Etiket Arşivler: Hukuk Takvimi

20 Haziran – Hukuk Takvimi Mültecilere Karşı Muameleye İlişkin İlkeler 404 20 Haziran 404’te Konstantinopolis Patriği Aziz İoannis Hrisostomos’un İmparator Arcadius’un eşi İmparatoriçe Aelia Eudoksia ile çatışmasından dolayı sürgüne gönderilmesinin ardından çıkan isyanlar sırasında bu ilk ahşap kilise yakılarak büyük ölçüde tahrip oldu ve inşasından 44 yıl sonra yıkıldı. İmparator II. Theodosios tarafından mimar Ruffinos’a yeniden yaptırılan Ayasofya, 10 Ekim 415’te yeniden ibadete açıldı. 1453’te kiliseden camiye çevrildi.  Ayasofya, Sevr Antlaşmasının da imzalandığı 1920 Paris Konferansı sırasında büyük tartışmalara konu oldu. 24 Kasım 1934 Ayasofya Camisinin müze olması, Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edildi. 2 Şubat 1935 Ayasofya Müzesi halka açıldı ve tarihin ortak mirası …

19 Haziran – Hukuk Takvimi 1269 Fransa Kralı IX. Louis, halka açık yerlerde kimliklerini belli eden sarı işaretler takmayan Yahudilerin yakalandıkları takdirde para cezasına çarptırılmalarını emretti. 1782 Fransız Katolik rahip, felsefeci ve politik düşünür Robert de Lamennais, doğdu.  (Ölümü: 1854) 1862 ABD’de kölelik resmi olarak kaldırıldı 1942 Köy Okulları ve Enstitüleri Teşkilat Kanunu kabul edildi 1947 İş Teftişi Sözleşmesi, 19 Haziran 1947’de ILO tarafından kabul edildi. Sözleşme, sınai iş yerlerinde ve ticari iş yerlerinde teftişi düzenlemekte, bir teftiş sistemi kurulmasını öngörmekte ve bu teftiş sisteminin standartlarını belirlemektedir. Türkiye sözleşmeyi 13.12.1950 tarihinde 5690 sayılı yasa ile onaylamıştır. Sözleşmenin onaylandığına dair yasa Resmi Gazetenin 22.12.1950 tarihli …

17 Haziran – Hukuk Takvimi İngiliz Haklar Bildirgesi (Petition Of Rights) 224  Roma İmparatoru Konstantin, dul ve yetimler için himaye yasası çıkardı 1628 İngiliz Haklar Bildirgesi (Petition Of Rights), 17 Haziran 1628 tarihinde ilan edildi. Bildirge, I.Charles döneminde parlamentonun yetkilerinin azaltılması konusunda fikirlerin yaygınlaşması sonucunda tepki olarak ortaya çıktı ve Kral Charles’in bu düşüncesine direniş gösterilerek Bildirge krala kabul ettirildi. Kral I. Charles 19 Kasım 1600 tarihinde doğmuş, 30 Ocak 1649 tarihinde ölmüştür. 27 Mart 1625 tarihinden 1649 yılında idam edilene kadar İskoçya Krallığı ve İngiltere ile İrlanda krallıklarını yönetmiştir. 1641 Emirgüneoğlu Yusuf Paşa, İran lehine bölücü ve yıkıcı propaganda yaptığı iddiasıyla …

16 Haziran – Hukuk Takvimi 1723 İskoç filozof ve ekonomist Adam Smith doğdu. (Ölümü 1790)  Kapitalizmin babası olarak anıldı. İskoç ve Avrupa Aydınlanmasında en önemli figürlerdendir. Bireyin ve toplumun iyiliği arasında nedensellik bağını kurduğu  “Milletlerin Zenginliğinin Doğası ve Nedenleri Üzerine Bir İnceleme”,  “Ahlaki Duygular Kuramı” ve “Hukuk Üzerine” önemli eserlerindendir.  1752 Joseph Butler, İngiliz filozof öldü. (Doğumu: 1692) Ahlak konusuna, insan doğasına ilişkin empirik araştırma ve değerlendirmeleri temel alarak yaklaşması ile bilinmektedir. 1898 Demiryolları ile eşya taşınmasına ilişkin sözleşme Bern’de imzalandı. Türkiye, bu sözleşmeyle birlikte, 14 Ekim 1890, 20 Eylül 1893, 16 Temmuz 1895, 16 Haziran 1898 ve 19 Eylül …

15 Haziran – Hukuk Takvimi Magna Carta 1215 İngiltere Kralı Yurtsuz John, Magna Carta sözleşmesini imzaladı ve mühürledi. Yurtsuz John 24 Aralık 1166 – 19 Ekim 1216 yıllarında yaşadı, 49 yaşında öldü. Magna Carta, Latincede ‘Büyük Sözleşme, Büyük Ferman’ anlamına gelmekte ve Orta Çağ’ın en önemli hukuki belgesidir. Anlaşma, feodallerin kral karşısındaki haklarını garanti eden ve Hukukun üstünlüğüne vurgu yapan ilk belgedir. Günümüzdeki demokrasinin temel referans belgelerinden addedilmektedir.  1836 Arkansas, 25. eyalet olarak ABD‘ye katıldı. 1899 1899 Belçika’da Askerî Ceza Muhakeme Usûl Kanunu kabul edildi 1902 Lon Luvois Fuller, 15 Haziran 1902’de Amerika Birleşik Devletlerinin, Teksas eyaletine bağlı Hereford kentinde doğdu. Hukuk ve ahlak …

