Arşiv: Mahkemeler

Askerî Yargıtay, 6 Nisan 1914 tarihinde kurulmuş, 16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliği sonucunda  Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ile birlikte kapatılmıştır. Mahkemenin kapatıldıktan sonraki görevleri Yargıtay‘a devredilmiştir Askeri Yargıtay, Türk Yargı Sistemi içinde askerî ceza yargısı yapan bir kurum olarak yer aldığı dönemde, askeri mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin temyiz incelemesini yapmakla görevli mahkeme olmuştur. Ayrıca, askerlerin yasayla belirlenmiş bazı davalarına ilk ve son derece mahkemesi olarak bakmıştır. Mahkemenin üyeleri, birinci sınıf askerî hâkimler arasından seçilmiştir. Askerî Yargıtay Genel Kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla, her boş yer için üçer aday belirlenmiş ve seçilen adaylar arasından …

Türk Yargı Sistemi ve Mahkemeler   Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi’ne üye ülkeler tarafından, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin uygulanmamasından kaynaklanan insan hakları ihlallerinin tespiti için 4 Kasım 1950 tarihinde kurulmuş, Türkiye Cumhuriyeti 1987 tarihinden itibaren bireysel başvuru hakkını kabul etmiştir. İç hukukun tüketilmesi şartıyla hak ihlallerini tespit eden en üst seviye mahkemedir. Anayasa Mahkemesi Anayasa Mahkemesi, kanunların, KHK’lerin, TBMM İçtüzüğü’nün Anayasa’ya uygunluğunu, dokunulmazlığın kaldırılması ve milletvekilliğinin düşürülmesine dair TBMM kararlarını denetleyen, siyasi parti kapatma davalarını karara bağlayan ve partileri mali yönden denetleyen, Yüce Divan olarak da görev yapan ve Anayasa ile kendisine verilen diğer görevleri yerine getiren yüksek mahkemedir. Uyuşmazlık Mahkemesi: …

Milli Korunma Mahkemeleri, 18 Ocak 1940 tarihinde kabul edilen ve 1940-42 yılları ile 1956-1960 yılları arasında uygulanan Milli Korunma Kanunu kapsamında kurulmuş olan mahkemelerdir. İkinci Dünya Savaşı öncesinde tedbir amaçlı olarak alınan önlemler çerçevesinde yetkilendirilmiştir.   Mal kıtlığı, aşırı fiyat artışları, karaborsa ve oluşacak sosyal adaletsizlerle mücadele etmek için devlet eliyle ekonomiyi düzenleme gerekçesiyle, olağanüstü önlemlerin alınmasını öngören kanun kapsamında; kanun hükümlerini uygulamaya koymak ve Vekâletler (Bakanlıklar) arasında işbirliğini sağlamak amacıyla, bir Koordinasyon Heyeti kurulmuş, altı kişiden oluşan bu heyette: Milli Müdafaa(Savunma) Vekili(Bakanı) Naci Tınaz, Maliye Vekili Fuat Ağralı, İktisat Vekili Hüsnü Çakır, Ziraat Vekili Muhlis Erkmen, Münakalât(Ulaştırma) Vekili Ali …

Askerî Yargıtay’ın Kuruluş Kanunu (237 Sayılı Divan-ı Temyiz-i Askeri Teşkiline Dair Kanun),  6 Nisan 1914 tarihinde, Osmanlı döneminde kurulan Askerî Yargıtay‘ın yeniden şekillendirilmesini sağlayan kanundur. Ankara Hükümeti döneminde çıkarılan kanun ile Türkiye Cumhuriyeti’nin askeri yargı alanındaki temyiz mahkemesi 20 Mayıs 1922 tarihinde kurulmuştur. Askerî Yargıtay, 16 Nisan 2017 tarihli Anayasa değişikliği sonucunda  Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) ile birlikte kapatılmış, görevleri Yargıtay‘a devredilmiştir Askeri Yargıtay, Türk Yargı Sistemi içinde askerî ceza yargısı yapan bir kurum olarak yer aldığı dönemde, askeri mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin temyiz incelemesini yapmakla görevli mahkeme olmuştur. Ayrıca, askerlerin yasayla belirlenmiş bazı davalarına ilk ve …

