Ana Sayfa » Etiket Arşivler: roma hukuku

Etiket Arşivler: roma hukuku

Augustus ve Leges Luliae

Augustus ve Leges Iuliae (M.Ö. 27-M.S. 14) Julian yasaları, Lex Iulia veya Leges Iuliae olarak bilinen Antik Roma Hukuku yasalarıdır. İstikrarlı kurumlar oluşturarak Cumhuriyeti ıslah etmek isteyen ilk Roma İmparatoru Augustus hükümranlığı sırasında çok sayıda kanun vaz etmiştir. Bu kanunlar imparatorun aile adından hareketle Leges Iuliae olarak anılmaktadırlar. Augustus döneminde , M.Ö 18–17’deki Leges Juliae , Roma’daki üst sınıfların hem ahlaklarını hem de sayılarını yükseltmek ve evliliği teşvik edip çocukları sahiplenerek nüfusu arttırmaya çalışmıştır. Bu dönemde özel ve kamusal bir suç olarak zina düzenlenmiştir. Nüfus genişlemesini teşvik etmek için, Leges Juliae, evliliğe teşvikler getirmiş, üç erkek çocuk yapanlara yüksek saygıyı belirten “Üç oğlun yasasını” oluşturmuştur. Evlenme çağındaki bekarlar ve evlenmeyecek genç dullar miras almaktan ve …

Devamını oku »

Caracalla Fermanı

Caracalla Fermanı(Constitutio Antoniniana), Antoninus Anayasası olarak da bilinmektedir ve 212 yılında İmparator Caracalla tarafından ilan edilmiştir. Caracalla Fermanı, Roma Hukukunun gelişimi bakımından büyük önem arz etmektedir. Caracalla fermanı, imparatorluğun her özgür insanına, kendi sitesinin verdiği haklar saklı kalarak, roma vatandaşlığı hakkını tanımıştır. Ferman sayesinde Roma toplumu, birbiriyle eşit ve imparatorun uyruğu olan kişilerden oluşmuştur. MS 212’den önce, çoğunlukla sadece İtalya’da yaşayanlar Roma vatandaşlığına sahip iken ferman ile Roma kolonilerinde ve eyaletlerde yaşayan Romalılar veya onların soyundan gelenler ile İmparatorluğun çeşitli kentlerinde yaşayanlara vatandaşlık verilmiştir. Roma imparatoru Marcus Aurelius Severus Antoninus Augustus (takma adıyla Caracalla) (M.S. 198-217) tarafından yayımlanan Constitutio Antoniniana’yla, “dediticii” …

Devamını oku »

Milano Fermanı

Milano Fermanı, M.S. 313 yılının şubat ayında ilan edilmiştir. Milano’da bir araya gelen Roma imparatorları Constantinus ve Licinius tarafından kabul edilen bir belgedir. Milano Fermanı’nın Tarihsel Arka Planı Batı Roma İmparatoru I. Konstantin ile Balkanları kontrol eden imparator Licinius, Mediolanum’da (Milano) buluşarak Hristiyanlara karşı politikaları değiştirmek konusunda anlaşmaya vardılar. Anlaşma sonucunda, imparatorluğun dinsel topluluklar hakkındaki siyasetinde köklü değişiklik yapılmıştır Bu karar, 311 yılı nisan ayında imparator Galerius tarafından vaz edilmiş olan Hoşgörü Fermanı‘nı teyit etmektedir. 311 yılı nisan ayında imparator Galerius tarafından yayımlanan ‘hoşgörü fermanı’, Hristiyanlara sınırlı ibadet özgürlüğü tanımış, ancak Milano Fermanı kadar geniş kapsamlı bir düzenleme getirmemiştir. Yeni …

Devamını oku »