13 Haziran – Hukuk Takvimi   1381 Magna Carta‘da  88 yıl sonra, Wat Tyler öncülüğündeki köylü isyancılar, Londra’yı basarak Hükûmet binalarını ateşe verdi, hapishaneleri boşalttı ve zenginlerle yargıçların kafalarını uçurdu. 1872 Namık Kemal, İbret Gazetesi’ni yayımladı. Bu fikir gazetesi, 27 gün sonra kapatıldı. Bu olay, Türkiye’de sansürün ve basın özgürlüğüne yönelik devlet kısıtlamalarının güncel bir problem olmadığına ve tarihsel bir arka planı olduğuna örnek olarak gösterildi. 1878 Osmanlı İmparatorluğu, Rusya, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında, Berlin Antlaşması olarak adlandırılan barış antlaşmasını imzalamak üzere Berlin’de kongre toplandı. 1921 Büyük Millet Meclisi tarafından Mustafa Kemal’e, Başkomutanlık görevi verildi. …

12 Haziran – Hukuk Takvimi  1776 Virginia İnsan Hakları Bildirgesi, 12 Haziran 1776 tarihinde, Amerika’nın Virginia eyaletinde yaşayan halk temsilcileri tarafından ilan edilen bildiridir. Amerikan Kongresi, 1776 yılındaki çağrısıyla her koloninin kendi anayasasını hazırlaması önerisinde bulundu ve Virginia bu öneriye en hızlı şekilde uyan ve kendi anayasasını hazırlayan eyalet oldu. Virginia anayasanın başına haklar bildirisi eklenmiştir. 1898 Filipinler, İspanya’dan bağımsızlığını ilan etti. 1913 Danıştay’ın (Şuray-ı Devlet) 34. başkanı Sait Paşa’nın 31 Ocak 1913’te başlayan görevi 12 Haziran 1913 günü sona erdi. 1933 İzmir Rıhtım Şirketi’nin satın alınması ile ilgili Kanun TBMM’de kabul edildi. Sözleşme 3 Ekim 1932’de parafe edilmişti. 1933 “Gazi …

11 Haziran – Hukuk Takvimi   1868 Kızılay, “Mecruhin ve Marda-yı Askeriyye İmdat ve Muavenet Cemiyeti” adı altında kuruldu. Osmanlı Devleti zamanında 11 Haziran 1868 tarihinde Kızılay’ın temeli atılmıştı. Kurumun adı 1877 yılında Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti ve 1947 yılında da Kızılay adını aldı. 1908 11 Haziran 1908 de Libzon’da Uluslararası Telgraf Konferansı düzenlendi. Uluslararası Hukuk açısından önemli Tüzükler ve Tarifeler kabul edildi. 1929 Türkiye ile Romanya arasında Ticaret ve Seyrüsefer Antlaşması imzalandı. 1930 Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın kurulmasına ilişkin kanun Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. 1715 sayılı Kanun30 Haziran 1930 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. 1932 Türkiye’de Türk vatandaşlarına …

10 Haziran – Hukuk Takvimi 10.06.1692 İngiltere’nin Amerikan kolonilerindeki Salem Cadı Mahkemeleri‘nde suçlu bulunan Bridget Bishop 10 Haziran 1692’de asılarak idam edildi. Massachusetts’taki Salem kasabasının Püriten mezhebinden olan halkı için cadılık büyük suçtu ve Sarah Good en popüler cadı sayılıyordu. 10.06.1919 Mustafa Kemal Paşa bir genelge yayınladı. Genelgede, “İstiklâl-i millîmiz (millî bağımsızlığımız) uğrunda bütün mevcudiyetimle… milletle beraber nihayetine kadar çalışacağıma mukaddesatım namına söz veririm” dedi 10.06.1929 Yabani ağaçların aşılanması hakkında kanun, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Devleti arasında münakit hakem ve uzlaşma mukavelenamesini n tasdiki hakkında kanun, Şose ve Köprüler Kanunu, Suudülmevlevi Efendinin Mahkûm Olduğu Cezanın Affına Dair Kanun ve Kaçakçılığın …

Hukuk Takvimi – 9 Haziran 1815 Viyana Kongresi sona erdi. Diplomatik dokunulmazlıklara ilişkin temel prensipler bu kongrede belirlendi. 1930 TBMM’de Tütün İnhisarı Kanunu kabul edildi 1934 Belediyece yapılacak istimlâk hakkında kanun 09.06.1934 tarihinde resmi gazetede yayınlandı  (Kanun daha sonraki yıllarda yürürlükten kaldırılmıştır.) 1934 Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında dostluk muahedesi ( Türkiye – Çin Dostluk Antlaşması) 09.06.1934 tarihinde resmi gazetede yayınlandı 1937 TBMM’de “Ankara’da Bir Tıp Fakültesi Tesisi Hakkındaki Kanun” kabul edildi 1937 ILO’nun 4 Haziran 1935 tarihinde kabul edilen 45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi, Türkiye tarafından 9 Haziran 1937 tarihinde 3229 sayılı yasa ile onaylandı. 1949 Türkiye, 9 Haziran 1949 …

13 Ocak – Hukuk Takvimi 1854 Amerikalı Anthony Faas, akordeonun patentini aldı 1876 Türkiye’de savunma mesleğini düzenleyen ilk yazılı metin olan Mehakimi Nizamiye Davavekilleri Hakkında Nizamname, Takvim-i Vekayi’nin tamamlayıcısı mahiyetindeki Düstur’da 16 Zilhicce 1292 (13 Ocak 1876) tarihinde yayınlandı. Nizamname, 17 Kasım 1875 (18 Şevval 1292 – 5 Teşrinisani 1291) tarihinde düzenlenmişti. (Düstur: Belirli zamanlarda kabul edilen mevzuatın taşıdığı tarihlerin sırasına göre hazırlanarak tertiplere ayrılan ve her tertibi de muhtelif ciltlerden oluşan kanun külliyatıdır. Resmi Gazete‘nin(Takvim-i Vekayi)  tamamlayıcısıdır.) 1898 Emile Zola, Fransa Cumhurbaşkanı Félix Faure’a yazdığı “İtham ediyorum!” başlıklı açık mektubunu içeren L’Aurore gazetesinde yayımladı. Mektup, Dreyfus Davası‘nı kamuoyu gündemine taşıdı. 1923 Bakanlar Kurulu Başkanı Rauf Bey (Orbay), TBMM’de Lozan Konferansı’yla ilgili …

12 Ocak – Hukuk Takvimi 1665 Bask kökenli Fransız hukukçu ve matematikçi Pierre de Fermat öldü. (Doğumu 17 Ağustos 1601) Yargıç olmak için çalışmalarına Toulouse’de devam etti. Memurluğundan geriye kalan zamanlarında matematikle uğraştı. Sayılar teorisinde önemli sonuçlara ulaştı, olasılık ve analitik geometriye katkılarda bulunmuştur. Modern sayılar kuramının kurucusu olarak kabul edildi. 1746 İsviçreli sosyal reformcu, filozof ve politikacı Johann Heinrich Pestalozzi doğdu. (Ölümü 17 Şubat 1827) Din eğitimi almasına karşın filozof Jean-Jacques Rousseau’nun etkisi ile hukuk ve siyasi adalet alanında kariyer yaptı ve felsefeye yöneldi. 1765 yılında yaklaşık 20 filozofla birlikte Helvetic Topluluğu’nu kurdu ve özgürlükler alanında çalıştı. 1833 Alman filozof ve iktisatçı Karl Eugen Dühring doğdu. (Ölümü 21 Ekim 1921) Berlin Üniversitesi’nde felsefe ve Ekonomi dersleri verdi. 1848 Kemalpaşazâde Said Bey(Lastik …

11 Ocak – Hukuk Takvimi 1755 ABD mali sisteminin kurucusu, devlet adamı, hukuk bilgini, avukat, bankacı ve ekonomist  Alexander Hamilton doğdu (Ölümü 12 Temmuz 1804) 1852 Alman devlet adamı ve avukat Konstantin Fehrenbach doğdu (Ölümü 1926) 1920 ile 1921 yılları arasında şansölyelik yaptı. 1861 Alabama, Birleşik Devletlerden ayrıldı. İç savaş sonrası 1868’de birliğe yeniden Kabul edildi. 1885 Amerikalı feminist ve kadın hakları aktivisti Alice Paul doğdu. ABD’de yasaların kadınlara eşit haklar tanıması talebiyle açılan ilk kampanyanın önderlerinden oldu. (Ölümü 1977) 1897 Hitlerin muhafız birlikleri olan SS’lerin önemli ismi August Heißmeyer doğdu. (Ölümü 16 Ocak 1979) İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra savaş suçlusu olarak hapis cezasına çarptırıldı. 1903 …

10 Ocak – Hukuk Takvimi 1880 İspanyol hukuk, siyaset ve devlet adamı Manuel Azaña doğdu. Paris’te hukuk okuduktan sonra memurluk, gazetecilik ve yazarlık yaptı. 1930 yılında, General Miguel Primo de Rivera’nın diktatörlüğüne karşı cumhuriyetçi bir parti kurdu ve İkinci Cumhuriyet döneminde devlet başkanlığı yaptı. (Ölümü 1940) 1861 Florida, Amerika Birleşik Devletleri’nden ayrıldı. Amerikan İç Savaşı sonrası 25 Haziran 1868’de birliğe geri döndü. 1913 Slovak komünist ve 1969-89 arasında Çekoslovakya Lideri olan Gustav Husak, doğdu. 1933 yılında Bratislava’daki Comenius Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitimine başladı. İkinci Dünya Savaşı sırasında birçok kez hapse atıldı. (Ölümü 1991) 1920 Milletler Cemiyeti – Cemiyet-i Akvam, kuruldu. ABD, …

9 Ocak – Hukuk Takvimi 1792 ABD’nin en küçük eyaletlerinden olan Connecticut, Amerika Birleşik Devletleri Anayasasını onaylayan beşinci eyalet oldu Amerika Birleşik Devletleri Anayasası     1792 Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında devam eden beş yıllık savaştan sonra, Yaş Antlaşması imzalandı 1861 Mississippi, Birleşik Devletlerden ayrıldı. İç Savaşın ardından 23 Şubat 1870 tarihinde yeniden birliğe döndü. 1908 Feminizmin temellerini atan düşünürlerden biri olarak kabul edilen filozof Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir dünyaya geldi. #KadınHakları 1913 Amerika Birleşik Devletleri’nin 37. Başkanı Richard Milhous Nixon dünyaya geldi  (Ölümü 1994) 1922 Gine Cumhuriyeti’nin ilk Devlet Başkanı olan Ahmed Sékou Touré dünyaya geldi (Ölümü 1984) 1926 Piyango …

