Bern Sözleşmesi: Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi

Bern Sözleşmesi (Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Doğal Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi-Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats), Avrupa kıtasının doğal mirasının çoğunu kapsayan ve Afrika’nın bazı Devletlerini de içeren, doğa koruma alanında bağlayıcı bir uluslararası sözleşmedir. Yabani flora ve faunanın korunmasını hedefleyen sözleşme 19 Eylül 1979 tarihinde imzalanmış, 1 Haziran 1982 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye Cumhuriyeti sözleşmeyi 2 Mayıs 1984 tarihinde onaylamış, 20 Şubat 1984 tarihinde sözleşmenin Türkçe tercümesini ve eklerini Resmi Gazete’de yayınlamış ve 1 Eylül 1984’te yürürlüğe sokmuştur. 

Sözleşme yabani bitki ve hayvan türlerinin ve bunların yaşam alanlarının korunmasını hedeflemektedir. Sözleşmenin eklerinde belirtilen göçmen türler, yabani bitki ve hayvan türlerinin muhafaza edilmesi için uygun tedbirlerin alınmasını tüm taraf devletler taahhüt etmişlerdir. Yabani bitki ve hayvan türlerinin muhafaza edilmesi için imar planı ve inşaat politikalarının koruma tedbirlerine uygun şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Taraflar yabani bitki ve hayvan türlerinin ve bunların yaşam alanlarının muhafaza edilmesi ihtiyacıyla ilgili eğitimi yaygınlaştırmayı ve bu konuda genel bilgiler sağlamayı taahhüt etmektedir. Sözleşmeyle, tarafların kendi delegeleriyle temsil edilecekleri bir daimi komisyonun kurulması kararlaştırılmıştır. Komisyonun temel görevi, bu sözleşmenin hükümlerinin uygulanmasını takip etmek; yabani bitkilerin geliştirilmesi ve ihtiyaçlarının değerlendirilmesi ışığında uygulama pratiğini izlemektir. Daimi komisyon bu amaçla, taraflara tavsiyelerde bulunmak ve korumaya alınmış olan türlerin belirtildiği eklerde değişiklik yapmak üzere yetkilendirilmiştir.

Avrupa’nın  Yaban  Hayatı  ve  Doğal Yaşama Ortamlarının  Korunması  Sözleşmesi

Önsöz

Avrupa Konseyi‘ne üye Devletler ve bu Sözleşmeyi imzalayan diğer Devletler;

Avrupa Konyesinin, üyeleri arasında daha sıkı bir birliği gerçekleştirmek amacını dikkate alarak;

Avrupa Konseyi’nin, doğa koruması alanında diğer Devletlerle işbirliği yapma arzusunu göz önünde tutarak;

Yabani flora ve faunanın, korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekli, estetik, bilimsel, kültürel, rekreasyonel, ekonomik ve özgün değerde doğal bir miras oluşturduğunu takdir ederek;

Biyolojik dengelerin devamlılığında yabani flora ve faunanın oynadığı temel rolü bilerek;

Yabani flora ve faunanın bir çok türlerinin ciddi biçimde tükenmekte olduğu ve bazılarının yok olma tehlikesine maruz olduğunu kaydederek,

Doğal yaşama ortamlarının muhafazasının, yabani flora ve faunanın koruma ve muhafazasında hayati önemi olduğunun bilinciyle;

Yabani flora ve faunanın muhafazasının, hükümetlerin ulusal amaçları ve programlarında dikkate alınması ve özellikle göçmen türlerin korunmasında uluslararası işbirliğinin gerekliliğini takdir ederek,

Hükümetler ve uluslararası kuruluşlardan gelen ortak uygulamalara ilişkin talepleri, özellikle 1972’deki Birleşmiş Milletler Beşeri Çevre Konferansı ve Avrupa Konseyi Danışma Meclisince dile getirilen talepleri hatırda tutarak,

Yaban hayatının muhafazası konusunda, Avrupa İkinci Çevre Bakanlar Konferansı, 2 No.lu Tavsiye Kararlarının, özellikle izlenmesi dileğiyle,

Aşağıdaki hususları kabul etmişlerdir.;

BÖLÜM I

Genel Hükümler

Madde 1

1. Bu Sözleşmenin amacı; yabani flora ve faunayı ve bunların yaşama ortamlarını muhafaza etmek, özellikle birden fazla devletin işbirliğini gerektirenlerin muhafazasını sağlamak ve bu işbirliğini geliştirmektir.

2. Nesli tehlikeye düşmüş ve düşebilecek türlere, özellikle göçmen olanlarına özel önem verilir.

Madde 2

3. Âkit Taraflar, ekonomik ve rekreasyonel gereksinmeleri ve yerel olarak risk altında bulunan alt türler, varyeteler veya formların isteklerini dikkate alırken, yabani flora ve faunanın, özellikle ekolojik, bilimsel ve kültürel gereksinmelerini de karşılayacak düzeyde, popülasyonlarının devamı veya bu düzeye ulaştırılması için gerekli önlemleri alacaktır.

Madde 3

1. Her Âkit Taraf, yabani flora ve fauna ile doğal yaşama ortamlarının, bilhassa nesli tehlikeye düşmüş ve düşebilecek türlerin, özellikle endemik olanlarının ve tehlikeye düşmüş yaşama ortamlarının, bu Sözleşme hükümlerine uygun olarak muhafazası amacıyla ulusal politikalarını geliştireceklerdir.

2. Her Âkit Taraf, planlama ve kalkınma politikalarını saptarken ve kirlenme ile mücadele önlemleri alırken, yabani flora ve faunanın muhafazasına özen göstermeyi taahhüt eder.

3. Her Âkit Taraf, yabani flora ve fauna ile bunların yaşama ortamlarının muhafazasının gerektirdiği eğitimi ve genel bilgi yayımını geliştirecektir.

BÖLÜM II

Yaşama Ortamlarının Korunması

Madde 4

1 Her Âkit Taraf, yabani flora ve fauna türlerinin yaşama ortamlarının, özellikle I ve II numaralı ek listelerde belirtilenlerin ve yok olma tehlikesi altında bulunan doğal yaşama ortamlarının muhafazasını güvence altına almak üzere, uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır.

2. Âkit Taraflar, planlama ve kalkınma politikalarını saptarken, önceki paragraf uyarınca korunan sahaların muhafaza gereksinimlerine, bu gibi yerlerin her türlü tahribattan uzak veya tahribatın mümkün olan en alt düzeyde tutulmasına özen göstereceklerdir.

3. Âkit Taraflar, II ve III nolu ek listelerde belirtilen göçmen türler için önem taşıyan ve kışlama, toplanma, beslenme, üreme veya tüy değiştirme yönünden göç yollarına uygun ilişki konumunda bulunan sahaların korunmasına özel dikkat göstermeyi kabul ederler.

4. Âkit Taraflar, bu maddede değinilen doğal yaşama ortamlarının korunması için bunların sınır bölgelerinde bulunması halinde, çabalarını uyumlu kılmak yönünden eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler.

BÖLÜM III

Türlerin Korunması

Madde 5

Her Âkit Taraf, 1 numaralı ek listede belirtilen yabani flora türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu bitkilerin kasıtlı olarak koparılması, toplanması,kesilmesi veya köklenmesi yasaklanacaktır. Her Âkit Taraf uygun hallerde, bu türlerin elde bulundurulmasını veya alım satımını yasaklayacaktır.

Madde 6

Her Âkit Taraf, II numaralı ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır:

a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri;

b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek;

c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek;

d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak;

e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş hayvanlar ve hayvandan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti.

Madde 7

1- Her Âkit Taraf, III numaralı ek listede belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır.

