Hukuk Ansiklopedisi
Genel Seçimler Hakkında Bilinmesi Gerekenler, Yüksek Seçim Kurulunun resmi internet sitesinde detaylı şekilde açıklanmaktadır. Yüksek seçim Kurulu seçimlerin ilanından seçim sonuçlarının kesin olarak açıklanmasına kadar geçecek tüm süreçlerde karşılaşılabilecek soru ve sorunlara cevap vermektedir.
Nerede oy kullanacağımı öğrenmek istiyorum?
Nerede oy kullanacağınızı, seçim dönemlerinde sandık seçmen listeleri kesinleştikten sonra www.ysk.gov.tr internet sitesinin “Nerede Oy Kullanacağım” https://secmen.ysk.gov.tr/ysk/secmenBilgiYurtici.jsp bölümünden öğrenebilirsiniz.
Not: “Nerede Oy Kullanacağım” bölümü sadece seçim dönemlerinde kullanıma sunulmaktadır.
Yurt İçi Seçmen kütüğünde kayıtlı olup olmadığımı nasıl öğrenebilirim?
Seçmen kütüğüne kayıtlı olup olmadığınızı, kayıtlı iseniz hangi adres ile kayıtlı olduğunuzu www.ysk.gov.tr internet sayfamızın “Yurt İçi Seçmen Sorgulama” bölümünden veya mobil cihazınızdan Yüksek Seçim Kuruluna ait “Seçmen Sorgulama” uygulamasını indirerek gerekli bilgileri ve resim doğrulama alanına verilen karakterleri girerek sorgulayabilirsiniz.
Seçmen bilgi kâğıdı ne zaman gönderilmektedir?
Genel seçimlerde, seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin, sandık atama işlemi ile nerede oy vereceğinin belirlenmesinden sonra ilçe seçim kurullarınca; her seçmen için hangi seçim çevresi ve bölgesinde, kaç numaralı sandıkta oy vereceğini gösterir belge (seçmen bilgi kâğıdı) genellikle seçimlerden 21 gün önce gönderilmeye başlanır. Seçmen bilgi kâğıdı kendisine ulaşmayan seçmenler, YSK internet sitesinin “Nerede Oy Kullanacağım”bölümünden sorgulama yaparak Seçmen Bilgi Kağıdının dökümünü alabilirler.
Seçmen kütüğü; adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlenir, sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirilir. Bu nedenle seçmen kütüğüne kayıt olmak için ikametgahınızın bağlı olduğu ilçe nüfus müdürlüğüne giderek “Adres Beyan Formu” (Form A) doldurmanız yeterli olacaktır.
Engelli Seçmenler Nasıl Oy Kullanır?
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünden görme ve ortopedik engelli vatandaşların listesi alınarak Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce SEÇSİS’e işlenmektedir.
Seçmen Kütüğünde engelli kaydı bulunmayan görme ve ortopedik engelli seçmenler “Engelli Beyan Formunu”doldurarak yerleşim yeri adresinin bağlı olduğu ilçe seçim kuruluna veya ilçe seçim kuruluna iletilmek üzere bağlı bulunduğu muhtarlığa veya doğrudan Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne iletebilirler.
Engelli seçmenlerin, seçim dönemlerinde binaların giriş katlarında oylarını rahatlıkla kullanabilmeleri için, seçmen kütüğündeki kayıtlarında “Engelli” kutusunun işaretli olması gerekmektedir.
Yüksek Seçim Kurulu’nun 07.03.2011 gün ve 2011/158 sayılı kararı ile Seçmen Kütüğünün Güncelleştirilmesi Usul ve Esaslarını gösterir 140/I sayılı genelgenin 7. maddesinin (c) bendine göre öğrenci olup, seçmen niteliği taşıyan ve öğrenim gördükleri yerleşim birimlerinde oy kullanmak isteyen öğrenciler (askeri öğrenciler hariç), öğrenim gördükleri okuldan, o okulun öğrencisi olduğunu belirten ve yurt müdürlüğünden ise o yurtta kaldığını belirten belgeyi almalıdır. Bu belgelerle yurdun bulunduğu bölgenin İlçe Nüfus Müdürlüğüne bizzat başvurması gerekmektedir. İlçe nüfus müdürlüğünden alacakları adres değişikliğinin uygunluğuna ilişkin belge ve eklerini ilçe seçim kurulu başkanlığına teslim ederek seçmen kütüğüne kayıt yaptırabilirler.
