Cumhuriyet İnkılapları, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 29 Ekim 1923’te Cumhuriyeti kurup yeni devlet sistemini tüm dünyaya ilan ettikten sonra seri bir şekilde yaptığı yasal reformların adıdır. Eski devlet sisteminden ayrı ve medeni bir devlet sistemini amaçlayan devrimler sayesinde Türkiye Devleti ve ülkesi sahip olduğu olanaklarla laik, çağdaş ve demokratik bir devlet olmayı amaçlamıştır. Atatürk’ün yaptığı bu inkılaplar, siyasal, hukuk, eğitim ve kültür, ekonomik ve toplumsal alanda yeniden yapılandırılmış bir çok mevzuatı içerir.
Atatürk ilke ve İnkılaplarının en önemlisi Cumhuriyetin ilanıdır. Cumhuriyet, seçilmiş başkanın idaresi altında bulunan devlet ve halk hakimiyetine dayanan devlet şekli anlamına gelmektedir. Cumhuriyet rejiminde egemenlik bir kişi, zümre veya guruba ait değildir, egemenlik toplumun bütün kesimlerine aittir ve tüm yurttaşlar, kadın ve erkekler eşittir.
Atatürk, demokratik cumhuriyeti benimsemiştir. Cumhuriyet, 1923 yılında o dönemde adı Teşkilatı Esasiye Kanunu olan 1921 Anayasasına eklenmiştir ve anayasanın birinci maddesidir. Anayasada Cumhuriyetin nitelikleri belirtilmiştir ve Türkiye Cumhuriyetinin, hükumet şekli Cumhuriyettir.
Cumhurbaşkanı milletvekilleri tarafından bir dönemlik seçilecektir, Cumhurbaşkanının görev süresi 4 yıldır, Cumhurbaşkanının ikinci kez seçilebilmesi mümkündür, Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından milletvekilleri arasından seçilecektir, Bakanlar ise Başbakan tarafından meclis üyeleri arasından seçilip, Cumhurbaşkanınca meclis onayına sunulacaktır.
İnkılapların kronolojik olarak sıralaması
- Teşkilatı Esasiye Kanunu (1921)
- Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
- İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat 1923)
- Cumhuriyet’in İlanı (29 Ekim 1923)
- Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
- 1924 Anayasası
- Şeriye Mahkemelerinin Kapatılması (3 Mart 1924)
- Mecellenin Kaldırılması (1924-1937)
- Öğretimin Birleştirilmesi (3 Mart 1924)
- Aşar(Öşür) Vergisinin Kaldırılması (17 Şubat 1925)
- Çiftçinin Özendirilmesi(1925)
- Şapka kanunu (25 Kasım 1925)
- Örnek Çiftliklerin Kurulması (1925)
- Kılık ve Kıyafette Değişiklik (1925-1934)
- Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması 30 Kasım 1925
- Takvim, Saat ve Ölçülerde Yapılan Değişiklikler (1925-1935)
- Tarım Kredi Kooperatiflerinin Kurulması (1925)
- Kabotaj Kanunu (1 Temmuz (1926)
- Medeni Kanunun Kabulü
- 743 nolu Medeni Kanun
- Türk Ceza Kanunu (1926)
- Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun (1926)
- Medreselerin Kapatılması (1926)
- Türk Kadınının Medeni ve Siyasi Haklarına kavuşması (1926-1934)
- Sanayi Teşvik Kanunu (28 Mayıs 1927
- Güzel Sanatlarda Yapılan Yenilikler (1928)
- Harf Devrimi (1928)
- Millet Mekteplerinin Açılması (1928)
- Türk Tarih Kurumunun Kurulması (1931)
- Türk Dil Kurumu’nun Kurulması (1932)
- I. Kalkınma Planı 1933,
- Üniversite Reformu (1933)
- Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün Kurulması (1933)
- Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)
- Ticaret ve Sanayi Odalarının Kurulması (1935)
- II. Kalkınma Planı 1937