7 Ocak – Hukuk Takvimi 1634 Osmanlı İmparatorluğunda ilk defa bir şeyhülislam idam edildi. IV. Murad’ın emriyle, rüşvet iddiaları ile bir Kadı’nın idamına tepki gösteren Şeyhülislam Ahizade Hüseyin Efendi boğdurularak öldürüldü. 1714 İngiliz mühendis Henry Mill, daktilo makinesinin patentini aldı 1787 Delaware, Amerika Birleşik Devletleri Anayasasını onaylayan ilk eyalet oldu 1858 Tanzimat döneminin mimarı olan Mustafa Reşit Paşa öldü. (Doğumu 1800) Tanzimat Fermanını 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı’nda okuyarak ilân etti. Hukuk, eğitim, askeri ve sosyal alanlarda gerçekleşecek reformları başlattı. 1840’ta imzalanan Londra Antlaşması ile Mısır sorununun bir çözüme kavuşturulmasında büyük rol oynadı 1789 İlk Amerikan Başkanlık seçimleri yapıldı. Seçmenler delegeleri, onlar da …

3 Ocak – Hukuk Takvimi M.Ö. 106 Romalı filozof ve hatip Cicero doğdu.  (Ölümü M.Ö. 43) 1431 Jeanne d’Arc, Piskopos Pierre Cauchon’un başkanlığındaki bir engizisyon mahkemesine teslim edildi. Mahkeme onu “erkek giysileri giyip savaşan ve gaipten sesler duyan bir kâfir” olduğu gerekçesiyle 19 yaşındayken 30 Mayıs 1431 tarihinde Rouen kentinde 10.000 kişinin toplandığı Vieux-Marchè meydanında diri diri yaktı 1521 Dinde reform isteye Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi 1794 Hukukçu ve Belçika’nın ikinci Başbakanı Jean Louis Joseph Lebeau doğdu. (Ölümü 19 Mart 1865)  Liège Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı ve 1819’da avukat oldu. 1872 Litvanyalı avukat, siyasetçi ve diplomat Jonas Vileišis doğdu (Ölümü 1942) 1883 Eski İngiltere Başbakanı Clement Richard Attlee doğdu. (Ölümü …

2 Ocak- Hukuk Takvimi 1895 İsveçli insan hakları savunucusu ve diplomat Folke Bernadotte doğdu (Ölümü 1948) 1919 Lord Curzon’un, “Doğu Trakya’daki Türkler ile Batı Anadolu’daki Rumlar mübadele edilmelidir” yönündeki muhtırası açıklandı 1919 1922 Ankara Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti arasında dostluk antlaşması imzalandı. 1993 tarihli anlaşma ile dostluk anlaşması yenilendi. Türkiye Cumhuriyeti ile Ukrayna Arasında Dostluk ve İşbirliği Anlaşması 1924 Hafta Tatili Hakkında Kanun kabul edildi 1924 İstanbul İstiklal Mahkemesi’nde yargılanmakta olan gazeteciler beraat etti. Gazeteciler ve İstanbul Barosu Başkanı Lütfi Fikri Bey, Hıyanet-i Vataniye Kanunu‘na aykırı davranmakla suçlanıyorlardı. Gazeteciler beraat ederken Lütfi Fikri Bey, 5 yıl kürek hapsine mahkûm oldu. Lütfü Fikri Bey, meşruti yönetimi ve hilâfeti …

1 Ocak – Hukuk Takvimi M.Ö. 45 Jülyen takvimi ilk kez kullanılmaya başlandı,16. yüzyıla kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvime bıraktı 404 Telemachus, Kolezyum’daki bir gladyatör dövüşünü ayırmak isteyince taşlanarak öldürüldü. Honorius ise onun anısına dövüşleri yasakladı. Bu dövüş son gladyatör dövüşü olarak tarihe geçti 1788 Fransız felsefeci Étienne Cabet doğdu (Ölümü 1856) 1808 Amerika Birleşik Devletleri’ne köle girişi yasaklandı 1895 Hukukçu ve FBA kurucusu John Edgar Hoover doğdu.(Ölümü 1972) Hoover, George Washington Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı ve 1916 yılında master derecesi kazandı. 1901 Avustralya’daki Britanya kolonileri federasyonlaşarak tek bir çatı altında birleşti 1911 Hukukçu ve diplomat İsmail Necdet Kent doğdu.(Ölümü 20 Eylül 2002) İkinci Dünya Savaşı sırasında birçok Yahudi’ye Türk pasaportu vererek hayatlarını kurtardı …

