Cesare Beccaria Bonesana
Aydınlanma Çağı Düşünürü Cesare Beccaria Bonesana 15 Mart 1738 tarihinde Milano’da doğmuş 28 Kasım 1794 tarihinde Floransa’da ölmüştür. İtalyan hukukçu, filozof, ekonomist ve edebiyatçı olan Beccaria’nın “Suçlar ve Cezalar Hakkında” adlı (Dei delitti e delle pene) isimli eseri hukuk tarihi ve felsefesinde önemli yer tutmuştur. Beccaria, 1747-1755 yılları arasında sekiz sene dini eğitim gördükten sonra 20 yaşındayken hukuk doktorası eğitimini tamamlamıştır.
Beccaria genelde hukuk sorunlarıyla ilgilenmiş, 1770 yılından itibaren Avusturya egemenliğinde bulunan Milan Yönetiminde üst düzey görevli memur olmuş ve ölünceye kadar bu görevini sürdürmüştür.
Suçlar ve Cezalar Hakkında
Beccaria, Suçlar ve Cezalar Hakkında ismi ile yayınlanan ve Türkçe’ye de tercüme edilen kitabını yaklaşık 26 ayda yazmış, genç yaşında Hukuk Felsefesine dair büyük bir çığır açmıştır. Eserinde, idamın ve işkencenin ceza olarak görülemeyeceğini ve bunun bir barbarlık olacağını açıklayan Beccaria, ceza hukukuna birçok ilke ve prensip kazandırmış, birçok ülkede gerçekleşen hukuk reformuna esin kaynağı olmuştur.
“Nullum crimen nulla poena sine lege” (kanunsuz ne suç ne ceza olur) prensibini hukuka katan kişidir. “Yasa ancak açık ve zorunlu olarak gerekliliği beliren cezaları koymalıdır ve bir kimse ancak suçun işlenmesinden önce kabul ve ilan edilmiş olan ve usulüne göre uygulanan bir yasa gereğince cezalandırılabilir.” şeklindeki prensip İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi‘nin 8. maddesi olarak kabul edilmiştir.
Beccaria, Fransa’da işkencenin kaldırılmasına ve İsveç’te yargı reformunun gerçekleşmesine ilham vermiştir.
Cesare Beccaria Bonesana ABD’de yayınladığı eseriyle tıpkı Montesquieu gibi Amerikan Bağımsızlık Bildirgesinin yazarı da olan Thomas Jefferson’ı etkilemiştir.
Beccaria’nın eseri, 1765 yılında Fransızca, 1766’da Almanca, 1767’de İngilizce, 1770’de İsveççe, 1772’de Polca, 1774’te de İspanyolca olrak yayınlanmıştır. Voltaire ve Diderot gibi bir çok aydın eserden etkilenmiştir, eserin tartışması ve ölüm cezasına dair görüşler 200 yıldır tartışılmaya deva etmektedir.
Beccaria’nın Fikirleri ve Ardıllarına Etkisi
Beccaria, idamın kullanılamaz ve gereksiz olduğunu ispatlamış, idam cezasını “kamusal cinayet” olarak tanımlamıştır. “Suçlar ve Cezalar Hakkında” adlı eser halen üniversitelerin ceza hukuku kürsülerinde referans kitap olarak gösterilmektedir. Eserde, kanunların kaynağı, nasıl yapılmaları ve nasıl yorumlanmaları gerektiği, cezaların neden bir ihtiyaç olduğu ve cezaların sahip olmaları gereken nitelikler izah edilmiştir.
Beccaria, Aydınlanma Çağı’yla birlikte gelişen Avrupa’daki felsefi akımlardan ve özellikle Montesquieu ve Rousseau’nun fikirlerinnden etkilenmiştir.
Montesquieu ve Rousseau’nun yolundan giden Beccaria, modern ceza hukukunun temel ilkelerini ortaya koymuştur. Ceza hukukunu ilk kez sistemli bir şekle sokan düşünürdür.
Beccaria’ya göre, suçta ve cezada kanunilik ilkesi, yargılamaların hızlı ve adil olması, cezaların ılımlı olması; her türlü kötü muamele, işkence, gizli yargılamaların ve keyfi davranışların yasaklanması; suçların ve cezaların orantılı olması adaletli bir ceza hukuku sisteminin temel unsurlarıdır.
Share this content: