İmran Öktem

İmran ÖKTEM, Recai Seçkin’den boşalan Yargıtay Birinci Başkanlığına 1 Mart 1966’da seçilmiş, görevini sürdürürken 1 Mayıs 1969 günü vefat etmiştir.

İmran Öktem, 1904 yılında İstanbul’da doğmuştur. Babası, meyve kabzımallarından Ürgüplü Süleyman Abdi Efendi, annesi ise Fatımatüzzöhra (Fatma Zehra) hanımdır. Nüfusta yazılı olduğu yer, İstanbul Sekbanbaşı İbrahim Ağa Mahallesi, Kırkçeşme Caddesi, 41 sayılı evdir. 1912 doğumlu Zekiye Ferhunda Hanımla evlenmiştir. İki kızı vardır. Kitap ve pul meraklısı olan Öktem, Fransızca bilmekteydi.

İmran Öktem, ilk ve orta öğrenimini yaptıktan sonra 1924’te Kabataş Lisesi’ni bitirmiş, İstanbul Darilfünunu Hukuk Şubesinden 1927 yılında pekiyi derecede diploma almıştır.

Fakülteyi bitirdikten sonra Göksun Cumhuriyet Savcılığına atanmışsa da buraya gidemediğinden 2000 kuruş aylıkla Sinop Aza Mülâzimi (Üye yardımcısı) olarak görevlendirilmiş ve böylece 30 Haziran 1928’de eylemli olarak mesleğe girmiştir.

Sırasıyla, 1930’da Sarıkamış Yargıçlığına, 1933’te Uzun Köprü Hukuk Yargıçlığına 1936’da Ankara Ticaret Mahkemesi Üyeliğine, 1942’de Ankara Asliye Hukuk Hakimliğine, 1948’de Ticaret Mahkemesi Başkanlığına atanmıştır. 16 Haziran 1949’da birinci sınıfa ayrılmasından kısa bir süre sonra Yargıtay Üyeliğine seçilmiş ve 29 Ağustos 1949’da görevine başlamıştır. 11 Ekim 1952’de Yargıtay İkinci Başkanlığına seçilmiştir.

İmran Öktem, 1 Mart 1966’da Recai Seçkin’den boşalan Yargıtay Birinci Başkanlığına seçilmiştir. Mesleğiyle ilgili yedi kitap ve birçok yazı yayımlanmıştır. Asliye Hukuk Hakimliği döneminde, Ankara Barosu Dergisinde makaleleri yayınlanmıştır.

İmran Öktem’in Cenaze Töreninde Çıkan Olaylar

7 Eylül 1967 tarihinde Adli Yıl Açılışı Töreninde, laikliği yorumlarken Voltaire’in bir sözünü tekrarlamış, “Tanrı’yı da insan yaratmıştır” diyerek bazı kesimlerin sert eleştirilerine uğramıştır.

Yargıtay Birinci Başkanı olarak görevini sürdürürken 1 Mayıs 1969 günü vefat etmiştir.

Adli Yıl Açılış Törenlerinde nurculuk aleyhine sözler sarf etmesi nedeniyle 3 Mayıs 1969 tarihinde Ankara Maltepe Camisinde yapılan cenaze töreninde, bir kalabalık tarafından cenaze namazının kılınması engellemiş, din görevlileri görevlerini yerine getirmekten kaçınmış, olaylar çıkmıştır.

Camide saldırganlar arasında kalan İsmet İnönü’yü korumak için dönemin Kara Kuvvetleri Komutanlığı Topçu Dairesi Başkan Vekili tuğgeneral Nabi Alpartun tabancasını çekmek zorunda kalmıştır.

Cenaze namazını Yargıtay üyelerinden Abdullah Pulat Gözübüyük’ün ağabeyi İzzet Gözübüyük kıldırmıştır.

İsmet İnönü cenazede çıkan olaylar hakkında, “Her manasıyla kesin ölçüde bir 31 Mart Vakası’dır” demiş, dönemin Başbakanı Süleyman Demirel “Hadise gayet üzücüdür” şeklinde demeç vermiştir.

7 Mayıs 1969 tarihinde, İmran Öktem’in cenaze töreninde çıkan olayları protesto etmek amacıyla geniş çevrelerin katıldığı ve Anıtkabir’de sona eren bir yürüyüş yapılmıştır.

İmran Öktem’in Eserleri

1) Medeni Kanunumuza göre Hak ve Borçlarımız (1934, Edirne).

2) Bina Sahibinin Hak ve Mesuliyeti (1938, Ankara).

3) Hukuk Mahkemesinde Hak Nasıl Müdafaa Edilir? (1938, Ankara).

4) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve İçtihatlar (1940, Ankara).

5) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve İçtihatları Zeyl I (1941, Ankara).

6) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve İçtihatları Zeyl II (1942, İstanbul).

7) Kollektif Mülkiyetten: İştirak Halinde Mülkiyet (1946, İstanbul).

8) Temyiz Mahkemesi Yedinci Hukuk Dairesi Emsal Kararları –1953-1956

9) Usul Hakkında Birkaç Söz (İki cilt) Yargıtay Onursal 1. Başkanı Sayın İmran Öktem’in 1968-1969 Adli Yıl Açılış Konuşması Yargıtay Onursal 1. Başkanı Sayın İmran Öktem’in 1967-1968 Adli Yıl Açılış Konuşması Yargıtay Onursal 1. Başkanı Sayın İmran Öktem’in 1966-1967 Adli Yıl Açılış Konuşması