Hukuk Ansiklopedisi
Karadeniz Kültür İşbirliği Sözleşmesi; “Kültür, Eğitim, Bilim ve Enformasyon Alanlarında İşbirliğine İlişkin Karadeniz Sözleşmesi” adıyla 6 Mart 1993 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır. Sözleşmenin onaylanmasına ilişin kanun “Kültür, Eğitim, Bilim ve Enformasyon Alanlarında İşbirliğine İlişkin Karadeniz Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun” adıyla 5 Nisan 1994’te kabul edilmiş, kanun Resmî Gazetede 9 Nisan 1994’te yayınlanmıştır.
Karadeniz ülkeleri arasında işbirliğini teşvik etmek amacıyla düzenlenen “Kültür, Eğitim, Bilim ve Enformasyon Alanlarında İşbirliğine İlişkin Karadeniz Sözleşmesi”; Türkiye Cumhuriyeti, Ermenistan Cumhuriyeti, Belarus Cumhuriyeti, Moldova Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Arnavutluk Cumhuriyeti, Azerbaycan Cumhuriyeti, Gürcistan Cumhuriyeti, Romanya Cumhuriyeti ve Ukrayna Cumhuriyeti arasında İngilizce olarak imzalanmıştır.
Kültür, Eğitim, Bilim ve Enformasyon Alanlarında İşbirliğine İlişkin Karadeniz Sözleşmesi
Sözleşmeye katılan Devletin bu belgede ‘Taraflar’ olarak anılan Hükümetleri,
Karadeniz bölgesinde yaşayan halkların birbirlerini daha iyi anlayabilmeleri için kültürel işbirliğinin önemini göz önüne alarak,
Kültürel bağlarını sağlamlaştırmayı ve bu bölgedeki ülkeler arasında kültür, eğitim, bilim ve enformasyon alanlarındaki işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan çabalarını sürdürmeyi arzu ederek,
Kültür ve bilim alanında işbirliğine ilişkin uluslararası hukuk kurallarına riayet etmeye ve Helsinki Sonuç Belgesinde ve Avrupa Güvenlik ve işbirliği Konferansının diğer ilgili belgelerinde yer alan prensipleri dikkate almaya ve uygulamaya kararlı olarak,
Binlerce yıllık zengin geleneklerini, kültürel mirası ve yaratıcı kültürel faaliyetleri, Karadeniz Kültür alanına özellik kazandıran, çeşitli kültürler arasındaki verimli temas ve etkileşimleri en etkili şekilde kullanmayı arzu ederek,
Geçmişten gelen değerlere gösterilen saygı ve himayenin, çağdaş yaratıcı faaliyetlere gösterilen ilgi ile paralel bir biçimde sürdürülmesi gereğini dikkate alarak,
Gelecek kuşaklar arasında daha yakın ve geniş bir işbirliğini teşvik etme ve karşılıklı saygı, anlayış ve hoşgörüyü geliştirme gereğini kabul ederek,
UNESCO ve diğer uluslararası kuruluşlarla işbirliğinin önemini kaydederek, aşağıda belirtilen hususlar kabul ederler
MADDE 1
Taraflar Karadeniz Bölgesi ülkeleri arasında kültür, eğitim, bilim ve enformasyon alanlarında bölgesel işbirliğini teşvik edecek ve geliştireceklerdir.
MADDE 2
Taraflar,
a) Bilim ve araştırma kuruluşları, yüksek öğrenim ve diğer eğitim kurumları arasında işbirliği ve değişimi,
b) Bilgi ve görgüyü artırmak, deneyim kazanmak, bilimsel çalışmalar yapmak, öğrenim görmek ve konferanslar vermek üzere, uzman, konferansçı, öğretmen, profesör ve öğrenci değişimini,
c) Dil öğrenme ve pratiği geliştirme, bilimsel ve araştırma faaliyetleri ve lisans üstü eğitimini,
d) Yeni öğretim yöntemleri ve pedagojik malzemenin hazırlanması ve uygulanması için işbirliği ve değişimleri;
e) Birbirleri hakkında daha kapsamlı bilgi ve objektif fikir sahibi olmak amacıyla, yayınevleri, bilim ve eğitim kurumlan arasında işbirliğini, okul kitaplarının, bilimsel derleme ve diğer bilimsel yayınların değişimini;
f) Birbirlerinin diplomalarını, akademik derecelerini ve diğer bilimsel ve akademik unvanlarını tanımak imkanları hususunda işbirliğini ve bilgi alışverişini;
g) UNESCO millî komisyonları arasında belirli ortak projeler geliştirilmesi amacıyla işbirliğini;
h) Eski uygarlıklara ait anıtların korunması ve araştırılması amacıyla çok taraflı bilimsel sözleşmelerin yapılmasına yardımcı olmayı;
i) Şehir ve bölgeleri arasında kültür, eğitim, bilim ve enformasyon alanlarında doğrudan temasları;
teşvik etmeyi, özendirmeyi ve geliştirmeyi taahhüt ederler.
MADDE 3
Taraflar;
a) Karşılıklı olarak biri birinin dilinin öğretilmesinin yaygınlaştırılması;
b) Edebiyat eserlerinin karşılıklı çevrilmesi ve yayılmasının teşviki;
c) Edebiyatçılar arasında çeşitli temasların geliştirilmesi; suretiyle Sözleşmeye taraf ülkelerin edebiyatlarının geniş halk kitlelerine tanıtılmasını teşvik edeceklerdir.