Corpus Iuris Civilis

Corpus Iuris Civilis, Iustinianus öncülüğünde, M.S.528-534 tarihleri arasında gerçekleştirilen büyük bir hukuk derleme çalışmasıdır. İmparatorluk görevlisi Tribonianus’un yönetimi altındaki bir heyet tarafından Latince olarak yayınlanmıştır. Özel hukuka ilişkin bölümlerin ağır basması nedeniyle Vatandaşlar Hukuku Derlemesi adı verilmiştir. Roma İmparatorluğu’nda yüzyıllar boyunca geçerli olan temel hukuk kaynaklarının, hukukçuların eserlerinin ve Roma imparatorlarının yayınladığı fermanların belli bir sistematik içinde bir araya getirildiği eserdir. C.I.C. olarak kısaltılan ve vatandaşlar hukuk derlemesi adı verilen bu çalışmada anayasa, idare, ceza ve kilise hukuklarına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır. Corpus Iuris Civilis, dört ana bölümden oluşmaktadır: Codex: Justinianus’a kadar yayınlanmış imparator emirnameleri bulunmaktadır. Önceki kanunların toplanıp bir araya getirildiği …

Devamını oku »

Jurisprudence- Jurisprudent

Jurisprudence ve Jurisprudent kavramları Roma Hukukunda günümüze gelen terimlerdir. Romalı hukukçular, hukuki sorunları ve olaylar derinlemesine incelemekte, bunları belli bir metodoloji çerçevesinde yorumlayarak hayatın karmaşık olaylarına uyabilecek hukuk kurallarını, hakkaniyet ve adalet duygularından da esinlenerek kodifikasyona tabi tutmuşlardır. Bu dönemde, ulaşılan hukuk çözüm yolları açık bir şekilde yazılmış ve halka ilan edilmiştir. Bu hukuki çabayı gösterenlere Jurisprudent, ulaşılan hukuki çözümlere ise Jurisprudence denilmiştir. Jurisprudent, hukuk bilgini, hukuk uzmanı ya da hukuk bilimine vâkıf kimse olarak tanımlanabilir. Jurisprudent olarak anılan kişilerin çabaları sonucunda, hukukun teorik olarak incelenmesi ve yasa çalışmalarının yapılması, hukuk sisteminin inşası, hukuk kurumlarının kurulması ve hukukun toplumdaki rolünün …

Devamını oku »

XII Levha Kanunları

XII Levha Kanunları(Lex Duodecim Tabularum) Roma’nın hukuk abidelerinin ilki ve en prestijlisidir. XII Levha Kanunu Roma yurttaşlarına (cives) mahsus hukuku ifade eden ius civile’nin temelini oluşturmuştur. Erken Roma Cumhuriyeti’nin Pleb Tribünü olan Caius Terentilius Harsa, On İki Levha Kanunlarının yazılmasında önemli rol oynamıştır.  MÖ 467’de Gaius, plebleri konsüllerin gücünü sınırlamaya teşvik etmiştir. Konsüllerin siyasî iktidarının (imperium) sınırlarının kanunen tespit edilmesi bu dönemde talep edilmeye başlanmıştır. Plebler dâhil olmak üzere tüm yurttaşların haklarının tanınması ve teminat altına alınması için yürütülen siyasî kampanya sonuç vermiştir. XII Levha Kanunlarının Yazılış Süreci XII Levha Kanunları, Patrici (soylular) ve Pleb (halk) arasındaki sınıf mücadelesi sonucunda …

Devamını oku »

Ad hoc

Ad hoc, Roma Hukuku’ndan günümüze intikal etmiş Latince bir kavramdır. Belli bir amaca yönelik, amaca özel, niyete mahsus, geçici anlamlarına gelmektedir. Bir sorunu çözmek için üretilen geçici bir çözüm yolunu tanımlamak için kullanılmaktadır. Kavram ile ifade edilen geçici çözümler, genellikle esnek ve duruma özel olmalarıyla bilinmektedir. Kavram, diplomasi alanında uzun bir geçmişe sahiptir. Hukukta, Ad Hoc Terimi Mahkemeler, komisyonlar veya belirli bir sorunu çözmek için geçici olarak kurulan yapılar için kullanılmaktadır. Uluslararası yargı ve tahkim süreçleri, örgütlenme şekli bakımından ad-hoc ve kurumsal olarak iki grupta incelenmektedir. Özel bir amaç için oluşturulan ya da kullanılan komisyon, komite veya mahkemeler bu kavram …

Devamını oku »

Latince Deyimler

Latince Deyimler – Roma Hukuku A bene placito Memnun edilmiş birinden A bove ante, ab asino retro, a stulto undique caveto Öküzün önünde, eşeğin arkasında, aptalın her tarafında hazırlıklı ol Ab ovo usque ad mala Yumurtadan elmalara (Baştan sona anlamında: Romalıların geleneksel yemek sırasından esinlenerek, Horatius, Satir 1.3) Absentem lædit, qui cum ebrio litigat Sarhoşla kavga eden, yerinde olmayan birini döver (Publius Syrus, Sentences) Ab uno disce omnes Bir şeyden herşeyi öğren (Bir tek örnekle ya da gözlemle çıkarımlarda bulunulabileceği anlatılır, Virgilius, Aeneid) Abusus non tollit usum Suistimal düzgün kullanmayı iptal ettirmez. Bir şey suistimal edilince onun düzgün kullanımını etkilememelidir. Abusus non …

Devamını oku »

Ceza Hukukunda Actiones Liberae in Causa Kuramı

“Ceza Hukukunda Actiones Liberae in Causa Kuramı” isimli eser Avukat Dr. Ayşe Özge Atalay tarafından yazılmış ve On İki Levha Yayıncılık tarafından 2019 yılı Mart ayında basılmıştır. Ceza Hukukunda Actiones Liberae in Causa Kuramı Kitbın arka kapağındaki sunum şu şekildedir: “Ceza hukukunda sorumluluğun temelini oluşturan en önemli ilkelerden biri, suç teşkil eden hareketin gerçekleştirildiği esnada, failin kusur yeteneğine sahip olmasını gerekli kılan eş zamanlılık ilkesi olmaktadır. Ancak kimi zaman, kusur yeteneğinin iradi şekilde ortadan kaldırılıp bir suç işlenmesi ihtimali gerçekleşmekte ve cezalandırılması gereken bir durum oluşmaktadır. Özellikle Alman ceza hukukunda ve genel olarak Kıta Avrupası hukuk sistemine dâhil olan ülkelerde kendisine …

Devamını oku »

Pax Romana

Pax Romana, Roma İmparatorluğu’nda büyük çaplı iç çatışmaların sona erdiği ve barışın hakim olduğu döneme verilen isimdir. Bu dönem, literatürde Pax Augusta olarak da bilinir. Toplamda, 200 yıldan fazla bir süreyi kapsamaktadır. Pax Romana (Roma Barışı) dönemi, Augustus‘un MÖ 27’de Büyük Roma İç Savaşı’nı bitirmesiyle başlamıştır. Bu barış dönemi, İmparator Marcus Aurelius‘un MS 180 yılında ölümüyle sona ermiştir. Roma’da “Pax Romana”yı sağlayan lider Augustus Caesar‘dır. Augustus, Roma İmparatorluğu’nun sınırlarını genişletmiş ve bu sınırları “bağımlı tampon devletler” yardımıyla güvence altına almıştır. Diplomasi yoluyla geniş bir barış bölgesi oluşturmuş ancak Roma diktatörü ilan edildikten sadece bir ay sonra öldürülmüştür. Augustus ve Caesar …

Devamını oku »

Mehmet Kudret Ayiter

Prof. Dr. Mehmet Kudret Ayiter, 31 Ağustos 1919 tarihinde Dr. Ferid Ayiter ile Alman asıllı Feride Ayiter’in üç çocuğundan ikincisi olarak Göttingen’de dünyaya gelmiştir. Prof. Dr. Mehmet Kudret Ayiter, temel eğitimini İstanbul’da tamamlamış, İstanbul Erkek Lisesi’ni bitirerek 1937 yılında Ankara’ya taşınmış ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni 1940 yılında birincilikle bitirmiş, hukuk fakültesini bitirdikten sonra İkinci Dünya Savaşının devam ettiği yıllarda 2,5 yıl askeri hakimlik yapmıştır. Akademik Yaşamı Prof. Ayiter, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki çalışma hayatına asistan olarak başlamış, 1948-1949 yıllarında hocası Paul Koschaker ile birlikte çalışarak ders notlarını Türkçeye tercüme etmiştir. 1950 yılında Prof. Dr. Andreas Schwarz‘ın yanında medeni hukuk alanındaki doktorasını …

