebe tanklarını, zırhlı savaş araçlarını ve topçu silahlarını, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, mensubu bulunduğu Taraf Devletler grubu için, aktif birliklerindeki toplamı Madde VI, paragraf 1 ile Madde IV paragraf 2’deki toplam sayısal sınırlamalar arasındaki farkı, yani aşağıdaki sayıları aşmayacak şekilde sınırlandıracak ve gerekirse indirecektir:
(1)4700 muharebe tankı;
(2)5.900 zırhlı savaş aracı; ve
(3)6.000 topçu silahı.
(B)bu paragrafın (A) alt paragrafında saptanan sayısal sınırlar baki kalmakla birlikte, bir Taraf Devlet veya Taraf Devletler, bu paragrafın (A) alt-paragrafında tanımlanan alan içindeki aynı Taraf Devletler grubu mensuplarına ait bölgeye, her Taraf Devletler grubu içirt, aktif birliklerde aşağıdaki sayıları aşmayacak ilave toplam miktarları, geçici olarak konuşlandırabileceklerdir;
(1)459 muharebe tankı;
(2)723 zırhlı savaş aracı; ve
(3)420 topçu silahı; ve
(C)bu paragrafın (A) alt-paragrafında tanımlanan alan içinde toprağı bulunan herhangi bir Taraf Devlette, her Taraf Devletler grubu, mezkur ilave toplam sayılarının en fazla üçte birinden fazla olmamak koşuluyla, yani aşağıdaki miktarlarda konuşlandırabilecektir:
(1)153 muharebe tankı;
(2)241 zırhlı savaş aracı; ve
(3)140 topçu silahı.
2.Konuşlandıran Taraf Devlet veya Taraf Devletler’le kabul eden Taraf Devlet veya Taraf Devletler tarafından, diğer bütün Taraf Devletler’e, en geç konuşlandırmanın başlangıcında, konuşlandırılan muharebe, tankları, zırhlı savaş araçları ve topçu silahlarının, her kategorideki toplam sayıları da belirtilmek suretiyle bildirimde bulunulacaktır.. Konuşlandırmayı yapan Taraf Devlet veya Taraf Devletler’le, kabul eden Taraf Devlet veya Taraf Devletler, diğer bütün Taraf Devletler’e, geçici olarak konuşlandırılan bu muharebe tankları, zırhlı savaş araçları ve topçu silahlarının geri çekilmesinden sonra 30 gün içinde ayrıca bildirimde bulunacaklardır.
MADDE VI
Hiç bir Taraf Devlet’in, tek başına, uygulama alanında bulunan, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın yaklaşık üçte birinden fazlasına sahip olmamasını temin etmek amacıyla, her Taraf Devlet, muharebe tanklarını, zırhlı savaş araçlarını, topçu silahlarını, savaş uçaklarını ve saldırı helikopterlerini, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, uygulama alanı içindeki sayılan, bu Taraf Devlet için, aşağıdaki sayıları aşmayacak şekilde sınırlandıracak ve gerekirse indirecektir:
(A) 13.300 muharebe tankı;
(B)20.000 zırhlı savaş aracı;
(C)13.700 topçu silahı;
(D)5.150 savaş uçağı; ve
(E)1.500 saldın helikopteri.
MADDE VII
1.IV., V. ve VI. Maddelerde saptanan sınırlandırmaların aşılmaması amacıyla, hiçbir Taraf Devlet, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra, bu Madde’nin 7. paragrafı uyarınca, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat mevcutları için, kendi Taraf Devletler grubu içinde önceden kabul ettiği ve bu Madde’nin hükümleri uyarınca bildirimde bulunduğu azami düzeyleri aşmayacaktır.
2.Her Taraf Devlet, bu Antlaşma’nın imzasında, diğer bütün Taraf Devletler’©, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat mevcutlarının azami düzeylerini bildirecektir. Her Taraf Devlet tarafından, Antlaşma’nın imzasında yapılan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat mevcutlarının azami düzeylerine ilişkin bildirim, bu Madde’nin 3. paragrafı uyarınca müteakip bildirimde belirtilen tarihe kadar geçerli kalacaktır.
3.1V., V. ve VI Maddeler’deki sınırlandırmalar uyarınca, her Taraf Devlet, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatının azami düzeylerini değiştirmek hakkına sahiptir. Bir Taraf Devlet’in mevcutlarının azami düzeylerindeki herhangi bir değişiklik, o Taraf Devlet tarafından, bu değişikliğin bildirimde yürürlüğe gireceği belirtilen tarihten en az 90 gün önce, diğer bütün Taraf Deyletler’e bildirilecektir. IV. ve V. Madde’lerde saptanan sınırlandırmalardan herhangi birinin aşılmaması için, aynı Taraf Devletler grubuna mensup bir veya daha fazla Taraf Devlet’in, önceden bildirilen azami konvansiyonel silah ve teçhizat mevcutları düzeylerine tekabül eden bir indirim, bir Taraf Devlet’in mevcutlarının azami düzeylerinde sınırları aşma sonucunu verecek herhangi bir artırımdan önce veya onunla eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir. Mevcutların azami düzeylerindeki değişikliğe ilişkin bildirim, bildirimde belirtilen tarihten, bu paragraf uyarınca yapılan müteakip değişiklik bildiriminde belirtilen tarihe kadar geçerli olacaktır.
