Edebiyat Ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesi, fikir ve sanat eserlerinin ulusal sınırlar ötesinde de korunmasını sağlamak amacıyla oluşturulan ilk uluslararası nitelikteki çok taraflı anlaşmadır. 1886 tarihli Bern Sözleşmesi’ne halihazırda Türkiye dâhil 168 ülke taraftır.
9 Eylül 1886 tarihinde İsviçre’nin Bern şehrinde toplanan devletlerarası bir konferansta kabul edilen Sözleşme, sonuncusu 1979’da olmak üzere birçok kez revize edilmiştir.
Sözleşmede; edebiyat ve sanat eserleri tanımlanmış, eser sahibinin mali ve manevi hakları ile bu hakların kullanım süre ve koşulları belirlenmiştir.
Bern Sözleşmesinin 1 inci maddesi ile bu sözleşmeyi imzalayan ülkeler sözleşmenin uygulanmasına ilişkin çalışmaları yürütmek amacıyla Bern Birliği’ni kurmuşlardır. Birliğin idari işleri Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yürütülmektedir.
Türkiye öncelikle 1 Ocak 1952 tarihinde Sözleşmenin 1948 yılında tadil edilmiş metnine katılmış, 07.07.1995 tarih ve 4117 sayılı “Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesinde Değişiklik Yapan ve 1979’da Tadil Edilen Paris Metnine Katılmamızın Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun” ile de Bern Sözleşmesi’nin en son haline taraf olmuştur (RG:12/07/1995 tarih ve 22341 sayılı).
EDEBİYAT VE SANAT ESERLERİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN BERN SÖZLEŞMESİ
(Paris Belgesi 24 Temmuz 1971, 2 Ekim 1979 tarihlerinde tadil edilmiştir.)
Birlik ülkeleri, eser sahiplerinin edebiyat ve sanat eserleri üzerindeki haklarını mümkün olduğu kadar etkili ve birbirine uyumlu bir şekilde korumak ortak arzusu ile hareket ederek,
1967 yılında Stockholm’de yapılan Revizyon Konferansı çalışmalarının önemine inanarak,
Stockholm Konferansı’nda kabul edilen Belgenin 1-20 ve 22-26 ncı maddelerini değiştirmeksizin muhafaza ederek metnin yeniden düzenlenmesini kararlaştırmışlardır.
Sonuç olarak, aşağıda imzaları bulunan Temsilciler, usulüne uygun yetki belgelerini sunarak aşağıdaki hususları kabul etmişlerdir:
Madde 1
Bu Sözleşmenin uygulanacağı ülkeler, eser sahiplerinin edebiyat ve sanat eserleri üzerindeki haklarını korumak amacıyla bir Birlik kurarlar.
Madde 2
- “Edebiyat ve Sanat Eserleri” deyimi, ifade şekli ne olursa olsun, edebiyat, bilim ve sanat alanındaki kitaplar, dergiler ve diğer yazılar; konferanslar, nutuklar, vaazlar ve benzer nitelikteki diğer eserler; dramatik eserler veya dramatik-müzik eserleri; koreografik eserler ve pandomima gösterileri; sözlü veya sözsüz müzikal kompozisyonları, sinema tekniğine benzer bir yöntemle ifade edilen sinematografik eserler; çizim, sulu ve yağlı boya resim, mimarlık, heykeltraşlık, oymacılık ve taş basma eserler, fotoğraf tekniğine benzer bir yöntemle ifade edilen fotoğraf eserleri; uygulamalı sanat eserleri; resimlendirmeler, haritalar, planlar, krokiler ve coğrafya, topografya, mimari veya bilimsel üç boyutlu eserler gibi bütün ürünleri içerecektir.
- Bununla birlikte, maddi bir araç üzerine tespit edilmedikçe korunamayacak olan genel veya açıkça belirtilen herhangi bir kategorideki eserlerin tanımlanması, Birlik içindeki ülkelerin mevzuatı tarafından düzenlenecektir.
- Çeviriler, işlenmeler, müzik düzenlemeleri ve edebiyat ve sanat eserlerindeki diğer değişimler, özgün eser üzerindeki haklara zarar vermeksizin, özgün eser olarak korunur.
- Yasama, yürütme ve yargıya ait resmi metinler ve bu gibi metinlerin resmi çevirileri için öngörülen koruma, Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Ansiklopedi ve antolojiler gibi içerikleri seçme ve düzenlemelerden oluşan ve fikri yaratıcılık oluşturan edebiyat veya sanat eseri derlemeleri, bu gibi derlemelerin bölümlerini oluşturan her eser üzerindeki haklar saklı kalmak kaydıyla korunacaktır.
- Bu maddede söz edilen eserler, bütün Birlik ülkelerindeki korumadan yararlanır. Bu korumadan eser sahibi ve halefleri yararlanır.
- Bu Sözleşmenin 7(4) maddesi hükümleri uyarınca, kanunların, uygulamalı sanat eserlerine, endüstriyel tasarımlara ve modellere uygulanma ölçüsünün, bu tür eserler, tasarımlar ve modellerin korunma şartlarında olduğu gibi belirlenmesi, Birlik içindeki ülkelerin mevzuatı ile düzenlenecektir. Kaynak ülkesinde yalnızca tasarım ve model olarak korunan eserler, Birliğin diğer bir ülkesinde sadece bu tür tasarım ve modellere o ülkede öngörülen özel koruma hakkına sahip olacaktır. Bununla birlikte, eğer o ülkede bu tür özel bir koruma öngörülmüyorsa, bu tür çalışmalar, sanatsal eserler olarak korunacaktır.
- Bu Sözleşmede öngörülen koruma, günlük haberler veya salt basın haberi niteliğini taşıyan çeşitli olaylar hakkında uygulanmayacaktır.
Madde 2 (tekrar)
- Siyasal konuşmalar ile yargılanma sırasında yapılan konuşmaların, kısmen veya tümüyle, yukarıdaki madde ile öngören korumanın dışında tutulması, Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Konferanslar, nutuklar ve toplum içinde gerçekleştirilen benzer nitelikteki diğer eserlerin, basın tarafından çoğaltılması, yayınlanması, telli araçlarla topluma iletilmesi ve bu Sözleşmenin 11 (tekrar) (1) maddesinde öngörüldüğü üzere, kullanımı, haber verme amacını taşıyan toplumsal iletişime konu oluşturması şartlarının kararlaştırılması, Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Ancak, yukarıdaki paragrafta söz edilen eserlerinin derlemesini yapma hakkı, münhasıran eser sahibine ait olacaktır.
Madde 3
Bu Sözleşmede öngörülen koruma:
- (a) Eserleri yayımlanmış olsun veya olmasın, Birlik ülkelerinden birinin yurttaşı olan eser sahiplerine;
(b) Birlik ülkelerinden birinin yurttaşı olmayan ve eserleri bu ülkelerden birinde ilk defa yayımlanan veya bir Birlik ülkesinde ve Birlik ülkesi olmayan bir ülkede aynı anda yayımlanan eser sahiplerine;
uygulanacaktır.
- Birlik ülkelerinden birinin yurttaşı olmamakla birlikte, ikametgahları bu ülkelerden birinde bulunan eser sahipleri, bu Sözleşme amaçları için, o ülkenin yurttaşları ile benzer muameleye tabi tutulacaklardır.
- “Yayımlanmış Eser” deyimi, eserin niteliği dikkate alınarak, basım yöntemi ne olursa olsun, toplumun gereksinmelerini karşılayabilecek miktarda, eser sahibinin izniyle yayımlanmış eser anlamını taşır. Bir dramatik, dramatik-müzik, sinematografik veya müzik eserinin icrası, bir edebiyat eserinin temsili, bir edebiyat ve sanat eserinin yayınlanması veya telli araçlar ile iletimi, bir sanat eserinin sergilenmesi ve bir mimari eserin yapımı, “yayım” anlamına gelmeyecektir.
- Bir eserin, iki veya daha fazla ülkede ilk yayımından itibaren otuz gün içinde yayımlanması halinde eser, birçok ülkede aynı anda yayımlanmış kabul edilecektir.
Madde 4
Bu Sözleşmede öngörülen koruma, 3 üncü maddedeki şartlar yerine getirilmemiş olsa dahi,
- Yapımcısının ikametgahı veya çalışma merkezi Birlik ülkelerinin birinde bulunan sinematografik eser sahipleri,
- Birlik ülkelerinin birinde yapılan mimari eserlerin veya Birlik ülkelerinin birinde bulunan bir bina veya diğer yapılarda bulunan diğer sanat eserlerinin sahipleri,
hakkında uygulanacaktır.
Madde 5
- Eser sahipleri, bu Sözleşme ile korunan eserleri ile ilgili olarak, bu sözleşme ile özel olarak verilen haklarda olduğu gibi kaynak ülke dışındaki Birlik ülkelerinde kanunları ile kendi yurttaşlarına şimdi öngördükleri ya da belki ileride öngörecekleri haklardan yararlanacaklardır.
- Bu haklardan yararlanma ve bunları uygulama herhangi bir formaliteye tabi olmayacaktır; bu gibi yararlanma ve uygulama, eserin kaynak ülkesindeki mevcut korumadan bağımsız olacaktır. Sonuç itibariyle, bu sözleşme hükümlerinden ayrı olarak korumanın kapsamı, eser sahibine haklarını korumak için tanınan düzeltme olanaklarında olduğu gibi yalnızca korumanın talep edildiği ülkenin kanunları ile düzenlenecektir.
- Kaynak ülkede koruma, iç hukuk ile düzenlenir. Ancak, eser sahibinin bu Sözleşme ile korunan eserin kaynak ülkesinin yurttaşı olmaması halinde, eser sahibi o ülkede, o ülkenin yurttaşı olan eser sahipleri ile aynı haklardan yararlanacaktır.
- Kaynak ülke:
- Eserlerin, ilk defa bir Birlik ülkesinde yayımlanması durumunda o ülke; eserlerin farklı koruma süreleri öngören Birlik üyesi bir çok ülkede aynı anda yayımlanması durumunda, mevzuatı ile en kısa koruma süresini öngören ülke;
- Eserlerin, Birlik dışındaki bir ülke ile bir Birlik ülkesinde aynı anda yayımlanması durumunda Birlik ülkesi;
- Eserlerin, yapımcısının ikametgahı veya çalışma merkezi bir Birlik ülkesinde bulunan sinematografik eserler, ve
- Eserlerin, Birlik ülkelerinin birinde yapılan mimari eserlerin veya Birlik ülkelerinin birinde bulunan bir bina veya diğer bir yapıda bulunan diğer sanat eserleri,
olması durumunda kaynak ülkenin, o ülke olması şartıyla,
bir Birlik ülkesinde aynı anda yayımlanmaksızın, yayımlanmamış eserler ya da Birlik dışında bir ülkede ilk defa yayımlanmış eserler sözkonusu olduğunda, eser sahibinin yurttaşı olduğu Birlik ülkesi
olarak kabul edilecektir.
