Hukuk Ansiklopedisi
Öldürmek insanın işlediği en büyük suç / GÜLHAN
Tarihe dönüp baktığımda insanın insanı öldürdüğünü, çizgisel zamanın akan kana bulandığını gördüm. Medeniyetlerin yükseldiğini, akabinde barbarların, avcıların gelip yok edişini de… Öldürmek insanın işlediği en büyük suç. Sadece Türkiye’de yılda ortalama iki bin kişi öldürülüyor. Öldürme eyleminin ilkelliği, öldürme güdüsünün evrimleşebilmesi ve yok olması; toplu cinayetlerin, savaşların durmasıyla bitecekmiş gibi geliyor bana. Peki, İlk cinayet neden işlenmiş? Açlıktan diyesi geliyor insanın. Yok, yok, değil. İlk cinayet kıskançlıktan. Habil’in Kabil’i öldürmesiyle başlamış ‘öldürme’ hikayemiz. Cinayetleri, intiharları, tüm aile topluca yok edişleri de sıkça görürüz üçüncü sayfa haberlerimizde. Peki biz bu üçüncü sayfa haberlerine nasıl bakıyoruz ikinci sayfadan umarsızca.
Madımak Katliamı
Sivas Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında radikal dinci grubun linç girişimiyle Madımak Oteli 2 Temmuz 1993 tarihinde yakılmıştır. Otelde konaklayan; yazar, ozan, düşünür, tiyatro oyuncusu, Semahçı otuz üç şenlik katılımcısı ile iki otel çalışanı yanarak ve dumandan boğularak hayatlarını kaybetmiştir. Ayrıca dışarıda toplanan linç girişimcilerinden iki kişi de saldırılar sırasında öldürülmüştür.
Madımak, Türkiye linç tarihinde ilk sıradadır ve insanlığa karşı işlenmiş büyük bir suçtur.
Madımak, 2 Temmuz yaz sıcağında yüreğimize düşen otuz yıldır sönmeyen ateştir.
Uzun zamandır cinayetleri resmime konu edinen Sanat İşçisiyim. Bu resimleri 2021 yazında tamamladım. Madımak Katliamının 30. Yılında da Büyükada Adalar Kültür Derneğindeki 8 Temmuz 2023 tarihinde Katliam Konseptli Kişisel Resim Sergim içinde sergileyeceğim.
Amacım İnsanlığın en büyük sorunu cinayetlerin nedenlerini düşündürmek, unutturmamak ve dikkat çekmektir.
Madımak katliamı gerek araştırma süreci gerekse resimlerin çalışma süreci zor ve yıpratıcıydı. Resimlerde kolaj tekniğini kullandım. Sarı siyaha boyadığım Madımak Haberlerinden oluşmuş gazete kupürlerinin kenarlarını mum ateşiyle kolaja uygun hale getirdim. Sönmeyecek mum alevi ile ölümsüzleşsinler istedim. Onları öldüren kara zihniyetleri kara kare katranla sembolize ettim.
Hayatını kaybeden her bir insanın adını yazdım, fotoğraflarını kullandım, kısacık hayatlarından öz cümleler aldım. Zira, insanlar cinayetlere, katliamlara at gözlüğü ile bakıyor. Katliamların vahşetini ancak öldürülenle yakınlık duyabildiğimizde hissettiğimizi fark ettim. İstedim ki hikayelerine ve ellerinden alınan hayatlarına dokunabilsin insanlar. Bilsinler ki hiçbir öldürülmeyi hak etmiyor insanlık. Evrensel Bildirgenin dediği gibi; Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.
Harfler ve rakamlar insan icadı olsa da insanları harfler ve rakamlarla ifade edemeyiz. Harfler, rakamlar, kelimeler, sözcükler, isimler hikayesiz olduğunda bir anlam ifade etmiyor. Onların içlerine, gözlerine bakmalıyız ki hayatlarını görebilelim.
Aşağıdaki Yazıt bölümünde; nokta, virgül, işaret imleri ve boşlukları kaldırdım. Görselliği ön plana çıkararak insanlığın ilk yazı biçimlerini kullandım. Tüm metin bir yazıt formuna dönüştü. Madımak Katliamına birde böyle bakalım. Belki dokunabiliriz acılarına ki gömülmez zamanın külleri altına.