a) 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 405, 406 ve 407. maddelerindeki sebeplerle haklarında kısıtlama kararı kesinleşenler (4721 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen maddeleri uyarınca, haklarında kısıtlılık kararı verilenlere ilişkin listenin, vesayet ad defterleri ve UYAP kayıtları esas alınmak suretiyle hazırlanıp gönderilmesinin ilçe seçim kurullarınca vesayet makamı olan sulh hukuk mahkemelerinden istenmesi ve SEÇSİS’e girilmesi gerekmektedir.),
b) Seçmen niteliğine sahip Türk vatandaşlarından MERNİS Adres Kayıt Sistemi’nde yer almayanlar 5490 sayılı Kanun’un 50. maddesi hükmü gereği askı süresi içinde “Adres Beyan Formu”nu (Form A) doldurmadıkları sürece,
c) İzinli olsalar bile silahaltında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler (yedek subay öğrencileri dâhil),
d) Taksirli suçlar dışında, kasıtlı suçlardan cezaevinde bulunan hükümlüler,
listelere yazılamazlar.
Haklarında kısıtlılık kararı kalkmış seçmenler, ilgili mahkeme kararını yerleşim yerinin bağlı olduğu ilçe seçim kuruluna götürerek başvurması halinde seçmenlik durumlarını güncelleyebilirler.
Seçmenler, nüfus müdürlüğüne devamlı olarak oturduklarını bildirdikleri yerleşim yeri adresinde oylarını kullanmak zorundadır. Askı süresi içinde adres değişikliğini yapmayan seçmenler kayıtlı oldukları sandık dışında oylarını kullanamazlar.
Askerden terhis olanların bilgileri, normal şartlarda Yüksek Seçim Kurulu’nca ASAL’ dan alınmakta ve oy kullanabilir hale getirilmektedir. Ancak seçim dönemine rastlayan terhislerde askıya yetişememekte ve silâhaltında gözükmektedir. Bu durumda olanlar, terhis belgesi ile birlikte yerleşim yeri itibariyle bağlı olduğu ilçe seçim kuruluna başvurarak seçmenlik kaydını güncelleyebilirler.
Oy verme günü düğün, nişan yapabilir miyim? Yasaklar nelerdir?
298 sayılı Kanunun 79.maddesi gereğince; “Oy verme günü, her ne suretle olursa olsun, ispirtolu içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit ispirtolu içki satılması, verilmesi, içilmesi yasaktır. Oy verme günü, bütün umumi eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalır. Eğlence yeri niteliğine haiz lokantalarda yalnız yemek verilir. Oy verme günü, emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silah taşıyamaz.”
Kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin Yüksek Seçim Kurulundan adres ve kimlik bilgisi sorgulaması taleplerine cevap veriliyor mu?
Yüksek Seçim Kurulunun 23.05.2008 tarih ve 180 sayılı genelge gereği kimlik ve adres bilgisi talebinde bulunan kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin başvurularına cevap verilmemektedir. Bu konudaki taleplerin 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümleri çerçevesinde İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden temin edilmesi gerekmektedir.
Oy verme işlemi sırasında pasaport ibraz etme şartı var mıdır? Nüfus cüzdanı yeterli midir?
Oy verme işlemi sırasında Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı veya pasaport ile kimlik tespiti yapılır. Seçmenin nüfus cüzdanında veya pasaportunda, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yer almıyorsa numaranın yer aldığı ek bir kimlik belgesinin veya temsilciliklerce verilmiş seçmeni tanıtacak nitelikte Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus kayıt örneğinin ibrazı gereklidir.
Bu şekilde kimliğini ispata yarayan belge ibraz edemeyen seçmene oy kullandırmaz.
Oy kullanmak için hangi şartları taşımak gerekiyor? Kimler oy kullanamaz?
Seçim tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunan her Türk vatandaşı oy kullanabilir.
Kesinleşmiş mahkeme kararına göre kısıtlı olan seçmenler, İzinli olsalar bile silâhaltında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler (yedek subay öğrencileri dâhil) oy kullanamazlar. Türk vatandaşlığını kaybedenler Yurt dışı seçmen kütüğüne yazılamazlar.
Aşağıda yazılı olanlar oy kullanamazlar
1. Silâhaltında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir),
2. Askeri öğrenciler,
3. Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar.
Yurt dışı seçmen kütüğünde kayıtlı olup olmadığımı nasıl öğrenebilirim?
Yurt Dışı Seçmen Kütüğüne kayıtlı olup olmadığınızı, kayıtlı iseniz kayıtlı olduğunuz yeri (kayıtlı olduğunuz dış temsilciliği), www.ysk.gov.tr adresindeki “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden gerekli bilgileri girerek sorgulayabilirsiniz.
Adres Beyan formu;
- Yurt dışı seçmen kütüğünde ismi bulunmayanlar,
- Kayıtlarında düzeltme yapmak isteyenler veya
- Yerleşim yeri değişikliği yapmak isteyen seçmenler
tarafından istenildiği zaman doldurulup dış temsilciliklere iletilebilir.