Madde 6
- Birlik dışında bir ülkede, Birlik ülkelerinden birinin yurttaşı olan eser sahiplerinin eserlerinin yeterli ölçüde korunmamasında halinde, Birlik ülkesi ilk yayım tarihinde diğer ülke yurttaşı olan ve Birlik ülkelerinin birinde ikamet etmeyen eser sahiplerine tanınan korumayı kısıtlayabilir. İlk yayımın yapıldığı ülke, kendisi için bu hakkın kullanılmasını kısıtladığı takdirde, Birliğin diğer ülkelerinden bu gibi özel muameleye tabi eserlere, ilk yayımın yapıldığı ülkede öngörülen korumadan daha geniş bir koruma uygulaması istenmeyecektir.
- Yukarıdaki paragrafa dayanarak öngörülecek hiçbir kısıtlama bu gibi kısıtlamaların yürürlüğe konulmasından önce, Birlik ülkelerinden birinde yayımlanan bir eserle ilgili olarak, bir eser sahibinin elde edebileceği hakları etkilemeyecektir.
- Bu maddeye uygun olarak fikri hak verilmesini kısıtlayan Birlik ülkeleri, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü Genel Müdürüne (bundan sonra Genel Müdür olarak söz edilecektir), korumanın kısıtlandığı ülkeleri ve bu ülkelerin yurttaşı olan eser sahiplerinin haklarına getirilen kısıtlamaları belirleyen yazılı bir beyanname vereceklerdir. Genel Müdür, bu beyannameyi bütün Birlik ülkelerine derhal iletecektir.
Madde 6 (tekrar)
- Eser sahibinin mali haklarından bağımsız olarak ve bu hakların devrinden sonra dahi, eser sahibi, eseri üzerindeki sahipliğini ileri sürmek ve eserinin her türlü tahrifine, bozulmasına veya diğer değişikliklerine veya şeref veya itibarına zarar verebilecek her türlü küçük düşürücü fiillere itiraz etme hakkına sahip olacaktır.
- Yukarıdaki paragrafa uygun olarak, eser sahibine tanınan haklar, kendisinin ölümünden sonra, en az mali hakların ortadan kalkmasına kadar devam edecek ve korumanın talep edildiği ülkenin mevzuatı ile yetki verilen kişiler veya kuruluşlar tarafından kullanılacaktır. Ancak, Sözleşmeye katılma veya onama sırasında mevzuatında yukarıdaki paragrafta öngörülen bütün haklar ile ilgili olarak eser sahibinin ölümünden sonra koruma sağlamamış ülkeler, bu haklardan bazılarının eser sahibinin ölümünden sonra devam etmeyeceğini öngörebilir.
- Bu madde ile öngörülen hakların korunması için tanınan düzeltme olanakları, korumanın talep edildiği ülkenin mevzuatı ile düzenlenecektir.
Madde 7
- Bu Sözleşme ile öngörülen koruma süresi, eser sahibinin hayatı boyunca ve ölümünden sonra elli yıl devam edecektir.
- Ancak, sinema eserleri ile ilgili olarak, Birlik ülkeleri koruma süresinin, eser sahibinin izni ile eserin topluma sunulmasından sonra elli yıl devam edeceğini veya topluma sunum sözkonusu olmazsa, eserin yapımından sonra elli yıl devam edeceğini öngörebilir.
- İsimsiz veya takma adlı eserlerle ile ilgili olarak, bu Sözleşme ile tanınan koruma süresi, eserin yasal olarak topluma sunulduğu tarihten itibaren elli yıl sonra devam edecektir. Ancak, eser sahibin tarafından kabul edilen takma ad, eser sahibinin kimliği hakkında kuşkuya yer bırakmadığı takdirde (1) inci paragrafta öngörülen süre, koruma süresi olarak kabul edilecektir. İsimsiz veya takma adlı eser sahibinin yukarıda söz edilen süre içinde kimliğini açıklaması halinde, uygulanacak koruma süresi (1) inci paragrafta öngörülen süredir. Birlik ülkelerinden, sahiplerinin elli yıl önce ölmüş olduğu düşünülen isimsiz veya takma adlı eserlerin korunması istenemeyecektir.
- Fotoğraf eserleri ile sanat eseri olarak korunan uygulamalı sanat eserlerinin koruma süreleri, Birlik ülkeleri mevzuatı ile düzenlenecek, ancak bu süre, böyle bir eserin yapımından başlayarak en az yirmi beş yıllık bir sürenin sonuna kadar devam edecektir.
- 2, 3 ve 4 üncü paragraflarda öngörülen süreler ve eser sahibinin ölümünden sonraki koruma süresi, bu paragraflarda değinilen olaylardan veya ölüm tarihinden itibaren işlemeye başlayacak, ancak, bu sürelerin, ölüm veya bu tür bir olayı takip eden yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren başladığı farzedilecektir.
- Birlik ülkeleri, yukarıdaki paragraflarda belirtilen sürelerden daha fazla koruma süresi öngörebilir.
- Bu Belgenin imza tarihinde yürürlükteki ulusal mevzuatı ile yukarıdaki paragraflarda öngörülen koruma sürelerinden daha kısa süreler kabul eden bu Sözleşmenin Roma Belgesine bağlı bulunan Birlik ülkeleri, bu Belgeye katılma veya onama sırasında bu süreleri uygulamaya devam etme hakkına sahip olacaklardır.
- Her durumda süre, korumanın talep edildiği ülke mevzuatı ile düzenlenir; bununla birlikte, bu ülke mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadıkça süre, eserin kaynak ülkesinde belirlenen süreden daha fazla olamayacaktır.
Madde 7 (tekrar)
Yukarıdaki madde hükümleri, ortak eser sahipliği konusunda da uygulanacak, ancak, eser sahibinin ölümünden sonraki süre, son sağ kalan eser sahibinin ölüm tarihi esas alınarak hesaplanacaktır.
Madde 8
Bu Sözleşme ile korunan edebiyat ve sanat eserleri sahipleri, özgün eserleri üzerindeki haklarının koruma süresi içinde, eserlerinin çevirilerini yapmak veya yapılmasına izin vermek hususunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
Madde 9
- Bu sözleşme ile korunan edebiyat ve sanat eserlerinin sahipleri, hangi biçim ve yöntemle olursa olsun, eserlerinin çoğaltılmasına izin vermek hususunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
- Bu eserlerin, eser sahibinin yasal çıkarlarına zarar vermemek ve eserin normal kullanımına engel olmamak kaydıyla, bazı özel durumlarda çoğaltılmasına verilecek izin, Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Her türdeki ses veya görüntü kayıtları, bu Sözleşmenin amaçları kapsamında çoğaltma olarak kabul edilecektir.
Madde 10
- Hukuken topluma sunumu gerçekleştirilmiş bir eserden, mutad uygulamaya uygun bulunmak ve amacın haklı göstereceği ölçüyü aşmamak kaydıyla, basın özetleri şeklinde dergilerden ve gazete makalelerinden yapılan alıntıları da içeren kısa alıntılar yapılmasına izin verilebilecektir.
- Eğitim amaçlı olarak yayımlarda, yayınlarda veya ses ya da görüntü kayıtlarında resimlendirme yoluyla edebiyat ve sanat eserlerinden yararlanılmasına bu tür kullanımların adil uygulamaya uygun olması şartıyla ve amacın haklı gösterdiği ölçüde izin verilmesi, Birlik ülkelerinin mevzuatı ve taraflar arasında mevcut veya akdedilecek özel anlaşmalar ile düzenlenecektir.
- Bu maddenin önceki paragraflarına uygun olarak eserlerden yararlanılması halinde, mevcut olduğu takdirde eser sahibinin adından ve eserin kaynağından söz edilmesi gerekir.
Madde 10 (tekrar)
- Gazetelerde ya da dergilerde yayımlanan güncel ekonomik, politik ya da dini makalelerin yayınına ya da telli olarak topluma iletimine ve aynı nitelikteki eserlerin yayınına ve basın yoluyla çoğaltımına izin verilmesi, çoğaltma, yayın ya da topluma iletimin açıkça mahfuz tutulmadığı durumlarda Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir. Ancak, her zaman kaynağın açıkça belirtilmesi gerekir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesinin hukuki sonuçları, korumanın talep edildiği ülke mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Günlük olayların, fotoğraf, sinema, yayın yoluyla veya telli olarak topluma iletilmesi amacıyla, olay sırasında görülen veya duyulan edebiyat ve sanat eserlerinin haber verme amacını haklı gösterecek kapsamda çoğaltılabilmesi ve topluma sunulabilmesi şartları Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir.
Madde 11
- Dramatik, dramatik-müzik ve müzik eserlerinin sahipleri:
- Eserlerinin her türlü yöntem ve araçla toplum önünde icrasına,
- Eserlerinin toplum önündeki icrasının her türlü iletimine
izin verme hususunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
- Dramatik veya dramatik-müzik eserlerinin sahipleri, özgün eserleri üzerindeki haklarının devamı süresince, bu eserlerin çevirileri üzerinde de benzer haklardan yararlanacaklardır.
Madde 11 (tekrar)
- Edebiyat ve sanat eseri sahipleri:
- Eserlerinin yayınlanmasına veya telsiz olarak işaret, ses veya görüntü nakline yarayan her türlü araçla topluma iletilmesine;
- İletimin esas yayın kuruluşu dışında başka bir kuruluş tarafından yapılması halinde, eserlerinin telli olarak topluma her türlü iletimine ya da yeniden yayınlanmasına;
- Eserlerinin yayınının hoparlör veya işaret, ses ya da görüntü nakline yarayan diğer bir analog araç ile topluma iletimine
izin verme hususunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
- Yukarıdaki paragrafta öngörülen hakların uygulanma şartları, Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir; ancak bu şartlar, yalnızca öngörülen ülkelerde uygulanacaktır. Bu şartlar, hiçbir şekilde eser sahibinin manevi haklarını veya eser sahibinin, bir sözleşmenin yokluğu halinde, yetkili makam tarafından tespit edilen uygun ücreti elde etme hakkını haleldar etmeyecektir.
- Aksine bir hüküm bulunmadıkça, bu maddenin (1) inci paragrafına uygun şekilde verilen izin, yayınlanan eserlerin ses veya görüntü kaydına yarayan araçlarla kayıt iznini ihtiva etmez. Ancak yayın kuruluşlarının kendi yayınlarında kullanılmak üzere kendi imkanları aracılığı ile yaptıkları geçici kayıtlara uygulanacak kurallar, Birlik ülkelerinin mevzuatı ile düzenlenecektir. Bu tespitlerin, istisnai dokümantasyon niteliği taşıması nedeniyle resmi arşivlerde saklanmasına mevzuat ile izin verilebilir.
Madde 11 (ikinci tekrar)
- Edebiyat eseri sahipleri:
- Eserlerinin her türlü araç ve yöntemle anlatımı dahil topluma sunulmasına;
- Sunulan eserlerinin herhangi bir şekilde topluma iletimine,
izin verme hususunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
- Edebiyat eseri sahipleri, özgün eserleri üzerindeki haklarının koruma süresinin tamamı boyunca, bu eserlerinin çevirileri ile ilgili olarak aynı haklara sahip olacaklardır.