2- III numaralı ek listede belirtilen yabani faunanın her türlü işletme şekli, 2. maddenin şartları göz önünde tutularak, popülasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde düzenlenmiş olacaktır.

3- Alınacak önlemler;

a) Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları,

b) Yabani faunayı yeterli popülasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını,

c) Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarını,

Kapsayacaktır.

Madde 8

III numaralı ek listede belirlenen ve II numaralı ek listede belirlenmiş olup, 9uncu madde uyarınca istisnalar uygulanması söz konusu olan yabani fauna türlerinin yakalanması ve öldürülmesi konusunda ise, Âkit Taraflar, bu türlerin popülasyonlarının yerel olarak yok olmasına veya ciddi şekilde tedirgin edilmesine neden olacak her türlü ve özellikle IV numaralı ek listede belirlenen yakalama ve öldürme yollarının ve araçlarının kullanılmasını yasaklayacaklardır.

Madde 9

1- Her Âkit Taraf 4, 5, 6 ve 7nci madde hükümlerine ve 8inci maddede ifade edilen usullerin ve araçların kullanımının yasaklanması hükmüne uygun başka bir çözüm yolu olmadığı ve istisnai uygulamanın, bahis konusu popülasyonun devamlılığına zarar vermeyeceği hallerde;

– Flora ve faunanın korunması için;

– Tarım ürünlerine, hayvancılığa, ormanlara, balıkçılığa, sulara ve diğer arazi kullanım şekillerine yönelebilecek ciddi zararları önlemek için;

– Genel sağlık ve güvenlik, hava güvenliği veya diğer kamu yararı hallerinde;

– Araştırma eğitim amaçlarıyla, kaybolmuş türlerin yeniden getirilmesi, yeniden yerleştirilmesi ve gerekli beslenmenin sağlanması için;

– Belirli yabani hayvan ve bitkilerin az miktarda alımı, saklanması veya diğer akılcı kullanımlarına, çok sıkı gözetim altında, selektif ve sınırlı olmak kaydıyla izin verilmesi yönünden,

İstisnalar getirebilir.

2- Âkit Taraflar, önceki paragrafa uygun olarak uyguladığı istisnalar hakkında Daimi Komiteye her iki yılda bir rapor gönderecektir. Bu raporlarda:

– İstisna kapsamına alınan veya daha önce alınmış olan popülasyonlar ve mümkün olduğu takdirde bunların sayısı,

– Kullanılmasına izin verilen yakalama ve öldürme şekilleri,

– Bu istisnanın uygulanmasına izin verilen hallerde risk olasılığı ve yer ve zaman koşulları,

– Koşulların yerine getirildiğini açıklayabilecek ve kullanılabilecek araçlar, sınırlamalar ve bunları izleyecek elemanlar yönünden karar alabilecek yetkili makam,

– Yapılan kontroller;

Belirtilecektir.

BÖLÜM IV

Göçmen Türlere İlişkin Özel Hükümler

Madde 10

Âkit Taraflar, 4, 6, 7 ve 8inci maddelerde belirtilen önlemlere ek olarak II ve III numaralı ek listelerde belirtilen göçmen türlerden, yayılım alanı kendi topraklarına girenlerin korunması yönündeki çabalarında eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler.

Âkit Taraflar, 7nci maddenin 3 a paragrafı uyarınca tayin edilmiş bulunan ava kapalı sezonlar ve/veya işletmeyi düzenleyecek diğer esasların III numaralı ek listede belirlenen göçmen türlerin gereksinmelerini karşılamak yönünden yeterli ve uygun biçimde düzenlenmesini sağlamak amacıyla gerekli önlemleri alacaklardır.

BÖLÜM V

Tamamlayıcı Hükümler

Madde 11

1- Bu Sözleşme hükümlerinin uygulanmasında Âkit Taraflar;

a) Uygun ve gerekli olduğunda ve özellikle bu Sözleşmenin diğer maddelerine uygun olarak alınmış önlemlerin etkinliğinin arttırılması yönünde işbirliği yapmayı,

b) Bu Sözleşmenin amaçlarına ilişkin konularda araştırma çalışmalarını teşvik etmeyi ve eşgüdümü sağlamayı,

Taahhüt ederler.

2- Her Âkit Taraf;

a) Diğer Âkit Tarafların deneyimlerinin ışığı altında yapılan bir etütle etkin ve kabul edilebilirliği saptanan yeniden yerleştirme çalışmalarının tehlikeye maruz bir türün muhafazasına katkısı olabileceği durumlarda, yabani flora ve fauna yerli türlerinin yeniden yerleştirilmesini teşvik etmeyi,

b) Yerli olmayan türlerin getirilmesinin kesin kontrol altına alınmasını,

Taahhüt eder.

3- Her Âkit Taraf, I ve II numaralı ek listelere dahil edilmemiş bulunan ve fakat kendi ülkelerinde mutlak koruma altına alınan türleri Daimi Komiteye bildirecektir.

Madde 12

Âkit Taraflar, yabani flora ve fauna ile bunların yaşama ortamlarının korunması için bu Sözleşme ile getirilen hükümlerden daha sıkı önlemler alabilirler.

BÖLÜM VI

Daimi Komite

Madde 13

1- Bu sözleşmenin amaçları için bir Daimi Komite oluşturulacaktır.

2- Her Âkit Taraf Daimi Komitede bir veya daha fazla delege ile temsil edilebilir. Her delegasyon bir oy hakkına sahip olacaktır. Avrupa Ekonomik Topluluğu kendi uzmanlık alanı dahilinde, bu Sözleşmeye taraf olan üye ülkelerinin sayısına eşit sayıda oy hakkı kullanacaktır, Avrupa Ekonomik Topluluğu, üye ülkelerinin oy hakkını kendilerinin kullanmaları halinde, o üye ülke adına oy kullanmayacaktır, aynı şekilde Avrupa Ekonomik Topluluğunun, adına oy kullandığı ülke, tekrar oy kullanamayacaktır.

3- Avrupa Konseyinin Sözleşmeye taraf olmayan herhangi bir üye devleti, Komitede bir gözlemci ile temsil edilebilir.

Daimi Komite, Avrupa Konseyi üyesi olmayan ve bu Sözleşmeye taraf olmayan herhangi bir devleti, toplantılarından birinde bir gözlemci tarafından temsil edilmek üzere davet etmeye oybirliği ile karar verebilir.

Yabani fauna ve flora ile bunların yaşama ortamlarının korunması, muhafazası veya yönetiminde teknik yönden uzmanlaşmış olan ve aşağıdaki kategorilerden birine dahil olan;

a) Hükümet içi veya dışı organlardan oluşan uluslararası kurum ve kuruluşlar ile, Hükümete bağlı ulusal kurum ve kuruluşlar,

b) İçinde yer aldığı Devlet tarafından bu yönlü amaçları onaylamış bulunan Hükümet dışı, ulusal kurum ve kuruluşlar,

Komite toplantısında gözlemci olarak temsilci bulundurmak isteklerini en az üç ay öncesinden Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bildirebilirler. Âkit Tarafların üçte birinin, Genel Sekretere toplantıdan en geç bir ay öncesinde, karşıt görüşlerini bildirmemeleri halinde, bu kurum veya kuruluşlar Komite toplantısına katılabileceklerdir.

4- Daimi Komite, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri tarafından toplantıya çağrılacaktır. Komite, Sözleşmenin yürürlüğe giriş tarihini takip eden bir yıl içinde ilk toplantısını yapacaktır. Bundan sonraki toplantılar en azından her iki yılda bir ve bunun dışında Âkit Tarafların çoğunluğunun istemde bulunması halinde yapılacaktır.