31 Aralık – Hukuk Takvimi 1880 Türkiye ile ABD arasındaki Marshall yardım planına adını veren Nobel Barış Ödülü sahibi George Marshall doğdu (Ölümü: 1954) 1880 Alman filozof Arnold Ruge öldü. (Doğumu 13 Eylül 1802) Bağımsız ve Birleşik Almanya`nın savunucusu olduğundan 1825 yılında Kolberg zindanlarında 5 yıl hapse mahkûm edildi. Serbest kaldıktan sonra Antik Yunan eserlerini çevirdi ve Genç Hegelciler grubuna katıldı. 1928 Anadolu ve Mersin – Tarsus – Adana Demiryolları ile Haydarpaşa Limanının satın alınmasına ilişkin antlaşma T.B.M.M’de bir kanunla onaylandı 1932 Litvanya Bağımsızlık Yasası’nın yirmi imzacısından biri ve Polonya’nın ilk cumhurbaşkanı Gabriel Narutowicz’in kardeşi olan avukat ve politikacı Stanisław Narutowicz öldü. (Doğumu …

30 Aralık – Hukuk Takvimi  1490 Osmanlı Devletinde şeriat hukuku alanında önemli kararlar alan din ve devlet görevlisi Ebussuud Efendi doğdu (Ölümü:1574) 1886 Finlandiya Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı Urho Castrén doğdu (Ölümü 1965) 1911 Çin’in seçimle işbaşına gelen ilk Başkanı Sun Yat-sen görevine başladı 1920 İkinci Yozgat Ayaklanması 30 Aralık 1920 tarihinde sonlandırıldı. Yozgat isyanını bastırmakla görevlendirilen Çerkez Ethem kuvvetleri (Kuvayi Seyyare) Yozgat’a girdi ve isyan elebaşlarından bir çoğunu idam ederek ayaklanmaya son verdi 1922 Vladimir İlyiç Lenin, Sovyetler Birliği’nin kurulduğunu açıkladı 1946 Demokrat Parti’yi komünistlikle suçlayan Yozgat Valisi Sadri Aka mahkûm oldu. Aka, aynı zamanda hukuk fakültesi mezunu idi. Yozgat Valiliği görevi sırasında DP’nin Ruslar tarafından …

27 Aralık – Hukuk Takvimi 1928 Harf Devrimi sonrası İstanbul Belediyesi, süresi içinde levhalarını yeni harflerle değiştirmeyen esnafa ceza kesmeye başladı 1033 T.B.M.M,, Menemen’de gericiler tarafından öldürülen Kubilay’ın annesine maaş bağlayan  2364 sayılı kanunu kabul etti. Kanuna göre, “Menemen hadisesinde şehit edilen Kubilay merhumun annesi Zeynep Hanıma yaşadıkça vatanî hizmet mukabili olarak maktuan otuz lira aylık bağlanmasına” karar verildi 1936 Daha önce hakkında hapis kararları verilen Şair Nâzım Hikmet yeniden gözaltına alındı 1937 Denizbank Kuruluş Kanunu kabul edildi 1945 28 devlet anlaşma imzalayarak Dünya Bankası kuruldu. Türkiye Dünya Bankasına 1947 yılında üye oldu 1947 İtalya Cumhuriyeti Anayasası, İtalya Resmi Gazetesinin 27 …

26 Aralık – Hukuk Takvimi 1876 İbrahim Ethem Paşa 26 Aralık 1876’da Danıştay (Şuray-ı Devlet) başkanı oldu. Bu görevi bittiğinde Sadrazam oldu. 1923 Cumhuriyet’in kuruluşundan kısa süre sonra ikinci genel af yasası çıkarıldı. Söz konusu düzenlemeyle 29 Ekim 1923 tarihine kadar işlenmiş suçlara verilen cezaların yarısı affa tabi tutuldu. Yasayla af kapsamına gireceklerin üç ay içinde teslim olmaları koşulu getirildi. Kanun “Zafer ve Barış Şerefine” çıkarıldı 1925 Uluslararası saat ve takvimin kullanımına ilişkin “Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” TBMM’de kabul edildi. Türkiye, bir kanunla Gregoryen takvime geçti. Hicri ve Rumi takvimler yerine Miladi takvim kabul edilerek 1 Ocak 1926’dan itibaren de …

25 Aralık – Hukuk Takvimi 1683 II.Viyana Kuşatmasının başarısızlıkla sonuçlanması üzerine, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa boğularak idam edildi 1876 Pakistan’ın kurucusu, hukukçu ve Nobel Barış Ödülü sahibi  Muhammed Ali Cinnah  doğdu (Ölümü 1948) 1927 Türkiye’nin ilk kadın avukat Süreyya Ağaoğlu Ankara Barosu’na başvurdu 1979 Tunceli Cumhuriyet Savcısı Mustafa Gül öldürüldü 1979 Maraş Katliamını protesto eden 2439 kişi gözaltına alındı. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1343 kişi hakkında takipsizlik kararı verdi. 9 kişi tutuklandı. Diğer kişiler hakkında soruşturmaya devam edildi 1979 DİSK, Türk Tabipleri Birliği, TYS, TGS, TÜMOD, TÜMAS, İstanbul Barosu, Petrol İş’in aralarında bulunduğu örgütlerce imzalanan bildiri ile “Asıl kaynak bir yana bırakılarak terörün kaynağı olarak …