Madde 12
Edebiyat veya sanat eseri sahipleri, eserlerinin işlenmesi, düzenlenmesi ve diğer değişikliklerine izin verme konusunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
Madde 13
- Her birlik ülkesi, müzik eseri sahibine ve söz yazarına tanına inhisari hak ve söz yazarının izni ile müzik eseri ile birlikte yapılan kayıt üzerinde, müzik eserinin eğer varsa söz ile birlikte ses kaydına izin verme hususunda şart ve çekinceler öngörebilir; ancak, bütün bu şartlar ve çekinceler, yalnızca öngörülen ülkelerde uygulanacak ve eser sahibinin, bir sözleşmenin mevcut olmaması halinde, yetkili makam tarafından belirlenecek makul bir ücreti elde etme hakkına hiçbir durumda halel getirmeyecektir.
- 2 Haziran 1928 tarihinde Roma’da ve 26 Haziran 1948 tarihinde Brüksel’de imzalanan Sözleşmenin 13 (3) maddesine uygun şekilde bir Birlik ülkesinde yapılan müzik eseri kayıtları, o ülkenin, bu Sözleşmeye taraf olmasından itibaren iki yıl içinde, müzik eseri sahibinin izni olmaksızın çoğaltılabilir.
- Bu maddenin (1) ve (2). paragrafları uyarınca yapılan kayıtlar ve ilgili tarafların izni olmaksızın yasadışı kabul edilecekleri bir ülkeye ithal edilen kayıtlara el konacaktır.
Madde 14
- Edebiyat ve sanat eseri sahipleri;
- Eserlerinin sinematografik işlenmesine ve çoğaltılmasına ve bu şekilde işlenen ve çoğaltılan eserlerin dağıtımına,
- Bu şekilde işlenen ve çoğaltılan eserlerin topluma iletimine ve temsiline,
izin verme hususunda inhisari hak sahibi olacaklardır.
- Edebiyat ve sanat eserlerinden işlenme ile üretilen sinematografik ürünün diğer herhangi bir sanatsal forma uyarlanması, sinematografik eser sahiplerinin hakları saklı kalmak kaydıyla, özgün eser sahiplerinin iznine tabi olacaktır.
- 13 (i) maddesi hükümleri uygulanmayacaktır.
Madde 14 (Tekrar)
- Bir sinematografik eser, işlenmiş ya da çoğaltılmış herhangi bir eserdeki telif hakları saklı kalmak kaydıyla, özgün eser olarak korunacaktır. Bir sinematografik eserin telif hak sahibi, yukarıdaki maddede değinilen hakları da içeren, özgün bir eser sahibinin sahip olduğu haklardan yararlanacaktır.
- Sinematografik eserde telif hakkı sahipliği, korumanın talep edildiği ülke mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Ancak mevzuatında, hak sahipleri arasında bir sinematografik eserin yapımına katkıda bulunan eser sahiplerinin hak sahibi olacağına ilişkin hüküm bulunan Birlik ülkelerinde, sinematografik esere katkıda bulunmayı taahhüt eden eser sahipleri, aksine veya özel hükümlerin bulunmaması halinde, eserin çoğaltılmasına, dağıtımına, temsili ve telli olarak topluma iletimine, yayınlanmasına veya eserin seslendirilmesine veya alt yazı ile sunulmasına muhalefet etmeyebilirler.
- Yukarıdaki (b) alt paragrafının uygulanması için belirtilen taahhüdün yazılı bir sözleşme veya aynı etkide yazılı bir belge ile yapılması, sinematografik eser yapımcısının ikametgahı veya çalışma merkezinin bulunduğu ülke mevzuatı ile düzenlenecektir. Ancak söz edilen taahhüdün yazılı bir sözleşme veya aynı etkide yazılı bir belge olması, korumanın talep edildiği Birlik ülkesi mevzuatı ile düzenlenecektir. Bu gibi hükümler içeren mevzuat sahibi ülkeler Genel Müdüre yazılı bir beyanname ile bilgi verecektir. Genel Müdür bu beyannameyi derhal diğer birlik ülkelerine derhal iletilecektir.
- “Aksine veya özel hükümler” ifadesi yukarıda sözü edilen taahhüde ilişkin kısıtlayıcı şartı ifade eder.
- Ulusal mevzuatta aykırı bir hüküm bulunmadıkça, yukarıdaki (2)(b) paragrafının hükümleri, sinematografik eser yapımı için yaratılan senaryo, diyalog ve müzik eserlerinin sahipleri veya yönetmen için uygulanmaz. Ancak, sözü edilen (2)(b) paragrafının uygulanmasına ilişkin kurallar ihtiva etmeyen mevzuat sahibi Birlik ülkeleri, yazılı bir beyanname ile durumu Genel Müdüre bildirir. Genel Müdür bu beyannameyi derhal diğer Birlik ülkelerine iletecektir.
Madde 14 (ikinci tekrar)
- Eser sahibi veya onun ölümünden sonra ulusal mevzuat tarafından yetkili kılınan kişi ya da kurumlar, özgün sanat eserleri ve yazar ve bestecilerin özgün el yazmaları hususunda, eserin sahibi tarafından yapılan ilk devrin ardından, eserin herhangi bir satışındaki kazançta devir ve ferağı mümkün olmayan haklardan yararlanacaktır.
- Yukarıdaki paragrafta sağlanan koruma, ancak eser sahibinin yurttaşı olduğu ülkenin mevzuatının izin verdiği Birlik ülkesinde ve bu korumanın talep edildiği ülkenin izin verdiği dereceye kadar talep edilebilir.
- Toplama usulleri ve tutarı ulusal mevzuat tarafından öngörülecektir.
Madde 15
- Bu sözleşme ile korunan edebiyat ve sanat eseri sahiplerinin, aksine bir kanıt bulunmadıkça, Birlik ülkelerinde ihlallere karşı yasal yollara başvurabilmeleri için, eser üzerinde olağan şekilde adlarının bulunması yeterli olacaktır. Takma olsa dahi eser sahibince kabul edilen ad, eser sahibinin kimliği konusunda şüphe uyandırmadıkça bu paragraf uygulanacaktır.
- Bir sinematografik eserde olağan şekilde adı bulunan gerçek veya tüzel kişi, aksine bir kanıt bulunmadıkça, sözü edilen eserin yapımcısı kabul edilecektir.
- (1) inci paragrafta değinilenler dışında isimsiz veya takma adlı eserler ile ilgili olarak, eser üzerinde adı bulunan yayımcı, aksine bir kanıt bulunmadıkça eser sahibini temsilcisi olarak kabul edilecek ve bu sıfatla eser sahibinin haklarını korumak ve takip etmek hakkına sahip sayılacaktır. Bu paragraf hükümleri, eser sahibinin kimliğini açıklaması ve eserin sahipliğine ilişkin haklarını talep etmesi halinde son bulacaktır.
- Yayımlanmamış eserlerle ilgili olarak, eser sahibinin kimliği bilinmemekle birlikte, kendisinin bir Birlik ülkesi yurttaşı olduğuna dair verilerin mevcudiyeti halinde, eser sahibini temsil edecek ve haklarını Birlik ülkelerinde koruyacak ve takip edecek yetkili makam, bu Birlik ülkesinin mevzuatı ile düzenlenecektir.
- Bu hükümler doğrultusunda yetkilendirmeyi yapan Birlik ülkeleri, yetki verilen makam hakkında tam bilgi içeren yazılı bir beyannameyi Genel Müdüre vereceklerdir. Genel Müdür bu beyannameyi derhal diğer Birlik ülkelerine iletecektir.
Madde 16
- Birlik ülkelerinden herhangi birinde hukuki korumadan yararlanan eserler üzerindeki hakları ihlal eden eser kopyalarına el konulacaktır.
- Yukarıdaki paragraf hükümleri, esere korunma sağlamayan veya koruma süresi sona ermiş bir ülkeden sağlanan çoğaltılmış eser nüshalarına da uygulanacaktır.
- El koyma, her ülkenin mevzuatına uygun şekilde yapılacaktır.
Madde 17
Bu Sözleşme hükümleri, her Birlik ülkesi hükümetinin mevzuat veya düzenlemeleri ile herhangi bir eserin dolaşım, temsil veya gösterimi ya da yetkili makamın bu hakkın uygulanması için gerekli göreceği esaslara göre üretimine izin vermek, denetlemek veya yasaklamak hakkını haleldar etmez.
Madde18
- Bu sözleşme, yürürlüğe girdiği tarihte, koruma süresinin son bulmasına kadar kaynak ülkede henüz kamusal kullanma alanına girmemiş bütün eserler hakkında uygulanacaktır.
- Ancak daha önce öngörülen koruma süresinin son bulmasına kadar, korumanın talep edildiği ülkede kamusal kullanma alanına giren eser, yeniden koruma kapsamına alınmayacaktır.
- Bu ilkenin uygulanması, Birlik ülkeleri arasında mevcut veya öngörülecek özel sözleşmelerin içerdiği hükümlere bağlı olacaktır. Bu gibi hükümlerin yokluğu halinde ülkeler, ayrıca ilgileri oranında bu ilkenin uygulama şartlarını kararlaştıracaklardır.
- Yukarıdaki hükümler, Birliğe yeni katılımlar ve 7 nci maddenin uygulaması ile korumanın genişletilmesi veya çekincelerin ortadan kaldırılması hallerinde de uygulanacaktır.
Madde 19
Bu Sözleşme hükümleri, bir Birlik ülkesi mevzuatı ile öngörülen daha geniş bir korumadan yararlanma talebine engel oluşturmayacaktır.
Madde 20
Birlik ülkeleri hükümetleri, aralarında eser sahiplerine bu Sözleşme ile tanınan haklardan daha geniş haklar veren veya bu Sözleşmeye aykırı hükümler içermeyen özel anlaşmalar yapma hakkını saklı tutarlar. Bu şartlara uygun bulunan mevcut anlaşmaların hükümleri yürürlükte kalacaktır.
Madde 21
- Ekte, gelişmekte olan ülkelere ilişkin özel hükümlere yer verilmektedir.
- 28 (i) (b) madde hükmüne uygun olarak Ek, bu Belgenin ayrılmaz bir parçasını oluşturur.
Madde 22
- (a) Birlik, 22-26 ncı maddelere taraf olan Birlik ülkelerinden oluşan bir Meclis kurar.
- Her ülkenin hükümeti, yardımcı delegeler, danışmanlar ve uzmanların yardımcı olabileceği bir delege ile temsil edilecektir.
- Her delegasyonun harcamaları, atamayı gerçekleştiren hükümet tarafından karşılanacaktır.