Madımak*Gülhan
MadımakKatliamıOtuzüçebirNesimiÇimenÜçTelliCuranınPiriBeşÇocuğununBirTanecikBabasıAltmişikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüNesimiDerKiEyFüzeYapanlarAcımasızZalimCanaKıyanlarBırakEyYaşasınBütünİnsanlarBarışGüverciniUçsunDünyadaDostluklarKurulsunİnsanlarGülsünSonBulsunSavaşlarKimseÖlmesinOtuzüçeikiAsımBezirciYazarEleştirmenİncelemeYazarıÇevirmenMuhasebeciAltmışaltıYaşaYetmişKitapYazdıAltmışaltıYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüMuhasebeciliğinNitekimYazarOlarakBirçokYararıDokunduBanaÖrneğinÖlçülüDavranmayıYanlışlıktanKorkmayıBelgeyeDayanmayıAklınıKullanmayıDuyguculuğaKapılmamayıVeGerçekçiDüzenliDengeliTutarlıOlmayıMuhasebeÖğrettiBanaSavunduğumVeUygulamayaUğraştığımNesnelBilimselEleştiriAnlayışımınGüçlenmesineYardımEttiAzŞeyMiBuBirİnsanOlarakHerTürlüGüzelliğiKorumaSorumluluğuTaşıyorumHerkesteÖyleDavranmalıOtuzüçeüçMetinAltıokResimleBaşladığıSanatHayatındaŞairOlarakElliüçYaşındaSivasMadımakOteldeYakılarakÖldüÖldürüldüÖlümsüzleştiGördümYaşarkenVadesizÖlümümüÖrdümDeİlmekİlmekSırtımaGiyemedimÖmrümüOtuzüçedörtMuhlisAkarsuAkarsuyumYansamDaKülOlupSavrulsamDaBazıBazıGülsemDeYineGönlümHoşDeğilKırkbeşYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüHalkOzanıKendineİnsanSevgisiniŞiarEdindiTümYaptıklarındaBuAnaTemayıTemelAldıDeyişlerindeToplumsalKonularaDaKayıtsızKalmazAleviBektaşiAşkGeleneğindenDeKopmadıDeyişlerindekiAnlatımıGüçlüBağlamasınaHakimVeSesiniDeyişTavrındaKullanabilenBirSanatçıdırOtuzüçebeşMuhibeLeylaAkarsuSeyitHalilÇiftlikinKızıPınarÇınarVeDamlanınAnneleriMuhlisAkarsununLeylasıMisafirOlarakGittiğiSivastaAkarsuyumYansamDaİşteGeldimGidiyoruzDiyerekHayatArkadaşıylaBirlikteKırkdörtYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçealtıBehçetSefaAysanBizBuŞiiriOkurkenOKırkdörtYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüSenBuŞiiriOkurkenBenBelkiBaşkaBirŞehirdeOlurumKötüGeçenBirGüzüVeUmutsuzBirAşkıAnlatanRüzgarlaSavrulanKağıtParçalarınaYazılmışDağıtılmamışBildirilerGibiUzunBirYolculuğaHazırlananYalnızBirYolcuuğaÇünküBeyazBirGemidirÖlümSiyahDenizlerinHepÇağırdığıBatıkBirGemiSönmüşYıldızlarGibidirYitikAdreslereBenzerÖlümYanıkOtlarGibiSenBuŞiiriOkurkenBenBelkiBaşkaBirŞehirdeÖlürümOtuzüçeyediEdibeSulariAğbabaTürkHalkMüziğiSanatçısıDavutSularininKızıİsviçredeBaseldeYaşarkenTürkiyedeYapılanBütünBektaşiKültürEtkinlikleriVeEhlibeytCemlerineKonferanslarınaKatılmıştırKatıldığıPirSultanAbdalEtkinliğindeKırkYaşındaSivastaMadımakOtelindeYakılarakÖldürüldüKaranlıkBirGeceYolGörünmüyorYürüyorumDikenlerinÜstündeKaraÇalıBanaAmanVermiyorYürüyorumDikenlerinÜstündeOtuzüçesekizUğurKaynarTürkiyedeElYazısıylaKendiŞiirKitabınıBasanİlkŞairdirŞiirlerindeAşkıİnsanSevgisiniVeGüzelliğiAnlattıApayrıBirSözcükÇekimiVardıAykırıBirDildiOtuzyediYaşındaSivastamadımakoteldeyakılaraköldürüldüÖldüğümdeDoğduğumYereGidiyorumYıllarcaSürenBirHasretVeBilinmezliğiİşteBöylesineYeniyorumOtuzüçedokuzAsafKoçakYananMadımakOtelininKoridorlarındaMızıkaÇalarkenÖlümeOtuzbeşYaşındaSivastaMadımakOtelindeYakılarakÖldürüldüResimaşkıTaİlkokuldaBaşlamıştıKarikatürVeİsyanlarınBaşlangıcıDiyeNitelendiripOlgunlaştırdıÖğretmenlikYaptıİstifaEderekAnkarayaGeldiAltıKişiselSergiAçtıKarikatürleriPekçokDergiVeGazetedeYayımlandıÖdüllerMansiyonlarAldıÖdüllüBirFilimdeOynadıAldıPirSultanAbdalDergisininKapakKarikatürÇizimleriYaptıOtuzüçeonErdalAyrancıŞairBalonlaAnadoluİpekYollarıİsimliBirProjeHazırladıProjeyiBaşlatmakÜzerePirSultanAbdalKültürEtkinlikleriniFilmeÇekmekÜzereSivasaGittiSivastaOtuzbeşYaşındaMadımakOtelindeYakılarakÖldürüldüEğerBirGünBirBeyazGüvercinGelecekseAğzındaBirMektuplaEğerBirGünSevgilimSonVerecekseHayatımaBirSesİsterimDurmasınPatlasınAnlamBulacaksaKulaklarımdaYalnızDüşerseKanımınBirDamlasıYereBilsinlerKiOradaKırmızıYediverenGülleriAçacakVeBülbüllerAğıtYakacakÖlümeKorksunlarKorksunlarArtıkKorksunlarAlevÇemberindekiAkrepGibiÇünküÖlümleriGülDikenlerindenOlacakOtuzüçeonbirSehergülAteşAnkaradaDoğmuştuAçıkÖğretimFakültesiÖğrencisiTürkiyeElektrikKurumu’ndaMemurOlarakÇalıştıAzimliydiÇalışkandıSazçalmadanÖlürsemMezarımıTekmeleyinDerdiSivasÖncesiÇokSevdiğiSazıÇalmayıMusaEroğlundanÖğrendiÇiçekleriÇokSeviyorduOtuzYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeonikiHasretŞükrüGültekinAltıYaşındaBağlamaÇalmayaBaşlamışProfesyonelliğeAdımAtarakŞelpeTekniğiniUygulamayaBaşlamıştırBindokuzyüzseksenyedideİlkAlbümünüÇıkarmıştırİkinciSoloAlbümündekiYenilikOnunBağlamaDevrimcisiOlarakAnılmasınaNedenOlmuşturEserlereYaptığıYeniDüzenlemelerEzgilerdeKullanılmışÇokSesliliğeYıllardırAlışılagelmişDeyişYapısınıAnaHatlarınıÖzünüBozmadanVeBatıMüziğiRitmleriyleBirArayaGetirmesiyleBirlikteHalkMüziğiAdınaBirDevrimOlarakNitelendirilmiştirBağlamaVirtüözüŞarkıcıBesteciSözYazarıVeYapımcıYirmiikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeonüçMuammerÇiçekTiyatroYönetmeniYazarıŞiirYazıyorduŞehirPlanlamacısıİnadınaYaşamakAdlıTiyatroOyunuYazdıPirSultanAbdalTiyatrosuYönetmeniVeOyuncusuKüçükPrensAdlıOyundaDaOynamıştıSoğukÖlümünAcımasızPençeleriGeziniyorÜzerimdeKıyıyaVurmuşBaygınBirBalıkGibiAyılıpÇırpınmayaBaşlıyorumKorkuyorumBeniKavuracağındanGüneşinÇırpınıyorumAteşKumlardaYaşamakİçinUlaşmakİstiyorumDeliceSuyaNefesimeVeKendimeBirTemmuzSivasNişanlısıİnciİleYirmialtıYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeondörtİnciTürkGaziÜniversitesiEczacılıkFakültesiniBitirdiİlkTiyatroÇalışmalarınaAltındağKültürMerkezindeBaşlamıştıPirSultanAbdalTiyatroTopluluğununTeknikKadrosundaydıNedenyaşamakarşıbukadaracımasızlarYaşamakİstiyorumAmaKendimceNedenYaşamaKarşıBuKadarAcımasızlarNedenÖzgürlüğüBöyleKısıtlıyorlarYirmiikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeonbeşGülenderAkçaSivasDivriğindenBabasıKömürİşçisiOlduğundanCürekKasabasındaOkuduAnkaraBaşkentLisesiniBitirdiAçıköğretimFakültesiÖğrencisiydiDivriğiKültürVeYardımlaşmaDerneğindeÇalıştıKadınlarıÖrgütlüyorFolklorOynuyorduArkadaşlarıylaAnadoluSemahAraştırmaTopluluğuAsatıKurmakİçinÇalışıyorduİnsancaYaşamakİçinİnsanOlmanınOnuruİleYaşamakİsteyenİnsanlardanBiriOlmakİçinÇabaSarfEttiYirmibeşYaşındaSivastaMadımakOtelindeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeonaltıMehmetAtayFotoğrafçıÖzgürlüğünVeÇocuklarınFotoğrafınıÇekiyorduGaziÜniversitesiMaliyeYüksekOkuluMezunuyduOluşumTiyatrosuOyuncusuÇağdaşDivriğiGazetesiMuhabiriAmatörFotoğrafçıVeİstanbulDivriğiKültürDerneğiYönetimKuruluÜyesiydiGüvercinBesliyorduYirmibeşYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeonyediSaitMetinÇankırıMeslekYüksekOkulundanMezunGrupGüneUmuttaSazÇalıpTürküSöylüyorduPirSultanTiyatrosundaPirSultanAbdalıCanlandırıyorduAnneDeliMisinSenBenAradığımıBuldumYeşimleSözlüydüYirmiüçYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeonsekizYeşimÖzkanHacettepeÜniversitesiSosyalHizmetlerYüksekOkuluÖğrencisiydiBirdokuzyüzdoksanbirYılındaAnkaraSanatSahnesindekiAcıSınıfınLanetiOyunuylaBeğeniAldıBindokuzyüzdoksanikiYılındaPirSultanAbdalTiyatroTopluğunaGirdiPirSultanAbdalınEşiBallıhanRolündeydiSemahDönüyorduYirmiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeondokuzHuriyeÖzkanDenemeLisesiniBirincisiGaziÜniversitesiEczacılıkFakültesindenMezunPirSultanAbdalDerneğindeSemahEkibindeVeTiyatrodaDaAnlatıcızanRolündeYeşimleKardeşİnciİleOkulArkadaşıYirmiikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeyirmiCarinaCuannaThuijisKültürAntrolopolojiÖğrencisiTürkKadınınınAileİçiRolüVeÇevreİleİlişkileriKonuluTezininAlanAraştırmalarıİçinTürkiyeyeGelirPirSultanAbdalKültürDerneğiŞenliklerineKatılırGünlüğüneSonundaBuŞehrinBirTürkKöktenDincilerTopluluğununBulunduğuBirYerOlduğunuÖğrendimBizUzunBirZamandıOteldeOturuyoruzDışarıdaDevasaVeKöktenDinciGrupBağırıpNaralarAtıyorFakatBenBütünBunlardanNeAnlarımKiDışarıdanYüksekTondaBağırmalarGeliyorAmaNeOlduğunuAnlamıyorumSonYazdıklarıdırYirmiüçYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeyirmibirGülsünKarababaSivasDivriğideDoğmuştuPirSultanAbdalKültürEtkinliklerineDivriğiKültürDerneğiKanadındanKatılmıştıYarinYanağındanGayriHerşeyOrtakGünlüğündenKendiKilidimiAçacağımKendimiAşacağımSıradanBiriOlmayacağımYirmiikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüceyirmiikiMuratGündüzSemahçıAnkaraÜniversitesiFenFakültesiFizikBölümüÜçüncüSınıfÖğrencisiOlanMuratPirSultanAbdalDerneğininGençlikKomisyonlarındaGörevAldıYirmiikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeyimiüçAhmetÖzyurtEnSevdikleriKitapOkumakVeSporYapmaktıHayatınHepAcılarınıAklınaGetirenKişiMutluDeğildirGerçektenMutluKişiİçindeBirİyilikHissedenKişiDemektirYazmıştıGünlüğüneAhmetDePirSultanAbdalDerneğindeSemahçıydıYirmibirYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeyirmidörtHandanMetinÖlseBileİsminiBırakıpYaşamakİstemişİseDeÖlmemişGibiYaşıyorAyrılmakBirDoğaKanunudurBirGünArkadaşlarındanYarınAilendenVeSonOlarakDaBuDünyadanAyrılacaksınAmaÖnemliOlanZihinlerdeBirİsimBırakmakÖlsenBileÖlmemişGibiYaşatılmaktırYirmiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüceyirmibeşYaseminSivriBindokuzyüzdoksanbirdePirSultanAbdalDerneğininKültürelÇalışmalarınaKatıldıVeKısaSüredeSemahTopluluğunaGirdiDerneğinGençlikKomisyonuÜyesiVeAynıZamandaKütüphanedenSorumluyduKitaplarıCiltliyorNumaralandırıyorduKitapKurduyduBenimEnİyiArkadaşlarımKitaplarımİnsanlarÖldükleriZamanDeğilUnutulduklarıZamanÖlürlerOndokuzYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeyirmialtıAsumanSivriSemahHocasıOlmuştuÜçGruptaYüzeYakınKişiyeSemahÖğretiyorduSonGünAnnesineTakdirnamesininGelipGelmediğiniSorduTakdirnamesiniGöremedenOnaltıYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüceyirmiyediSerpilCanikPirSultanAbdalTiyatrosundaVeSemahEkibindeydiDernekteÖnceFolklorSonraSemahEkibindeSorumlulukAldıTicaretLisesindeOkurkenStajGördüğüBirKooperatifŞirketindeÇalışıyorBirYandanDaÜniversiteSınavlarınaHazırlanıyorduOndokuzYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeyirmisekizSerkanDoğanPirSultanAbdalDerneğininSemahEkibindeydiPirSultanAbdalOyunundaAliBabayıCanlandırıyorduPirSultanEtkinliklerindeKitapVeKasetStandındaGörevdeOndokuzYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüceyirmidokuzBelkısÇakırSemahçıGüneUmutMüzikGrubundaVokalistDernekteSemahtanSorumluOkumayıVeZülfüLivaneliŞarkılarınıSeviyorduÜniversiteSınavlarındaİşletmeBölümünüKazanmıştıOnsekizYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeotuzNurcanŞahinSivasŞarkışlaSaraçKöyüKültürVeDayanışmaDerneğininÇalışmalarındaGörevAlıyorduPirSultanAbdalDerneğininGençlikKomisyonuÜyesiydiSunuculukYapıpSemahDönüyorduDüşünceleriniHerOrtamdaAçıklamaktanVeSavunmaktanÇekinmezdiHacettepeÜniversitesiMatematikBölümünüKazandığınıÖğrenemediOnsekizYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeotuzbirÖzlemŞahinSivasŞarkışlaSaraçKöyündenDikmenLisesindenMezunPirSultanAbdalDerneğindeGençlikKomisyonuÜyesiydiDernektekiGöreviMakyözTiyatrodaİseKöylülerRolündeydiBelkiYaşlanacağımAmaAslaBüyümeyeceğimOnyediYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeotuzikiMenekşeKayaPirSultanAbdalDerneğindeSemahDönüyorVeTiyatrodaRolAlıyorduTurhalTokatAmasyaGümüşhaneHacıbektaşSenliklerindeTiyatrodaOynamışÍstanbulİzmirAnkaradaSemahDönmüştüKardeşiKoraylaSazÇalıpSemahDönerdiOnbeşYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeotuzüçKorayKayaBeşYaşındaOkumaYazmaÖğrendiÇokZekiydiSazÇalmayaDeyişlerSöylemeyeVeSemahaBaşlamıştıAblasıMenekşeSemahEkibindeydiBabasıİsmailKayanınSazınınKırılmasıKorayıÇokEtkilerAnnesineBabamınSazıKırıldıNeOturuyorsunHadiGidelimDerHissetmişGibiGitmekİsterSivastanOnikiYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeOtuzdörtAhmetÖztürkOtelÇalışanıydıGöreviBaşındaYirmibirYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeOtuzbeşKenanYılmazOtelÇalışanıydıGöreviBaşındaYirmibirYaşındaSivastaMadımakOteldeYakılarakÖldürüldüOtuzüçeOtuzaltıAhmetAlanSaldırganGrupİçindeÖldürmeyeGiderkenKurşunlaÖldürüldüOtuzüceOtuzyediHakanTürkgilSaldırganGrupİçindeÖldürmeyeGiderkenKurşunlaÖldürüldüSaldırgan
Gülhan Hakkında
1983 yılından bu yana ürettiği tüm yapıtlarındaki çıkış noktası “Evrenselliktir”. Özellikle insana dair evrenselliği işlemektedir. Çalışmalarını İstanbul Büyükada’da sürdürmektedir. Gülhan bu çerçevede pek çok sergi, yerleştirme, performans, workshop, festival, çalıştay, etkinlik ve sanat fuarına katıldı. UPSD (Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği), SAGÜSAD (Sakarya Güzel Sanatlar Derneği) ve Güzel Sanatlar Birliği Dernekleri üyesidir. Güzelliğin Çoğaltılması Grubuyla performanslar yapmaktadır. Kurucu üyesi olduğu Adalar Bağımsız Sanat Platformu ile birlikte; 2014 yılında üç etkinlik, Adaların Deniz Kızı Heykelinin projesi ve yapımında lojistik destek ve performanslarla katkıda bulunmuştur. Seri katiller ve seri cinayetler üzerine çalışmalar yapmaktadır. Katliamla Sergisi, “insan insanı öldürür” sergi projesinin bir kesitidir. Sanatçı Hakkında Daha Detaylı Bilgi İçin tıklayınız |