Devamını oku »

Sextus Roscius Davası

Sextus Roscius Davası, milattan önce 80 yılında Roma’da gerçekleşen ve hikayesi ile günümüze kadar ulaşan tarihi bir davadır. Roscius vakasını meydana getiren olgulara ilişkin tüm bilinenler Cicero’nun bu davada verdiği Pro Sexto Roscio Amerino (“Ameria’lı Sextus Roscius İçin”) adlı nutkuna dayanmaktadır. Roscius Davası, Lucius Cornelius Sulla Felix ve Quintus Caecilius Metellus Pius’un consul’lükleri döneminde, Roma’nın geniş ölçekli ilk iç savaşının (M.Ö. 88-82) neden olduğu toplumsal kargaşanın etkilerinin sürdüğü bir ortamda görülmüştür. Sulla rejiminin getirdiği siyasi, kurumsal ve sosyal dönüşümlerin yarattığı zemine oturan bu dava cumhuriyetin krizine ve Roma ceza yargılamasının gelişimine ışık tutması nedeniyle önem taşımaktadır. Sextus Roscius Davası ile …

Devamını oku »

26 Aralık – Hukuk Takvimi

26 Aralık – Hukuk Takvimi 1196 Yaptığı hukuk reformları ile bilinen Roma İmparatoru II. Friedrich dünyaya geldi.  (Ölümü: 13 Aralık 1250) 1212-1220  arasında Almanya krallığı yaptı. 22 Kasım 1220’de Kutsal Roma Germen İmparatoru oldu ve Papa III. Honorius tarafından törenle imparatorluk tacı giydirildi. Büyük babası II. Rugerro’nin 1140’ta başlattığı “Ariano Assis” adı verilen seri hukuk reformu sürecini devam ettirerek  hukuk sistemini güçlü temellere oturttu. II. Friedrich’in pekiştirdiği bu hukuk reformunun ilk kısmı 1220’de imparatorluk tacını giymesinden hemen sonra hazırlanan “Capua Assisleri” adli kanunlar ile başladı ve en gelişmiş meyvesini 1231’de kanunlaştırılan “Malfi Esas Kanunu” veya diğer adı ile “Liber Augustalıs” …

Devamını oku »

Abusus non tollit usum

Abusus non tollit usum

Abusus non tollit usum, Roma Hukukundan günümüze ulaşmış Latince deyimlerdendir. Bir şeyin yanlış kullanılması onun doğru kullanılamayacağı anlamına gelmez ve suiistimal düzgün kullanmayı iptal ettirmez. Bir şey suistimal edilince onun düzgün kullanımını etkilememelidir. Bir hakkın kötüye kullanılması, onun doğru kullanımını ortadan kaldırmak için yeterli ve geçerli bir argüman değildir. Abusus non tollit usum, kötüye kullanımı önlemek için alınacak tedbirlerin o hakkın kullanılmasını yasaklamayı gerektirmemesini ifade etmektedir. Bir eylem, olgu ve olaydan birilerinin zarar görmesi ondan istifade edenlerin istifade etme hakkını ortadan kaldırmaz. Herhangi bir inanç, doktrin, kural ve bakış açısı çarpıtılabilme ve kötüye kullanılabilme özelliği taşıması nedeniyle tümden zararlı addedilemez. …

Devamını oku »

