Hukuk Ansiklopedisi
Öldürülen Hukukçular
Tunceli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül
Tunceli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül, 25 Aralık 1979 gecesi, Tunceli ilinde kaldığı lojmanda öldürüldü. Gül için; Kahramanmaraş adliyesinde faaliyette bulunan Adli Görüşme odalarına “Şehit Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül Adli Görüşme Odası” adı verilmiştir.
Gümüşhane Baro Başkanı, Ali Günday : 25 Temmuz 1995
Gümüşhane Barosu başkanıyken, duruşmalara türbanla girmek isteyen 2 kadın avukatın baro üyeliğini yasalara aykırı olduğu için düşüren ve o dönemde Akit gazetesi tarafından hedef gösterilen Ali Günday, 25 Temmuz 1995 tarihinde katledildi.
Avukat Cengiz Göral
Avukat Cengiz Göral, adaletten yana oldu, hep hukuku savundu. 3 Temmuz 1979 tarihinde sağ eylemciler tarafından kurşunlanarak öldürüldü. Katiller belirlendi, yakalandı ve yargılanarak ölüm cezasına çarptırıldı ancak 1989’dan sonra çıkarılan af yasasından yararlandı ve tahliye edildi. Anısına her yıl makale yarışması düzenlendi.
Bursa Barosu, 1979 yılında Bursa’da teröre kurban giden Av. Cengiz Göral adına makale yarışması başlattı. Göral’ın, avukatlığın yanı sıra Gem Körfez Gazetesi’nde makale yazmasından yola çıkılarak düzenlenen yarışmanın konusu “özgürlük, demokrasi ve adalet” oldu.
Danıştay Üyesi, Mustafa Yücel Özbilgin :17 Mayıs 2006
Danıştay binasında 17 Mayıs 2006 tarihinde gerçekleşen Danıştay Saldırısında Alparslan Arslan’ın silahından çıkan kurşunlar sonucunda Danıştay yargıçlarından Mustafa Birden, Mustafa Yücel Özbilgin, Ayla Gönenç, Ayfer Özdemir ve Ahmet Çobanoğlu yaralanmış; saldırıda ağır şekilde yaralanan Danıştay 2. Daire üyesi Mustafa Yücel Özbilgin, tedavi gördüğü Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde yaşamını yitirmiştir.
Cumhuriyet Savcısı, Doğan Öz : 24 Mart 1978
Savcı Doğan Öz, Ankara Cumhuriyet Savcısı iken 24 Mart 1978 tarihinde, evinden çıkarak Anadol marka otomobiline bindiği sırada aracın ön tarafında beliren suikastçı tarafından açılan 6 el ateş sonucunda öldürülmüştür. Savcı Doğan Öz’ün, 1978 yılında başlattığı Kontrgerilla soruşturması kapsamında hazırladığı iki sayfalık raporun kopyası öldürüldükten sonra çekmecesinden çıkmıştır. Eşi Sezen Öz, savcının bu sebeple öldürüldüğüne kanaat getirerek raporun kopyasını dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’e ulaştırmıştır.
Avukat Medet Serhat
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencisi iken 1959’da başlayan 49’lar Davası sanıklarındandır. Avukat Medet Serhat Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV) kurucu üyesidir ve 12 Kasım 1994 tarihinde İstanbul’da uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirmiştir.
Anna Lindh
Hukukçu ve İsveçli sosyal demokrat politikacı Anna Lindh, 10 Eylül 2003’te bir alışveriş merkezinde uğradığı bıçaklı saldırı sonucunda 11 Eylül 2023’te yaşamını yitirmiştir. (Doğumu: 19 Haziran 1957,Stokholm) Uppsala Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘ni bitirmiş, Sosyal Demokratlar’dan milletvekili olmuş ve 7 Ekim 1994–22 Mart 1996 arasında İsveç Çevre bakanlığı yapmıştır. 7 Ekim 1998’den öldürüldüğü tarihe kadar İsveç Dışişleri Bakanlığı’nı yürütmüştür. Hatırasını yaşatmak için Anna Lindh Vakfı kurulmuştur.
1951- Hukukçu Başbakana Suikast
Hukukçu ve Pakistan’ın ilk başbakanı Liyakat Ali Han, (1 Ekim 1895, Karnal, Hindistan – 16 Ekim 1951, Ravalpindi, Pakistan), Hindistan’la ülkesi arasındaki anlaşmazlıkları barışçı yollardan çözme yolundaki politikasına karşı çıkan fanatik çevreler tarafından 15 Ekim 1951’de Ravalpindi’de bir suikast sonucu öldürüldü. Oxford mezunudur.
Yaşar Günaydın
İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) Başsavcısı Yaşar Günaydın, koruması ve şoförü silahlı saldırı sonucunda, 6 Şubat 1992 günü öldürülmüştü.