4.Zırhh savaş araçları için bu Madde’nin 2. veya 3. paragrafı uyarınca gereken her bildirim, aynı zamanda bildirimde bulunan Taraf Devlet’in zırhlı piyade savaş araçları ile ağır silahlı savaş araçları’ mevcutlarının azami düzeylerini de kapsayacaktır.
5.VIII. Madde’de saptanan 40 aylık indirim süresinin sona ermesinden 90 gün önce ve müteakiben, bu Madde’nin 3. paragrafı uyarınca yapılacak herhangi bir değişiklik bildiriminde, her Taraf Devlet, Madde IV, 2 ila 4. paragraf ve Madde V paragraf 1, (A) alt paragrafında tanımlanan alanlardan her birine ilişkin olarak, muharebe tankları, zırhlı savaş araçları ve topçu silahları mevcutlarının azami düzeylerini bildirecektir.
6.Bir Taraf Devlet tarafından bulundurulan’ ve Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca bildirime tabi olan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat sayılarındaki bir azalma, kendiliğinden, bir diğer Taraf Devlet’e, bu Madde uyarınca bildirime tabi mevcutların azami düzeylerini artırmak hakkını vermeyecektir.
7.Bu Madde’nin hükümleri uyarınca bildirilen mevcutların azami düzeylerinin aşılmamasının temin edilmesi, münhasıran, her Taraf Devlet’in kendisinin sorumluluğudur. Aynı Taraf Devletler grubuna mensup Taraf Devletler, bu Madde’nin hükümleri uyarınca bildirilen mevcutların azami düzeylerinin toplamının IV., V. ve VI. Madde’lerde saptanan sınırlandırmaları aşmamalarını temin etmek amacıyla danışmalarda bulunacaklardır.
MADDE VIII
1.IV., V. ve VI. Maddeler’de saptanan sayısal sınırlandırmalara İndirim Protokolü, Helikopterlerin Yeniden Sınıflandırılması Hakkında Protokol, Uçakların Yeniden Sınıflandırılması Hakkında Protokol, Mevcut Tipler Protokolü’nün I. Bölüm, 2. paragrafı, (A) alt paragrafının dipnotu ve Denetim Protokolü uyarınca, yalnızca indirim yoluyla ulaşılacaktır.
2.İndirime tabi konvansiyonel silah ve teçhizat kategorileri, muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahları, savaş uçakları ve saldırı helikopterleridir. Belirli tiplerin listesi Mevcut Tipler Protokolü’nde bulunmaktadır.
(A)Muharebe tanklarının ve zırhlı savaş araçlarının indirimi, imha, askeri olmayan amaçlarla kullanıma dönüştürme, sabit teşhir için yerleştirme, yer hedefleri olarak kullanma veya zırhlı personel taşıyıcılar için, Mevcut Tipler Protokolü’nün I. Bölüm, 2. paragraf, (A) alt paragrafının dipnotu uyarınca, tadilat yoluyla yapılacaktır.
(B)Topçu silahlarının indirimi, imha, sabit teşhir için yerleştirme veya kundağı motorlu topçu silahları için, yer hedefleri olarak kullanma yoluyla yapılacaktır.
(C)Savaş uçaklarının indirimi, imha, sabit teşhir için yerleştirme, yerde eğitim maksadıyla kullanma veya savaş yetenekli eğitim uçaklarının belirli modelleri veya versiyonları için, silahsız eğitim uçakları olarak yeniden
sınıflandırma yoluyla yapılacaktır.
(D)özel saldırı helikopterlerinin indirimi, imha, sabit teşhir için yerleştirme veya yerde eğitim maksadıyla kullanma yoluyla yapılacaktır.
(E)Çok maksatlı saldırı helikopterlerinin indirimi, imha, sabit teşhir için yerleştirme, yerde eğitim maksadıyla kullanma veya yeniden sınıflandırma yoluyla yapılacaktır.
3.Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat, bu Madde’nin 1. paragrafında sıralanan Protokollerde saptanan işlemlerin yerine getirilmesiyle ve o Protokoller uyarınca gereken bildirimin yapılmasıyla indirilmiş kabul edilecektir. Bu şekilde indirilen silah ve teçhizat artık IV., V. ve VI. Maddeler’de saptanan sayısal sınırlandırmalarda hesaba katılmayacaktır.
4.İndirimler üç aşamada gerçekleştirilecek ve bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden en geç 40 ay sonra tamamlanacak ve böylece:
(A)birinci indirim aşamasının sonunda, yani bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden en geç 16 ay sonra, her Taraf Devlet, Antlaşmayla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatının her kategorisindeki toplam indirim yükümlülüğünün, en az %25’inin indirimini yerine getirmiş olacaktır;
(B)ikinci indirim aşamasının sonunda, yani bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden en geç 28 ay sonra, her Taraf Devlet, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatının her kategorisindeki toplam indirim yükümlülüğünün, en az %60’ının indirimini yerine getirmiş olacaktır;
(C)üçüncü indirim aşamasının sonunda, yani bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden en geç 40 ay sonra, her Taraf Devlet, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatının her kategorisindeki toplam indirim yükümlülüğünü yerine getirmiş olacaktır. Askeri olmayan amaçlarla kullanıma dönüştürme işlemini yerine getiren Taraf Devletler, İndirim Protokolü’nün VIII. Bölümü uyarınca, bütün muharebe tanklarının dönüştürülmesini üçüncü indirim aşamasının sonunda tamamlamış bulunacaklardır; ve
(D)İndirim Protokolü’nün VIII. Bölüm 6. paragrafı uyarınca kısmen imha sonucu indirilmiş kabul edilen zırhlı savaş araçları, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden en geç 64 ay sonra, askeri olmayan amaçlarla kullanıma tamamen dönüştürülmüş veya İndirim Protokolü’nün IV. Bölümü uyarınca imha edilmiş olacaktır.