Senatus Consultum Velleianum

Senatus Consultum Velleianum asırlar boyunca kadim Avrupa’nın hukukçuları tarafından en sık zikredilen Roma Hukuku metinlerinden biri olmuştur. Senatoya Marcus Silanus ve Velleius Tutor adlı iki consul tarafından teklif edilen bu metin başkası lehine kefil olmasını (intercedere pro alio) yasaklayarak kadının malvarlığını korumayı amaçlamaktadır. Roma’da aile, babaerkil ve çok geniş bir yapıdadır. Roma döneminde aile kurumu ele alındığında günümüzde bilinen çekirdek aile yapılanmasından çok daha farklı türde bir aile yapısı bulunduğu görülmektedir.  O dönemde birçok tolumda olduğu gibi Roma’da da aile, geniş bir yapıdır ve bu ailenin içine anne, baba, çocukların yanında büyük baba, büyük anne, amcalar, halalar, dayılar, teyzeler, onların …

Devamını oku »

Actio libera in causa

Actio libera in causa (Nedeninde serbest hareket), Roma Hukukunun Modern Hukuka kazandırdığı latince hukuk deyimlerindendir. Sebebinde serbest hareketler kuramı olarak da bilinmektedir. Kavram, Kıta Avrupası hukuk sistemindeki ülkelerde kendisine daha çok yer bulmaktadır. Anglo-Sakson hukuk sisteminde voluntary intoxication kavramı ile yakın bir anlamda olan Actio libera in causa, ceza hukuku yanında uluslararası hukukta da kullanılmaktadır. Suç işlemek için kasıtlı olarak ve kendi isteği ile sarhoş olan veya kendi akıl hastalığına neden olan kişiler, sarhoşken ya da irade yokluğu halindeyken işledikleri fiillerden ötürü sorumluluk sahibidir. Bu kural, geçici sebeplerin ceza sorumluluğuna etkisi bakımından ceza hukukunun temel ilkelerindendir. Ceza hukuku kuralları ile muhatap …

Devamını oku »

Pervin Somer

Prof. Dr. Pervin Somer, 12.10.1961 tarihinde doğmuş, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini 1982 yılında tamamlayarak aynı fakültede özel hukuk alanında yüksek lisans eğitimine başlamış, mezuniyetin ardından hakimlik sınavını kazanarak 1983-1984 yıllarında Adalet Bakanlığı Hakim Adayı olarak görev yapmıştır. Somer, 1984 yılında araştırma görevlisi olarak Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde akademik kariyerine başlamıştır. Yüksek lisans tezini 1985 yılında “Arsa Payı Karşılığı Kat Yapım Sözleşmesi”  adlı tezi ile tamamlamış ve master derecesi almış, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde doktora eğitimine başlamıştır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki doktora eğitimini 1994 yılında tamamlayarak hukuk doktoru unvanını almış ve yardımcı doçent olarak Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesine atanmıştır. Somer, doktora …

Devamını oku »

Bülent Tahiroğlu

Prof.Dr. Bülent Tahiroğlu, Kabataş Lisesinden sonra girmiş olduğu İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden 1963 yılında mezun olmuş ve aynı yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Roma Hukuku asistanlığına atanarak akademik kariyerine başlamış, İstanbul ve Cenevre’de hazırlamış olduğu “Roma Hukukunda Iniuria, Maddi ve Manevi Kişiliğe Tecavüz” konulu doktora teziyle 1969 yılında hukuk doktoru unvanını kazanmış, yazmış olduğu tez, aynı yıl basılarak yayınlanmıştır. Tahiroğlu,1972 yılında Strasbourg Uluslararası Mukayeseli Hukuk Fakültesi’nin (Faculte Internationale pour I’Enseignement du Droit Compare) birinci bölümünden diploma almıştır. Tahiroğlu, 1972 yılı Mayıs döneminde Fransızca devlet yabancı dil sınavını başarıyla kazanmış, İstanbul, Ankara ve İtalya’daki kütüphanelerden yararlanarak hazırladığı “Roma Hukukunda Furtum, Hırsızlık Dolandırıcılık …

Devamını oku »