5- Daimi Komite, Âkit Tarafların yeter çoğunluğu ile toplanacaktır.

6- Daimi Komite, bu Sözleşme hükümlerine uygun olarak kendi çalışma kurallarını belirleyecektir.

Madde 14.-

1- Daimi Komite bu Sözleşmenin uygulanmasını izlemekle yükümlü olacaktır. Bu yükümlülük özellikle;

– Sözleşme hükümlerini, eklerini ve değişiklik gereklerini kapsayacak şekilde sürekli gözden geçirmek,

– Bu Sözleşmenin amaçları için alınacak önlemlerle ilgili olarak Âkit Taraflara tavsiyelerde bulunmak,

– Bu Sözleşme çerçevesinde yürütülen faaliyetler konusunda kamuoyunu bilgilendirmek yönünden uygun önlemleri önermek,

– Avrupa Konseyine üye olmayan devletlerin bu Sözleşmeye katılmak üzere davet edilmeleri yönünden Bakanlar Komitesine önerilerde bulunmak,

– Türler ve tür gruplarının etkin muhafazasına ulaşmayı sağlamak üzere, Sözleşmeye taraf olmayan Devletlerle anlaşmalar yapmak konusunda öneriler de dahil olmak üzere, Sözleşmenin etkinliği arttıracak her türlü öneride bulunmak,

Hususlarını kapsayabilir.

2- Daimi Komite, fonksiyonlarını yerine getirmek amacıyla kendi inisiyatifi ile Uzmanlar Grubu Toplantıları düzenleyebilir.

Madde 15

Daimi Komite, her toplantısından sonra Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesine yaptığı çalışmalar ve Sözleşmenin işleyişi hakkında bir rapor sunacaktır.

BÖLÜM VII

Sözleşme Hükümlerinin Değiştirilmesi

Madde 16

1- Bir Âkit Taraf veya Bakanlar Komitesi tarafından bu Sözleşme maddelerine yapılan her değişiklik önerisi, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine iletilir ve bu teklif Genel Sekreter tarafından, Daimi Komite toplantısından en geç iki ay önce, Avrupa Konseyine üye Devletlere, her imzacı devlete, her Âkit Tarafa, Sözleşmenin 19uncu maddesi hükümleri uyarınca Sözleşmeyi imzalamaya davet edilen her Devlete ve Sözleşmenin 20inci maddesi hükümleri uyarınca Sözleşmeye katılmaya davet edilen her Devlete bildirilir.

2- Yukarıdaki paragraf hükümlerine uygun olarak getirilen değişiklik önerileri, Daimi Komite tarafından incelenerek;

a) 1-12inci maddelerle ilgili olan değişiklikler için Komitede dörtte üç oy çokluğu ile benimsenen metin, kabul için Âkit Taraflara sunulacaktır.

b) 13-24ncü maddelerle ilgili olarak 3/4 oy çokluğu ile kabul edilen değişiklik metni Bakanlar Komitesinin tasvibine sunulacaktır. Bu tasvip işleminden sonra söz konusu metin Âkit Tarafların kabulüne sunulacaktır.

3- Her değişiklik, bütün Âkit Tarafların değişiklik metinlerini kabul ettiklerini Genel Sekretere bildirmelerinden sonraki 30uncu günde yürürlüğe girecektir.

4- Bu maddenin 1, 2 a ve 3üncü paragraflarında yer alan hükümler, Sözleşmeye yeni eklerin kabul edilmesine uygulanacaktır.

Madde 17

Bir Âkit Taraf veya Bakanlar Komitesi tarafından bu Sözleşmenin eklerine yapılan her değişiklik önerisi, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine iletilir ve bu teklif Genel Sekreter tarafından Daimi Komite toplantısından en geç iki ay önce Avrupa Konseyine üye Devletlere, her imzacı Devlete, her Âkit Tarafa, Sözleşmenin 19uncu maddesi hükümleri uyarınca Sözleşmeyi imzalamaya davet edilen her Devlete ve Sözleşmenin 20nci maddesi hükümleri uyarınca Sözleşmeye katılmaya davet edilen her Devlete bildirilir.

2- Yukarıdaki paragraf hükümleri uyarınca getirilen değişiklik önerileri Daimi Komite tarafından incelenecektir. Komite Âkit Tarafların 2/3 oy çokluğu ile bu değişiklik önerilerini kabul edebilir. Kabul edilen metin Âkit Taraflara iletilecektir.

3- Âkit Tarafların 1/3’ü karşıt görüş bildirmedikçe, her değişiklik, Daimi Komite tarafından kabulünden 3 ay sonra, karşıt görüş bildirmeyen Âkit Taraflar bakımından yürürlüğe girecektir.

BÖLÜM VIII

Anlaşmazlıkların Çözümü

Madde 18

1- Daimi Komite, bu Sözleşmenin uygulanmasından doğan her türlü sorunun dostane çözümünü kolaylaştırmak için en üst düzeyde çaba sarfedecektir.

2- Bu Sözleşmenin yorumu ve uygulamasında Âkit Taraflar arasında ortaya çıkabilecek ve yukarıdaki paragraf hükümleri içinde veya ilgili Taraflar arasında görüşmelerle esasları belirlenmemiş anlaşmazlıklar için, ilgili Taraflar başkaca bir yöntemi öngörmemişse, bunlardan birinin istemi üzerine, hakemliğe başvurulacaktır. Her Taraf bir hakemi ve bu iki hakem de üçüncü bir hakemi tayin edeceklerdir. Bu maddenin 3üncü paragrafı hükümleri uyarınca, Taraflardan biri, hakemliğe başvurma istemini takip eden üç ay içinde kendi hakemini tayin etmezse, diğer Tarafın istemi üzerine, bu hakem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkanı tarafından, müteakip üç ay içinde tayin edilecektir. İlk iki hakem üçüncü hakemin seçiminde kendi tayinlerini takip eden üç ay içinde görüş birliğine varamazlarsa, yine aynı yöntem izlenecektir.

3- Biri Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi iki Âkit Taraf arasındaki bir anlaşmazlık durumunda, sadece Sözleşmeye taraf Devlet, hakemliğe başvurma istemini hem üye Devlete hem de Topluluğa iletecek, Üye Devlet ve Topluluk müştereken veya ayrı ayrı anlaşmazlığa taraf olup olmayacaklarını, istem tarihinden itibaren iki ay içinde bildireceklerdir. Belirtilen bu süre içinde böyle bir bildirimin vaki olmaması halinde, üye Devlet ve Topluluk, Hakemlik Mahkemesinin oluşturulması ve işleyişine ilişkin hükümlerin, bu anlaşmazlığın giderilmesine uygulanmasında tek ve aynı taraf olarak mütalaa edileceklerdir. Üye Devlet ve Topluluk, müştereken anlaşmazlığa taraf olduklarını bildiklerinde de aynı işlem uygulanacaktır.

4- Hakemlik Mahkemesi, çalışma kurallarını kendisi belirleyecektir. Kararlar oy çokluğuyla alınacaktır. Bu kararlar kesin ve bağlayıcıdır.

5- Anlaşmazlık halindeki her Âkit Taraf kendi hakeminin masraflarını karşılayacak, üçüncü hakemin ve Hakemlik Mahkemesinin diğer masrafları, her iki tarafça eşit paylar halinde karşılanacaktır.

BÖLÜM IX

Son Hükümler

Madde 19

1- Bu Sözleşme, Avrupa Konseyine üye Devletler ve Avrupa Konseyi üyesi olmayıp Sözleşmenin hazırlığına katılan Devletler ile, Avrupa Ekonomik Topluluğunun imzasına açılacaktır.

Sözleşme, yürürlüğe gireceği tarihe kadar, Bakanlar Komitesi tarafından davet edilen diğer devletlerin de imzasına açık olacaktır.