5.İndirilecek Antlaşma’yia sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat, bu Antlaşma’nın imzası sırasındaki bilgi değişiminde uygulama alanı içinde mevcut olarak beyan edilecektir.
6.Bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişinden itibaren en geç 30 gün içinde, her Taraf Devlet, kendi indirim yükümlülüğünü diğer bütün Taraf Devletler’e bildirecektir.
7.Bu Madde’nin 8. paragrafının hükmü hariç, bir Taraf Devlet’in her kategorideki indirim yükümlülüğü, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca, bu Antlaşma’nın imzasında bildirilen veya Antlaşma’nın yürürlüğe girişiyle geçerli olacak mevcutlardan hangisi daha büyükse, bununla, VII. Madde uyarınca bildirdiği mevcutların azami düzeyleri arasındaki farktan az olmayacaktır.
8.Bir Taraf Devlet’in, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca bildirilen mevcutlarında veya VII. Madde uyarınca bildirilen mevcutlarının azami düzeylerinde yapılan herhangi bir müteakip değişiklik, düzeltme bildirimiyle indirim yükümlülüğüne yansıtılacaktır. Aynı Taraf Devletler grubuna mensup bir veya daha fazla Taraf Devlet tarafından VII. Madde uyarınca bildirilen mevcutlarda, azami düzeyleri aşmayan uygun bir artışın bildirimi veya bu gibi bir veya daha fazla Taraf Devlet’in indirim yükümlülüklerinde uygun bir artışın bildirimi, bir Taraf Devlet’in indirim yükümlülüğündeki bir azalmaya ilişkin herhangi bir bildirimden önce veya bununla birlikte yapılacaktır.
9.Bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişiyle birlikte, her Taraf Devlet, diğer bütün Taraf Devletler’e, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca, muharebe tankları ve zırhlı savaş araçlarının askeri olmayan amaçlarla kullanıma dönüştürülmesinde nihai işlemin yapıldığı yerler dahil, indirim mevkilerinin yerlerini bildirecektir.
10.Her Taraf Devlet, istediği sayıda indirim mevkii belirlemek, belirlediği bu mevkileri kısıtlama olmadan değiştirmek ve imha ile nihai dönüştürme işlemlerini, aynı anda azami 20 mevkide gerçekleştirmek hakkına sahiptir. Taraf Devletler, karşılıklı mutabakatla, indirim mevkilerini ortak kullanmak ve birleştirmek hakkına sahip
olacaklardır.
11.Bu Madde’nin 10. paragrafı hükmü baki kalmakla birlikte, temel verilerin doğrulanması süresinde, yani bu Antlaşma’nın yürürlüğe giriş tarihi ile bu tarihten 120 gün sonrası arasındaki dönemde, her Taraf Devlet, aynı anda en fazla iki indirim mevkiinde indirim gerçekleştirebilecektir.
12.Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın indirimleri, bu Madde’nin 1. paragrafında sıralanan Protokoller/de aksi belirtilmediği takdirde, uygulama alanındaki indirim mevkilerinde yerine getirilecektir.
13.İndirim süreci, gerek indirim süresinde, gerek bu sürenin bitimini izleyen 24 ay içinde gerçekleştirilecek Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın askeri olmayan amaçlarla kullanıma dönüştürülmesi işleminin sonuçları da dahil olmak üzere, Denetim Protokolü uyarınca, reddetme hakkı olmaksızın, denetime tabi olacaktır.
MADDE IX
1.VIII. Madde hükümleri uyarınca hizmetten çıkarma yolu dışında, uygulama alanı içindeki muharebe tankları, zırhlı savaş araçtan, topçu silahları, savaş uçakları ve saldırı helikopterleri, yalnızca hizmet dışı bırakma yoluyla, aşağıdaki koşullarda kullanımdan çıkarılacaktır:
(A)Antlaşma’yla sınırlandırılan bu silah ve teçhizat, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca, beyan edilmiş mevkii olarak bildirilecek ve böyle bir bildirimde, hizmet dışı bırakılmış Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın bulundurulduğu yerler olarak belirtilecek en fazla sekiz mevkide, hizmet dışı bırakılmak suretiyle elden çıkarılmayı bekleyecektir. Eğer hizmet dışı bırakılmış Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizat bulduran mevkilerde, Antlaşmaya tabi herhangi bir başka silah ve teçhizat da bulunuyorsa, hizmet dışı bırakılan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat diğerlerinden ayırdedilebilecek şekilde yerleştirilecektir; ve
(B)bu şekilde hizmet dışı bırakılan Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın sayıları tek bir Taraf Devlet için, bildirmiş bulunduğu Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizat mevcutlarının yüzde birini veya 250 toplamını, hangi sayı daha büyükse, aşmayacak ve bunların en fazla 200 adedi muharebe tankı, zırhlı savaş aracı ve topçu silahı ve en fazla 50 adedi de saldın helikopteri ile savaş uçağı olacaktır.
