Etiket Arşivler: Cumhuriyet

Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku, 29 Ekim 1933 tarihinde, Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunun 10. yılı kutlamalarında Ankara Hipodromu’nda okunmuştur. ONUNCU YIL SÖYLEVİ (NUTKU) Türk Milleti! Kurtuluş savaşına başladığımızın 15’inci yılındayız. Bugün cumhuriyetimizin onuncu yılını doldurduğu en büyük bayramdır. Kutlu olsun! Bu anda büyük Türk milletinin bir ferdi olarak bu kutlu güne kavuşmanın en derin sevinci ve heyecanı içindeyim. Yurttaşlarım! Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. Bundaki muvaffakiyeti Türk milletinin ve onun değerli ordusunun bir ve beraber olarak azimkârâne yürümesine borçluyuz. Fakat yaptıklarımızı asla kâfi göremeyiz. Çünkü daha çok …

Cumhuriyet Nasıl Kuruldu? Nutuk 11. Bölüm Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin nasıl kurulduğunu Nutuk’un 11. Bölümünde tüm safahatı ile anlatmaktadır. Cumhuriyet Nasıl Kuruldu? Nutuk 11. Bölüm Cumhuriyetin Kurulacağını Nerede, Kimlere Söyledim Yemek yenirken; “Yarın cumhuriyet ilan edeceğiz!” dedim. Orada bulunan arkadaşlar, hemen düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. Hemen o dakikada nasıl davranılacağı üzerinde kısa bir program saptadım ve arkadaşları görevlendirdim. Düzenlediğim programın ve verdiğim yönergenin uygulanışını göreceksiniz. Baylar, görüyorsunuz ki cumhuriyet ilanına karar vermek için Ankara’da bulunan bütün arkadaşlarımı çağırmaya ve onlarla görüşüp tartışmaya gerek ve gereksinme görmedim. Çünkü, onların öteden beri ve doğal olarak bu konuda benim gibi düşündüklerinden kuşkum yoktu. …

29 Ekim – Hukuk Takvimi  1618 İngiliz kâşif Sir Walter Raleigh, idam edildi. (Doğumu: 1554) Büyük hayali kendisine ait geniş bir koloni kurmaktı. Yeni Dünya olarak tanımlanan Kuzey Amerika’ya başarılı seferler yapması sayesinde I. Elizabeth tarafından Sir unvanı verildi. Virginia eyaletini kurdu. Tahta çıkan yeni kral I. James 1616 yılında onu hapse attı. Amerika’da altın altın aramak üzere kralı ikna ederek hapisten kurtuldu ve sefere çıktı. Dönüş yolunda İspanyollarla çıkan çatışmayı kazanmasına rağmen Kralın İspanyollarla iyi geçinme politikası sonucunda 1618 yılında halka açık bir yerde infaz edildi. Mucit, matematikçi, filozof ve hukukçu Jean le Rond d’Alembert, yaşamını yitirdi. (Doğumu: 16 …

28 Ekim – Hukuk Takvimi 1466 Ünlü “Deliliğe Övgü” isimli eserin sahibi olan Hollandalı düşünür Desiderius Erasmus doğdu. (Ölümü: 1536) 1538 Yeni Dünya’nın ilk üniversitesi olan Universidad Santo Tomás de Aquino kuruldu. 1704 Meşruti demokrasinin temellerini atan İngiliz filozof John Locke, öldü. (Doğumu: 29 Ağustos 1632) Klasik liberal düşüncenin öncülerinden ve 17. yüzyılın en önemli düşünürlerinden biri oldu. Avrupa’daki aydınlanma ve akıl çağının gerçek kurucusu olarak kabul edildi. 1886  Özgürlük Heykeli, Fransızların hediyesi olarak New York’ta dikildi. 1908 Arjantinli hukukçu ve eski devlet başkanı Arturo Frondizi doğdu. (Ölümü: 18 Nisan 1995, Buenos Aires) 927’de Buenos Aires Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi ve Temmuz 1930’da şeref derecesiyle mezun oldu.  Arjantin cumhurbaşkanı …

