Nelson Mandela

Nelson Mandela, Güney Afrika’nın seçimle iktidara gelen ilk siyah başkanıdır. Devlet başkanı olmadan önce, 1964 yılında 46 yaşındayken ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış ve 27 yıl hapis yatmış, 1993 yılında Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmüş, 10 Mayıs 1994 tarihinde Güney Afrika’nın ilk siyahi devlet başkanı olmuştur.

Mandela, 1918 yılında Güney Afrika’nın Doğu Cape eyaletinde küçük bir köyde doğmuştur. Dedesi Thembu aşiretinin kralı, babası ise kabile şefidir. Güney Afrika’da aşirette çağrıldığı takma adla “Madiba” diye bilinmektedir. Rolihlahla Dalibhunga adıyla doğmuş; öğretmeni kendisine, İngilizce “Nelson” ismini vermiştir. Annesi Hristiyan Metodist mezhebine bağlı olduğundan, Metodist yatılı okullarda okuduktan sonra Güney Afrika’da siyahların öğrenim görebildiği tek üniversitede hukuk eğitimi görmüştür. Öğrenimini tamamladıktan sonra ilk avukatlık bürosunu, ortağı Oliver Tambo ile beraber 1952 yılında Johannesburg’da açmıştır.

Mandela Nobel hapishane günlerinde

İlk eşi Evelyn Mase ile 1944 yılında evlenmiş, üç çocuk sahibi olmuş ancak 1957 yılında boşanmıştır.

Siyasal Yaşamı

Güney Afrika Cumhuriyetinde 1950’li yıllara gelindiğinde ırk ayrımcılığı etkisini göstermeye başlamış, Nelson Mandela, Afrika Ulusal Kongresi’nde etkin rol almıştır. Militanca bir örgütlenmeyi savunan Mandela, defalarca tutuklanmış ve siyasi faaliyetlerde bulunması yasaklanmıştır.

Yerli halkın beyazlara karşı hak mücadelesini savunan Afrika Ulusal Kongresi’ne (ANC) ilk kez 25 yaşındayken ve eylemci olarak 1943 senesinde katılmış, daha sonra ANC Gençlik Kolu’nu kurmuş ve başkanlığını üstlenmiştir. 1944 yılında Afrika Ulusal Kongresi’ne katılmış, 1956 yılında Vatana ihanetle suçlanmış, daha sonra suçlamalar düşürülmüştür. 5 Ağustos 1962 tarihinde tekrar gözaltına alınmış ve sabotajdan suçlu bulunmuş, beş yıl hapis cezasına çarptırılmış, 1964 yılına gelindiğinde ise ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış, 28 yıl hapis yattıktan sonra 1990 yılında serbest bırakılmıştır.

Mandela, 10 Mayıs 1994 tarihinde Güney Afrika’nın ilk siyah cumhurbaşkanı seçilmiş ve 1999’da Cumhurbaşkanlığından kendi isteğiyle ayrılmıştır.

Nelson Mandela, görevden ayrıldıktan sonra Güney Afrika’nın en üst düzey elçisi olarak görev yapmış ve HIV/Aids’e karşı kampanyalarda yer almış, ülkesinin 2010 Dünya Futbol Kupası’na ev sahipliği hakkını kazanması için çaba harcamıştır. 2001 yılında prostat kanseri teşhisi konulmuş, hastalığına rağmen Kongo Demokratik Cumhuriyetinde, Burundi’de ve diğer Afrika ülkelerinde barış müzakerelerinde yer almıştır. 2004’te 85 yaşına bastığında ailesine ve dostlarına daha fazla zaman ayırabilmek için kamu yaşamından çekildiğini açıklamıştır.

Nelson Mandela ve Birleşmiş Milletler 

Birleşmiş Milletler’in (BM) her yıl düzenli olarak New York’taki Genel Merkezi’nde gerçekleşen BM Genel Kurulunun 25 Eylül 2018 günü başlayıp 5 Ekim 2018 tarihinde son bulacak olan 73. oturumu Nelson Mandela’ya adanmıştır. 2018 Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, küresel sorunlara barışçıl çözüm, verem hastalığı, diğer bulaşıcı hastalıklar ve küresel iklim değişikliği gündemi toplanacaktır. Güney Afrika barış sürecinde hayati rolü olan Nelson Mandela’nın hayatı, ırkçılık karşıtı mücadelesi ve küresel barışa olan katkısı konuşulacaktır. Nelson Mandela 1994 yılı Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda ırkçılık karşıtı tarihi bir konuşma yapmıştır. Mandela Güney Afrika barış sürecine katkısının yanında ırkçılığa ve ayrımcılığa karşı mücadeleye ömrünü adamıştır.