Sözleşme, onay, kabul veya tasvibe sunulur. Onay, kabul veya tasvip belgeleri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdii edilecektir.

2- Sözleşme, en az 4’ü Avrupa Konseyi üyesi olan 5 devletin, yukarıdaki paragraf hükümlerine göre Sözleşme ile bağlı olmayı kabul ettiklerini kesin olarak bildirdikleri tarihi takip eden üç aylık dönemden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

3- Sözleşme ile bağlı olmayı kabul ettiklerini sonradan bildiren her devlet veya Avrupa Ekonomik Topluluğu için Sözleşme, onay, kabul veya tasvip olunduğunu belirten belgenin Genel Sekretere ulaştığı tarihi takip eden üç aylık dönemden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

Madde 20

1- Bu Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Âkit Taraflara danışarak, 19uncu madde hükümlerine göre Sözleşmeyi imzalamaya davet edilip de henüz imzalamamış olan veya diğer Konsey üyesi olmayan devletleri Sözleşmeye katılmaya davet edebilir.

2- Katılan her devlet için sözleşme, kabul belgelerinin Avrupa Konseyi Genel Sekreterine ulaştığı tarihi takip eden üç aylık dönemden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

Madde 21

1- Her devlet, imza anında veya onay, kabul, tasvip veya katılma belgelerinin tevdii sırasında bu Sözleşmeyi uygulayacağı ülke alanını veya alanlarını belirtebilir.

2- Herhangi bir Âkit Taraf, onay, kabul, tasvip veya katılma belgelerinin tevdii sırasında veya daha sonra, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine göndereceği bildirim ile Sözleşmenin uygulama alanını, bildirimde belirteceği diğer alanlara ve uluslararası ilişkilerden sorumlu bulunduğu veya adına yetki kullandığı alanlara yaygınlaştırdığını belirtebilir.

3- Yukarıdaki paragrafa göre Sözleşme uygulamasına alınan bazı alanlar Genel Sekretere gönderilecek bir bildirim ile uygulama dışına çıkarılabilir. Bu çıkarma işlemi, Genel Sekreterce bu bildirimin alındığı tarihten sonraki 6 aylık dönemin sona ermesini takip eden ayın ilk gününden itibaren geçerlidir.

Madde 22

1- Her devlet, imza anında veya onay, kabul, tasvip veya katılma belgelerinin tevdii sırasında I, II, III numaralı ek listelerde belirtilen muayyen türlerle ilgili bir veya daha fazla çekinceler koyabilir ve/veya çekince ya da çekincelerde anılan türler için IV numaralı ek listede yer alan muayyen bazı öldürme, yakalama ve diğer işletme yöntemleri konusunda çekince veya çekinceler koyabilir. Sözleşmeye genel anlamda çekince konamaz.

2- 21nci maddenin 2nci paragrafında öngörülen bildirimle, bu Sözleşmenin uygulamasını yaygınlaştıran Âkit Taraf, bu alanlara ilişkin olarak yukarıdaki paragraf hükümlerine uygun, bir veya daha fazla çekince koyabilir.

3- Belirtilen bu çekincelerden başka bir çekince konulmaz.

4- Bu maddenin 1 ve 2nci paragraflarına göre bir çekince koyan Âkit Taraf, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine göndereceği bir bildirim ile bu çekincesini kısmen veya tamamen geri alabilir. Geri alma işlemi, çekincenin geri alındığına dair duyurunun Genel Sekreter tarafından alındığı tarihten itibaren geçerlidir.

Madde 23

1- Her Âkit Taraf, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine göndereceği bir bildirim ile, bu Sözleşmeden çekildiğini her an bildirebilir.

2- Bu çekilme işlemi, bildirimin Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi takip eden altı aylık dönemden sonra gelen ayın ilk gününde geçerlilik kazanacaktır.

Madde 24

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyine üye devletlere, Sözleşmeyi imzalayan her devlete, bu Sözleşmeyi imzalamış ise, Avrupa Ekonomik Topluluğuna ve her Âkit Tarafa;

a) Her imza işlemini,

b) Onay, kabul, tasvip veya katılma belgelerinin tevdi edildiğini,

c) 19 ve 20inci maddeler uyarınca, bu Sözleşmenin yürürlüğe giriş tarihlerini,

d) 13ncü maddenin 3üncü paragrafı uyarınca gönderilen her türlü bilgileri,

e) 15nci madde hükümleri uyarınca düzenlenecek her türlü raporu,

f) 16ncı ve 17nci maddelere göre kabul edilen her türlü değişiklik veya yeni ekler ile, bu değişiklik veya yeni eklerin yürürlüğe giriş tarihlerini,

g) 21nci maddenin 2 ve 3ncü paragraf hükümleri uyarınca yapılan her türlü bildirimi,

h) 22nci maddenin 1 ve 2nci paragraf hükümleri uyarınca konulan her türlü çekinceyi,

i) 22nci maddenin 4ncü paragrafı uyarınca geri çekilen her türlü çekinceyi,

j) 23ncü madde hükümleri uyarınca yapılan her türlü çekilme bildirimi ve bu bildirime göre çekilmenin geçerlilik tarihini,

Bildirecektir.

Bu Sözleşme, aşağıda imzaları bulunan yetkililerin huzurunda imzalanmıştır.

1979 Eylül’ünün 19uncu günü Bern’de imzalanmış olan bu Sözleşmenin İngilizce ve Fransızca metinleri, aslına uygun olup, tek kopya halinde Avrupa Konseyi arşivlerinde saklanacaktır. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, tasdik edilmiş birer nüshayı Avrupa Konseyine üye her devlete, Sözleşmeyi imzalayan her devlete, eğer imzalamış ise, Avrupa Ekonomik Topluluğuna ve bu Sözleşmeyi imzalamaya veya kabul etmeye davet edilen her devlete yollayacaktır.

