Bilim Akademisi Derneği, Türkiye Bilimler Akademisi’nin (TÜBA) 27 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve aynı gün yürürlüğe giren Kanun Hükmünde Kararname ile fiilen özerk bir kurum olmaktan çıkarıldığı ve hükumete bağlı bir kuruluş haline getirildiği ve böylece TÜBA’nin bir bilim akademisi olma vasfını yitirdiği gerekçesiyle istifa eden 17 TÜBA üyesi tarafından 25 Kasım 2011’de kurulmuştur.
Bilim Akademisi, hükumet politikalarından bağımsız, bilimsel liyakat, dürüstlük ve özgürlük ilkelerini gözeterek en başarılı bilim insanlarını bir araya getirmek üzere kurulmuştur. Dernek, bilimde mükemmeliyetin, bilimsel yöntem, gelenek ve usullerin, bilimsel özgürlük ve dürüstlüğün tanıtılmasına ve korunmasına çalıştığını ilan etmektedir. Bilimin ruhunu temsil etmek ve yaşatmak derneğin temel amacıdır.
Bilim Akademisin Faaliyetleri
Bilim akademisi, bilimsel konferanslar düzenlemekte, Sarkaç isimli bilisel dergiyi çıkarmakta, Genç BA adlı programı yürütmekte, çeşitli ödül programları tertip etmekte, bilimin gelişimi çerçevesinde yaz okulları düzenlemekte, temel mantık okulu ve ileri düzey mantık okulları açmaktadır. Dernek, tıp, fizik, arkeoloji, iktisat, hukuk, matematik, felsefe ve tarih alanlarında birçok bilimsel yayın çıkarmış ve üyeleri tarafından yazılmış kitapları yayınlamıştır. Dernek ayrıca açık ders malzemeleri yayınlamakta, video ve görsel içerik üretmektedir.
Sarkaç Dergisi
Dernek tarafından çıkarılan dergi Bilim Akademisinin popüler bilim yayınıdır. Sarkaç, Bilim Akademisi’nin çalışmalarını paylaştığı bir vitrindir. Doğa bilimleri, siyaset, mühendislik, ekonomi, matematik, tıp ve diğer tüm bilim alanlarından içerik sunmaktadır. İçerik, Sarkaç ekibi ve Bilim Akademisi üyesi olan ve olmayan akademisyenler tarafından hazırlanmaktadır. Sarkaç’ta yayınlanan içerik, uzman olmayan kişilerce de takip edilebilen yalınlıktadır. Derginin Yayın Kurulu; Ali Alpar, Canan Atılgan, Defne Üçer Şaylan (yayın yönetmeni), Ersin Yurtsever, Maral Yağyazan (sosyal medya yöneticisi), Mehmet İnhan, Reyhan Oksay, Sami Gülgöz, Şevket Pamuk ve Şevket Ruacan’dan oluşmaktadır.
Bilim Akademisi Genç Bilim İnsanları Ödül Programı (BAGEP)
Bilim Akademisi gençlerin iyi bilim yapmaya teşvik edilmelerini ve iyi örneklerin ödüllendirilmesini teşvik etmekte, en iyi genç akademisyenlerin belirlenerek ödüllendirilmeleri ve yeni araştırmalar için desteklenmeleri amacıyla 2013 yılından itibaren BAGEP projesini uygulamaktadır. Ödül 40 yaşını doldurmamış bilim insanlarına verilmektedir.
Bilim Akademisi Bilim Etiği Komisyonu
Derneğin Bilim Etiği Komisyonunda, Ersin Yurtsever, M. Ali Alpar, Yeşim M. Atamer, Ersin Kalaycıoğlu, Bertil Emrah Oder, Hakan Sedat Orer, Şevket Ruacan, Cihan Saçlıoğlu ve Tarık Tihan bulunmaktadır.