Cumhuriyet Devrimleri, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 29 Ekim 1923’te Cumhuriyeti kurup yeni devlet sistemini tüm dünyaya ilan ettikten sonra seri bir şekilde yaptığı yasal reformların adıdır. Eski devlet sisteminden ayrı ve medeni bir devlet sistemini amaçlayan devrimler sayesinde Türkiye Devleti ve ülkesi sahip olduğu olanaklarla laik, çağdaş ve demokratik bir devlet olmayı amaçlamıştır. Atatürk’ün yaptığı bu inkılaplar, siyasal, hukuk, eğitim ve kültür, ekonomik ve toplumsal alanda yeniden yapılandırılmış bir çok mevzuatı içerir. Atatürk ilke ve İnkılaplarının en önemlisi Cumhuriyetin ilanıdır. Cumhuriyet, seçilmiş başkanın idaresi altında bulunan devlet ve halk hakimiyetine dayanan devlet şekli anlamına gelmektedir. Cumhuriyet rejiminde egemenlik bir kişi, zümre veya …

5 Ekim – Hukuk Takvimi 1450 Bavyera Dükü IX. Louis, Hristiyan olmayı kabul etmeyen Yahudilerin kovulmasını emretti 1713 Fransız yazar ve filozof Denis Diderot doğdu.  (Ölümü: 1784)  1781  Çek filozof ve matematikçi, Bernhard Bolzano,  doğdu. (Ölümü: 1848)  1887  Fransız hukukçu ve Nobel Barış Ödülü sahibi, René Cassin doğdu. (Ölümü: 1976)  1892 Red Kit’teki Dalton kardeşlere ilham olan Dal ton çetesi, Kansas’taki banka soygunlarında öldürüldü  1908  Bulgaristan, Osmanlı İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını ilan etti 1908 Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Bosna-Hersek’i ilhak ettiğini açıkladı 1910 Portekiz‘de Cumhuriyet ilan edildi. 1921 İngiltere’de Uluslararası Yazarlar Birliği PEN kuruldu. 1923 Amerikalı barış eylemcisi, anarşist ve papaz, Philip Berrigan doğdu. (Ölümü: …

Cumhuriyet İlanının Onuncu Yıl Dönümünü Kutlulama Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisinde 11.06.1933 tarihinde 2305 kanun numarası ile kabul edilmiştir. 29 Ekim 1923’te ilan edilen cumhuriyetin onuncu yılının kutlanma şeklini belirleyen kanun, Resmi Gazetenin 17.06.1933 tarihli sayısında ilan edilerek yürürlüğe girmiştir. Cumhuriyet İlanının Onuncu Yıl Dönümünü Kutlulama Kanunu Madde 1 Cumhuriyet ilânının onuncu yıl dönümü üç gün kutlulanır. Bu üç gün de resmî daireler tatil, hususî daireler ve müesseseler ve ticaret evleri hakkında hafta tatili kanunu tatbik olunur. Madde 2 Kutlulama işlerile meşgul olmak üzere merkezde Başvekâlete bağlı olan bir yüksek komisyon ve vilâyetlerde yine bu işle meşgul olacak komite ve …

Şeriye Mahkemelerinin Kapatılması, Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra laik sistemin kurulabilmesi için gerçekleştirilen en önemli devrimlerdendir. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilân edilerek Mustafa Kemal Paşa cumhurbaşkanı seçildikten sonra vakıflar konusundaki düzenlemeler yeni şartlar çerçevesinde şekillenmiştir. Hükümet öncelikle, vakıfların millete intikalini ve bir gene müdürlük tarafından idare edilmesini kararlaştırmıştır. Öte yandan halifelik ve şer‘î işlerin idaresi yeni siyasî gelişmeler sonucunda yavaş yavaş ortaya çıkmıştır. Hilâfete karşı gösterilen aşırı ilgi ve Halife Abdülmecid Efendi’nin bazı davranışlarının da etkisiyle halifelikle birlikte; Şer‘iyye ve Evkaf Vekâleti’nin kaldırılması, eğitim ve öğretimin birleştirilmesi hususunda ortak bir kanaat oluşmuştur. Mustafa Kemal Paşa, 1 Mart 1924’te meclisin açılış konuşmasında …

13 Ekim – Hukuk Takvimi 1890 Amerikalı avukat ve tıp doktoru Samuel Freeman Miller yaşamını yitirdi. (Doğumu: 5 Nisan 1816) Transylvania Üniversitesi‘nde tıp diplomasını aldı. 12 yıl doktorluk yaptığı Kentucky’de kendi başına hukuk alanında çalıştı ve 1847’de baroya kabul edildi. Ailesiyle beraber Kentucky’den gelmiş olan bütün köleleri özgürleştirdi. Başkan Abraham Lincoln tarafından Yüksek Mahkeme’ye atandı. 16 Temmuz 1862 tarihinden ölüm tarihi olan 13 Ekim 1890’a kadar ABD Yüksek Mahkemesi’nde yardımcı yargıç olarak görev aldı. Amerikan İç Savaşı’ndan sonra kölelerin haklarını güvence altına alma yolunda önemli mücadeleler verdi. Yargıç Miller görevde kaldığı 28 yıl boyunca mahkemeye 616 görüş yazdı ve Başyargıç William Rehnquist …

