Avukatlık Mesleği Üzerine Avrupa Konseyi Sözleşmesi Hazırlanması İçin Tavsiye Kararı

Avukatlık Mesleği Üzerine Avrupa Konseyi Sözleşmesi Hazırlanması İçin Tavsiye Kararı

24 Ocak 2018 Tarihinde Kabul Edilen 2121 (2018) Numaralı Tavsiye Kararı

1- Parlamenterler Meclisi, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesinin, avukatların özel rolünün adaletin yerine getirilmesinde onları birer önder ve mahkeme ile halk arasında birer aracı olarak merkezi bir yere koyduğu görüşüyle hemfikirdir. Avukatlar, hukukun üstünlüğüne dayanan bir Devlette vazifesi asli olan mahkemelere halkın güven duymasını temin etmek bakımından önemli bir rol oynarlar. Halkın mensuplarının adaletin yerine getirileceğine güven duymaları için, avukatlık mesleğinin etkili temsili gerçekleştirme yeterliliğine inanmaları gerekmektedir.

2-Meclis, Bakanlar Komitesinin avukatlık mesleğinin özgürce icrasına ilişkin olarak; üye Devletlere yönelik R (2000) 21 numaralı Tavsiye Kararında ortaya konan asgari normları onaylar. Meclis, bu normların, bağlayıcı olmamakla birlikte, özellikle İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinden kaynaklananlar başta olmak üzere, bağlayıcı yükümlülüklerden doğan ilkeleri aydınlatma ve bu ilkeleri uygulanabilir kılma amacını güttüğünü hatırlatır.

3-Bu itibarla pek çok Avrupa Konseyi ülkesinde avukatlara yönelik taciz, tehdit ve saldırıların meydana gelmeye devam etmesi ve hatta yaygınlık kazanarak sistematikleştiği ve bariz bir şekilde bilinçli bir politikanın sonucu olduğu bazı ülkelerde artış göstermesi, son derece ciddi bir endişe kaynağıdır. Bu saldırılara, başka hususların yanı sıra, kimi durumlarda otoritelerce yetersiz şekilde soruşturulan, öldürme, kamu görevlileri tarafından da olmak üzere fiziksel şiddet, tehdit, haksız aleni eleştirilere maruz kalma ve avukatların önde gelen politik figürler dahil olmak üzere müvekkilleriyle bir tutulması, avukatları cezalandırmak üzere ceza soruşturmasının kötüye kullanılması ya da avukatların belli davalardan alınması, müvekkillerin avukatları ile görüşmelerinin hukuka aykırı şekilde izlenerek avukatlık mesleğine özgü ayrıcalıkların ihlal edilmesi, hukuka aykırı soruşturmalar kapsamında arama ve el koyma, avukatların kendi müvekkillerinin ceza davalarında tanık olarak sorguya çekilmesi, disiplin soruşturmasının kötüye kullanılması ve avukatların bağımsızlığının etkili şekilde korunmasını sağlama ve işlevsel kılma bakımından çeşitli yapısal ve usule ilişkin yetersizlikler de dahildir.

4-Meclis, bu durumun, R (2000) 21 numaralı Tavsiye Kararının hükümlerini bir Sözleşme şeklinde bağlayıcı bir belge haline getirerek, etkili bir kontrol mekanizmasıyla, bu kararın hukuki statüsünü güçlendirme gereğini ortaya koyduğunu dikkate alır. Bu nitelikte bir Sözleşme, üye olmayan ülkelerin taraf olmasına da izin verilerek daha geniş bir uluslararası alanda bağlayıcı normlara kaynak teşkil edebilir.