- (a) Meclisin görevleri,
- Birliğin devamı ve ilerlemesi ve bu sözleşmenin gelişimine ilişkin bütün konular üzerinde çalışmak;
- 22-26 ncı maddelerle bağımlı olmayan Birlik ülkelerin tarafından önesürülecek düşünceler gözönünde bulundurularak, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (bundan böyle “Örgüt” olarak söz edilecektir) nü kuran Sözleşmede değinilen Uluslararası Fikri Mülkiyet Bürosu (bundan böyle “Büro” olarak söz edilecektir) nun düzenleme konferanslarının hazırlığına ilişkin talimatlar vermek;
- Örgüt Genel Müdürünün Birlik ile ilgili faaliyet ve raporlarını müzakere etmek, onaylamak ve Birliğin yetki alanı içinde kalan hususlarda gerekli talimatı vermek;
- Meclisin Yürütme Komitesi üyelerini seçmek;
- Yürütme Komitesinin faaliyet ve raporlarını müzakere etmek, onaylamak ve Komiteye talimat vermek;
- Birliğin iki yıllık bütçesini kabul etmek, programını kararlaştırmak ve son hesapları onaylamak;
- Birliğin mali düzenlemelerini onaylamak;
- Birlik çalışmaları için gerekli olabilecek çalışma grupları ve uzman komitelerini oluşturmak;
- Birlik üyesi olmayan ülkeler ile hükümetlerarası veya hükümet dışı kuruluşların Komite toplantılarına gözlemci olarak kabul edilmesini kararlaştırmak;
- 22-26 ncı maddelerdeki değişiklikleri kabul etmek;
- Birliğin amaçlarına ulaşması için uygun diğer kararları almak;
- Bu Sözleşmeye göre uygun görülen diğer görevleri yerine getirmek ;
- Örgütü oluşturan Sözleşmede öngörülen kuralları, kabule bağlı olarak uygulamak,
olacaktır.
(b) Meclis, Örgüt tarafından yönetilen diğer Birliklerin de ilgili alanı içindeki konuları Örgüt Koordinasyon Komitesinin görüşü alındıktan sonra karara bağlayacaktır.
(3)
- Meclis üyesi her ülke bir oya sahip olacaktır.
- Mecliste üye ülkelerin yarısı toplantı için yeter çoğunluğu oluşturacaktır.
- (b) alt paragrafının hükümlerine rağmen oturumlardan herhangi birinde temsil edilen ülkelerin sayısı, Meclis üye sayısının yarısından az, ancak eşit olduğu takdirde ya da üçte birinden fazla ise, Meclis karar verilebilir, ancak çalışma esasları ile ilgili kararlar dışında, bütün kararlar aşağıdaki koşulların sağlanması üzerine yürürlüğe girecektir. Uluslararası Büro, sözkonusu kararları Mecliste temsil edilmeyen üye ülkelere iletecek ve üye ülkeleri iletimi yaptığı tarihten itibaren üç aylık bir dönem içinde üye ülkeleri oylarını ya da çekimserliklerini yazılı olarak belirtmeye çağıracaktır. Bu dönemin sona ermesiyle, oylarını ya da çekimserliklerini belirtmiş olan ülkelerin sayısı, oturumda yeterli sayıya ulaşılmasında eksik olan ülke sayısına ulaşırsa; bu gibi kararlar, istenen çoğunluk elde edildiği takdirde yürürlüğe girecektir.
- 26 (2) maddesi hükümlerine bağlı olarak Meclis kararları, oyların üçte ikisini gerektirecektir.
- Çekimserlikler oy olarak kabul edilmeyecektir.
- Bir delege yalnızca bir ülkeyi temsil edebilir ve bir ülke adına oy kullanabilir.
- Meclise üye olmayan Birlik ülkeleri toplantılara gözlemci olarak kabul edileceklerdir.
(4)
- Meclis, Genel Müdürün toplantı daveti üzerine her iki takvim yılında bir ve istisnai şartlar olmadığı sürece aynı dönemde ve aynı yerde Örgüt Genel Meclisi olarak toplanacaktır.
- Meclis, Genel Müdürün toplantı daveti ve Yürütme Komitesinin veya Meclise üye ülkelerin dörtte birinin isteği üzerine olağanüstü oturumla toplanacaktır.
(5) Meclis, kendi çalışma kurallarını kabul edecektir.
Madde 23
(1) Meclis bir Yürütme Komitesine sahiptir.
(2)
- Yürütme Komitesi, üye ülkeler arasından Meclis tarafından seçilen ülkelerden oluşacaktır. Örgütün yönetim merkezinin bulunduğu ülkeye de 25 (7) (b) maddesi hükümleri uyarınca Yürütme Komitesinde bir üyelik verilecektir.
- Yürütme Komitesi üyesi her üye ülke hükümeti, yardımcı delegeler, danışmanlar ve uzmanların yardım edebileceği bir delege ile temsil edillecektir.
(c) Her delegasyonun harcamaları, atamayı gerçekleştiren Hükümet tarafından karşılanacaktır.
(3) Yürütme Komitesi üyesi ülkelerin sayısı, Meclis üyesi ülke sayısının dörtte biri olarak belirlenecektir. Üyelik sayısının hesaplanmasında, dörde bölünmeden sonra arta kalan miktar dikkate alınmayacaktır.
(4) Yürütme Komitesi üyelerinin seçiminde Meclis, eşit coğrafi dağılımı ve Yürütme Komitesini oluşturan ülkeler arasında Birlik ile ilişkilerle kabul edilen özel sözleşmelere taraf ülkelerin ihtiyacını gözönünde bulunduracaktır.
(5)
- Her Yürütme Komitesi üyesi, seçildiği Meclis oturumunun kapanış tarihinden bir sonraki olağan Meclis oturumunun kapanış tarihine kadar görev yapacaktır.
- Yürütme Komitesi üyeleri, üye miktarının üçte iki oranını aşmamak kaydıyla yeniden seçilebilir.
- Yürütme Komitesi üyelerinin seçimini ve yeniden seçilmesini düzenleyen kuralların ayrıntıları Meclis tarafından tespit edilecektir.
(6) (a) Yürütme Komitesinin görevleri,
- Meclisin gündem taslağını hazırlamak;
- Genel Müdür tarafından hazırlanan iki yıllık bütçe ile program taslağına ilişkin teklifleri Meclise sunmak;
- [Kaldırılmıştır]
- Genel Müdürün dönemlere ilişkin raporları ile hesaplara ilişkin yıllık denetim raporlarını, uygun görüşleri ile birlikte Meclise sunmak,
- Meclis kararlarına uygun şekilde ve Meclisin iki olağan toplantısı arasında oluşan koşullara göre, Birlik Programının Genel Müdür tarafından uygulanmasına sağlayacak gerekli bütün tedbirleri almak,
- Bu Sözleşme ile kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmek,
olacaktır.
(b) Örgüt tarafından yönetilen diğer Birliklerin ilgi alanı içindeki konularla ilgili olarak Örgüt Koordinasyon Komitesinin görüşünü aldıktan sonra Yürütme Komitesi karar verecektir.
(7)
- Yürütme Komitesi, Genel Müdürün çağrısı üzerine, tercihen Örgüt Koordinasyon Komitesinin toplandığı dönemde ve yerde, yılda bir defa toplanacaktır.
- Yürütme Komitesi, ya bizzat Genel Müdürün çağrısı veya Yürütme Komitesi Başkanının veya üye sayısının dörtte birinin talebi üzerine olağanüstü toplantılar yapacaktır.
(8)
- Yürütme Komitesi üyesi her ülke bir oya sahip olacaktır.
- Toplantı yeter çoğunluğu, Yönetim Kurulu üye adedinin yarısı olacaktır.
- Kararlar, kullanılan oyların basit çoğunluğu ile alınacaktır.
- Çekimserlikler oy olarak kabul edilmeyecektir.
- Bir delege, yalnızca bir ülkeyi temsil edebilir ve yalnızca o ülke adına oy kullanabilir.
(9) Yürütme Komitesi üyesi olmayan Birlik ülkeleri, toplantılara gözlemci olarak kabul edileceklerdir.
(10) Yürütme Komitesi, kendi çalışma kurallarını kabul edecektir.
Madde 24
(1)
- Birlik ile ilgili idari görevler, Sınai Mülkiyetin Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme ile kurulan Birlik Bürosu ile birleşik Birlik Bürosunun devamı olan Uluslararası Büro tarafından yürütülecektir.
- Uluslararası Büro, özellikle Birliğin çeşitli organlarına sekreterya hizmetleri sağlayacaktır.
- Örgüt Genel Müdürü, Birlik baş Yöneticisi olacak ve Birliği temsil edecektir.
- Uluslararası Büro, fikri hakların korunmasına ilişkin bilgi toplayacak ve yayımlayacaktır. Her Birlik ülkesi, fikri hakların korunmasına ilişkin bütün yeni kanunları ve resmi belgeleri en kısa sürede Uluslararası Büroya gönderecektir.
- Uluslararası Büro, aylık bir dergi yayımlayacaktır.
- Uluslararası Büro, istek üzerine, fikri haklara ilişkin konularda her Birlik ülkesine bilgi sağlayacaktır.
- Uluslararası Büro, fikri hakların korunmasını kolaylaştırmak için çalışmalar yapacak ve hizmet sağlayacaktır.
- Genel Müdür ve Genel Müdür tarafından tespit edilen personel, oy hakkı olmaksızın, Meclis Yürütme Komitesinin ve diğer uzmanlar komitesi veya çalışma grubunun bütün toplantılarına katılacaktır. Genel Müdür ve Genel Müdür tarafından tespit edilen personel, makamı gereği, bu organların sekreterya görevini yürütecektir.
- Uluslararası Büro, Meclis kararlarına uygun şekilde ve Yürütme Komitesi ile işbirliği içinde, bu Sözleşmenin 22-26 ncı maddeleri dışında kalan hükümlerinin gözden geçirilmesi amacıyla konferans hazırlıklarını yapacaktır.
- Uluslararası Büro, gözden geçirme konferanslarının hazırlıkları ile ilgili olarak hükümetlerarası ve hükümet dışı uluslararası kuruluşların görüşünü alacaktır.
- Genel Müdür ve Genel Müdür tarafından tespit edilen kişiler, bu konferanslar kapsamındaki görüşmelerde oy hakkı olmaksızın yeralacaklardır.
(8) Uluslararası Büro, kendisine verilen diğer görevleri yerine getirecektir.
Madde 25
(1)
- Birlik bir bütçeye sahip olacaktır.
- Birliğin bütçesi, Birliğe mahsus gelir ve giderleri, Birlik için ortak harcama bütçesine katkıları ve gerektiğinde Örgütün konferans bütçesinde mevcut miktarı içerecektir.
- Münhasıran Birliğe yüklenmemekle birlikte Örgüt tarafından yönetilen bir veya daha fazla Birliğin harcamaları, Birlikler için ortak harcama olarak kabul edilecektir. Bu gibi ortak harcamalarda Birlik hissesi, Birliğin sahip olduğu pay oranında olacaktır.
(2) Birlik Bütçesi, Örgüt tarafından yönetilen diğer Birliklerin bütçeleri ile koordinasyon gerekleri gözönünde bulundurularak hazırlanacaktır.