Ek Liste I

Kesin olarak koruma altına alınan flora türleri

PTERIDOPHYTE Kıvırcık Sığır kuyruğu
Aspidiaceae Myosotis rehsteineri Wartm.
Diplazium caudatum Unutma Beni
(Cav.) Jermy Omphalodes littoralis Lehm
Kuyruklu Diplazyum Kumsal beni an
Onasma caespitosum Kotschy
PTERIDACEAE Çim yalancı havacıva
Pteris serrulata-Forsak Onasma troodi Kotschy
Küçük testere dişli Kanat Eğreltisi Çim yalancı havacıva
Solenanthus albanicus
GYMNOSPERMAE (Degen et al.) Degen, Baldacci
Pinaceae Arnavut Solenantus’u
Abies nebrodensis Symphytum cycladense Pawl.
(Lojac.) Mattei Kara kafes
Nebroden Göknarı
CAMPANULACEAE
ANGIOSPERMAE Campanula sabatia De Not.
Alismataceae Çan çiçeği
Alisma wahlenbergii
(O.R. Holmberk) Juzeçozuk CARYOPHYLLACEAE
Kurbağa Kaşığı Arenaria lithops
Heywood ex McNeill
Kum otu
BERBERIDACEAE Gypsophila papillosa P. Porta
Gymnospermium altaicum Bahar Yıldızı (alçı otu)
(Pallas) Spach Leoflingia taveresiana
G. Samp.
BORAGINACEAE Silena orphanidis Boiss
Anchusa crispo Viv. Yapışkan otu (Nakıl)
Silene rothmaleri Pinto de Silva
Silene velutina Yapışkan otu (Nakıl)
Pourret ex Loisel. Korkunç Gelin düğmesi
Yapışkan otu Centaurea kalambakensis
Freyn, Sint.
CHENOPODIACEAE Gelin düğmesi
Kochia saxicola Guss. Contaurea laotiflora Halacsy
Kohya Sütbeyaz çiçekli Peygamber çiçeği
Salicornia veneta Centaurea Iniaresii Lazaro
Pignatti, Lausi Peygamber çiçeği
Salikorn Centaurea magarensis
CISTACEAE Halacsy, Hayek
Tuberaria major Peygamber çiçeği
(Wilk,) pinto da Silva Centaurea niederi Heldr.
Kum gölcüğü Peygamber çiçeği
Centaurea peucedanifolia
COMPOSITAE Boiss. Orph.
Anacyclus alboranensis Peygamber çiçeği
Esteve Chueca, Varo Centaurea princeps
Bertram Boiss Heldr.
Anthemis glaberrima Prens peygamber çiçeği
(Rech.f.) Greuter Creps crocifolia
Köpek papatyası Boiss, Heldr.
Artemisia granatensis Boiss Hindiba
Granada Pelini Lamyropsis microcephala
Artemisia laciniata Wild (moris) Dittrich, Greuter
Yırtmaçlı Pelin Leontodon siculus
Aster pyrenaeus Desf. Ex DC. (Guss) Finch, Sell
Prene saraypatı Arslan dişi
Aster sibiricus L. Logfia neglecta
Sibirya Saraypatı (Soy-Will.) Holub
Centaurea balearica Seneçio alboranicus Maire
J.D. Rodrigues Kanarya otu
Balear Peygamber Çiçeği (Gelin
düğmesi)
Centaurea haldreichii Halacsy CONVOLACEAE
Gelin Düğmesi Convolvulus argyrothamnos
Centaura horrida Badaro Greuter
Kahkaha Çiçeği Boiss
Sütleğen
CRUCIFERAE
Alyssum akamasicum GRAMINEAE
B.L.Burtt. Stipa bavariea
Kuduz otu Martinovsky, H. Ssholz
Alyssum fastigiatum Heywood Songuç otu
Sivri tepeli kuduz otu
Arabis kennedyae Meikle GROSSULARIACEAE
Kaz teresi Ribes sardoum Martelli
Biscutella neustriaca bonnet
Biskutella HYPERICACEAE
Brassica hilarionis Post Hypericum aciferum
Hilarianus lahanası (Greuter) N.K.B. Robson
Brassica macrocarpa Guss.
Büyük meyveli lahana IRIDACEAE
Braya purpurascens Crocus cyprius
(R.Br.) Bunge Boiss, Kotschy
Coronopus navasii Pau Kıbrıs safranı
Diplotaxis siettiana Maire Crocus hartmannianus
Diplotoksis Holmboe
Enarthrocarpus pterocarpus D:C. Safran
Hutera rupestris P.Porta
İberis arbuscula Runemark LABIATAE
Hünkarbeğendi (İberya) Amaracus cordifolium
Ionopsidium aceule Montr.,Auch
(desf.)Reichenb Micromeria taygetea
Yalancı hercai P.H. Davis
Ptilotrichum pyrenaicum Güvercin otu
(Lapeyr.) Boiss Ne peta sphacoitica P.H. Davis
Rhynchosinapis johnstonii Kedi otu (kedi nanesi)
(G. Samp.) Heywood Phlomis brevibracteata Turrill
Sisymbrium matritense Kısa brakteli Kudüs Adaçay
(Dodak)
P.W. Ball, Heywood Phlomis cypria Post
Bülbül otu Kıbrıs Dodağı
Salvia crassifolia
EUHORBIACEAE Sibth Smith
Euphorbia ruscinonensis Kalın yapraklı Adaçayı
Sideritis cypria Post Misk soğanı
Kıbrıs dağ çayı Scillalmorrisii Meikle
Thymus camphoratus Ada soğanı
Hoffmanns, Link
Kafura benzer kekik ORCHIDACEAE
Thymus carnosus Boiss Ophry Potschyi
Etli kekik Fleischm. Soo
Thymus cephalotos L. PAPAVERACEAE
Başlı kekik Rupicapnos africana
(Lam.) Pomel
LEGUMINOSAE
Astragalus algarbiensis PLUMBAGINACEAE
Coss. Ex Bunge Armeria rouyana Daveau
Algarbien Geveni Çim menekşe
Astragalus aquilinus Anzalone Limonium paradoxum Pugsley
Kartal geveni Limonium recurvum
Astragalus maritimus Moris C.E. Salmon
Sahil geveni
Astragalus verrucosus Moris POLYGONACEAE
Yumrulu geven Rheum rhaponticum L.
Cytisus aeolicus Guss. Ex Lindl. Işığın (Çim Ravendi)
Sarı Salkım
Ononis maweana Ball PRIMULACEAE
Kayışkıran (Öküz çanı) Primula apennina Widmer
Oxytropis deflexa (Pallas) DC. Apenin Çuha çiçeği
Oksitropis Primula egaliksensis wormsk.
Egaliksen çuha çiçeği
LENTIBULARIACEAE
Pinguicula crystallina RANUNCULACEAE
Sibth, Smith Aquilegia cazorlensis
Yağ otu Heywood
Haseki küpesi
LILLIACEAE Aquilegia kitaibelii Schoot
Androcymbium rechingeri Haseki Küpesi
Greuter Consolida samia P.H. Davis
Chinodoxa lochiae Meikle Delphinium caseyi B.L.Burtt.
Kar Yıldızı Hazeran
Muscari gussonei (Parl.) Tod. Ranunculus kykkoensis Meikle
Düğün çiçeği Yabani defne
Ranunculus weyleri Mares
Düğün çiçeği UMBELLIFERAE
Angelica heterocarpa Lloyd
RUBIACEAE Farklı meyveli Melek otu
Galium litorale guss. Angelica palustris
Yoğurt otu (besser) hoffmann
Bataklık
SCROPHULARIACEAE Bupleumum kakiskalae Greuter
Antirrhinum charidemi Lange Tavşan kulağı
Arslan ağzı Ferula cypria Post
Euphrasia marchesettii Kıbrıs çakışırotu
Wettst. Oex marches. Laserpitium longiradium
Gözlük otu Boiss.
Linaria algarviana Chav Enguban
Nevruz Oenanthe conioides Lange
Linaria ficalhoana Rouy At Tohumu
Nevruz
VALERIANACEAE
SELAGINACEAE Valeriana longi lora Wilk
Globularia stygia Uzun çiçekli Kedi otu
Orph. Ex Boiss.
Küre çiçeği
VIOLACEAE
SOLANACEAE Viola hispida Lam.
Atropa beatica Wilk Sert saçlı Menekşe
Viola jaubertiana
THYMELAEACEAE Mares, Vigineix