5-Devam eden yargılama süreçleri dahil, bireysel hakların her gün korunmasında avukatların üstlendiği rol bağlamında, Meclis ayrıca avukatların güvenliğine ve bağımsızlığına ve mesleklerinin gereklerini etkin şekilde yerine getirmelerine yönelik yakın tehditlere cevap verebilmek adına bir erken uyarı mekanizmasına ihtiyaç duyulduğunu göz önünde bulundurur. Meclis, Avrupa Konseyinin, gazetecilerin ve gazetecilerin güvenliğinin korunmasını desteklemek amacıyla mevcut olan Platformunu hatırlatır ve işbu metin bağlamında da benzer bir mekanizmanın eşit ölçüde pratik etkinlik, usul bakımından verimlilik ve teknik yönden elverişlilik sağlayacağını dikkate alır.

6-Bu nedenle Meclis, Avrupa Konseyi üyesi devletlere R (2000) 21 numaralı Tavsiye Kararının etkili şekilde uygulanması da dahil olmak üzere; avukatlık mesleğinin özgürce icra edilmesine saygı duymaları, korumaları ve geliştirmeleri için çağrı yapar.

7-Parlamenterler Meclisi Bakanlar Komitesi’ne:

7.1. R (2000) 21 numaralı Tavsiye Kararında yer verilen standartlara dayanılarak; avukatlık mesleği üzerine bir sözleşme hazırlanması ve kabul edilmesi ve bunu yaparken;

7.1.1. Avrupa Baroları ve Hukuk Birlikleri Konseyi Avrupa’da Avukatlık Mesleğine İlişkin Temel İlkeler Tüzüğü ve Avrupa’da Avukatların Tabi Olduğu Meslek Kuralları, Uluslararası Avukatlar Birliğinin 21. Yüzyılda Avukatlık Meslek Kurallarına Dair Turin İlkeleri, Uluslararası Barolar Birliğinin Avukatlığın Bağımsızlığı İçin Standartları, Avukatlık Mesleğinin İcrası Üzerine Uluslararası İlkeleri ve Şikayet ve Disiplin Usulleri Üzerine Rehberi dahil olmak üzere, ilgili diğer belgelerin dikkate alınması;

7.1.2. Yolsuzluğa, kara para aklamaya ve terörizmle mücadele amacıyla kabul edilen önlemler de dahil olacak şekilde, ilgili yasal ve düzenleyici bağlamda yaşanan gelişmelere cevap vermek üzere avukata erişim ve avukatın müvekkillerine erişimi, mesleki faaliyetlerinin icrası sırasında yapılan açıklamalar için dokunulmazlığı ve avukat-müvekkil iletişiminin gizliliği gibi temel konularla ilgili olarak güvencelerin sağlanması;

7.1.3. Sivil toplum örgütlerinin ve avukat örgütlerinin de görüş sunma imkanıyla birlikte; taraf devletler tarafından sunulan periyodik raporları denetleyecek uzman grubu seçeneğini göz önünde bulundurarak etkili bir kontrol mekanizması oluşturulması;

7.1.4. Sözleşmenin, taraf olmayan devletlerin katılımına açılmasının düşünülmesi;

7.2. gazetecilerin güvenliğinin ve gazeteciliğin korunmasının geliştirilmesi platformu model alınarak avukatların güvenliğine ve bağımsızlığına ve mesleki görevlerini etkili bir şekilde yapabilmelerine yönelik acil tehditlere karşı erken uyarı mekanizmasının oluşturulması. Bu bağlamda, Meclis, “Avrupa Konseyi Üyesi Devletlerde insan hakları savunucularının rolünün ve korunmasının güçlendirilmesi” 2085 (2016) numaralı Tavsiye Kararında avukatlar dahil, insan hakları savunucularının korunması için platform kurulması için yaptığı çağrıyı tekrarlar;

7.3. İki yönlü işbirliği aktiviteleri dahil; taraf devletler tarafından yeni bir sözleşmenin onaylanmasının beklendiği R (2000) 21 numaralı Tavsiye Kararının uygulanmasının sağlanması için aktiviteler düzenlenmesi;

7.4. 2085 (2016) numaralı Tavsiye Kararın tam olarak uygulanması çağrısı yapar.