Atatürk’ün 24 Nisan 1920 Tarihli Meclis Konuşması, TBMM’nin 23 Nisan 1920 günü açılmasının ertesi günü ülkenin her tarafından gelen milletvekillerine hitaben yaptığı ilk konuşmadır. Meclisin açılışının ardından 24 Nisan’da Meclis Başkanlığı seçimi yapılmış ve adaylardan Celaleddin Arif Bey 109, Mustafa Kemal ise 110 oy almıştır. Seçimin ardından konuşma yapılmıştır. TBMM Kültür Sanat Yayın Kurulu tarafından yayınlanmış olan; Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisini Açış Konuşmaları, adlı yayın esas alınarak, TBMM Kütüphane Dokümantasyon ve Tercüme Müdürlüğü’nce hazırlanmıştır. Atatürk’ün 24 Nisan 1920 Tarihli Meclis Konuşması Sayın milletvekilleri! Bu gün içinde bulunduğumuz durumu büyük Meclisinizin huzurunda tam olarak ortaya koyabilmek için bazı açıklamalarda bulunmak istiyorum. …
Devamını oku »Mudanya Ateşkes Antlaşması
Mudanya Ateşkes Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Müttefik Devletler arasında 11 Ekim 1922 tarihinde imzalanmıştır. Mondros Mütarekesi ile fiilen sona eren Osmanlı İmparatorluğu, Kurtuluş Savaşının getirdiği zafer sonucunda imzalanan Mudanya Mütarekesi ile hukuken de sona ermiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması, 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunan Ordusunun İzmir’e çıkışı ile başlayan Türk-Yunan savaşına son vermiş, Türkiye’nin Trakya sınırının Ankara Hükümeti’nin istediği şekilde çizilmesinin yolunu açmış, toprak sorunları bakımından 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Sözleşmesinin ön hazırlığını oluşturmuştur. İstanbul ve Boğazlarda Türk egemenliği kurulamamıştır. Mudanya Ateşkes Antlaşmasının düzenlendiği Mudanya toplantılarında TBMM hükümetini İsmet İnönü, Fevzi Çakmak ve Refet Paşa temsil etmiş, Birleşik Krallık adına General …
Devamını oku »Sivas Kongresi Kararları
Sivas Kongresi Kararları, 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde toplanan kongrede alınmış kararlardır. Sivas Kongresi Kararları “GENEL KONGRE BİLDİRGESİDİR Sivas, 11 Eylül 1919 Milletimizin tamamınca bilinen iç ve dış tehlikelerin ortaya çıkardığı millî uyanış sonucunda toplanan Kongremiz, aşağıdaki kararlan almıştır: 1. Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında gerçekleştirilen Ateşkes Antlaşması’nın, imzalandığı 30 Ekim 1918 tarihindeki sınırlarımız içerisinde kalan ve her noktasında büyük bir çoğunlukla Müslümanların yaşadığı Osmanlı ülkesi, biri diğerinden ve de Osmanlı toplumundan ayrılması mümkün olmayan ve hiçbir sebeple de ayrılamayacak olan bir bütündür. Bu topraklarda yaşayan bütün Müslümanlar; birbirlerine karşı saygı ve fedakârlık duygularıyla dolu, ırki ve toplumsal haklarıyla çevresel şartlara tam …
Devamını oku »Türkiye – Ermenistan Barış Antlaşması (Gümrü)
Türkiye – Ermenistan Barış Antlaşması(Gümrü Antlaşması), 2 Aralık 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasında Ermenistan’a bağlı Gümrü’de (Alexandropol) imzalanmıştır. Gümrü Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin bir yabancı devlet ile yaptığı ilk uluslararası antlaşma olmasına karşın bu antlaşma onaylanmadığı için yürürlüğe girememiş, 16 Mart 1921 tarihinde Moskova’da imzalanan yeni Antlaşma, Gümrü Antlaşmasının yerini almıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ve Misak-ı Milli‘yi ilk tanıyan devlet Ermenistan olmuştur. Antlaşmanın imzalanmasından hemen sonra Ermenistan Kızıl Ordu tarafından işgal edilmiş ve Erivan bölgesinde Sovyet Ermeni Cumhuriyeti kurulmuş; yeni hükümetin kurulmasıyla Gümrü antlaşmasının onayı askıya alınmış, yürürlüğe girmemiştir. Sovyetler Birliği …
Devamını oku »İstiklal Mahkemesi Kararı: İskilipli Atıf Hoca