24 Aralık – Hukuk Takvimi 1923  Arnavutluk’ta Cumhuriyet ilan edildi 1929 Resimli Ay Dergisi sorumlu müdürü Behçet Bey tutuklandı  1947 Gerilla lideri Markos Vafiadis önderliğindeki komünizm yanlısı yaklaşık 20 bin kişi, Yunanistan’ın kuzeyinde Serbest Yunan Hükümeti ilan etti  1951  Libya, Fransa ve Birleşik Krallık(İngiltere)’tan bağımsızlığını ilan etti  1956  Bangladeşli avukat ve Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Irene Khan doğdu 1960 12 Eylül 1931 tarihinde verilen kararla Cumhuriyet tarihinde TBMM kararıyla idam edilen ilk kadın olan Ispartalı Fatmana’dan 30 yıl sonra ilk kez bir kadının idamına karar verildi. Dudu Sarıkaya idam edildi  1963 359 sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Kanunu kabul edildi 1968 Avrupa’da ekonomik entegrasyon öngören ve 1857’de Roma Antlaşması …

23 Aralık – Hukuk Takvimi 1876 I. Meşrutiyet, II. Abdülhamit’in tahta çıkışıyla birlikte ilan edildi. İlk parlamento dönemi 13 Şubat 1878’de sona erdi. Türkiye Anayasa tarihinin ilk yazılı belgesi olan Kanunu Esasi, mutlak monarşiden anayasal monarşiye geçişin yasal hükümlerini oluşturdu 1928 Şair Nâzım Hikmet, 3 yıl hapse mahkûm oldu. Şair, 1927’de hala Sovyetler Birliği’nde iken yeni kurulan bir gizli komünist partiye üye olduğu gerekçesiyle Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanarak gıyaben 3 ay hapis cezası aldı. 1928 yılında af çıkınca yararlanmak üzere Türkiye Büyükelçiliği’ne giderek vize ve pasaport istedi, vize alamayınca Laz İsmail (Bilen) ile birlikte gizlice Türkiye’ye girerek Hopa’da yakalandı. 1930 İzmir Menemen’de meydana …

22 Aralık – Hukuk Takvimi 1453 İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933 yılında üniversiteye dönüştürüldü. 1849 Suç ve Ceza’nın yazarı Dostoyevski çıkarılan af kanunu sonucunda idamdan kurtuldu. 1849 yılında devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiası ile tutuklanan ünlü yazar on ay hapishanede kaldı, kurşuna dizilmek üzereyken diğer sekiz tutuklu arkadaşı ile birlikte affedildi. Cezası dört yıl kürek, dört yıl da adî hapse dönüştürüldü. Cezasını çekmesi için Sibirya’da bulunan Omsk Cezaevi’ne gönderildi. 1856 1856 Amerikalı avukat, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi Frank B. Kellogg doğdu (Ölümü 1937) 1894 Yüzbaşı Alfred Dreyfus’un haksız yere casusluk suçuyla yargılandığı Dreyfus davası, Fransa’da başladı. 1932 Hindistan’daki İngiliz yönetimi, Mahatma …

21 Aralık / Hukuk Takvimi 1867 Avusturya’da Devlet Danışma Meclisinde temsil edilen krallıklar ve eyaletlerdeki vatandaşların genel hakları hakkında 21 Aralık 1867 tarih ve RGBI 142 sayılı Temel Kanun kabul edildi 1876 Mithat Paşa ikinci kez getirildiği Danıştay(Şuray-ı Devlet) başkanlığından ayrıldı 1904 Uluslararası Savaş ve Çatışma Hukukunun önemli metinlerinden Savaşta Hastane Gemilerinin Devlet Yararına konulmuş Bütün Vergi ve Harçlardan Muaf Tutulmasına dair La Haye Sözleşmesi kabul edildi 1918 Osmanlı Padişahı Vahdettin, Meclis-i Mebûsan’ı feshetti.Yeni seçimler yapıldıktan sonra açılan meclis 11 Nisan 1920’de resmen kapatıldı 1937 Amerikalı avukat, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi Frank B. Kellogg öldü. (Doğumu 1856) 1943 Türkiye’de çağdaş hukuk sisteminin …

19 Aralık – Hukuk Takvimi 1921 Hıyaneti Vataniye Kanunu kapsamındaki bazı suçlar için öngörülen af kanunu çıkarıldı  1954 Avrupa Kültürel Varlıkların Korunması Sözleşmesi Paris’te imzalandı  1961  Nuremberg Mahkemesi (Judgment At Nuremberg) vizyona girdi  1966 Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, 16 Aralık 1966 tarihli ve 2200 A (XXI) sayılı kararıyla kabul edildikten sonra 19 Aralık 1966 tarihinde imzaya açıldı. Sözleşme, 41. madde dışında, 23 Mart 1976 tarihinde yürürlüğe girdi  1968 Birleşmiş Milletler, silahlı çatışma hallerinde insan haklarına saygı ve sivil nüfusun korunması için temel prensipler konusunda 2444 (XXIII) sayılı kararını aldı  1971 Büyük Anadolu Partisi 19 Aralık …

18 Aralık – Hukuk Takvimi 1420 Osmanlı dönemi Kazaskerlerinden mutasavvıf ve filozof Şeyh Bedrettin öldü. 1411 yılında kazasker tayin edildi ve 1413 yılında görevden alındı.Şeyh Bedreddin İsyanı sonucunda1420 yılında Serez çarşısında idam edildi 1482  1474-1476 yılları arasında sadrazamlık yapmış olan Gedik Ahmet Paşa, II. Bayezid tarafından idam ettirildi 1848 İtalyan asıllı Çek filozof ve matematikçi Bernhard Bolzano öldü (Doğumu 1781) 1865 ABD’de kölelik tamamen yasaklandı. Köleliğin yasaklanmasına ilişkin ilk kanunlar İngiltere’de ve ABD’de 19. yüzyılın ilk çeyreğinde, 1807 yılında çıkarılmış, daha sonra diğer Avrupa devletleri onları izledi 1878 Sovyetler Birliği liderlerinden Josef Stalin doğdu 1894 Avustralya’da kadınlar seçme ve seçilme hakkını elde etti 1917 Rusya ile Türkiye arasında …