2.Hizmet dışı bırakmaya ilişkin bildirim, hizmet dışı bırakılan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın sayısı ile tipini ve hizmet dışı bırakıldığı yeri içerecek ve Bilgi Değişimi Protokolünün IX. Madde, 1. paragraf, (B) alt paragrafı uyarınca diğer bütün Taraf Devletlere iletilecektir.
MADDE X
1.Belirlenmiş daimi depolama mevkileri, belirlenmiş daimi depolardaki Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın ait olduğu Taraf Devlet tarafından, diğer bütün Taraf Devletler’e, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca bildirilecektir. Bu bildirim, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinin adlarını, coğrafi koordinatlarıyla birlikte bulundukları yerleri ve her birinde bulunan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın, her kategorideki tiplerinin miktarlarını içerecektir.
2.Belirlenmiş daimi depolama mevkileri, yalnızca silah ve teçhizatın depolanmasına ve bakımına müsait tesisleri (ambar, garaj, atölye ve ilgili depolarla birlikte, diğer destek imkanları) kapsayacaktır. Belirlenmiş daimi depolama mevkilerinde, Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatla ilgili atış ve eğitim alanları
bulunmayacaktır. Belirlenmiş daimi depolama mevkilerinde, bir Taraf Devlet’in yalnızca konvansiyonel silahlı kuvvetlerine ait -silah ve teçhizatı bulunacaktır.
3.Her belirlenmiş daimi depolama mevkiinin, en az 1,5 metre yüksekliğindeki kesintisiz çevre çiti ile tespit edilmiş bir fiziki sınırı olacaktır. Çevre sınır çitinin, silahlar ile teçhizatın giriş ve çıkışı için yegane yol teşkil eden, en fazla 3 kapısı olacaktır.
4.Belirlenmiş daimi depolama mevkilerinde bulundurulan Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizat, bu Madde’nin 7, 8, 9 ve 10. paragrafları uyarınca, bulundukları mevkilerden geçici olarak dahi çıkarıldıklarında, aktif birliklerdeki Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat olarak sayılmayacaktır.
Belirlenmiş daimi depolama mevkileri dışında başka depolarda bulunan Antlaşma’yla sınırlandırılan-konvansiyonel silah ve teçhizat, aktif birliklerdeki Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat olarak sayılacaktır.
5.Aktif birlik veya teşkiller, 6. paragrafta belirtilen haller dışında, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinde bulunmayacaklardır.
6.Belirlenmiş daimi depolama mevkilerinde, yalnızca belirlenmiş daimi depolama mevkilerinin güvenliği veya işletilmesi veya buralarda depolanan silah ve teçhizatın bakımı ile ilgili personel bulundurulacaktır.
7. Belirlenmiş daimi depolama mevkilerinde bulanan Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın bakımı, onarımı ve geliştirilmesi amacıyla, Taraf Devletler, ön bildirimsiz olarak, her belirlenmiş daimi depolama mevkiinde bulundurulduğunu bildirdikleri Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın, aynı anda % 10’una kadarını, kesirler en yakın tam çift sayıya tamamlanmak suretiyle veya her belirlenmiş daimi depolama mevkiinde bulunan, her kategori Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizattan 10’ar adedini, hangisi daha azsa, belirlenmiş daimi depolama mevkileri dışına çıkarabilmek ve dışarda tutabilmek hakkına sahip olacaklardır.
8.Hiç bir Taraf Devlet, 7. paragrafta belirtilen haller dışında, en az 42 gün önceden bütün diğer Taraf Devletler’e bildirimde bulunmadan, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden, Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizat çıkarmayacaktır. Bildirim, Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın ait olduğu Taraf Devlet tarafından yapılacaktır. Böyle bir bildirimde aşağıdaki hususlar belirtilecektir:
(A)Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın çıkarılacağı belirlenmiş daimi depolama mevkiinin bulunduğu yer ile çıkarılacak her kategorideki Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın tipi itibarıyla miktarları;
(B)Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın çıkarılma ve iade tarihleri; ve
(C)Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın belirlenmiş daimi depolama mevkileri dışında bulunacağı süre içinde tasarlanan konuşlandırma yeri ve kullanım amacı.
9.Her Taraf Devletler grubunun 7. paragrafta belirtilen haller dışında, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden çıkardığı ve dışarıda bulundurduğu Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatın toplam sayıları hiç bir zaman aşağıdaki düzeyleri aşmayacaktır:
(A)550 muharebe tankı;
(B) 1.000 zırhlı savaş aracı; ve
(C)300 topçu silahı.
10.Bu Madde’nin 8. ve 9. paragrafları uyarınca belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden çıkarılan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat, endüstriyel yenileştirme amacıyla çıkarılmış olan Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat kalemleri hariç, çıkarılmalarından en geç 42 gün sonra yerlerine iade edileceklerdir. Bu kalemler, yenileştirmenin tamamlanmasını müteakiben derhal belirlenmiş daimi depolama mevkilerine iade edileceklerdir.
11.Her Taraf Devlet, belirlenmiş daimi depolama mevkilerindeki Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın yerine başkalarını koymak hakkına sahip olacaktır. Her Taraf Devlet, diğer bütün Taraf Devletler’e, yerine koyma işleminin başlangıcında, yerine başkası konacak Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatın sayısını, yerini, tipini ve nasıl kullanılacağını bildirecektir.