İstiklal Mahkemesi Kararı: İskilipli Atıf Hoca İskilipli Atıf Hoca’nın Ankara İstiklâl Mahkemesince vatana ihanetten yargılanarak idam edilmesine ilişkin karar, TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı Yayınları tarafından yeni harflere çevrilerek elektronik kitaplar bölümünde yayınlanmıştır. Ankara İstiklal Mahkemesi Sıra Numarası : 31 Esas Numarası : 16, 166/341, 181/341 Tevhid Erzurum, Rize, Giresun hadise-i isyaniyesiyle alakadar ve işbu hadiselerin suret-i tertib ve ihzarında amil ve öteden beri Hükümet tarafından yapılan hamalât-ı teceddüdkaraneye karşı bir vaz’-ı muhalefet ahzıyla idare-i hazıra aleyhinde daima propagandada bulunmakla maznunun aleyhim olan ve 3/12/341 tarihinde taht-ı tevkife alınan Erzurum’un Dere mahallesinden Hoca Osman ve biraderi Hoca Mehmed ve …
Devamını oku »Amasya Genelgesi – Amasya Tamimi
Amasya Genelgesi, ulusal egemenliğe dayanan, laik, demokratik ve tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesidir. Genelgenin ilanından sonra, Sivas ve Erzurum Kongreleri toplanmış, ardından TBMM açılmıştır. Genelge, Erzurum’da 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir’e ve Cemal (Mersinli) Paşalara sunulmuş, onaylarının alınmasından sonra, 22 Haziran 1919’da telgraf yoluyla tüm ülkeye ulaştırılmış, basın ve yayın organlarından ilan edilmiştir. Amasya Genelgesi – Amasya Tamimi 1- Vatanın tamamı, milletin istiklâli tehlikededir. Hükümet merkezi İtilaf Devletleri’nin etkisi ve denetimi altında bulunduğundan, sahip olduğu sorumluluğun gereklerini yerine getirememektedir. Bu durum, milletimizi adı var, kendi yok durumuna düşürüyor. “Milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” Milletin …
Devamını oku »Başkomutanlık Kanunu
Başkomutanlık Kanunu, 5 Ağustos 1921 tarihinde mecliste kabul edilmiş, Mustafa Kemal Atatürk, başkomutan ilan edilmiştir. Mustafa Kemal, kanunun kabulünün ardından mecliste önemli bir konuşma yapmıştır. TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ REİSİ MUSTAFA KEMAL PAŞA HAZRETLERİNE BAŞKUMANDANLIK TEVCİHİNE DAİR KANUN Kanun Numarası : 144 Kabul Tarihi : 5/8/1337 Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : — Sayı : — Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3, Cilt : 2, Sayfa : 86 Madde 1 Millet ve memleketin mukadderatına bilfiil vaziülyet yegane kuvveti âliye olan ve âzasından her birinin Kanunu Esasi ve Teşkilatı Esasiye Kanuniyle hukuk ve masuniyeti teşriiyesi tabiatiyle mahfuz ve şahsiyeti maneviyesi Başkumandanlığı …
Devamını oku »Tekâlif-i Milliye Emirleri
Tekalif-i Milliye Emirleri, 7 Ağustos 1921 tarihinde yayımlanan ve on emirden oluşan ulusal yükümlülüklerdir. Tekalif; mükellef olma, külfet yüklenme, mükellefiyet veya sorumluluk anlamına gelmektedir. Tekâlif-i Milliye, Millî Yükümlülükler veya Ulusal Vergileri ifade etmektedir ve Kurtuluş Savaşı döneminde silahlı kuvvetlerin zaruri ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Mustafa Kemal Atatürk‘ün kanunla kendisine verilen yetkilerini kullanarak yayınladığı on maddelik vergisel mükellefiyetlerdir. Aynî mükellefiyet yanında ayrıca şahsen hizmet yükümlülüğü de getirilmiştir. Türk ve Yunan Orduları arasında 22 güne süren ve Türk askerinin zaferiyle sonuçlanan Sakarya Meydan Muharebesi’nden önce, Türk Ordusu Sakarya nehrinin doğusuna çekilmek zorunda kalmış, Tekalifi Milliye Emirleri öncesine tekabül eden günlerde Mustafa Kemal Paşa …
Devamını oku »Erzurum Kongresi Kararları
Erzurum Kongresi, milli mücadele ve kurtuluş savaşı sürecinde, 23 Temmuz 1919 ile 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanmış kongredir. Kongre literatürde, Erzurum Umumi Kongresi veya Umumi Erzurum Kongresi olarak da bilinmektedir. Erzurum Kongresi, 4-11 Eylül 1919 tarihlerinde toplanan Sivas Kongresinin ön hazırlığı niteliği taşımaktadır. Kongre, Erzurum’daki Eski İdadi Mektebi binasında düzenlenmiştir. Kongrenin toplanmasının önemli sebeplerinden birisi 18 Ocak 1919 tarihinde toplanan Paris Barış Konferansında Trabzon ve yöresinde Rum-Pontus, Erzurum ve yöresinde Ermenistan devletlerinin kurulması fikirlerinin öne çıkmasıdır. Erzurum Kongresi, bölgesel müdafaa cemiyetlerinin katılımıyla 21 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanan bölgesel nitelikli bir kongredir. Erzurum Kongresi, çoğunluğu İtilaf devletleri tarafından işgal edilmiş olan illerden gelen 63 …
Devamını oku »