Klasik Roma Hukukunda Dos’un Tesisi

Klasik Roma Hukukunda Dos'un Tesisi

Klasik Roma Hukukunda Dos’un Tesisi isimli eser Roma Hukuku Profesörü Mehmet Kudret Ayiter tarafından 1958 yılında yazılmıştır. Eser, 250 sayfadan oluşmaktadır. Dos Kavramı Roma Hukukunda ‘Dos’; kadının evlilik nedeniyle kocanın mülkiyetine getirdiği mamelektir. Taraflar arasındaki evlilik nedeniyle oluşacak masraf ve giderlere katkıda bulunmak amacıyla kadın tarafından kocaya verilen mamelek dos’tur. Dos tesisi koşullarının belirlenmesinde, nişanlanma ve evlilik hakkındaki hükümlerin birlikte tartışılması zaruret arz etmektedir. Dos olarak tesis olunabilecek malların belirlenmesi, Roma Hukuku sistemindeki mal çeşitleri ve bu mallara uygulanan hukuki rejimler ile mülkiyet ve zilyetlik kavramlarının irdelenmesini gerektirmektedir. Evliliğin geçerli olup olmadığı Dos’un tesisi bakımından önemlidir. Mehmet Kudret Ayiter   Klasik Roma …

Devamını oku »

Halide Gökçe Türkoğlu

Prof. Dr. Halide Gökçe Türkoğlu, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Lisans eğitimini tamamladıktan sonra, Ankara Üniversitesi SBE Enstitüsü Özel Hukuk Bölümü’nde Yüksek Lisans; eğitimini ve DEÜ SBE Enstitüsü Özel Hukuk Bölümü’nde Doktora eğitimini tamamlamıştır. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesinde önce Araştırma Görevlisi sonra da Yardımcı Doçent olarak çalışmış, 2009 yılında ise Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Roma Hukuku Anabilim Dalına Doçent olarak atanmıştır. Türkoğlu, yüksek lisansını “Roma ve Türk Hukuklarında Vekaletsiz İş Görme” konulu teziyle tamamlamıştır. Ayrıca “AB’nin Obezite Önleme Stratejisinin Geliştirilmesinde Gıda Etiketlemesinin Rolü” ismi ile yüksek lisans tezi bulunmaktadır. Doktora yeterliliğini “Roma Usul Hukukunda plus petitio yasağı ve medeni …

Devamını oku »

Roma Hukukundan Günümüze Önemli Sözler

A verbis legis non est recedendum – Kanunun lafzından uzaklaşılmamalıdır, Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata – Bir kanun ilga edildikten sonra, önceki kanun kendiliğinden yürürlüğe girmez Absoluta sententia expositore non indiget – Mükemmel ve mutlak bir hüküm yorumcu gerektirmez Actori incumbit onus probandi – İspat yükü davacıya aittir Ad quaestionem facti non respondent iudices; ad quaestionem legis non respondent iuratores – Hakimler, vakıalara ilişkin meselelere cevap vermez; yeminliler – bilirkişiler, jüri – hukuki meselelere cevap vermez Ames iudicio, non amore iudices – Hüküm sevgi ile verilmeli, fakat sevgiden hareketle verilmemelidir Argumenta non sunt numeranda, sed ponderanda – Deliller sayılmaz, tartılır …

Devamını oku »

Belgin Erdoğmuş

Prof. Dr. Belgin Erdoğmuş, 16.03.1941 tarihinde İstanbul, Beykoz’da doğmuş, ilkokulu Beykoz’da 1952 yılında bitirmiştir. Erdoğmuş, 1960 yılında Avusturya Lisesinden (Sankt George) mezun olmuştur. Erdoğmuş, liseyi bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazanmış, fakülteden mezun olduktan sonra 1966 yılında Roma Hukuku kürsüsünde asistan olarak atanarak göreve başlamıştır. Prof. Dr. Belgin Erdoğmuş, 1972 yılında doktorasını tamamlamış, 1977-1979 yılları arasında Tutorat çerçevesinde, İsviçre hükumetinin bursuyla Zürich Hukuk Fakültesi’nde Roma Hukuku dersleri vermiş; 1978 yılında Türkiye’de doçent olmuştur. Erdoğmuş, 1991 yılında profesörlük unvanını kazanmış, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki görevine devam etmiş, beş yıl süreyle İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde dekan yardımcılığı görevini yürütmüştür. Erdoğmuş, 1998 yılında emekli …