MADDE XI
1.Her Taraf Devlet, zırhlı araca monteli köprülerini, bu Antlaşmanın yürürlüğe girişinden 40 ay sonra ve müteakiben, mensubu bulunduğu Taraf Devletler grubu için, uygulama alanı içindeki aktif birliklerinde bulunan zırhlı araçlara monteli köprülerin toplam sayısı 740’ı aşmayacak şekilde sınırlandıracaktır.
2. Her Taraf Devletler grubu için, bu Madde’nin 1. paragrafında belirlenen toplam sayıyı aşan uygulama alanı içindeki bütün zırhlı araca monteli köprüler, II.Madde’de tanımlanan, belirlenmiş daimi depolama mevkilerine konacaktır. Zırhlı araca monteli köprüler, gerek tek başlarına, gerek Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizatla birlikte, belirlenmiş daimi depolama mevkilerine konulduklarında, X.’Madde’nin 1 ila 6. paragrafları, hem zırhlı araca monteli köprülere, hem de Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizata uygulanacaktır. Belirlenmiş daimi depolama mevkilerine konan zırhlı araca monteli köprüler, aktif birliklerde sayılmayacaklardır.
3.Bu Madde’nin 6.paragrafında belirtilen haller dışında, zırhlı araca monteli köprüler, bu Madde’nin 4. ve 5. paragraflarından hükümlere tabi olarak, bulundukları belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden, yalnızca diğer bütün Taraf Devletler’e 42 gün önceden bildirim yapılması suretiyle çıkarılabilecektir. Bu bildirimde aşağıdaki
hususlar belirtilecektir:
(A)zırhlı araca monteli köprülerin çıkarılacağı belirlenmiş daimi depolama mevkilerinin yerleri ve her mevkiden çıkarılacak zırhlı araca monteli köprülerin sayıları;
(B)zırhlı araca monteli-köprülerin belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden çıkarılma ve buralara iade tarihleri; ve
(C)zırhlı araca monteli köprülerin belirlenmiş daimi depolama mevkileri dışında bulunacakları süre içinde tasarlanan kullanım amaçları.
4.Bu Madde’nin 6. paragrafında belirtilen haller dışında, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden çıkarılan zırhlı araca monteli köprüler, bilfiil çıkarıldıkları tarihten en geç 42 gün sonra bu mevkilere iade edileceklerdir.
5.Her Taraf Devletler grubunun belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden çıkardığı ve dışarıda bulundurduğu zırhlı araca monteli köprülerin toplam sayısı, aynı anda, hiç bir zaman 50’yi aşmayacaktır.
6.Taraf Devletler, bakım veya tadilat amaçlarıyla, her belirlenmiş daimi depolama mevkiinde bulundurduklarını bildirdikleri zırhlı araca monteli köprülerin, aynı anda yüzde 10’una kadarını, kesirler en yakın tam çift sayıya tamamlanmak
suretiyle veya her daimi depolama mevkiindeki zırhlı araca monteli köprülerden 10 adedini, hangisi daha azsa, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden çıkarmak ve dışarıda tutmak hakkına sahip olacaktır.
7-Sele yol açan veya daimi köprülere zarar veren doğal afetlerin vuku bulması durumunda, Taraf Devletler, belirlenmiş daimi depolama mevkilerinden zırhlı araca monteli köprüleri çıkarmak hakkına sahip olacaklardır. Bu durum, depodan çıkarma sırasında diğer tüm Taraf Devletler’e bildirilecektir.
MADDE XII
1.Bir Taraf Devlet’in, harici bir düşmana karşı kara savaşı için yapılandırılmamış ve teşkilatlandırılmamış olan, barış zamanında iç güvenlik işlevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış ve yapılandırılmış kuruluşlarının elinde bulunan
zırhlı piyade savaş araçları, bu Antlaşma’yla sınırlandırılmamaktadır. Bununla birlikte, bu Antlaşmayım uygulanmasını güçlendirmek ve bu gibi kuruluşlardaki bu tür silahların sayılarının, bu Antlaşma’nın hükümlerini dolaylı yoldan ihlal edecek şekilde kullanamamalarını temin etmek amacıyla, bir Taraf Devlet tarafından barış zamanında iç güvenlik işlevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış ve yapılandırılmış kuruluşların elinde bulunan 1000″ın üzerindeki zırhlı piyade savaş araçları, IV., V. ve VI.Maddeler’de belirtilen tavanların bir bölümünü oluşturacaklardır. Bir Taraf Devlet’in, bu gibi kuruluşlara tahsis ettiği zırhlı piyade savaş araçlarından en fazla 600 adedi, uygulama alanının V. Madde, 1. paragraf, (A) alt-paragrafında tanımlanan bölgesinde konuşlandırılabilecektir. Her Taraf Devlet ayrıca, bu gibi kuruluşların, iç güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için gereken muharebe yeteneklerinden daha fazlasına sahip olmaktan kaçınmalarını temin edecektir.
2.Konvansiyonel silahlı kuvvetlerinin envanterinde bulunan muharebe tanklarını, zırhlı piyade savaş araçlarını, topçu silahlarını, savaş uçaklarım, saldırı helikopterlerini ve zırhlı araca monteli köprülerini, konvansiyonel silahlı kuvvetlerinin bir bölümünü oluşturmayan herhangi bir kuruluşa yeniden tahsis etmek niyetinde olan bir Taraf Devlet, en geç böyle bir tahsisin yeniden yürürlüğe gireceği tarih itibariyle, diğer bütün Taraf Devletler’e bildirimde bulunacaktır. Bu bildirimde, yeniden tahsisin yürürlüğe gireceği tarih, sözkonusu teçhizatın bilfiil devredildiği tarih ve yeniden tahsis edilen Antlaşma’yla sınırlandırılan konvansiyonel silah ve teçhizat tiplerinin sayıları belirtilecektir.