MADDE4
Taraflar, müzik, tiyatro, güzel sanatlar, müzeler, araştırma ve geliştirme ile arkeoloji, etnoloji, tarih ve sanat tarihi ve kültürel varlıkların korunması, kütüphanecilik ve arşivcilik alanlarında işbirliğini ve ortak projeleri;
a) Kültürel ve tarihî değerlerin korunması ve saklanması konusunda bilgi değişimi ve malzeme toplanması amacıyla ziyaretler düzenlenmesi ve tarihî ve kültürel değerlerin muhafazası konusunda işbirliği yapılması,
b) Güzel sanatlar ve tarihî miras sergileri düzenlenmesi,
c) Profesyoneller ve amatörler arasında yarışma ve festivaller düzenlenmesi,
d) Sinema sanatı alanında işbirliğinin geliştirilmesi ve bu bağlamda ortak film yapımı, bu alanda karşılıklı olarak yardımlaşma, ticarî ve gayri ticarî film olayları düzenlenmesi, her ülkenin mevzuatına uygun olarak, uluslararası ve ulusal film festivallerine katılmalarının desteklenmesi,
e) Müzeler ve diğer kültür kurumlan arasında sergi, bilgi ve uzman değişimi, arkeoloji alanında ortak bilimsel projeler hazırlanması ve eski uygarlıkların incelenmesi,
f) Uzmanlarının arşiv, kütüphane ve müzelerden yararlanmalarının kolaylaştırılması,
g) Bu maddede belirtilen tüm işbirliği alanlarında gençler için kültürel değişim programlarının geliştirilmesi, yoluyla teşvik edecekler ve kolaylaştıracaklardır.
MADDE 5
Taraflar kütüphanecilik alanındaki işbirliğini;
a) Kütüphanelerde modern enformasyon tekniklerinin en verimli yöntemlerinin uygulanması,
b) Uluslararası kurallara uygun olarak standardizasyonun sağlanması,
c) Kütüphanecilerin meslekî becerilerinin artırılması,
d) Millî kütüphaneler arasında bir işbirliği ağı geliştirilmesi, yoluyla geliştireceklerdir
MADDE 6
Taraflar, millî haber ajansları, gazeteci birlikleri, süreli yayınlar, televizyon ve radyo ağları
arasında, basılı malzeme, televizyon ve radyo programlarının değişimini de içeren işbirliğini teşvik
edeceklerdir.
MADDE 7
Taraflar, yayımcılık ve dağıtım alanında, ortak kitap yayımı, uzman değişimi, kitap sergileri
düzenlenmesi ve uluslararası kitap fuarlarına katılmayı da içeren işbirliğini teşvik edeceklerdir.
MADDE 8
Taraflar, kendi temsilcilerinin, bu Sözleşmenin kapsadığı alanlarda seminerlere, konferanslara, sempozyumlara ve benzeri faaliyetlere katılmalarını teşvik edeceklerdir.
MADDE 9
Taraflar, bu Sözleşmenin uygulanmasından ve koordinasyonundan sorumlu üst düzey devlet
görevlilerinden oluşan bir Koordinasyon Konseyi kuracaklardır. Konsey her yıl sırayla taraf ülkelerin birinde toplanacaktır.
MADDE 10
Tarafların karşılıklı mutabakatı ile Sözleşmede değişiklikler ve ilaveler yapılabilir.
MADDE 11
Bu Sözleşmenin hükümleri, taraf ülkelerin yürürlükteki mevzuatı ile çelişkiye düşmeyecek şekilde uygulanacaktır.
MADDE 12
Bu Sözleşme, tarafların kültür, eğitim, bilim ve enformasyon alanlarında işbirliği konusunda
imzalamış oldukları diğer ikili veya çok taraflı anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini etkilemeyecektir.
MADDE 13
Tarafların başvuran ülkenin kabulü hususundaki oybirliği kaydı ile Sözleşme, bu Sözleşmenin hükümlerini kabul eden üçüncü ülkelere açıktır.
Bu Sözleşme onaya tabi olup, dördüncü Onay Belgesinin Sözleşmeyi muhafaza edecek devlete tevdi edildiği tarihi takip eden otuzuncu günde yürürlüğe girer.
Dördüncü Onay Belgesinin tevdiinden sonra Sözleşmeyi onaylanan her ülke için bu Sözleşme o ülkenin kendi Onay Belgesinin tevdiinden itibaren otuzuncu günde yürürlüğe girer.
MADDE 14
Tarafların her biri Sözleşmeyi muhafaza edecek devlete yazılı bildirimde bulunmak suretiyle
Sözleşme üyeliğini sona erdirebilir.
Bu halde Sözleşmeyi muhafaza eden devletin yazılı bildirimi almasından itibaren altıncı ayın
sonunda o ülkenin üyeliği sona erer.
MADDE 15
Sözleşme Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından muhafaza edilecektir.
Muhafaza eden devlet, Onay Belgelerinin tevdii hususundaki ve imzacı Devletler tarafından yapılacak diğer bildirimleri imza sahibi devletlere bildirecektir.
6 Mart 1993 tarihinde İstanbul’da her biri eşit derecede geçerli olan on adet İngilizce asıl nüsha olarak düzenlenmiştir.
