Gazetecilerin Mesleki Davranış İlkeleri Bildirgesi

Gazetecilerin Mesleki Davranış İlkeleri Bildirgesi, Uluslararası Gazeteciler Federasyonu’nun (IFJ) 1954 tarihinde yapılan Dünya Kongresinde kabul edilmiş, 1986 tarihinde düzenlenen Dünya Kongresinde ise yenilenmiştir. Bildirge basın özgürlüğünü ve gazetecilerin uyması gereken kuralları 9 maddede özetlemektedir.

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (International Federation of Journalists) gazetecilik mesleğini yapmakta olan kişileri örgütleyen uluslararası bir sivil toplum örgütüdür. Örgütün merkezi Brüksel’dedir. IFJ, 1926 yılında sosyal adalet, gazetecilerin hakları, demokrasi, insan hakları, yoksulluk ve toplumsal yozlaşmaya karşı gazetecilerin oluşturduğu bir kuruluştur. Uluslararası Gazeteciler Federasyonu 600.000’den fazla üyeye 100’den fazla ülkede temsilciye sahiptir. Türkiye’de Çağdaş Gazeteciler Derneği IFJ üyesidir. 

Gazetecilerin Mesleki Davranış İlkeleri Bildirgesi – Uluslararası Gazeteciler Federasyonu

Bu uluslararası bildirge, haber ve bilgiyi toplayan, ileten, yayan ve yorumlayan gazetecilerin, olayları anlatırken uyacağı mesleki davranış standardı olarak ilan edilmiştir.

1- Gazetecinin ilk görevi, gerçeğe ve halkın gerçekleri öğrenme hakkına saygı duymaktır.

2- Gazeteci, bu görevi yerine getirirken, haberleri dürüst bir şekilde toplama ve yayımlama özgürlüğü ile tarafsız yorum ve eleştiri hakkı ilkelerini her zaman savunur.

3- Gazeteci yalnızca kaynağını bildiği olgulara uygun haber yapmalıdır. Gazeteci temel bilgiyi örtbas edemez, belgeleri tahrif edemez.

4- Gazeteci, haber, fotoğraf ve belgeleri elde ederken yalnızca dürüst yöntemler kullanır.

5- Gazeteci, zarar verecek şekilde hatalı olduğu belirlenen, yayımlanmış herhangi bir bilgiyi düzeltmek için azami çaba gösterir.

6- Gazeteci, güven çerçevesinde elde edilen bilginin kaynağıyla ilgili olarak meslek sırrını korur.

7- Gazeteci, ayrımcılığın medya yoluyla daha da artırılması tehlikesine karşı uyanık olmalı ve başka şeylerin yanı sıra ırk, cinsiyet, cinsel tercih, dil, din, siyasi veya diğer görüşler ile ulusal ya da toplumsal kökene dayalı ayrımcılığa hizmet etmekten kaçınmak için azami çaba göstermelidir.

8- Gazeteci, aşağıdaki hususları ciddi meslek suçu olarak kabul eder:

-intihal,

-kasıtlı yalan beyan,

-iftira, bühtan, hakaret, asılsız suçlamalar,

-(bir haberi veya bilgiyi) yayımlama ya da örtbas etme karşılığında herhangi bir biçimde rüşvet alma.

9- Gazeteci adına layık olanlar, yukarıda belirtilen ilkelere sadık kalmayı görev bilir. Gazeteci, her ülkenin genel hukuk kuralları çerçevesinde, mesleki konularda –hükümetlerin ya da başka birilerinin her tür müdahalesini reddederek– yalnızca meslektaşlarının yargılarını kabul eder.

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu Gazetecilerin Mesleki Davranış İlkeleri Bildirgesinin İngilizce metni aşağıda sunulmaktadır. 

IFJ DECLARATION OF PRINCIPLES ON THE CONDUCT OF JOURNALISTS

This international Declaration is proclaimed as a standard of professional conduct for journalists engaged in gathering, transmitting, disseminating and commenting on news and information in describing events.

1. Respect for truth and for the right of the public to truth is the 0first duty of the journalist.

2. In pursuance of this duty, the journalist shall at all times defend the principles of freedom in the honest collection and publication of news, and of the right of fair comment and criticism.

3. The journalist shall report only in accordance with facts of which he/she knows the origin. The journalist shall not suppress essential information or falsify documents.

4. The journalist shall use only fair methods to obtain news, photographs and documents.

5. The journalist shall do the utmost to rectify any published information which is found to be harmfully inaccurate.

6. The journalist shall observe professional secrecy regarding the source of information obtained in confidence.

7. The journalist shall be aware of the danger of discrimination being furthered by the media, and shall do the utmost to avoid facilitating such discrimination based on, among other things, race, sex, sexual orientation, language, religion, political or other opinions, and national or social origins.

8. The journalist shall regard as grave professional offences the following:

• plagiarism;
• malicious misrepresentation;
• calumny, slander, libel, unfounded accusations;
• acceptance of a bribe in any form in consideration of either publication or suppression.

9. Journalists worthy of the name shall deem it their duty to observe faithfully the principles stated above. Within the general law of each country the journalist shall recognise in professional matters the jurisdiction of colleagues only, to the exclusion of every kind of interference by governments or others.

(Adopted by 1954 World Congress of the IFJ. Amended by the 1986 World Congress.)