MADDE XIII
1.Bu Antlaşma’nın hükümlerine uyulduğunun doğrulanmasını temin etmek amacıyla, her Taraf Devlet, Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca, konvansiyonel silah ve teçhizatı hakkında bildirim ve bilgi değişiminde bulunacaktır.
2. Bu gibi bildirimler ve bilgi değişimi XVII. Madde uyarınca yapılacaktır.
3.Her Taraf Devlet, kendi sunduğu bilgilerden sorumlu olacaktır; bu gibi bilginin ve bildirimlerin alınması, sağlanan bilgilerin doğrulandığı veya kabul edildiği anlamına gelmeyecektir.
MADDE XIV
1.Bu Antlaşma’nın hükümlerine uyulduğunun doğrulanmasını temin etmek amacıyla, her Taraf Devlet, uygulama alanı içinde, Denetim Protokolü’nün hükümleri uyarınca denetim yapmak hakkına ve denetim kabul etmek yükümlülüğüne sahip olacaktır.
2. Bu gibi denetimlerin amaçlan şunlar olacaktır:
(A)Bilgi Değişimi Protokolü uyarınca sunulan bilgileri temel alarak, Taraf Devletler’in IV., V. ve VI. Maddeler’de saptanan sayısal sınırlandırmalara uyduklarını doğrulamak;
(B)muharebe tanklarının, zırhlı savaş araçlarının, topçu silahlarının, savaş uçaklarının ve saldın helikopterlerinin VIII. Madde ve İndirim Protokolü uyarınca, indirim mevkilerinde yürütülen indirim sürecini kontrol
etmek; ve
(C)Helikopterlerin Yeniden Sınıflandırılması Protokolü ve Uçakların Yeniden Sınıflandırılması Protokolü uyarınca yürütülen, sırasıyla, yeniden sınıflandırılmış çok maksatlı saldırı helikopterleri ile yeniden sınıflandırılmış savaş yetenekli eğitim uçaklarının belgeleme işlemlerini kontrol etmek.
3.Hiç bir Taraf Devlet, bu Madde’nin 1. ve 2. paragraflarında saptanan hakları, mensup olduğu Taraf Devletler grubuna mensup Taraf Devletler’e ilişkin olarak, denetim rejiminin hedeflerinden sıyrılmak amacıyla kullanmayacaktır.
4 Birden fazla Taraf Devlet tarafından ortaklarına yürütülen bir denetim halinde, içlerinden biri bu Antlaşmanın hükümlerinin yerine getirilmesinden sorumlu olacaktır.
5.Bir Taraf Devletin, Denetim Protokolünün VII. ve VIII. Bölümleri uyarınca, belirli her dönemde yapmak hakkına sahip olduğu ve kabul etmek yükümlülüğü altına girdiği denetimlerin sayısı, anılan Protokol’ün II. 0ölümü’nün hükümleri uyarınca saptanacaktır6.İndirim sonrası düzeylerin doğrulanmasına ilişkin 20 günlük sürenin bitiminde, her Taraf Devlet, üzerinde anlaşılan bir-sayıda havadan denetim yürütmek hakkına sahip olacak ve uygulama alanı içinde toprağı bulunan her Taraf Devlet havadan denetim kabul etmek yükümlülüğünü üstlenecektir. Bu gibi havadan denetimlerin sayıları ve diğer ilgili hükümler XV«H. Madde’de atıfta bulunulan müzakerelerde geliştirilecektir.
MADDE XV
1.3u Antlaşma’nın hükümlerine uyulduğunun doğrulanmasını temin etmek amacıyla, Pir Taraf Devlet, bu Antlaşma’nın XIV.Maddesinde belirtilen işlemlere ilave olarak, uluslararası hukukun genel olarak tanınan ilkelerine uygun şekilde “ulusal veya çok uluslu teknik doğrulama araçlarını kullanmak hakkı”na sahip olacaktır.
2.Bir Taraf Devlet, bir diğer Taraf Devlet’in, bu Maddenin 1.paragrafı uyarınca faaliyet gösteren ulusal veya çok uluslu teknik doğrulama araçlarına müdahale etmeyecektir.
3.8ir Taraf Devlet, bir diğer Taraf Devlet’in, bu Madde’nin 1 .paragrafına uygun olarak faaliyet gösteren ulusal ve çok uluslu teknik doğrulama araçlarıyla bu Antlaşma’ya uyulduğunun doğrulanmasına engel olacak gizleme önlemleri uygulamayacaktır. Bu yükümlülük, olağan personel eğitimi, bakım veya Antlaşma’yla sınırlandırılan silah ve teçhizatı içeren faaliyetlere ilişkin Örtme veya gizleme uygulamadan için geçerli olmayacaktır.