Murat Gök
Savcı Murat Gök, 2009 yılında atandığı İzmir Adliyesi’nde iki yıl boyunca Özel Yetkiyle görev yapmış, belediyeler de dahil, kamu kurumlarındaki suç örgütlerine yönelik operasyonlarla adını duyurmuş ve Süper Savcı lakabıyla anılmaya başlamıştır. Cumhuriyet Savcısı Murat Gök, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nca özel yetkileri alınarak düz savcı olarak 2009 yılında Samsun’a atanmış, Samsun’daki Adliye Lojmanları’ndaki evinde 12 Nisan 2013’te 41 yaşında ölü olarak bulunmuştur. İstanbul Adli Tıp Kurumu 1. İhtisas Dairesi’nin otopsi raporuna göre Savcı Murat Gök’ün ölümüyle ilgili “olayın oluş şekli, olay yeri inceleme bulguları, soruşturma evrakı ve mevcut bilgiler doğrultusunda ölüm nedeninin ‘doğal yoldan’ olduğu ve zehirlenme ile toksikolojik etkiye maruz kalmadığı” tespit edilmiştir. Ailesi tarafından, faili meçhul bir cinayete kurban gittiği iddia edilmektedir.
Diyarbakır Baro Başkanı, Tahir Elçi : 28 Kasım 2015
Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz : 31 Mart 2015
Muammer Aksoy : 31 Ocak 1990
Muammer Aksoy, 31 Ocak 1990 tarihinde Ankara Bahçelievler’deki evinin önünde terörist bir eylem sonucunda kurşunlanarak öldürülmüştür. Cenazesi 3 Şubat 1990 tarihinde Ankara Maltepe Camii’den kaldırılarak Cebeci Asrî Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir. Ankara’da yapılan cenaze töreninde, tabutunun önünde fotoğrafını daha sonra kendisi de bir cinayete kurban giden gazeteci-yazar Uğur Mumcu taşımıştır.
Avukat Şevket Epözdemir
Avukat Şevket Epözdemir 25 Kasım 1993’te Tatvan’da evinin önünden kaçırıldı ve bedeni ertesi gün Bitlis-Güroymak yolunun kenarında, Jandarma karakolunun yakınında bulundu. Yapılan otopside, yüzünden vurulmuş olduğu, kurşunun başının arkasından çıkmış olduğu tespit edildi.
Bitlis Cumhuriyet Başsavcılığı 6 Aralık 1993’te yetkisizlik kararı vererek soruşturma dosyasını Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Başsavcılığına gönderdi. 5 Haziran 2003’te avukat Epözdemir’in yakınları Tatvan ve Van savcılıklarına yeniden başvurdu. Van DGM savcılığı soruşturmanın halen devam ettiğini bildirdi. 2010 ve 2011 yıllarında yapılan olay yeri incelemesi ve keşif sonucunda da hiçbir kanıt bulunamadı. 1005’te İçişleri Bakanlığı yetkilileri hakkında yapılan suç duyurusuna ilişkin hukuki süreç de 2005 yılında tamamlandı ve iç hukuk yolları tüketildi. Ailesi, öldürülmeden önceki zaman diliminde sürekli tehdit alındığını açıkladı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi(AİHM)’ne başvurdu. Mahkeme, 1 Aralık 2015 günü kararını açıklayarak, “yaşam hakkı ihlali olmadığına” karar verdi. Başından vurularak öldürülmüş olarak bulunan Epözdemir’in ailesinin yetkililerce korunmadığına ilişkin iddialarına karşın AİHM, bir şikayet olmadıkça yetkililerin tehditten önceden haberdar olmasının mümkün olmadığını açıkladı.
İstanbul Barosu Avukatlarından, Kudbettin Kaya, 31 Ekim 2017
İstanbul Barosu Avukatlarından, Çevreci, Cihan Eren 22 Temmuz 2005
Cihan Eren (1948-2005) İstanbul Barosuna kayıtlı Avukat Cihan Eren. memleketi olan Rize ilinin Fındıklı ilçesinden geçmesi planlanan D 010 Karadeniz Sahil Yoluna karşı yaptığı çevreci mücadelesiyle bilinmektedir. 1998 yılında; Rize’nin Fındıklı İlçesinde yer alan ve sit alanı olarak ilan edilmiş bulunan Aksu Mahallesinden geçmesi planlanan Karadeniz Sahil Yoluna karşı hukuk alanında mücadele başlatmış ve yöre halkının desteğiyle eylemler düzenlemiştir. Dava için, 20 Nisan 2005 tarihinde yapılacak olan keşif için Rize’nin fındıklı ilçesine gelen Eren, keşiften 2 gün önce 18 Nisan 2005 tarihinde uğradığı silahlı saldırı sonucu ağır yaralanmış, Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi yoğun bakımında 95 gün kaldıktan sonra, 22 Temmuz 2005 tarihinde Trabzon’da yaşamını yitirmiştir. Katili 25 yaşındaki Serhat Karadeniz’dir.