Bilim Akademisi Derneğinin Kurucuları
Prof. Dr. M. Ali Alpar – Astrofizik
Prof. Dr. Cumhur Ertekin – Tıp- Nöroloji
Prof. Dr. Ayşe Erzan – Fizik
Prof. Dr. M. Hamit Fişek – Sosyal Psikoloji
Prof. Dr. Sami Gülgöz – Psikoloji
Prof. Dr. Naci Görür – Yer Bilimleri
Prof. Dr. Metin Gürses –Fizik
Prof. Dr. Rahmi Güven (vefat 16 Eylül 2019) –Fizik
Prof. Dr. Ahmet Oral – Fizik
Prof. Dr. Şevket Pamuk – İktisat Tarihi
Prof. Dr. Önder Pekcan – Fizik
Prof. Dr. İlhan Tekeli – Planlama
Prof. Dr. Tosun Terzioğlu (vefat 26 Şubat 2016) – Matematik
Prof. Dr. Aslıhan Tolun (istifa: 29.01.2013) – Genetik
Prof. Dr. Ayhan Ulubelen – Farmakoloji, Kimya
Prof. Dr. Ersin Yurtsever – Kimya
Prof.Dr.Yücel Yılmaz – Yer Bilimleri
Bilim Akademisi, Akademik Liyakat, Özgürlük ve Dürüstlük Belgesi
Mükemmeliyet/Liyakat: Bilim insanları, bilimsel yöntemin en iyi şekilde kullanılmasına, araştırmaların bilinçli önyargılardan uzak şekilde en yüksek standartlarla yapılmasına ve değerlendirme ve ödüllendirmelerde en mükemmele ulaşmaya çalışarak sadece bilimsel liyakate göre karar verilmesine en yüksek özeni göstermelidirler.
Özgürlük: Bilim insanları doğru bilimsel yöntemlerle ulaştıkları sonuçları meslektaşlarına ve kamuoyuna duyurmakta özgürdürler. Bilimsel sonuçların yayılmasında, özgür fikir ve vicdanları ile kestirebildikleri ölçüde, kötü kullanımlara yol açmaktan kaçınmakla ve insanlığın yararına kullanılmasının bir an önce gerçekleşmesine çalışmakla sorumludurlar.
Dürüstlük: Bilim insanları, bulgularını ve yöntemlerini, açıklıkla, çarpıtmadan yayımlamalı, yararlandıkları tüm kaynakları ve alıntıları açık ve eksiksiz şekilde vermeli, kendilerinin ve başkalarının katkılarını ve sorumluluklarını titizlikle ve hakkaniyetle belirtmeli, çalışmaya katkısı olmayanları eser sahibi olarak göstermemelidirler. Bu genel ilkeler araştırma makaleleri, derlemeler, akademik yayınlar için olduğu kadar, ders kitapları, popüler yayınlar, telif veya çeviri, basılı, sözlü, görsel, internet vs. tüm ortamlardaki yayınlar için de geçerlidir.
Bilim insanları akademik ya da idarî konumlarını, unvanlarını, yetkilerini; öğrencileri, asistanları, meslektaşları, yöneticiler ve bilim camiası dışındaki kişilerle olan ilişkilerinde hiçbir şekilde kötüye kullanmamaya özen göstermelidirler. Hakemlik, jüri üyeliği gibi görevlerde değerlendirmeler sadece bilimsel ve akademik kriterlerle yapılmalıdır.
Bilim Akademisi bu çerçevede, Avrupa Akademileri Federasyonu’nun (ALLEA) 2017 yılında yayınladığı “Araştırmalarda Dürüstlük Konusunda Avrupa Davranış Kodu“nda ifade edilen değer yargılarını, araştırmada iyi uygulama ve dürüst olmayan davranışlar konusundaki tespitlerini aynen benimsemekte ve desteklemektedir.
Bilim Akademisi Derneği İletişim
Adres: Sinan Paşa İş Hanı 4. Kat no: 1 Hasfırın Caddesi, Beşiktaş, 34353 İstanbul.
Telefon: 0 212 227 07 99
E-posta:ofis@bilimakademisi.org