Ağır Ceza Mahkemeleri, bir başkan ve iki üye ile toplanarak karar veren, kanunda özel olarak belirtilen ağır ceza suçlarını yargılayan ceza mahkemesidir. Tüm kararlar müzakere yolu ile alınmakta, mahkeme başkanı müzakereyi yönetmekte, karara katılacak hakimler görüşünü söylemekte ve kanunun öngördüğü istisnai haller dışında oyçokluğu ile karar alınabilmektedir. Ağır Ceza mahkemeleri, her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığın tarafından kurulmaktadır. Ağır Ceza Mahkemeleri  Türk Ceza Kanununda yer alan yağma, irtikap, resmi belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık ve hileli iflas suçları, Terörle Mücadele Kanununun kapsamına …

Asliye Hukuk Mahkemeleri, sulh hukuk mahkemelerinin kanunla istisnai olarak sayılan görevleri dışında kalan ve özel hukuk ilişkilerinden doğan her türlü dava ve işleri karara bağlamaya yetkili mahkemelerdir. Kanunda belirli bir uyuşmazlık türü için açıkça özel bir mahkemenin görevli olduğu kabul edilmişse; uyuşmazlığı çözmeye görevli mahkeme kanunun belirlediği o özel görevli mahkemedir. Bu çerçevede, Asliye Hukuk Mahkemelerinin türevi olan Asliye  Ticaret Mahkemeleri, Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi, İş Mahkemeleri, Tüketici Mahkemeleri, Deniz Ticaret Mahkemesi gibi mahkemeler bulunmaktadır. Ticaret Mahkemeleri, Fikri Sınai Haklar Mahkemesi, İş Mahkemeleri ve Tüketici Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde aynı sıfatla Asliye Hukuk Mahkemeleri görev yapmaktadır. Asliye hukuk mahkemesi tek …

Vergi mahkemeleri; idarenin vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin iptal ve tam yargı davalarına bakmakla görevli idari mahkemelerdir. Görevleri kanunda açıkça ve istisnai olarak sayılmış ve İdari Yargılama Usulü Kanunu ile yargılama usulleri belirlenmiştir.  İdare mahkemesi, genel görevli mahkeme olduğundan kanunla açıkça yetki verilmediği müddetçe vergi mahkemelerinin idari davalara bakma görevi yoktur. Vergi mahkemeleri, idari işlemler nedeniyle telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verebilmektedir. İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür. Vergi mahkemeleri, dava açıldıktan sonra davayla ilgili gerekli …

Asliye Ticaret Mahkemeleri  Asliye Ticaret mahkemeleri sadece ticari davalara bakmaktadır. Ticaret mahkemeleri, asliye hukuk mahkemelerinin alt bir türü mahiyetindedir. Asliye ticaret mahkemeleri olmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri, Ticaret Mahkemesi sıfatı ile karar vermektedir. Asliye ticaret mahkemesi bulunmayan yargı çevresindeki bir ticari davada görev kuralına dayanılmamış olması, görevsizlik kararı verilmesini gerektirmemektedir. Türk Ticaret Kanununun 5. maddesinde sayılan işler ticari işlerdir ve ticaret mahkemesinde görülürler. Dava değerine bakılmaksızın tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işleri Ticaret Mahkemelerinin görev alanındadır. Bir yerde ticaret davalarına bakan birden çok asliye ticaret mahkemesi varsa, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde ticaret mahkemelerinden biri veya birkaçı deniz ticaretine ve …

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi’ne üye ülkeler tarafından, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin uygulanmamasından kaynaklanan insan hakları ihlallerinin tespiti için 21 Ocak 1959 tarihinde kurulmuştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin şu anki idarî düzeni 1 Kasım 1998 yılında yürürlüğe giren AİHM İç Tüzüğünde ayrıntılarıyla belirtilmiştir. Mahkeme, Fransa’nın Strazburg  kentindedir. Türkiye Cumhuriyeti 1987 tarihinden itibaren bireysel başvuru hakkını kabul etmiştir. İkinci Dünya Savaşında 60 milyondan fazla insanın ölümü sonucunda savaşın ardından 26 Haziran 1945‘te San Francisco’da imzalanan Birleşmiş Milletler Ana Sözleşmesi’nde insan haklarına vurgu yapılmış ancak BM İnsan Hakları Bildirgesi, insan haklarının çiğnenmesi durumunda uluslararası korumanın nasıl gerçekleşeceğini saptamamış, bireysel başvuru yöntemine …