Avukat Ahmet Albay
3 Mayıs 1980’de öldürüldü. CHP Adana İl Başkanı Avukat Ahmet Albay, Maraş Katliamı davasının müdahil avukatlarındandı. Bürosunda çıktığında tam otomobiline binecekken arkasından kurşunlandı ve ağır yaralandı. Ankara’ya götürüldü ve bir ay kadar yaşam mücadelesi verdi. Öldüğünde 33 yaşındaydı. Katili Muhsin Kehya müebbet hapis cezası aldı. Ancak 2012’de 3’üncü Yargı Paketi kapsamında serbest bırakıldı.
Avukat Ceyhun Can
Türkiye İşçi Partisi Adana eski İl Başkanı Avukat Ceyhun Can 10 Eylül 1979 günü yazıhanesinde öldürüldü. Ceyhun Can İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde yüksek öğrenimini tamamladı. Türkiye İşçi Partisi’nin 1972 sonrası kurucularındandı. TİP’in Adana İl Başkanlığını yaptı. Maraş katliamı davasının müdahil avukatları arasında yer aldı.
Halil Sıtkı Güllüoğlu
3 Şubat 1980 tarihinde öldürüldü. Halil Sıtkı Güllüoğlu’nun öldürülmesi davası 12 Eylül 1980’den sonra MHP ana davasıyla birlikte açıldı. Dava Ankara 1 No’lu Sıkıyönetim Mahkemesi’nde görüldü. Sonra Adana olayları davadan ayrılarak ayrı bir dava olarak görüldü ve sonuçlandı. Olayın failleri ceza aldı.
Kısa adı Töb-Der olan Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği Giresun Bölge Avukatı Alaattin Aydemir: 6 Temmuz 1979
Faili meçhul bir cinayete kurban giden Avukat Alaattin Aydemir, Espiye’de evinin önünde kurulan pusu sonucunda 5 Temmuz 1979 günü akşam saat 22.00 sıralarında kurşunlanarak öldürülmüştür. Giresun Devlet Hastanesine yetişemeden yolda ölmüştür. Eve birlikte geldiği arkadaşına son sözleri “Beni faşistler vurdu. Kendini koru” dediği rivayet edilmektedir. Failleri bulunamamıştır. İlk ve ortaokulu Görele’de Lise’yi ise Trabzon bitirmiş, üniversite öğrenimini Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde tamamlamıştır. Hakimlik sınavlarına girmiş ancak avukatlık yapmaya karar vermiştir. Avukatlığa önce Görele’de başlamış, daha sonra Espiye’de sürdürmüştür. Ezilenlerin yoksulların, adalete ihtiyacı olanların hak arama kavgasını Karadeniz Bölgesinde yürütmüştür. Askerliğini yedek subay olarak Tuzla Piyade Okulunda yapmıştır. Ecevit ile birlikte CHP’de politika yapmış, Espiye CHP yönetim kurulu üyeliği ve ilçe sekreterliği yapmıştır. 1976 yılında Espiye’de kurulan TÖB-DER şubesinin avukatlığını yürütmüş, 6 Temmuz 1979’da öldürülmüştür.
Avukat Servet Bakırtaş – 6 Temmuz 2022
Daha önce yaralama suçundan cezaevinde yatan ve henüz tahliye olan Abdullah Türkoğlu tarafından müvekkili Öznur Tufan ile birlikte silahla öldürülmüştür. Cinayetin, kendisine açılan tazminat davasını geri çekmemeleri nedeniyle işlendiği iddia edilmiştir. Olay, tüm Türkiye’de büyük bir tepki ile karşılanmış, bir çok baro yaptıkları eylemle cinayeti protesto ederek kamuoyunu ve hükümeti bu tip olaylara karşı tedbir almaya davet etmiştir. İstanbul Barosu Başkanı Mehmet Durakoğlu, Türkiye’de bütün adliyelerde saat 11.00’de, aynı anda okunan olan bildiriyi okumuştur. Durakoğlu, “Dün Bakırköy’de bir meslektaşımızı alçakça sıkılan kurşunlara kurban verdik. Avukat Servet Bakırtaş sadece ve yalnız avukatlık yaptığı için öldürüldü. Avukatı, müvekkiliyle özdeşleştiren sapkın zihniyet, silahtan aldığı güç ile ölüm kustu. Bir mesleğin ölümü göze alarak sürdürülmesi, sürdürenler için ne denli onur vesilesi olsa da bu toplumun bir kesimi için utançtır. Artık bildiriler yazmak, yaslar tutmaktan bıktık.” şeklinde açıklama yapmıştır.