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Takrir-i Sükun Kanunu, parti yöneticileri hakkında devam eden davalar ve irticai faaliyetler gerekçe gösterilerek Bakanlar Kurulu Kararı ile 3 Haziran 1925 tarihinde kapatılmıştır. Türkiye Halk İştirakiyyun Fırkası’nın 2 Ekim 1922 tarihinde İcra Vekilleri Heyeti(Bakanlar Kurulu) ile kapatılmasından sonra ikinci parti kapatma kararı TPCF hakkında alınmıştır. Kapatılan Siyasi Partiler Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 17 Kasım 1924 tarihinde Atatürk’ün eski silah arkadaşlarından Kâzım Karabekir, Rauf (Orbay) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele) Paşa ve Adnan (Adıvar) Bey’in öncülüğünde kurulmuştur. Fırka’nın başkanı General Kazım Karabekir, İkinci Başkanı H.Rauf Orbay (eski başbakan) ve genel sekreteri de Ali Fuat Cebesoy’dur. Yeniliklere ve cumhuriyet rejimine karşı olanların hızla …

Cumhuriyetin İlanını ve öncesindeki olayları Mustafa Kemal Atatürk Nutuk’un ilgili bölümünde detaylıca anlatmaktadır. Nutuk’un ilgili bölümü ve Anayasa değişikliği bir arada aşağıda sunulmaktadır. Atatürk, Nutuk’un 11. bölümünde yapılan değişikliğe dair hükümleri de tek tek açıklamaktadır. Cumhuriyetin İlanına Dair Kanun Cumhuriyet Nasıl Kuruldu? Nutuk 11. Bölüm Cumhuriyetin Kurulacağını Nerede, Kimlere Söyledim Yemek yenirken; “Yarın cumhuriyet ilan edeceğiz!” dedim. Orada bulunan arkadaşlar, hemen düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. Hemen o dakikada nasıl davranılacağı üzerinde kısa bir program saptadım ve arkadaşları görevlendirdim. Düzenlediğim programın ve verdiğim yönergenin uygulanışını göreceksiniz. Baylar, görüyorsunuz ki cumhuriyet ilanına karar vermek için Ankara’da bulunan bütün arkadaşlarımı çağırmaya ve onlarla görüşüp …

Atatürk, 15-20 Ekim 1927 günlerinde, TBMM toplantı salonunda, öğleden önce ve öğleden sonra olmak üzere, altı gün süre ile, her gün iki toplantıda konuşmuş ve Nutuk’un tamamı 36 saat 31 dakikada okunmuştur. Atatürk 1927 yılının ilk yarısında Millî Mücadele ve Cumhuriyet tarihine ışık tutacak büyük bir Nutuk hazırlamaya başlamış, günlerce uykusuz kalmış, çalışması esnasında fazla sigara içmekten ve yorgunluktan ötürü Haziran ayı ortalarında bir kalp krizi geçirmiş, 16 Mayıs 1919’dan beri uzak kaldığı İstanbul’a ilk defa gitmiş ve 30 Eylül’e kadar İstanbul’da kalarak 500 sayfayı geçen bu eseri kendi el yazısı ile yazmış ve yüzlerce belgeyi de vesikayı toplayarak “Büyük Nutuk”unu …

Cumhuriyet İnkılapları, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 29 Ekim 1923’te Cumhuriyeti kurup yeni devlet sistemini tüm dünyaya ilan ettikten sonra seri bir şekilde yaptığı yasal reformların adıdır. Eski devlet sisteminden ayrı ve medeni bir devlet sistemini amaçlayan devrimler sayesinde Türkiye Devleti ve ülkesi sahip olduğu olanaklarla laik, çağdaş ve demokratik bir devlet olmayı amaçlamıştır. Atatürk’ün yaptığı bu inkılaplar, siyasal, hukuk, eğitim ve kültür, ekonomik ve toplumsal alanda yeniden yapılandırılmış bir çok mevzuatı içerir. Atatürk ilke ve İnkılaplarının en önemlisi Cumhuriyetin ilanıdır. Cumhuriyet, seçilmiş başkanın idaresi altında bulunan devlet ve halk hakimiyetine dayanan devlet şekli anlamına gelmektedir. Cumhuriyet rejiminde egemenlik bir kişi, zümre veya …