(3) Birlik bütçesi aşağıdaki kaynaklardan finanse edilecektir:
- Birlik ülkelerinin katkıları;
- Birlik ile ilgili olarak Uluslararası Büro tarafından yerine getirilen hizmetler karşılığı alınan ücret ve masraflar;
- Birliğe ilişkin Uluslararası Büro yayımlarının satışı ya da bu yayımların telif hakkı ödemeleri;
- Hediyeler, miraslar ve sübvansiyonlar;
- Kiralar, faizler ve diğer çeşitli gelirler.
(4)
- Bütçeye katkıda bulunmak amacıyla, Birliğin her ülkesi, aşağıda belirtilen bir sınıfa dahil olarak tespit edilen birim adedi üzerinden yıllık katkısını ödeyecektir.
I nci sınıf…………………25
II nci sınıf…………………20
III ncü sınıf…………………15
IV ncü sınıf…………………10
V nci sınıf…………………..5
VI ncı sınıf…………………. 3
VII nci sınıf…………………..1
- Her ülke, katılma veya onama belgesinin tevdii sırasında, daha önce belirtilmiş olması durumu hariç, katılmak istedikleri sınıfı beyan edecektir. Her ülke sınıf değiştirebilir. Daha aşağı bir sınıfa geçmek isteyen ülke, durumu Meclis olağan oturumlarından birinde duyurmak zorundadır. Bu konuda yapılacak değişikler, oturumu takip eden takvim yılının başlangıcında yürürlüğe girecektir.
- Her ülkenin yıllık katkısı, katkıda bulunan ülkelerin birim sayısı toplamına uygulanacak Birliğin bütçesinde öngörülen tutar üzerinden hesaplanan ile aynı orandaki miktar olacaktır.
- Katkıların her yıl Ocak ayı başında vadesi dolacaktır.
- Katkı ödemelerini zamanında yapamayan ülke, ödenmemiş borçlarının miktarı, önceki iki yıl için ödenmesi gerekli katkı miktarlarına eşitse ya da aşıyorsa, üyesi olduğu Birliğin herhangi bir organında oy hakkına sahip olmayacaktır. Bununla birlikte, Birliğin herhangi bir organı, ödemedeki gecikmenin istisnai ve kaçınılmaz koşullar nedeniyle olduğuna ikna edildiği takdirde ve ikna edildiği süre boyunca, o ülkeye, o organda oyunu kullanmaya devam etmesine izin verebilir.
- Bütçenin, yeni mali dönemin başlangıcından önce kabul edilmemesi halinde, mali düzenlemeler gereğince bir önceki yılın bütçesi ile aynı seviyede olacaktır.
(5) Birlik ile ilgili Uluslararası Büro tarafından verilen hizmetlerle ilgili ücret ve masrafların miktarı, Genel Müdür tarafından tespit edilecek ve Meclis ve Yürütme Komitesine bildirilecektir.
(6)
- Birliğin, her Birlik ülkesi tarafından yapılan tek ödeme ile oluşturulan bir iş sermaye fonu mevcut olacaktır. Fonun yetersizliği halinde gerekli artış, Meclis tarafından karşılanacaktır.
- Her ülkenin sözkonusu fona yaptığı ilk ödeme miktarı veya artış miktarına katkısı, fonun oluşturulduğu veya artışın kararlaştırıldığı yıl için, bu ülkenin katkı oranında olacaktır.
- Ödeme oranı ve şartları, Örgüt Koordinasyon Komitesinin tavsiyesi alındıktan sonra Genel Müdürün teklifi üzerine Meclis tarafından tespit edilecektir.
(7)
- Örgütün yönetim merkezinin bulunduğu ülke ile anlaşmaya varılan yönetim merkezinde iş sermayesi fonunun yetersiz kalması halinde, bu ülkenin bir ön ödeme yapması öngörülecektir. Bu avansların miktarı ve avans şartları, Örgüt ve bu ülke arasında ayrı bir anlaşma konusu teşkil edecektir. Avans verme yükümlülüğünün devamı süresince bu ülkeye Yürütme Komitesinde bir üyelik verilecektir,
- (a) alt paragrafında söz edilen ülke ile Örgüt, yazılı bir ihbar ile avans verme yükümlülüğünden cayma hakkına sahip olacaklardır. Cayma, ihbarın yapıldığı yılın sonundan başlayarak üç yıl sonra yürürlüğe girecektir.
(8) Hesapların denetimi, mali düzenlemelere uygun olarak bir veya daha fazla Birlik ülkesi veya Birlik dışı denetçiler tarafından yapılır. Bunlar, Meclis tarafından sözleşme ile kararlaştırılacaktır.
Madde 26
- 22, 23 , 24, 25 nci maddelerin ve bu maddenin değiştirilmesine ilişkin öneriler, Meclis üyesi herhangi bir ülke, Yürütme Komitesi veya Genel Müdür tarafından verilebilir. Bu gibi öneriler, Meclis tarafından incelenmeden en az altı ay önce, Genel Müdür tarafından Meclis üyesi ülkelere iletilecektir.
- (1) nci paragrafta bahsi geçen madde değişiklikleri, Meclis tarafından kabul edilecektir. Kabul, dörtte üç oy gerektirecek olup, 22 nci madde ve bu paragrafın herhangi bir değişikliğini sağlamak için beşte dört oy gerekli olacaktır.
- (1) nci paragrafta bahsi geçen maddelerde yapılacak herhangi bir değişiklik, değişikliğin kabul tarihinde Meclis üyesi ülkelerin dörtte üçünden Genel Müdüre ulaştırılan kuruluş işlemlerine göre, yerine getirilmiş kabul bildirgesinin yazılmasından bir ay sonra yürürlüğe girecektir. Sözü edilen maddelerde kabul edilen herhangi bir değişiklik, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihte, Meclis üyesi bütün ülkeler için ya da Birlik üyesi ülkelerin mali yükümlülüklerini artıran herhangi bir değişiklik sadece bu değişikliği kabul ettiğini bildirecek ülkeler için bağlayıcı olmak şartıyla sonraki bir tarihte üye olan ülkeler için bağlayıcı olacaktır.
Madde 27
- Bu sözleşme, Birlik sisteminin geliştirilmesi için öngörülen değişiklik amacı ile yeniden gözden geçirilme için sunulacaktır.
- Bu amaçla konferanslar, söz edilen ülkelerin delegeleri arasındaki Birlik ülkelerinden birinde sırayla yapılacaktır.
- 22-26 ncı maddelerdeki değişikliklere uygulanan 26 ncı madde hükmüne uygun olarak bu Sözleşmenin EK’i de dahil olmak üzere gözden geçirilmesi için kullanılan oylarda çoğunluk gerekecektir.
Madde 28
(1)
- Bu Sözleşmeyi imzalayan Birlik ülkeleri Sözleşmeyi onaylayabilir, henüz imzalamamış ülkeler katılabilir. Katılma veya onay belgeleri Genel Müdüre tevdi edilecektir.
- Birlik ülkeleri onama veya katılma belgelerinde, onama veya katılmanın 1-21 inci maddeler ile EK hakkında uygulanmayacağını beyan edebilir. Ancak, EK’in ( VI ) (1) maddesine göre önceden bir beyanda bulunan böyle bir ülke, daha sonra, söz edilen belgelerde onama veya katılmanın 1-20 nci maddelere uygulanmayacağını beyan edebilir.
- Onama veya katılma belgelerinin yürürlüğünden başlayarak öngörülen hükümleri dışlayan her Birlik ülkesi, (b) alt paragrafına uygun olarak onama veya katılmanın bu hükümlerin yürürlüğünü kapsadığını daha sonra da beyan edebilir. Bu gibi beyanlar Genel Müdüre tevdi edilecektir.
(2)
(a) 1-21 inci maddeler ile EK aşağıda belirtilen iki şartın yerine getirilmesinden üç ay sonra yürürlüğe girecektir.
- Birliğin en az beş ülkesinin, (1) (b) alt paragrafında öngörülen bir beyanda bulunmaksızın bu Sözleşmeyi onamaları veya katılmaları,
- Fransa, İspanya, Büyük Britanya Birleşik Krallığı, Kuzey İrlanda ile Amerika Birleşik Devletleri’nin 24 Temmuz 1971 tarihinde Paris’te gözden geçirilen Evrensel Telif Hakları Sözleşmesine taraf olmaları.
(b) (a) alt paragrafında belirtilen yürürlük tarihi, (1) (b) alt paragrafında öngörülen bir beyan içermeksizin yürürlük tarihinden en az üç ay önce onama veya katılma belgelerini tevdi eden Birlik ülkeleri hakkında uygulanacaktır.
(c) (b) alt paragrafının kapsamadığı ve bu Sözleşmeyi (1) (b) paragrafına göre bir beyanda bulunmaksızın onayan veya katılan bir Birlik üyesi ile ilgili olarak, 1- 21 inci maddeler ile EK, Genel Müdürün onama veya katılma belgelerinin ihbar tarihini takip eden üç ay sonrasında yürürlüğe girecektir. Sonraki bir tarih öngörüldüğü takdirde, bu ülke ile ilgili olarak 1-21 inci maddeler ve EK öngörülen tarihte yürürlüğe girecektir.
- (a) ve (c) alt paragrafı hükümleri EK’in VI ncı maddesinin uygulanmasını etkilemez.
- (1) (b) paragrafına göre yapılmış bir beyan ile veya böyle bir beyanda bulunmaksızın bu Sözleşmeyi onaylayan veya katılan her Birlik ülkesi ile ilgili olarak, 22-38 inci maddeler, tevdi edilen belgede sonraki bir tarih belirtilmediği takdirde, Genel Müdürün onama veya katılma belgelerini bildirdiği tarihten üç ay sonra yürürlüğe girecektir. Belirtilen ikinci durumda 22-38 inci maddeler, sözkonusu ülke ile ilgili olarak, bu suretle gösterilen tarihte yürürlüğe girecektir.
Madde 29
- Birlik dışındaki her ülke bu Belgeye katılabilir ve böylece bu Sözleşmeye taraf ve Birliğin bir üyesi olabilir. Katılım belgeleri Genel Müdüre sunulacaktır.
- (b) alt paragrafına uygun olarak bu Sözleşme, Birlik dışındaki bir ülke hususunda, tevdi edilen belgede sonraki bir tarih belirtilmediği takdirde Genel Müdürün onama veya katılma belgesini bildirdiği tarihten üç ay sonra yürürlüğe girecektir. Sonraki bir tarihin öngörülmesi durumunda bu Sözleşme, bu ülke ile ilgili olarak bildirilen tarihte yürürlüğe girecektir.
- (a) alt paragrafına göre yürürlük tarihi, 28 (2) (a) maddesine uygun şekilde, 1-21 inci maddeler ile EK’in yürürlük tarihinden daha önce ise, söz edilen ülke aynı zamanda, 1-21 inci maddeler ile EK yerine bu Sözleşmenin Brüksel Belgesinin 1-20 nci maddelerini kabul etmiş sayılacaktır.