Yurt dışı seçmen kütüğüne nasıl kayıt olabilirim?
Seçmen niteliğine sahip ve yerleşim yeri yurt dışı olmasına rağmen,
- Yurt dışı seçmen kütüğünde ismi bulunmayanlar,
- Kayıtlarında düzeltme yapmak isteyenler veya
- Yerleşim yeri değişikliği yapmak isteyen seçmenler;
Yurt dışında iseniz,
a) Dış temsilcilikler aracılığı ile;
- En yakın yurt dışı temsilciliğine nüfus cüzdanları ile başvurarak “Adres Beyan Formu” (Form B) doldurup imza karşılığı teslim etmeleri veya,
- Söz konusu formun internetten çıktısını alarak doldurup imzalamak ve forma nüfus cüzdanı fotokopisini eklemek suretiyle en yakın yurt dışı temsilciğine posta ile göndermeleri gerekmektedir.
b) Dış temsilcilik bulunmaması halinde;
- “Adres Beyan Formu” (Form B) nun internetten çıktısını alarak doldurup imzalamak ve forma nüfus cüzdanı fotokopisini eklemek suretiyle kayıtlı oldukları yerin nüfus müdürlüğüne posta ile göndermeleri gerekmektedir.
Yurt içinde iseniz;
- Yurt içi adresinizin bağlı bulunduğu nüfus müdürlüğüne başvurarak ve pasaportunuzu ibraz ederek Adres Beyan Formu (Form B) doldurmanız gerekmektedir.
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler nerde oy kullanılır?
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler dış temsilciliklerde ve/veya gümrük kapılarında oy kullanabilirler.
Dış temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kimler, hangi temsilcilikte ve gümrük kapısında oy kullanabilir?
18 yaşını dolduran ve yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olan seçmenler dış temsilciliklerde ve gümrük kapılarında oy kullanabilir.
Dış temsilciliklerde; Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler oy verme günlerinde Yüksek Seçim Kurulunca sandık kurulmasına karar verilen herhangi bir temsilcilikte veya bağlı bulunduğu temsilcilikte oy kullanabilirler.
Gümrük kağılarında; Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler oy verme günlerinde Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen herhangi bir gümrük kapısında oy kullanabilirler.
Seçmenler; temsilciliklerde sandık kurulacak yerlerin adresleri ve hangi tarih aralıklarında oy kullanılacakları bilgisi ile gümrük kapıları bilgisine Yurt Dışı Seçmen Sorgulama adresinden erişebilirler.
Seçmen oy vermek için geldiğinde sandık kurulu başkanı, seçmenin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanından veya pasaportundan kimliğini tespit eder. Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS) üzerinden Yurt Dışı Seçmen Kütüğüne kayıtlı olup olmadığını ve başka bir yerde oy kullanıp kullanmadığını kontrol eder. Oy kullanmadığı anlaşılan seçmen, sandık kurulu mührüyle mühürlenmiş olan oy pusulası ve oy zarfıyla EVET veya TERCİH yazılı mührü alarak oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine girer. Oyunu kullanan seçmene çizelgede isminin bulunduğu yer imzalattırılır, ayrıca SEÇSİS sistemi üzerinden oy kullandı olarak işaretlenir.
Seçimlerde yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları oy kullanabilecekler mi?
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, 09.05.2012 tarihinde kabul edilen 6304 sayılı Kanun gereği, Yurt Dışı Seçmen Kütüğüne kayıtlı olmaları halinde, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, 09.05.2013 tarihinden sonra yapılan Milletvekili Genel Seçimi, Halkoylaması ve Cumhurbaşkanı seçimlerinde yurt dışı temsilciliklerde kurulacak sandıklarda ve Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen gümrük kapılarında oy kullanabilmektedir.
Yurt dışından gelen oylar Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun gözetimi ve denetimi altında açık olarak sayılır ve tutanak altına alınır. 298 sayılı Kanunun 20/A maddesi 11. fıkrası ile bu görev Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna verilmiştir.
Oylar, yurt dışı ilçe seçim kurulu tarafından belirlenen bir mekanda oy verme günü saat 17.00’dan sonra sayılmaya başlar.
Seçim sonuçlarıyla ile ilgili bilgiyi nereden alabilirim?
www.ysk.gov.tr internet sitesinin “Sandık Sonuçları Paylaşım Sistemi (SSPS)” bölümünde 2009 yılından bugüne kadar yapılan seçimlerin sonuçları sandık-muhtarlık-ilçe-il bazında yayımlanmaktadır. Yüksek Seçim Kurulunun Seçim Arşivi sayfasından seçimlere ait ilçe seçim kurulları tarafından oluşturulan birleştirme tutanaklarına ulaşılabilir.