17 Aralık – Hukuk Takvimi 1908 II. Meşrutiyet’in ilanından sonraki seçilen yeni Osmanlı Meclis-i Mebusanı ilk toplantısını yaptı  1925 Türkiye-SSCB Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması 17 Aralık 1925 Sovyetler Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti arasında imzalandı. Tarafsızlık ve saldırmazlık içeren antlaşmaya bağlı üç protokol bulunuyordu. SSCB antlaşmayı 7 Kasım 1945’te feshetti 1934 Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’e verilen “Atatürk” soyadının veya bunun başına ve sonuna söz konarak yapılan adların hiçbir kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamayacağına dair Kanun, TBMM’de kabul edildi  1949 Türkiye, Avrupa Konseyi Statüsü’ne 13 Nisan 1950 tarihinde katılarak 12 Aralık 1949 tarihli 5456 Sayılı Kanun ile onayladı. Sözleşmenin onaylandığına dair kanun 17 Aralık 1949 …

15 Aralık – Hukuk Takvimi 37 Hukuktan uzaklaşması ve işkenceleri ile bilinen Roma imparatoru Neron doğdu (ölümü 68) 1791 Amerikan Haklar Bildirgesi kabul edildi. Haklar Bildirisi’nin esin kaynakları Magna Carta, İngiliz Haklar Bildirisi, kolonilerin krala ve parlamentoya karşı yürüttüğü mücadele ve Amerikan halkı arasında gitgide yaygınlaşan eşitlik düşüncesiydi 1925 Şah Rıza Pehlevi krallık yeminini etti ve Kaçar Hanedanı’nı sonlandırarak, Pehlevi Hanedanı’nı kurdu   1927 Medeni Hukukun duayenlerinden Prof. Dr. Kemal Oğuzman Gümüşhacıköy’de doğdu 1948 TBMM’de Sivas Kongresi’ne seçilen Temsil Heyeti üyeleriyle, TBMM’nin birinci döneminde bulunan üyelere, vatan-ı hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkında kanun kabul edildi 1949 Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve …

14 Aralık – Hukuk Takvimi 1799 ABD’nin kurucusu ve ilk başkanı George Washington öldü 1908 Sürgüne gönderilen ve 1908 yılında İkinci Meşrutiyet’in ilan edilmesinden sonra çıkarılan genel af sonucunda İstanbul’a dönen Kemalpaşazâde Said Bey Şûrâ-yı Devlet(Danıştay) Tanzimat Dairesi başkanlığına getirildi. Bu görevde iken 3 Şubat 1913 tarihinde yaş haddinden emekli oldu 1939 Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti üyeliğinden çıkarıldı 1950 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Tüzüğü, 1950 yılında yapılan Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda alınan kararla kabul edilerek Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği kuruldu 1953 Cumhuriyet Halk Partisinin Haksız’ İktisaplarının ladesi hakkında Kanun kabul edildi. Kanun ile, Partinin bütün mallarını kapsamamakta, umumî muvazeneye dahil …

30 Kasım – Hukuk Takvimi 1882 Ahmet Arifi Paşa, ikinci kez Danıştay başkanlığına atandı 1892 Akif Paşa, 30 Kasım 1882 tarihinde Danıştay başkanlığı görevini devretti 1922 Mudanya Ateşkes Antlaşması uyarınca, Doğu Trakya’nın teslim işlemleri tamamlandı. 1919  Fransa’daki seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı tanındı 1925 TBMM kürsüsünün arkasındaki duvara Hakimiyet Milletindir yazısı asıldı 1925 Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu, 30 Kasım 1925 tarihinde kabul edildi. Bütün tarikatlarla birlikte, şeyhlik, dervişlik, müritlik, dedelik, seyitlik, çelebilik, babalık, emirlik, halifelik, falcılık, büyücülük, üfürükçülük ve muskacılık yasaklandı. 1931 İktisadi Buhran Vergisi Kanunu kabul edildi.  1958 Fransız Ekvatoral Afrikası içinde yaralan, Çad, Orta Kongo (şimdiki Kongo Cumhuriyeti), Gabon, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eylül 1958’te yapılan referandumda, …

29 Kasım – Hukuk Takvimi 1864 Sand Creek Katliamı gerçekleşti 1918 Milli Kongre Cemiyeti Kuruldu. Cemiyet Mondros Ateşkes Antlaşmasının ardından Milli Talim ve Terbiye Cemiyeti üyeleri tarafından İstanbul’da kurulmuş milli bir cemiyettir. Kuvva-i Milliye deyimini ilk kez kullanan cemiyettir 1920 İstiklal Madalyası Kanunu Kabul edildi 1934 Matbuat Cemiyeti’nin adını Basın Kurumu olarak değiştirildi 1936 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde, Devrim Tarihi dersleri başladı 1937 Hatay’da bağımsız cumhuriyet kuruldu. Hatay Cumhuriyeti Anayasası, Ali Fuat Başgil tarafından yazılmıştır 1944 Arnavutluk Halk Cumhuriyeti kuruldu 1945 Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kuruldu. 1947 Birleşmiş Milletler, bağımsız bir İsrail devleti kurulmasını kararlaştırdı 1972 Şair Can Yücel, “Küba’da Sosyalizm ve İnsanlar” kitabını …