Madde 29 (tekrar)
Bu Sözleşmenin Stockholm Belgesinin 22-38 inci maddelerini kabul etmeyen herhangi bir ülkenin bu Belgeyi onaması veya katılması, Örgüt Kurucu Sözleşmesinin 14(2) maddesinin temel amaçları için, Stokholm Belgesinin 28 (1) (b) (i) maddesinde öngörülen sınırlamalar oranında olacaktır.
Madde 30
- Bu maddenin 2 nci paragrafı, 28 (1) (b), 33 (2) maddeleri ve EK ile izin verilen istisnalara tabi olarak onama veya katılma, otomatik olarak bu sözleşmede öngörülen bütün yararların kabul edilmesini ve bütün hükümlerin benimsenmesini ifade edecektir.
- Bu Belgeyi onaylayan veya katılan her Birlik ülkesi, EK’in V (2) maddesine uygun olarak, onama veya katılma belgesinin tevdii sırasında, daha önce yapılan bir beyan ile belirlenen şartlara göre öngörülen çekincelerin yararlarını saklı tutabilir.
- Birlik dışındaki her ülke bu Sözleşmeye katılırken, EK’in V (2) maddesine uygun olarak çeviri hakkı ile ilgili bu Belgenin 8 inci maddesi için, 1896’da Paris’te tamamlanan 1886 Birlik Sözleşmesinin 5 inci maddesi hükümlerinin yalnızca bu ülkede genel kullanımı bulunan bir dile yapılacak çeviriler hakkında uygulanacağını beyan edebilir. EK’in I (6) (b) maddesine uygun şekilde her ülke, kaynak ülke eserlerinin çeviri hakkı ile ilgili olarak, kaynak ülke tarafından tanınan korumaya eşit bir koruma öngörme hakkını saklı tutar.
- Her ülke, bu gibi çekinceleri, her zaman Genel Müdüre yapılacak bir bildirim ile geri alabilir.
Madde 31
- Her ülke, bu Sözleşmenin beyan veya bildiriminde belirtilen dış ilişkiler açısından sorumlu bulunduğu toprakların tamamı veya bir kısmı için uygulanabilir olduğunu, her zaman onama veya katılma belgesinde beyan edebilir veya Genel Müdürü yazılı olarak bilgilendirebilir.
- Böyle bir beyanda bulunan veya bir bildirim yapan her ülke, her zaman, topraklarının tamamına veya bir kısmına uygulanabilirliğin son bulduğunu Genel Müdürü bildirebilir.
- Paragraf uyarınca yapılan her beyan, beyanı içeren onama veya katılma ile aynı tarihte yürürlüğe girecek ve bu paragrafa göre yapılan her beyan Genel Müdüre bildirildiği tarihten üç ay sonra hüküm ifade edecektir.
- 2 nci paragrafa göre yapılan her bildirim, bildirimin Genel Müdür tarafından alındığı tarihi takip eden on iki ay sonrasında hüküm ifade edecektir.
- Bu madde, hiç bir şekilde bir Birlik ülkesinin 1 nci paragrafa göre yapılan bir beyan yoluyla bir diğer Birlik üyesi tarafından bu Sözleşmenin uygulanacağı topraklara ilişkin fiili durum olarak tanımasını veya zımnen kabulünü ifade edecek şekilde yorumlanamayacaktır.
Madde 32
- Bu Belge, Birlik ülkeleri arasındaki ilişkiler ve uygulama alanı bakımından 9 Eylül 1886 tarihli Bern Sözleşmesinin ve sonraki değişik Belgelerin yerine geçecektir. Bütünü ile bu Belgeyi onaylamayan veya katılmayan Birlik ülkeleri ile ilişkilerde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre tamamı veya uzantısı bu Belgede yeralmamış önceki Belgelerin hükümlerinin uygulanabilirliği devam edecektir.
- Bu Belgeye taraf olan Birlik dışı ülkeler, 3 üncü paragrafa uygun şekilde, Belgeye taraf olmayan veya Belgeye taraf olmakla birlikte 28 (1) (b) maddesine göre beyanda bulunan Birlik ülkeleri ile ilgili olarak bu Belgeyi uygulayabilir. Bu gibi ülkeler, söz edilen Birlik ülkeleri ile ilişkilerde:
- Taraf oldukları en son Belge hükümlerini uygulayabilirler ve
- EK’in I (6) maddesine uygun şekilde, bu Belge ile öngörülen koruma düzeyini kabul etme hakkına sahiptirler.
- EK’te öngörülen yetkilerin herhangi birinden yararlanan bir ülke, bu Belgeye taraf olmayan diğer Birlik ülkesiyle ilişkilerinde EK’te belirtilen yetki veya yetkilere ilişkin yararlandığı hükümleri, bahsi geçen ikinci ülke, söz edilen hükümlerin uygulanmasını kabul ettiği takdirde uygulayabilir.
Madde 33
- Bu Sözleşmenin yorumu veya uygulanması ile ilgili olarak iki veya daha fazla Birlik ülkesi arasında müzakere yolu ile çözümlenemeyen ihtilaflar, başka bir çözüm yolu üzerinde anlaşma sağlanamaması halinde ilgili ülkelerden biri tarafından Uluslararası Adalet Divanına, Mahkemenin statüsüne uygun şekilde götürebilir. İhtilafı Divana götüren ülke, Uluslararası Büroya, durum hakkında bilgi verecek; Uluslararası Büro ise konuyu diğer Birlik ülkelerinin dikkatine sunacaktır.
- Her ülke, bu Sözleşmeyi imzalama veya onama veya katılma belgesini tevdi sırasında 1 inci paragraf hükümlerine bağlı bulunmadığı hususunu beyan edebilir. Bu gibi ülkeler ile Birliğin diğer ülkeleri arasındaki ihtilaflarda 1 inci paragraf hükümleri uygulanmayacaktır.
- 2 nci paragraf hükümlerine uygun şekilde beyanda bulunan bir ülke, her zaman, Genel Müdüre göndereceği bir bildirim ile beyanını geri alabilir.
Madde 34
- 29 (tekrar) maddesine uygun olarak hiçbir ülke, 1-21 nci maddeler yürürlüğe girmedikçe, bu Sözleşmenin önceki Belgesine katılamaz ve onaylayamaz.
- Bu Sözleşmenin 1-21 nci maddeleri ile EK’i yürürlüğe girdikten sonra, hiçbir ülke, Stockholm Belgesinin eki olan Gelişmekte Olan Ülkelere İlişkin Protokolün 5 inci maddesine göre bir beyanda bulunamaz.
Madde 35
- Bu Sözleşme, süre sınırlaması olmaksızın yürürlükte kalacaktır.
- Her ülke, Genel Müdüre göndereceği bir bildiri ile bu Sözleşmeyi feshedebilir. Böyle bir cayma, daha önceki belgelerin de feshedildiği anlamı taşıyacaktır ve yalnızca bunu gerçekleştiren ülkeyi etkileyecek ve Sözleşme diğer Birlik ülkeleri ile ilgili olarak yürürlüğünü sürdürecektir.
- Fesih, Genel Müdürün bildiriyi aldığı günü takip eden bir yıl sonrasında hüküm ifade edecektir.
- Hiçbir ülke, Birlik üyesi olmasını takip eden beş yıl sona ermedikçe bu maddede öngörülen feshetme hakkını kullanamayacaktır.
Madde 36
- Bu Sözleşmeye taraf her ülke, anayasasına uygun olarak, bu Sözleşmenin uygulanmasını sağlayacak gerekli tedbirleri almayı taahhüt eder.
- Buradan anlaşılacağı gibi, bir ülke Sözleşmeye taraf olduğu zaman kendi iç hukukuna göre bu Sözleşmenin hükümlerini yürürlüğe sokacaktır.
Madde 37
- Bu Sözleşme İngilizce ve Fransızca dillerinde tek nüsha olarak imzalanacak ve 2 nci paragraf hükmüne uygun olarak Genel Müdüre sunulacaktır.
- Resmi belgeler, İlgili hükümetlerle istişare edildikten sonra Arapça, Almanca, İtalyanca, Portekizce ve İspanyolca dillerinde ve Meclis tarafından belirlenecek diğer dillerde hazırlanacaktır.
- Çeşitli metinlerin yorumlanmasında görüş ayrılığı olması halinde, Fransızca metin esas alınacaktır.
- Bu Sözleşme, 31 Ocak 1972 tarihine kadar imzaya açık bulundurulacaktır. Bu tarihe kadar (1) (a) paragrafında söz edilen kopya Fransa Cumhuriyeti Hükümetine sunulacaktır.
- Genel Müdür, bu Sözleşmenin imzalanmış kopyalarından iki örneği onaylayarak bütün Birlik ülkeleri hükümetlerine ve talep halinde diğer ülke hükümetlerine iletecektir.
- Genel Müdür bu Sözleşmeyi Birleşmiş Milletler Sekreterliği’nde kayıt altına alacaktır.
- Genel Müdür, bütün Birlik ülkeleri hükümetlerine, onama veya katılma belgelerinin ve belgelere ek deklarasyonların ve daha sonra 28 (1) ( c) , (30) (2) (a) ve (b) ile (33) (2) nci maddelerine ilişkin beyanlar ve bu Sözleşme hükümlerinin yürürlüğü, feshetme ihbarları ve (30) (2) ( c), (31) (1) ve (2), (33) (3) ve (38) (1) ve EK ile ilgili bildiriler hakkında bilgi verecektir.
Madde 38
- Bu Belgeyi onaylamamış veya katılmamış veya Sözleşmenin Stockholm Belgesi’nin 22-26 ncı maddelerine taraf olmayan Birlik ülkeleri 26 Nisan 1975 tarihine kadar istedikleri takdirde bu hükümlere taraf sayılarak söz edilen maddelerde öngörülen hakları uygulayabilirler. Bu hakları uygulamak isteyen her ülke, Genel Müdüre bu durumu belirleyen yazılı bir beyanda bulunacaktır. Bu gibi beyanlar, alındığı tarihten itibaren yürürlüğe girecektir. Bu gibi ülkeler, söz edilen tarihe kadar Meclis üyesi olarak kabul edileceklerdir.
- Birliğin bütün ülkeleri Örgüt üyesi olmadığı sürece, Örgütün Uluslararası Bürosu, Birlik Bürosu olarak işlevini yerine getirecek ve Genel Müdür, anılan Büronun Genel Müdürü olarak görev yapacaktır.
- Birliğin bütün ülkeleri Örgüt üyesi olduğunda, Birlik Bürosunun hakları, yükümlülükleri ve malları Örgütün Uluslararası Bürosuna devredilecektir.
EK
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER
Madde I
- Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun yerleşik uygulaması çerçevesinde “gelişmekte olan ülke” olarak kabul edilen ve bu EK’le ayrılmaz bir bütün teşkil eden bu Belgeyi onaylayan ya da katılan her ülke, iktisadi durumunu, toplumsal ve kültürel ihtiyaçlarını dikkate alarak kendisini, öngörülen bütün hakların korunmasını sağlayacak hükümleri derhal oluşturacak durumda görmüyorsa, katılma veya onama sırasında veya V (1) (c) maddesine göre daha sonraki bir zamanda Genel Müdüre sunacağı bir bildirimle II nci veya III üncü maddede veya her ikisinde birden öngörülen hükümlerden yararlanmak istediğini bildirebilir. Bu ülkenin, II nci madde yerine, V (1) (a) maddesine göre bildirimde bulunması mümkündür.