Daphne rodriguezii Texidor Jobertian Menekşesi
Ek Liste II
Kesin koruma altına alınan fauna türleri
MEMELİLER
INSECTIVORA (BÖCEKGİLLER) MICROCHIROPTERA
Talipıdae (köstebekgiller) (KÜÇÜK YARASALAR)
Desmana Pyrenaica Pipistrelus pipistrellus (Cüce yarasa)
(Galemy pyrenaicus) Hariç bütün türler
RODENTIA (Kemiriciler) ODONTOCETI (Dişli Balinalar)
Sciuridae (Sincapgiller) Delpinidae (Yunus balığıgiller)
Citellus citellus (Tarla sincabı) Delphinus (Yunus balığı)
Tursiops truncatus (tursio)
CRICETIDAE Phocaenidae
Cricetus cricetus (Hamster) cırlak sıçan Phocaena phocaena
HYSTRICIDAE (Oklu kirpigiller) MYSTACOCETI (Dişsiz balinalar)
Hystrix cristata (Oklu kirpi) BALAENOPTERIDAE
(Çatal kuyruklu balinagiller)
CARNIVORA (Etçiller) Sibbaldus (Balaenoptera)
Canidae
Canis lupus (Kurt) musculus (Gök balina)
Alopex lagopus (Kutup tilkisi, mavi
tilki)
Megaptera novaengliae (longimana
nodosa)
Ursidae (Ayıgiller) (Kambur balina)
bütün türler Balaenidae
Eubalaenea glacialis
Balaena mysticetus
MUSTELIDAE (Sansargiller)
Lutreola (Mustela) lutreola KUŞLAR
(Bataklık samuru) Gaviiformes
Lutra lutra (su samuru) Gaviidae
Gulo gulo (Kutup porsuğu, obur) bütün türler
FELIDAE (Kedigiller) PODICIPEDIFORMES
Lynx pardina (pardellus) Podicipedidae (Yumurtapiçigiller)
Panthera pardus (Leopar) Podiceps griseigena (Kızıl boyunlu
Dalgıç
Panthera tigris (Kaplan) kuşu)
Podiceps auritus (Kularlı dalgıç kuşu)
ODOBENIDAE (Morsgiller) Podiceps nigricollis (caspicus)
Odobenus rosmarus (mors) Ayıbalığı (Kara boyunlu
Dalgıç kuşu)
PHOCIDAE (Fokgiller) Pediceps ruficollis (yumurta piçi)
Monachus monachus (Akdeniz fok
balığı)
PROCELLARIIFORMES (Fırtına
kuşları)
ARTIODACTYLA (Çift Parmaklılar) Hydrobatidae
Bovidae (Boynuzlugiller) Bütün türler
Capra aegagrus (Yaban keçisi) Procellariidae (Fırtına kuşugiller)
Rupicapra rupicapra ornata Puffinus puffinus (siyah gagalı
yelkovan)
(Çengel boynuzlu dağ keçisi) Procelaria diomedae
Ovibos moschatus (Misk sığırı)
PELECANIFORMES (Pelikansılar)
Phalacrocoracidae (Karabatakgiller) Histrionicus histrionicus
Phalocrocorax pygmaeus (Küçük
karabatak)
Bucephala islandica
Mergus albellus (Sütlabi)
PELECANIDAE (Pelikangiller) Oxyura leucocephala (Dikkuyruk)
bütün türler
FALCONIFORMES (Kartallar)
CICONIIFORMES (Leyleksiler) bütün türler
Ardeidae (Balıkçıgiller)
Ardea purpurea (Erguvani balıkçıl) GRUIFORMES (Bataklık kuşları)
Casmerodius albus (Ergtetta alba) Turnicidae (Üç parmaklı
bıldırcıngiller)
(Büyük beyaz balıkçıl) Turnix syluatica (Üç parmaklı
bıldırcın)
Egretta garzetta (Küçük beyaz balıkçıl) Gruidae (Turnagiller)
Ardeola ralloides (Alaca Balıkçıl) bütün türler
Bulbucus (Ardeola) ibis (Özük
Balıkçılı)
Ralidae (Sutavuğugiller)
Nycticorax nycticorax (Gece Balıkçılı) Porzana porzana (Benekli su tavuğu)
Ixobrychus minutus (Cüce Balaban) Porzana pusilla (Kurşini bataklık su
tavuğu)
Botaurus stellaris (Balaban) Porzana parva (Küçük su tavuğu)
Crex crex (Bıldırcın kılavuzu)
CICONIIDAE (Leylekgiller) Porphyrio porphyrio (Saz horozu)
bütün türler Fulica cristata (Sakarmeke)
Otitidae (Toygiller)
THRESKIORNITHIDAE bütün türler
bütün türler
CHARADRIIFORMES (Yağmur
kuşları)
PHOENICOPTERIDAE
(Flamingogiller)
Charadridae (Yağmurkuşugiller)
Phoenicopterus ruber (Flamingo) Hoplopterus spinosus
(Mahmuzlu kız kuşu, dikenli kız kuşu)
ANSERIFORMES (Kazsılar) Charadriushiaticula (Halkalı
yağmurcun)
Anatidae (Ördekgiller) Charadrius dubius
Cygnus cygnus (Ötücü kuğu) (Küçük halkalı yağmurcun)
Cygnus bewickii (colombianus) (bodur
ötücü kuğu)
Chadradrus alexandrinus
(Yarım halkalı yağmurcun)
Anser erythropus (küçük sakarca) Charadrius leschenaulti (büyük
yağmurcun)
Branta ıeucopsis (Ak yanaklı kaz) Eudromias morinellus
Branta ruficollis (Sibirya kazı) (Damgalı yağmurcun)
Tadorna tadorna (Suna) (Kuşaklı
ördek)
Arenaria interpres (Taşçeviren)
Tardona ferruginea (Angıt) Scolo lacidae (Çullukgiller)
Marmaronetta (Anas) angustirostris Gallinago media
(Yaz ördeği) Numenius tenuirostris
Somateria spectabilis (İncegagalı kervan çulluğu)
Polysticta stelleri Tringa stagnatilis (Bataklık
düdükçünü)
Tringa ochropus (Yeşil düdükçü) Pteroclıdıdae
Tringa hypleucos Bütün türler
(Beyaz karınlı yeşil bacak düdükçün)
Tringa glareola (Orman düdükçünü) CUCULIFORMES (Guguksular)
Tringa cinerea (Sarı düdükçün)
Calidris minuta (Küçük kum kuşu) CUCULIDAE (Gugukkuşugiller)
Calidris temmincki (Temmink kum
kuşu)
Clamator glandarius (Tepeli guguk)
Calidris maritima
Calidris alpina (Dağ kum kuşu) STRRIGIFORMES (Baykuşlar)
Calidrus ferruginea (Kırmızı kum
kuşu)
bütün türler
Calidris alba (Çakıl kuşu)
Limicola falcinellus (Balçık kuşu) CAPRIMULGIFORMES
(Çobanaldatanlar)
Recurvırostridea
bütün türler CAPRIMULGIDAE
(Çobanaldatangiller)
Phalaropodidae bütün türler
bütün türler
Burhinidae APODIFORMES
Burhinus codicnemus (Kocagöz)
Glareolidae (Bataklık kırlangıcıgiller) APODIDAE
bütün türler Apus pallidus
Laridae (Martıgiller) Apus melba (Ak karınlı soğan)
Pagophila eburnea (Pembe gagalı
martı)
Apue caffer
Larus audouinii (Pembe gagalı martı)
Larus melanocephalus (Akdeniz CORACIIFORMES(Kuzgunumsular)
martısı)
Larus genel (İnce gagalı martı)
Larus minutus (Küçük martı) ALCEDINIDAE(Yalı çapkını, dere
kuşu)
Larus (Xenia) Sabini Alcedo atthis
Chllidonias niger (Siyah deniz
kırlangıcı)
Chllidonias leucopterus (Akkanatlı
deniz
MEROPIDAE
kırlangıcı) Merops apiaster (Arı kuşu)
Chlidonias hybrida (Bıyıklı deniz
kırlangıcı)
Gelochelidon nilotica CORACIDAE (Gök kuzgunugiller)
Hydroprogne caspia (Hazer kırlangıcı) Coracias garrulus (Gök kuzgun,
Sterna hirundo (Adi deniz kırlangıcı) Mavi kuzgun, yeşil karga)
Sterna paradisaea (macrura)
(Kıyı kırlangıcı) UPOPIDAE
Sterna dougallii Popa epops (İbibik) (Hüthüt, Çavuş
kuşu)
Sterna albifrons (Ak alınlı Deniz