Devamını oku »

Praetor Beyannameleri

Praetor Beyannamesi (Edictum praetoris) Roma Hukuku‘nun günümüze ulaşmış en önemli unsurlarından biridir. Roma’da, Cumhuriyet döneminin başlarında bir yurttaş hakkını ileri sürmek için dava açmak istediği takdirde konsüle başvurmak ve talebini teamül tarafından öngörülen ya da XII Levha Kanunu’nda yazılı bulunan belirli bir usule bağlamak zorundadır ve bu sisteme “kanun davaları” (legis actiones) usulü denilmektedir. Davacı bu minval üzere önde gelen yurttaşlar arasından bir hâkim tayin etmesi için öncelikle üst düzey bir magistra’ya başvurmak durumundadır. Davacının ayrıca kanunun öngördüğü bir davaya atıfta bulunması gerekmektedir. Zira talebin kanun davalarından birine tekabül etmemesi halinde yargılama gerçekleşmemektedir ve “dava yoksa, yargılama da yoktur.” Praetorlar  …

Devamını oku »

Kıta Avrupası Hukuk Sistemi

Kıta Avrupası Hukuk Sistemi, diğer adıyla Kara Avrupası Hukuk Sistemi, kaynağını Roma Hukukundan almaktadır.  Roma Hukuku, İsviçre gibi bütün Avrupa ülkelerinin hukuklarını etkilemiş, Avrupa Hukukunun oluşmasına da temel olmuştur.  Kıta Avrupası Hukuku, Anglosakson Hukuk Sisteminden farklı olarak yazılı hukuk kurallarına ve kodifikasyona dayanmaktadır.

Devamını oku »

Praetor

Praetor, Eski Roma’da yurttaşlar arasındaki hukuki anlaşmazlıkları çözen yargıç ve idareci konumundaki görevlidir. Roma’nın gücünün artması, toprakların genişlemesi, gittikçe artan sayıda yabancının kentlere göç etmesiyle birlikte eski usulün çözmeye elvermediği yeni ihtilâf türleri ortaya çıkmıştır. Bu yüzden kanun davaları usulünün esnetilerek dönüştürülmesi gerekli hale gelmiştir. Bu görev halk meclisi tarafından bir yıllığına seçilen praetor’a düşmüş, Praetor Beyannameleri, halk meclisi tarafından bir yıllığına seçilen Praetor’lar tarafından oluşturulmuş ve Roma Hukuku’nu geliştirmiştir. Praetorlar, çıkan uyuşmazlıklar sonucunda yapılan yargılamalarda verdikleri hükümler ile bağlayıcı içtihatlar oluşturmuş; ihtiyaç oldukça yeni davalar yaratarak hukuku söylemenin yeni tarzlarını geliştirmiş, kendilerini çevreleyen meslek hukukçularının (jurisprudent) yardımıyla, bir “formula” oluşturmuşlardır. …

Devamını oku »

Roma Hukuku

Roma Hukuku, derinliği ve büyük bir coğrafyaya hükmetmesi nedeniyle dünya hukuk kültürüne büyük etkide bulunmuştur. M.Ö. 753’de bir şehir devleti olarak kurulan Roma M.Ö. 50’lerde bir dünya imparatorluğu (Imperium Romanum) haline gelmiş, büyük bir coğrafyada uygulanan hukuk sistemine sahip olmuştur. Modern anlamdaki Cumhuriyet rejiminin esin kaynağı olan res publica döneminde (M.Ö. 509-M.Ö. 27) Roma Devleti, tarım toplumundan ticaret toplumuna, şehir devletinden imparatorluk devletine evrilmiştir. Res publica’nın son dönemlerinde sosyal, siyasal, ekonomik sıkıntılar ve iç savaşlar yaşanmış ve cumhuriyet yönetiminin ardından monarşi dönemi başlamıştır. M.Ö. 27’de Octavius’un başa geçmesiyle 200 yıl süren Roma Barışı (Pax Romana) dönemi başlamıştır. Bu dönemde başa …

Devamını oku »