MADDE XVI
1.0u Antlaşma’nın hedeflerine ulaşması ve hükümlerinin uygulanması amacıyla, Taraf Devletler, bir Ortak Danışma Grubu kurmuşlardır
2. Ortak Danışma Grubu çerçevesinde, Taraf Devletler
(A)bu Antlaşma’nın hükümlerine uyulmasına veya muhtemel dolaylı ihlallerle ilgili sorunları ele alacaklar;
(B)bu Antlaşma’nın uygulanması sırasında görülebilecek müphemryetterin ve yorum farklılıklarının çözümünü arayacaklar;
(C)bu Antlaşma’nın işlerliğini ve etkinliğin* artıracak önlemleri görüşecek ve mümkünse mutabakata varacaklar;
(D)II.Maddenin 2.paragrafı gereğince, Mevcut Tipler Protokolü’nde yer alan listeleri güncelleştirecekler;
(E)bu Antlaşma’nın, Taraf Devletler arasında uyumlu uygulanışını sağlamak amacıyla teknik sorunları çözümleyecekler;
(F)Ortak Danışma Grubu ve bu Antlaşma uyarınca toplanan konferansların usul kuralları, çalışma yöntemleri ve harcamaların dağılım ölçütü ile Taraf Devletler arasında denetim masraflarının dağılımını belirleyecekler ve gerekirse gözden geçirip düzeltecekler;
(G)Taraf Devletler arasında yapılan bilgi değişimleri yoluyla veya bu Antlaşma uyarınca yürütülen denetimler sonucu elde edilen bilgilerin, yalnızca bu Antlaşma’nın amaçlan doğrultusunda kullanılmasını temin etmek için, her Taraf Devleî’in hassas olarak belirlediği bir bilginin korunmasına ilişkin özel ihtiyaçlarını da dikkate alarak, uygun önlemleri inceleyecekler ve belirleyecekler;
(H) herhangi bir Taraf Devletin isteği üzerine, bu Antlaşma’nın XXI’nci Maddesi uyarınca toplanacak herhangi bir konferansta incelenmesi önerilecek herhangi bir konuyu görüşecekler; bu görüşme, herhangi bir Taraf Devletin bu Antlaşma’nın XXI’nci Maddesinde düzenlenen süreci işletme hakkını etkilemeyecektir; ve (l)bu Antlaşma’nın uygulanmasından doğacak ihtilafları görüşeceklerdir.
3.Her Taraf Devlet, Ortak Danışma Grubu’nda, bu Antlaşma’yta İlgili herhangi bir konuyu ele almak ve gündeme koydurmak hakkına sahip olacaktır.
4.Ortak Danışma Grubu oydaşlaşma ile karar alacak veya tavsiyelerde bulunacaktır. Oydaşlaşmadan, kararın alınmasına veya tavsiyenin yapılmasına, herhangi bir Taraf Devlet temsilcisinin, herhangi bir itirazının bulunmamasının kastedildiği anlaşılacaktır.
5. Ortak Danışma Grubu XX. Madde uyarınca görüşülmek ve onaylanmak üzere, bu Antlaşmaya değişiklikler önerebilecektir. Ortak Danışma Grubu, ayrıca Antlaşma’nın işlerliğini ve etkisini geliştirici, Antlaşma hükümlerine uygun hükümler üzerinde anlaşabilir. Bu hükümler, idari veya teknik nitelikteki tali hususlara ilişkin
değillerse, yürürlüğe girmeleri XX.Madde uyarınca görüşmeye ve onaylamaya tabi
olacaktır.
6.Bu Maddedeki hiçbir husus, herhangi bir Taraf Devlet’in, bu Antlaşma’yla ve uygulamasıyla ilgili konularda, diğer Taraf Devletler’den, Ortak Danışma Grubu dışındaki kanallardan veya forumlarda bilgi istemesini veya istişarelerde
bulunmasını yasaklıyor veya kısıtlıyor addedilemez.
7.Ortak Danışma Grubu, Ortak Danışma Grubu Protokolü’nde belirlenen usulleri izleyecektir.
MADDE XVII
Taraf Devletler, bu Antlaşma gereğince sunulacak bilgi ve bildirimleri yazılı olarak ileteceklerdir. Taraf Devletler, diplomatik kanalları veya taraflarca belirlenen, özellikle ayrı bir düzenlemeyle kurulacak bir iletişim şebekesi de dahil olmak üzere, diğer resmi kanatlan kullanacaklardır.
MADDE XVIII
1.Taraf Devletler, bu Antlaşma’nın imzasından sonra konvansiyonel silahlı kuvvetler üzerindeki müzakerelere, aynı Görev Yönergesi’yle ve bu Antlaşma üzerine bina etmek amacıyla devam edeceklerdir.
2.Bu müzakerelerin hedefi, Avrupa’daki güvenlik ve istikrarı daha da güçlendirecek ve Görev Yönergesi uyarınca uygulama alanı içindeki konvansiyonel silahlı kuvvetlerin personel gücünü de sınırlandıracak ilave önlemler üzerinde bir anlaşmaya varmak olacaktır.
3.Taraf Devletler, bu müzakereleri, en geç Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı’nın 1992 yılında Helsinki’de yapılacak İzleme Toplantısına kadar sonuçlandırmaya çalışacaklardır.
MADDE XIX
1.Bu Antlaşma süresiz olacaktır. Bir başka antlaşma ile tamamlanabilir.