- 28 (2) maddesine göre 1-21 nci maddelerin ve bu EK’in yürürlüğe girmesinden itibaren geçecek 10 yıllık sürenin sona ermesinden önce 1 inci paragraf hükmüne göre yapılacak her bildirim, anılan sürenin sona ermesine kadar geçerli olacaktır. Bu tür bir bildirimin, tamamen veya her 10 yıllık süre için kısmi olarak yenilenmesi mümkündür. Yenileme, sürmekte olan 10 yıllık sürenin sona ermesinden en az 3, en çok 15 ay önce Genel Müdüre sunulacak bir bildirimle olabilir.
- 28 (2) maddesine göre, 1-21 inci maddelerin ve bu EK’in yürürlüğe girmesinden itibaren geçecek 10 yıllık sürenin sona ermesinden sonra, 1 inci paragraf hükmüne göre yapılacak her bildirim, sürmekte olan 10 yıllık sürenin sona ermesine kadar geçerli olacaktır. Böyle bir bildirimin yenilenmesi (a) paragrafının 2 nci cümlesinde düzenlenen şekilde olabilir.
- Birlik ülkelerinden birinin, 1 nci paragrafta yeralan “gelişmekte olan ülke” sıfatının sona ermesi halinde, sözkonusu ülkenin bundan böyle 2 nci paragrafta öngörülen bildirimini yenileme hakkı kalmayacaktır. Bildirimini resmi olarak geri alsın veya almasın bu durumdaki bir ülkenin, “gelişmekte olan ülke” sıfatının sona ermesinden sonra geçecek 3 yıllık sürenin ya da sürmekte olan 10 yıllık sürenin (hangisi daha sonra bitiyorsa) bitiminden itibaren 1 inci paragrafta öngörülen imkanlardan yararlanması mümkün olmayacaktır.
- 1 inci veya 2 nci paragraflara göre yapılan bildirimlerin geçersiz hale gelmesi durumunda, işbu EK çerçevesinde verilen ruhsata dayanarak çoğaltılan nüshaların mevcudu bitene kadar, dağıtılmalarına devam edilebilecektir.
- Bu Sözleşme hükümlerine taraf olan ve 31 (1) maddesinin hükmüne göre bu sözleşmenin belli bir ülke toprağında uygulanması için bildirimde bulunan her ülke, yukarıda 1 inci paragrafta belirtilen ülkelere benzer durumda kabul edilerek, sözkonusu topraklar hususunda 1 inci paragrafta öngörüldüğü biçimde bildirimde ve 2 nci paragrafta öngörüldüğü biçimde yenileme bildiriminde bulunabilir.
- 1 inci paragraf hükmünde öngörülen imkanlardan yararlanan bir ülkenin, diğer bir ülkeye daha kısa korunma süresi için izin vermemesi durumunda, eğer önceki ülke kaynak ülke ise, 1-20 nci maddeler gereği bu izni vermek zorundadır.
- V (1) (a) maddesine göre bildirimde bulunmuş bir kaynak ülke, eserler hususunda 30 (2) (b) maddesinin üçüncü cümlesinde düzenlenen karşılıklı muamele için başvuru hakkını, I (3) maddesinin süre sona ermeden önce kullanmayacaktır.
Madde II
- Bu maddenin sağladığı haklardan yararlanmak istediğini bildiren her ülke, basılmış veya benzer şekilde çoğaltılmış eserler sözkonusu olduğunda, 8 (a) maddesinde düzenlenen inhisari nitelikteki çeviri hakkı yerine geçen, yetkili makamlarca aşağıdaki koşullarda IV üncü maddeye göre verilecek inhisari olmayan ve devredilemez nitelikte bir ruhsat sisteminden yararlanma hakkına sahip olacaktır.
- Eserin ilk yayım tarihinden itibaren 3 üncü paragrafta sözü geçen 3 yıllık bir sürenin ya da söz konusu ülkenin ulusal mevzuatınca belirlenen daha uzun bir sürenin sona ermesinden sonra, çeviri hakkı sahibi tarafından bizzat veya onun verdiği yetki ile bir başkası tarafından, o ülkede konuşulan dillerden birinde eserin bir çevirisi yayımlanmamışsa, o ülke uyruğu olan herkes çeviri için ruhsat alarak, eseri, basılmış veya benzer başka bir şekilde çoğaltılmış olarak yayımlayabilir.
- O ülke dilinde yayımlanan bir çeviri eserin basılı bütün nüshalarının mevcudu tükenmişse, bu maddede öngörülen şartlar ile bir ruhsat verilebilir.
(a) 2 (a) paragrafında öngörülen 3 yıllık süre, eserin, Birliğe üye olan bir ya da daha fazla gelişmiş ülkede yaygın olarak konuşulan dillerin dışındaki bir dile çevrilmesi halinde bir yıla indirilecektir.
- 1 inci paragrafta söz edilen ilkelerden biri, Birliğe üye olan ve aynı dilin yaygın olarak konuşulduğu gelişmiş ülkelerin oybirliği ile varacakları bir mutabakatla bu dile yapılacak çeviriler için, 2 (a) paragrafında öngörülen üç yıllık süreyi bir yıldan az olmamak kaydıyla daha kısa bir süreye indirebilecektir. Ancak İngilizce ve İspanyolca dilleri için bu cümle hükmü uygulanmayacaktır. Bu konuda varılacak mutabakat, ilgili hükümetler tarafından Genel Müdüre bildirilecektir.
(a) Bu maddede öngörülen ruhsat;
- Ruhsat için başvuranın IV (1) maddesinde aranan şartları karşıladığı tarihten itibaren,
- Ruhsat için başvuranın çeviri hakkı sahibin kimliğinin ve adresinin bilinmediği durumlarda IV (2) maddesinde öngörüldüğü şekilde ruhsatı vermeye yetkili makama başvuru belgesi gönderdiği tarihten itibaren,
6 aylık bir süre geçmeksizin üç yıldan sonra elde edilen, 9 aylık bir süre geçmeksizin de 1 yıldan sonra elde edilen herhangi bir ruhsat verilmeyecektir.
(b) Söz edilen 6 ya da 9 aylık süre içinde, çeviri hakkı sahibi tarafından bizzat veya onun verdiği yetkiye dayanılarak, ruhsat başvurusunda bulunulan dilde eserin bir çevirisi yayımlanmışsa, bu madde kapsamında herhangi bir ruhsat verilmeyecektir.
(5) Bu madde kapsamında ancak, öğretim, bilim ve araştırma amaçları için ruhsat verilecektir.
(6) Eser, çeviri hakkı sahibi tarafından bizzat veya onun verdiği yetki ile bir başkası tarafından, o ülkedeki benzer eserler gözönüne alındığında makul sayılabilecek bir bedel karşılığında yayımlanmışsa, aynı dilde ve içerikte bir çeviri için bu maddeye dayanılarak daha önce verilen ruhsatlar iptal edilecektir. Ruhsatın iptalinden önce basılmış olan nüshaların dağıtımına ise mevcudun tükenmesine kadar devam edilebilir.
- Resimlendirme ağırlıklı eserlerde, metnin çevirisi veya yayımı ile resimlendirmenin çoğaltılması ve yayımı konusunda ancak III üncü maddedeki şartların da karşılanması halinde ruhsat verilebilir.
(8) Yazarın, eserin bütün nüshalarını dolaşımdan çekmesi halinde, bu maddeye dayanarak herhangi bir ruhsat verilmeyecektir.
(9)
(a) Aşağıda yazılı bütün şartların karşılanması halinde, basılmış veya benzer bir şekilde çoğaltılmış bir eserin çevirisini yapmak için, bir yayın kuruluşuna, o yayın kuruluşunun yöneticilerinin 1 inci paragraf kapsamındaki bir ülkede bulunması ve sözkonusu ülkenin yetkili makamlarına başvuruda bulunması halinde ruhsat verilebilir.
(i) Çevirinin, anılan ülkenin mevzuatına uygun olarak elde edilen bir nüshadan yapılmış olması,
(ii) Çevirinin yalnızca öğretim veya belirli alanlardaki uzmanlara bilimsel, teknik mesleki araştırma sonuçlarını açıklamaya yönelik olarak yayınlarda kullanılması,
(iii) Çevirinin yalnızca (ii) şartında belirtilen amaçlara yönelik olarak, kanuni olan ve sadece bu tür yayınlar için üretilen ses ve görüntü kaydına yarayan araçlarla yapılan yayınları da içeren kanuni olan ve bahsi geçen ülke topraklarında bulunan alıcılar için düşünülen yayınlarda kullanılması,
(iv) Çevirinin bütün kullanımının ticari amaçlar dışında olması.
(b) Bu paragraf hükmüne göre verilen bir ruhsata dayanılarak bir yayın kuruluşu tarafından yapılan bir çevirinin ses ve görüntü kayıtları, (a) paragrafında öngörülen şartlarda ve yine (a) paragrafında belirtilen amaçlara yönelik olarak, sözkonusu yayın kuruluşunun izni alınarak ruhsatı veren yetkili makamın bulunduğu ülkede faaliyetini sürdüren diğer yayın kuruluşları tarafından da kullanılabilir.
(c) Bir yayın kuruluşuna, yukarıda (a) paragrafında öngörülen bütün kıstaslara ve şartlara uymak kaydıyla görsel-işitsel olarak tespit edilmiş metinlerin çevirisi için konusunda kaydın hazırlanması ve yayımın yalnızca sistemli eğitsel etkinliklerde kullanılması amacına dayanıyorsa ruhsat verilebilir.
(d) (a) ve (c) paragraflarına bağlı olarak, önceki paragraflarda öngörülen hükümler, bu fıkraya göre verilecek ve kullanılacak ruhsatlar için de uygulanacaktır.
Madde III
- Bu madde hükmünden yararlanmak istediğini bildiren her ülke, 9 uncu maddede düzenlenen inhisari nitelikteki çoğaltma hakkı yerine yetkili makamlarca IV üncü maddeye göre ve aşağıda yazılı şartlarda verilebilecek inhisari olmayan ve devredilemez nitelikteki bir ruhsat sistemini uygulayacaktır.