3 Ekim – Hukuk Takvimi 1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı’nı sona erdiren Niş Antlaşması imzalandı. 1901  Türk felsefeci ve sosyolog Hilmi Ziya Ülken doğdu (Ölüm 1974) 1922 Mudanya Mütarekesi‘nin imzalanmasıyla sonuçlanan Mudanya Konferansı başladı. Mütareke 11 Ekim 1922’de imzalandı 1929 Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı ismini Yugoslavya Krallığı olarak değiştirdi 1931  Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası faaliyete geçti 1932 Birleşik Krallık mandasında bulunan Irak bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlığını kazanan Irak, Milletler Cemiyeti’ne katıldı 1960 27 Mayıs askeri darbesi sonrası kurulan Yüksek Adalet Divanı Yassıada’da çalışmalarına başladı 1970 Türk hukukçu ve Anayasa Mahkemesi Üyesi Selahaddin Menteş doğdu 1971 SSCB ile ABD arasında kısa adı SALT olan Stratejik …

11 Eylül – Hukuk Takvimi 1919 Sivas Kongresi Kararları, 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde toplanan kongre sonucunda Umumi Kongre Beyannamesi(Genel Kongre Kararları) adıyla ilan edildi. Kongre sonucunda CHP’nin temelini oluşturan Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti kuruldu. Kongrenin hemen ardından 12 Eylül 1919 günü Padişah Mehmet Vahideddin, İngiltere ile manda anlaşmasını tasdik etti  1920 TBMM’nde İstiklal Mahkemelerinin kurulmasına karar verildi  1923 Halk Fırkası Genel Başkanlığı’na Mustafa Kemal Paşa seçildi. Kurtuluş Savaşının temelini oluşturan “Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri”nin “Cumhuriyet Halk Fırkası” adı altında toplanması sonucu oluşan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu partisinin ilk genel başkanı Mustafa Kemal Atatürk oldu. Partinin “9 Umde”si (Sonradan …

26 Ağustos – Hukuk Takvimi 1789 Fransa Ulusal Meclisi tarafından İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi kabul edilmiştir.  İngiliz ve Amerikan devrimlerinden önemli ölçüde etkilenen Fransız Devrimi, haklarla ilgili gelişmeleri aynen benimsemiş ve 1789 tarihinde İnsan ve Yurttaş hakları Bildirisi’ni ilan etmiştir 1920 Amerika Birleşik Devletleri’nde kadınların oy kullanma hakkı Anayasal bir hak halinde getirildi. (Bknz: ABD Anayasası) Amerika Birleşik Devletleri Anayasası; 7 madde ve 27 yasa değişikliğinden oluşmaktadır. Yetkiyi ulusal ve eyalet hükumetleri arasında bölerek, federal bir sistem kurmaktadır. 1926 İttihatçıların Ankara’da yapılan yargılamaları hakkındaki hüküm Ankara İstiklal Mahkemesi tarafından açıklandı. Atatürke “suikast girişimi” gerekçesiyle açılan”İttihatçılar Davası”nda eski Maliye Nazırı Cavid, …

25 Ağustos – Hukuk Takvimi 1744 – Alman filozof, dinbilimci, şair ve edebiyatçı Johann Gottfried Herder doğdu 1776 – İskoç filozof ve tarihçi David Hume doğdu 1825 – Uruguay, Brezilya’dan bağımsızlığını ilan etti 1830 – Belçika Devrimi başladı 1919 –  Alaşehir Kongresi çalışmaları tamamlandı 1933 – İtalya ile Sovyetler Birliği arasında saldırmazlık antlaşması imzalandı 1971 – 1475 Sayılı İş Kanunu TBMM’de kabul edildi 1974 – Türk müzisyen, hukukçu ve akademisyen Ege Göktuna doğdu 1988- Sığınak Yönetmeliği yayınlandı. 1991 – Beyaz Rusya, SSCB’den bağımsızlığını ilan etti 1999 – Kadınların 58, erkeklerin ise 60 yaşında ve 7000 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilmelerine ilişkin 4447 Sayılı …

24 Ağustos – Hukuk Takvimi  M.S.79 – Roma dönemi komutanı ve filozof Gaius Plinius Secundus Maior öldü 1904 – Türk Medeni Hukukunun ustalarından Ordinaryüs Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu İstanbul’da doğdu. 24 Şubat 1992 tarihinde yine İstanbul’da vefat etti 1919 – Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu 1925 – Atatürk, Kastamonu’ya gelerek Şapka ve Kıyafet Devrimi’ni başlattı. Atatürk, 23 Ağustos 1925’te Kastamonu ve İnebolu’ya yaptığı seyahatlerde şapkayı halka göstererek Cumhuriyet Devrimleri arasında önemli yer tutan kılık kıyafet devriminin ilk işaretini verdi 1929 – Türkiye ve İran devletleri arasında Dostluk Antlaşması imzalandı 1949 – Kuzey Atlantik Antlaşması (NATO), bütün imzacı devletlerin onaylaması sonucunda 1949 yılında …