2.Her Taraf Devlet, bu Antlaşma’nın konusuna ilişkin olağanüstü olayların kendi yüksek çıkarlarını tehlikeye attığına karar verdiği takdirde, ulusal egemenlik haklarını kullanarak, bu Antlaşma’dan çekilmek hakkına sahip olacaktır. Çekilmek niyetindeki bir Taraf Devlet, bu yöndeki kararını Saklayıcı ve diğer bütün Taraf Devletler’e bildirecektir. Bu bildirim, bu Antlaşma’dan çekilme tarihinden en az 150 gün önce yapılacaktır. Bildirim, Taraf Devlet’in, yüksek çıkarlarını tehlikeye attığını düşündüğü olağanüstü olaylar hakkındaki bir açıklamayı da içerecektir.
3.Her Taraf Devlet, özellikle, bir diğer Taraf Devlet’in II. Madde’de tanımlanan, ancak Antlaşma’nın getirdiği sınırlandırmaların dışında kalan muharebe tankları, zırhlı savaş araçları, topçu silahları, savaş uçakları veya saldırı helikopterlerinin mevcutlarını, bu Antlaşma’nın, uygulama alanı içindeki kuvvet dengesine açık bir tehdit oluşturacak oranlarda yükseltmesi durumunda, ulusal egemenlik haklarını kullanarak, bu Antlaşma’dan çekilmek hakkına sahip olacaktır.
MADDE XX
1.Herhangi bir Taraf Devlet, bu Antlaşma’ya değişiklikler önerebilir, önerilen değişikliklerin metni, bunu bütün Taraf Devletler’e dağıtacak olan Saklayıcı’ya teslim edilecektir.
2.Eğer bir değişiklik bütün Taraf Devletler tarafından onaylanırsa, bu Antlaşma’nın yürürlüğe girişini düzenleyen XXII. Madde’de belirtilen usuller uyarınca yürürlüğe girecektir.
MADDE XXI
1.Bu Antlaşma’nın yürürlüğe girmesinden 46 ay sonra ve müteakiben her 5. yılda bir, Saklayıcı, bu Antlaşma’nın işleyişini gözden geçirmek üzere, bir Taraf Devletler konferansı toplayacaktır.
2.Bu Antlaşma’yla ilgili istisnai koşulların oluştuğunu düşünen herhangi bir Taraf Devlet tarafından istenmesi halinde, özellikle, bir Taraf Devlet’in, II. Madde, 1.paragraf, (A) alt paragrafında tanımlanan Taraf Devletler grubundan ayrılmak veya diğer Taraf Devletler grubuna katılmak niyetini açıklaması durumunda, Saklayıcı, bir Taraf Devletler olağanüstü konferansı toplayacaktır. Diğer Taraf Devletler’in bu konferans için hazırlanmalarını teminen, olağanüstü konferansın toplanmasının gerekli görülme sebebi de istekte belirtilecektir. Konferans istekte belirtilen şartları ve bunlanan Antlaşma’nın işlerliği üzerindeki etkilerini görüşecektir. Konferans, isteğin alınmasından sonra, en geç 15 gün içinde açılacak ve aksine karar verilmezse, 3 haftadan uzun
sürmeyecektir.
3.Üç veya daha fazla sayıda Taraf Devlet tarafından istenmesi durumunda, Saklayıcı, XX. Madde uyarınca önerilen bir değişikliği görüşmek üzere, bir Taraf Devletler konferansı toplayacaktır. Böyle bir konferans, gerekli isteklerin alınmasından sonra en geç 21 gün içinde açılacaktır.
4.Bir Taraf Devlet’in, XIX. Madde uyarınca bu Antlaşma’dan çekilme kararını bildirmesi durumunda, Saklayıcı, bu Antlaşma’dan çekilmeye ilişkin konuları görüşmek üzere, çekilme bildiriminin alınmasından sonra, en geç 21 gün içinde açılacak bir Taraf Devletler konferansı toplayacaktır.
MADDE XXII
1.Bu Antlaşma, her Taraf Devlet tarafından, kendi anayasal yöntemleri uyarınca, onaya tabi olacaktır. Onay belgelen Saklayıcı olarak tayin edilen Hollanda Krallığı Hükümeti’ne tevdi edilecektir.
2. Bu Antlaşma, Dibacesinde sıralanan Taraf Devletler’in onay belgelerini tevdi etmelerinden 10 gün sonra yürürlüğü girecektir.
3. Saklayıcı, tüm Taraf Devletler’e aşağıdaki hususları derhal bildirilecektir :
(A)her onay belgesinin tevdiini;
(B)bu Antiaşma’nın yürürlüğe girdiğini;
(C)XIX.Madde uyarınca, herhangi bir çekilmeyi ve bunun yürürlük tarihini;
(D)XX.Madde uyarınca önerilen herhangi bir değişikliğin metnini;
(E)bu Antlaşma’yla yapılan herhangi bir değişikliğin yürürlüğe giriş tarihini;
(F)XXI.Madde uyarınca yapılan herhangi bir konferans toplama isteğini;
(G)XXI.Madde uyannca bir konferansın toplanmasını; ve
(H)bu Antlaşma gereğince, Saklayıcı’nın, diğer bütün Taraf Devletler’e bildirmek zorunda olduğu diğer hususları,
4.Bu Antlaşma, Saklayıcı tarafından BM Sarfının 102.Maddesi uyarınca tescil ettirilecektir.
MADDE XXIII
İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Rusça ve İspanyolca metinleri eşit ölçüde asıl olacak bu Antlaşma, Saklayıcının arşivlerinde muhafaza edilecektir. Bu Antiaşma’nın usulüne uygun şekilde belgelenmiş örnekleri, Saklayıcı tarafından bütün Taraf Devletler’e iletilecektir.