(a) 7 nci paragraf gereği bu maddenin bir esere,
- 3 üncü paragrafında belirtilen, eserin belli bir baskısının ilk yayım tarihinden başlayan sürenin,
- Ya da aynı tarihte başlayan, 1 paragrafta söz edilen ülkenin ulusal mevzuatı tarafından belirlenen daha uzun bir sürenin,
bitiminden sonra uygulanması halinde, eserin sözkonusu baskısına ait nüshalar, çoğaltma hakkı sahibi tarafından bizzat ya da onun verdiği yetkiyle bir başkası tarafından bu ülkede dağıtılmıyorsa ya da sistemli eğitsel etkinlikler için kullanılmıyorsa, benzer eserler için bu ülkede normal olarak öngörülen bir ücret karşılığında, yurttaşı olan herkes bu baskının çoğaltılması ve sistemli eğitsel etkinlikler ile bağlantılı kullanım için bu fiyata ya da daha ucuza yayımlanması amacıyla ruhsat alabilecektir.
(b) Eğer uygulanacak sürelerin bitiminden sonra, o baskının ruhsata bağlı umuma arz edilmiş hiçbir nüshasının – ya da sistemli eğitsel etkinlikler için yayımlanmış nüshaların – benzer eserler için ülkede normal olarak öngörülen ücret karşılığında satılması için arz kalmamışsa, bu maddede öngörülen şartlarda (a) paragrafında düzenlenen bir baskının çoğaltılması ve yayımı konusundaki bir ruhsat verilebilir.
- Aşağıdaki durumlar hariç II (a) (i) maddesinde atıfta bulunulan süre 5 yıl olacaktır.
- Matematik ve teknoloji de dahil doğa ve fizik bilimleri eserleri için bu süre, 3 yıl olacaktır.
- Kurgu, şiir, drama ve müzik eserleri ile sanat kitapları için bu süre, 7 yıl olacaktır.
(a) Bu maddeye dayanılarak;
- Ruhsat için başvuranın IV üncü maddenin 1 inci paragrafındaki şartları karşıladığı tarihten itibaren,
- Çoğaltma hakkı sahibinin kimliğinin ve adresinin bilinmediği durumlarda, ruhsat için başvuranın IV üncü maddenin 2 nci paragrafında düzenlendiği üzere başvuru belgesini ruhsat vermeye yetkili makama gönderdiği tarihten itibaren, altı aylık bir süre geçmeksizin, 3 yıldan sonra elde edilen herhangi bir süre verilmeyecektir.
(b) Diğer sürelerin geçmesinden sonra ve IV (2) maddesine göre ruhsat alınabilen durumlarda başvuru belgesinin gönderildiği tarihten itibaren 3 aylık bir süre geçmeksizin hiçbir ruhsat verilmeyecektir.
(c) (a) ve (b) paragraflarında atıfta bulunulan 6 ya da 3 aylık süreler içerisinde 2 (a) paragrafında da tarif edilen türde bir dağıtım yapılmamışsa, bu maddeye göre hiçbir ruhsat verilmeyecektir.
(d) Eğer eser sahibi, çoğaltılması ve yayımı konusunda ruhsat için başvurulan baskının bütün nüshalarını tedavülden çekmişse, hiçbir ruhsat verilemez.
(5) Aşağıdaki hallerde bir eserin çevirisinin çoğaltılması ve yayımı konusunda ruhsat verilemez.
- Çeviri, çeviri hakkı sahibi tarafından ya da onun rızası ile yayımlanmamışsa,
- Çeviri ruhsat için başvurulan ülkede yaygın olarak konuşulan bir dilde değilse.
(6) Bir eserin 1 inci paragrafta belirtilen bir ülkede sistemli eğitsel etkinlikler kapsamında kullanılan ya da dağıtımı yapılan bir baskısının nüshaları, çoğaltma hakkı sahibi tarafından veya onun verdiği yetki ile, o ülkede benzer eserler için normal olarak öngörülen ücret karşılığında dağıtılıyorsa, bu maddeye dayanılarak aynı dilde ve içerikteki bir baskı için verilmiş olan diğer ruhsatlar iptal edilecektir. Ruhsatın iptalinden önce tedavülde olan nüshaların dağıtımına ise, mevcudun tükenmesine kadar devam edilebilecektir.
(7)
- (b) paragrafına dayanılarak bu maddenin uygulanılacağı eserler basılı ve benzer şekilde çoğaltılarak yayımlanmış eserlerle sınırlıdır.
- Bu madde, ruhsat için başvurulan ülkede yaygın olarak konuşulan bir dilde koruma altındaki eserlerin çevirileri de dahil olmak üzere görsel işitsel olarak yasalara uygun olarak yapılmış sadece sistemli eğitsel etkinliklerde kullanılma amacına yönelik kayıtların çoğaltılmasına uygulanacaktır.
Madde IV
- Yalnızca ruhsat için başvuranın ülke esaslarına göre çeviri yapma ve yayımlama ya da baskıyı çoğaltma ve çeviriyi yayımlama hakkı sahibinden ruhsat isteminde bulunduğunu ve bu istemin kabul edilmediğini, ya da kendisine düşen bütün özeni göstermesine rağmen hak sahibini bulamadığını ortaya koyması halinde, II ya da III üncü maddeye dayanılarak bir ruhsat verebilir. Başvuran, ruhsat isteminde bulunduğunu aynı zamanda 2 nci paragrafta belirtilen ulusal ya da uluslararası bilgi merkezlerine de bildirecektir.
- Hak sahibi bulunamıyorsa ruhsat için başvuru belgelerinin örneklerini taahhütlü olarak ruhsat vermeye yetkili makama, eserde adı yazılı yayımcıya ve yayımcının iş merkezinin bulunduğu ilgili ülke hükümetince Genel Müdüre yapılan bildirimle belirlenmiş olan ulusal ya da uluslararası bir bilgi merkezine gönderecektir.
- II ya da III üncü maddeye göre verilen bir ruhsata dayanarak yayımlanan ya da çoğaltılan bütün nüshalarda belirtilecektir. Çeviri eserlerde de eserin özgün adına mutlaka bütün nüshalarda yer verilecektir.
-
- II nci ve III üncü maddelere göre verilen hiçbir ruhsat, nüshaların dışsatımını kapsamayacak; ancak çevirinin ya da çoğaltmanın ülke toprağında yayımlanması için geçerli olacaktır.
- (a) paragrafında öngörülen dışsatım kavramı, nüshaların herhangi bir ülkeden I (5) maddesine göre bildirimde bulunmuş bir başka ülkeye gönderilmesini de kapayacaktır.
- Bir ülkede İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dilleri dışındaki bir dile yapılacak çeviriler için, II inci maddeye dayanarak ruhsat veren hükümet veya kamu kuruluşunun, bu ruhsata göre yayımlanan bir eserin nüshalarını bir başka ülkeye göndermesi durumunda, aşağıdaki şartların hepsi karşılanıyorsa, bu gönderme eylemi “dış satım” olarak kabul edilmeyecektir.
- Alıcıların, yetkili makamlarının ruhsat verdiği ülke yurttaşı olan kişiler ya da bu
kişilerin örgütlendiği kuruluşlar olması,
- Nüshaların yalnızca öğretim, bilim ve araştırma amaçlarına yönelik olarak
kullanılması,
- Nüshaların gönderilmesi ve sonradan alıcılara dağıtımının ticari amaçlar dışında kalması,
- Nüshaların gönderildiği ülke ile yetkili makamlarının alımına veya dağıtımına ya da her ikisine birden izin verdiği ülkenin aralarında anlaşmış olması ve ruhsat veren ülke hükümetlerinin Genel Müdüre bu anlaşma konusunda bildirimde bulunmuş olması.
- II ve III üncü maddelere göre verilen bir ruhsata dayanarak yayımlanan bütün nüshalarda, bu nüshaların yalnızca ruhsatın uygulanacağı ülke ya da topraklarda dağıtılabileceği konusunda ilgili dilde yazılmış bir ibare yer alacaktır.
- (a) Aşağıdaki hususların sağlanması ulusal düzeyde hükme bağlanacaktır.
- Ruhsatın, çeviri ya da çoğaltma hakkı sahibine ücret konusunda, ilgili iki ülkede de kişilerin özgür iradeleriyle görüşerek belirledikleri ruhsatlarda normal olarak yeralan haklara uygun haklar sağlanması,
- Ücretin ödenmesi ve nakli: Ulusal para mevzuatının müdahalesi olduğunda, yetkili makamın ücretin çevrilebilir bir kur ya da dengi bir ödeme vasıtasıyla nakli konusunda elinden gelen bütün gayreti göstermesi.
(b) Eserin çevrisinin doğru olarak yapılmasını ya da belli bir baskının sağlıklı olarak çoğaltılmasını sağlamak için ulusal mevzuatta gerekli düzenlemeler yapılacaktır.
Madde V
(1) (a) Onama ya da katılma sırasında II nci madde hükmünden yaralanmak istediği konusunda bildirimde bulunması gereken her ülke, bunun yerine,
- 30 (2) (a) maddesinin uygulanacağı bir ülke ise, çeviri hakkı için bu madde hükmüne dayanarak bildirimde bulunacaktır.
- 30 (2) (a) maddesinin uygulanamayacağı bir ülke ise, Birlik dışında bir ülke değilse bile; 30 (2) (b) maddesinin 1 inci cümlesine göre bildirimde bulunacaktır.
(b) I (1) maddesinde öngörüldüğü şekilde “gelişmekte olan ülke” sıfatının sona ermesi durumunda, bu paragrafa göre yapılacak bir bildirim, I (3) maddesindeki sürenin sona erdiği tarihe kadar geçerli olacaktır.
(c) Bu paragrafa göre bildirimde bulunmuş hiçbir ülke, bu bildirimi geri çekse dahi, II inci madde hükmünden yararlanamayabilir.
(2) 3 üncü paragrafa göre, II inci madde hükmünden yararlanan hiçbir ülke, sonradan 1 inci paragrafa dayanarak bildirimde bulunamayabilir.
(3) I (1) maddesinde belirtilen “gelişmekte olan ülke” sıfatını yitiren her ülke, I (3) maddesinde yeralan uygulanacak sürenin bitiminden en çok iki yıl öncesine kadar 30 (2) (b) maddesinin 1 inci cümlesindeki sonuç için, Birlik içinde olup olmadığına bakılmaksızın bildirimde bulunabilir. Böyle bir bildirim, I (3) maddesindeki sürenin bitiminden itibaren yürürlüğe girecektir.
Madde VI
- Birliğe üye her ülke, Sözleşme tarihinden itibaren ve 1-21 inci maddeler ve bu EK’e taraf olmadan önceki herhangi bir tarihte,
- 1-21 inci maddeler ve bu EK’e taraf olan bir ek olup olmadığı, I (1) maddesinde yeralan haklardan yararlanıp yararlanmayacağı, aşağıda (ii) alt paragrafında belirtilen hususlarda mutabık olan kaynak ülke eserlerine II inci veya III üncü madde hükümlerini ya da her ikisini birden uygulayıp uygulamayacağı konusunda,
- Bu EK’in yukarıda (i) alt paragrafına ya da I inci maddeye göre bildirimde bulunan kaynak ülkelere uygulanması konusunda
bildirimde bulunabilir.
(2) 1 inci paragrafa göre yapılacak her bildirim yazılı olacak ve Genel Müdüre sunulacaktır. Bildirim, Genel Müdüre sunulduğu tarihte yürürlüğe girecektir.