kırlangıcı)
Sterna sandvicensis
PICIFORMES
bütün türler
COLOMBIFORMES (Güvercinler)
PASSERIFORMES(Ötücü Kuşlar) Monticola saxatilis (Kaya ardıcı)
Monticola solitarius (Gök ardıç)
ALAUDIDAE (Tarlakuşugiller) Phoenicurus ochruros (Ev
kızılkuyruğu)
Calandrella brachydactyla (Kısa
parmaklı tarla kuşu)
Erithacus rubecula (Nar bülbülü)
Phoenicurus phoenicurus
Calandrella rufescens (Küçük tarla
kuşu)
(Bahçe kızılkuyruğu)
Melanocorypha calandra Luscinia megarhynchos (Bülbül)
(Boğmaklı kuş) Luscinia luscinia (Ardıç bülbülü)
Melanocorypha leucoptera (Akkanatlı
tarla kuşu)
Luscinia(Cyanosylvia) svecica
(Buğdaycıl Bülbül)
Melanocorypha yeltoniensis (Kara tarla
kuşu)
Tarsiger cyanurus
Galerida theklae (Tepeli tarla kuşu) SYLVIINAE(Ötegengiller)
Ermophila alpestris (Kulaklı tarla kuşu) Bütün türler
HIRUNDINIDAE (Kırlangıçgiller) REGULINAE (Çalıkuşugiller)
Bütün türler Bütün türler
MOTACILLIDAE
(Kuyruksallayangiller)
MUSCICAPPINAE(Sinekkapangiller)
Laniidae (Örümcekkuşugiller) Bütün türler
Bütün türler
Bombycillidae (İpekkuyruk kuşugiller) TIMALINAE
Bombycilla garrulus (İpekkuyruk kuşu) Panurus biarmicus(Bıyıklı baştankara)
Cinclidea (Su karatavuğugiller) PARIDAE (Baştankaragiller)
Cinclus cinclus (Su karatavuğu) Bütün türler
Troglodytidae (çit Kuşugiller)
Troglodytes troglodytes(Çit kuşu) SITTIDAE (Sıvacıkuşugiller)
Prunellidae (Şarkıcıkuşugiller) Bütün türler
Bütün türler
Muscicapidae (Sinekkapangiller) CERTHIIDAE(Tırmaşıkkuşugiller)
Turdinae (Ardıç kuşugiller) Bütün türler
Saxicola rubetra (Vınlayan
kuyrukkapan)
Saxicola torquata EMBERIZIDAE(Yelvegiller)
(Takırdayan kuyrukkapan) Emberiza citrinella(Sarı yelve)
Oenanthe oenanthe (Kuyrukkapan) Emberiza leucocephala(Akbaşlı yelve)
Oenanthe pleschanka (leucomela) Emberiza cirlus(Kara gerdanlı kiraz
kuşu)
Oenanthe hispanica (Kara kulaklı taş
öpen)
Emberiza cineracea (Kül rengi yelve)
Oenanthe isabellina (Taş öpen) Emberiza caesia
Oenanthe leucura Emberiza cia (Kara yelvesi)
Cercotrichas galactotes Emberiza schoeniclus (Sazlık yelvesi)
(Yelpaze kuyruklu bülbül) Emberiza melanocephala(Kiraz kuşu)
Emberiza aureola
Emberiza pussila (Cüve yelve)
Pyrhocorax pyrhocorax (Kırmızı
gagalı dağ kargası)
Emberiza rustica Pyrhocorax graculus (Sarı gagalı dağ
kargası)
Pleotrophenax nivalis (Kar yelvesi
Calcarius lapponicus
REPTILES (SÜRÜNGENLER)
FRINGILIDAE (İspinozgiller) Testudines (Kaplumbağlar)
Cardeuelis chloris (Flurya) Testudinidae (Karakaplumbağagiller)
Cardeuelis cardeuelis (Saka kuşu) Testudo hermanni (Hermann
kaplumbağası)
Cardeuelis spinus ( Kara başlı iskete) Testudo graeca (Yunanistan
kaplumbağası)
Cardeuelis flavirostris ( Sarı gagalı
keten kuşu)
Testudo marginata
Cardeuelis cannabina ( Kenevir kuşu) EMYDIDAE (Tatlı su
kaplumbağasıgiller)
Cardeuelis flammea Emys orbicularis (Avrupa bataklık
Cardeuelis hormemanni
kaplumbağası)
Serinus citrinella Mauremys caspica (Bataklık
kaplumbağasıgiller)
Serinus serinus (İskete)
Loxia curvinobkna (Çaprazgaga)
Dermochelys coriacea (Dev deniz
kaplumbağası)
Loxia pityopsittacus (Çaprazgaga
ispinoz)
Loxia leucoptera (Çift çizgili Çapga.
İspi.)
CHELONIIDAE (Deniz
kaplumbağaları)
Pinicola enucleator (Çam ispinozu) Caretta caretta (Karet kaplumbağası)
Carpodacus erythrinus (Al renkli
şakrak kuşu)
Rhodopechys githaginea
Lepidochelys kempii (Atlas Okyanusu
kurşuni deniz kaplumbağası)
Coccothraustes coccothraustes
(Kocabaş)
Chelonia mydas (Çorba kaplumbağası)
Ploceidae Eretmochelys imbricata (Kiremitli
kaplumbağa)
Petronia petronia (Kaya serçesi)
Montrifringilla nivalis (Kar ispinozu) SAURIA
STURNIAE (Sığırcıkgiller) Gekkonıdae (Gekogiller)
Sturnus unicolor (Kara sığırcık) Cyrtodactylus kotschyi (Yaprak
parmak Geko)
Sturnus roseus (Pembe sığırcık) CHAMAELEONTIDAE
(Bukalemungiller)
ORIOLIDAE (Sarı asmagiller) Chamaeleo chamaeleon (Bukalemun)
Oriolus oriolus (Sarı asma)
CORVIDAE (Kargagiller)
LACERTIDAE
(Özkertengelegiller)
Prisoreus infaustus (Sibirya kargası) Algyroides marchi
Cyanopica cyanus Lacerta lepida
Nucifraga caryocatactes (Köknar
kargası)
(Cüce çit ketrenkelesi)
Lacerta parva (Cüce çit kertenkelesi) Luschan Semenderi
Lacerta simonyi (Küçük kertenkele) (Kara semenderi)
Lacerta princeps (Zagros kertenkelesi) Salamandrin terdigitata
Lacerta viridis (Yeşil kertenkele) (Gözlüklü semender)
Podarcis muralis (Duvar kertenkelesi) Chioglossa lusitanica (Portekiz
semenderi)
Podarcis lilfordi Triturus cristatus
Podarcis sicula (Taraklı semender-Pürtüklü semender)
Podarcis filfolensis
PROTEIDAE (Mağara
semenderigiller)
SCINCIDAE Proteus anguinus (Mağara semenderi)
Ablepharus kitaibelli
(Johannis Kertenkelesi) ANURA (Kuyruksuz kurbağalar
Kuyruksuzlar)
OFHIDA (Yılanlar)
DIECOGLOSSIDAE
COLOUBRIDAE (Su yılangiller) (Teker dilli kurbağagiller)
Coluber hippocrepis Bombina variegata
Elaphe situla (Sarı karınlı teker dilli kurgbağa)
Elaphe quatu erlineata (Dört çizgili
yılan)
Alytes obstetricans (Ebe kurbağa)
Elaphe longissima (Eskülap yılanı) Alytes cisternasii
Coronella austriaca (Taçlı yılan) FELOBATIDAE (Çamur
kurbağasıgiller)
Pelobates cultripes
VIPERIDAE (Engerekgiller) Pelobates fuscus (Sarımsak kurbağası)
Vipera ursinii (Çayır engereği)
Vipera latasti BUFONIDAE (Kara kurbağasıgiller)
Vipera ammodytes (Akdeniz kum
engereği)
Bufo calamita (Haçlı karakurbağası)
Vipera xanthina (Engerek) Bufo viridis
Vipera lebetina (Sarı engerek) (Yeşil Karakurbağası-Gece kurbağası)
Vipera kaznakovi (Kafkas engereği) HYLIDAE (Ağaçkurbağasıgiller)
Hyla arborea (Ağaç kurbağası)
AMPHIBIANS (İki yaşamlılar) RANIDAE (Su kurbağasıgiller)
Rana arvalis (Magrip kurbağası)
CAUDATA (Kuyruklular) Rana dalmatina (Çevik su kurbağası)
Rana latestei
SALAMANDRIDAE (Semendergiller)
Salamandra (Mertensiella) luschani

Ek Liste III

Korunan Fauna Türleri
MEMELİLER ERINACEIDAE (Kirpigiller)
INSECTIVORA (Böcekçiller) Erinaceus europeaus (Kirpi)
SPORICDAE VIVERRIDAE (Misk kedisigiller)
Bütün türler Bütün türler
MICROCHIROPTERA (Küçük
Yarasalar)
VESPERTILIOPNIDAE FALIDAE (Kedigiller)
(Yassı burunlu yarasagiller) Felis catus (silvestris)
Pipistrellus (Cüce yarasa) (Yaban kedisi)
Lynx lynx (Vaşak)
DUPLICIDENTATA (Çift dişiler)
LEPORIDAE (Tavşangiller) PHOCIDAE (Fokgiller)
Lepus timidus (Kara tavşanı) Phoca vitulina (Fok)
Lepus capensis (Europaeus) (Tavşan) Pusa (Phoca) hispida
RODENTIA (Kemiricigiller) Pagophilus groenlandicus
SCIURIDAE (Sincapgiller) Phoca groenlandica
Sciurus vulgaris (Sincap) Erignathus barbatus
Marmota marmota (Dağsıçanı) Halichoerus grypus
CASTORIDAE (Kunduzgiller) Cystophora cristata (Balonlu fok)
Castor fiber (Kunduz)
GLIRIDAE (Yedi uyuklayangiller) ARTIODACTYLA (Çift parmaklılar)
Bütün türler
MICROTIDAE SUIDAE (Domuzgiller)
Microtus ratticeps (Oeconomus) Sus scrofa meridionalis (Yaban
domuzu)
Microtus nivalis (leburnii) CERVIDAE (Geyikgiller)
CETACEA (Balinalar) Bütün türler
Ek liste II’de belirtilmeyen bütün türler BOVIDAE (Boynuzlugiller)
Ovas aries (Musimoni ammon)
(Tanrıdağı koyunu)
CARNIVORA (Etçiler) Capra ibex (Alp keçisi)
Capra pyrenaica
MUSTELIDAE (Sansargiller) Rupicapra rupicapra (Dağ keçisi)
Meles meles (Porsuk)
Mustela erminea (Kakum KUŞLAR
Aşağıdakiler hariç
Mustela nivalis (Gelincik) Ek Liste II’de belirtilmeyen bütün
türler
Putorius (Mustela) putorius
(İltis, kokar gelincik)
Larus marinus
(Büyük karabaşlı martı)
Marte martes (Ağaç sansarı) Larus fuscus (Karamartı)
Martes foina (Kaya sansarı,ev sansarı)
Larus argentatus (Gümüşsel martı)
Columba palumbus (Tahtalı güvercin)
Passer domesticus (Serçe) SÜRÜNGENLER
Sturnus vulgaris (Sığırcık) Ek Liste II’de belirtilmeyen bütün türler
Garrulus glandarius (Kestane kargıası)
Pica pica (Saksağan) AMFİBİALAR (İki yaşamlılar)
Corvus monedula (Küçük karga) Ek Liste II’de belirtilmeyen bütün türler
Corvus frugilegus (Ekin kargası)
Corvus corone (corone and cornix)
(Leş kargası)

Ek Liste IV

Yasaklana Av Metod ve Araçları ile Diğer Yasak İşletme Şekilleri
MEMELİLER
-İlmek kapanlar
-Gözleri körletilmiş ve sakat edilmiş
mühre olarak kullanılan canlı hayvanlar
-Gözleri kör edilmiş veya sakat
edilmiş mühre ve çığırtkan olarak
kullanılan kuşlar
-Teypler -Teypler
-Öldürücü veya uyuşturucu elektrikli
aletler
-Öldürücü veya bayıltıcı elektrikli
aletler
-Yapay ışık kaynakları -Yapay ışık kaynakları
-Aynalar ve göz kamaştırıcı diğer cisimler-Aynalar ve göz kamaştırıcı diğer
cisimler
-Hedef aydınlatıcı aletler -Hedef aydınlatanı aletler
-Gece atışları için kullanılan, hedefi
gösteren veya elektronik olarak hedefi
büyülten nişan alma aletleri (nişan
dürbünleri)
-Gece atışları için kullanılan, hedefi
gösteren veya elektronik olarak
hedefi büyülten nişan alma aletleri
(nişan dürbünleri)
-Patlayıcı maddeler (1) -Patlayıcı maddeler
-Ağlar (2) -Ağlar
-Sandık tuzaklar (2) -Sandık tuzaklar
-Zehirli veya bayıltıcı yemler -Zehirli veya bayıltıcı yemler
-Gazlama veya tütsüleme -Gazlama veya tütsüleme
-Şarjörü ikiden fazla kartuş alabilen yarı
otomatik veya otomatik silahlar
-Şarjörü ikiden fazla kartuş alabilen
yarı otomatik veya otomatik silahlar
-Uçaklar -Uçaklar
-Hareket halindeki motorlu araçlar -Hareket halindeki motorlu araçlar
(1) Balina avı hariç
KUŞLAR
-İlmek tuzaklar (2)
(2) Kitle halinde veya seleksiyon dışı
yakalama ve öldürme için
kullanıldığında
-Ökseler (3) 58o N nin kuzeyindeki Lagopus
hariç
-Oltalar
EK LİSTE II’DE YER ALAN – ANCAK ÜLKEMİZ ŞARTLARINDA KESİN
KORUMA ALTINA ALINAMAYACAK FAUNA TÜRLERİ İLE EK LİSTE IV’DE
YER ALAN AV METOD VE ARAÇLARINA DAİR İHTİRAZİ KAYIT LİSTESİ

Ek Liste II

Kesin Koruma Altına Alınan Fauna Türleri

A- MEMELİLER CHARADRIIFORMES
RODENTIA Seolopacdae
Sciuridae Callinago media
Citellus Citellus (Tarla
Sincabı)
Sultani su çulluğu
CARNIVARA COLUMBIFORMES
Canidae Pteroclididae
Canis Lapus Kurt Ptercles alchata
Ursidae (Aygiller) Kıkırlıkk Pterovles orientalis
Kum bağırtlağı
ARDIDACTYIA C- SÜRÜNGENLER
Bovidae
Capra aegagrus TESTUDINES
Yaban keçisi Testudinidae
Suidae Testudo hermanni
Sus scrıfa meridionalis Hermann Kaplumbağası
Yaban domuzu Testudo geraeca
Yunan kaplumbağası
B- KUŞLAR Testudo marginata
ANSERIFORMES D- KURBAĞALAR
Anatidae
Anser erytropus ANURA
Küçük sakarca Ranidae
Tadorna tadorna Rana arvalis
Suna Magrip kurbağası
Tadrona ferrugianea Angıt Rana dalmatiana
Oxyura leucocephala Çevik su kurbağası
Dikkuyruk Rana latestei