Hukuk Ansiklopedisi Herkes İçin Adalet
Yapay Zeka uygulaması ChatGPT, Türkiye’nin son 100 yıldaki en önemli 100 davasını listeledi. Erken Cumhuriyet (1920’ler–1940’lar) İstiklal Mahkemeleri (1920–1927) — Yeni rejimin olağanüstü yargısı. Şeyh Said İsyanı Yargılamaları (1925) — İsyan ve bölücülük suçlamaları. Takrir-i Sükûn dönemi basın davaları (1925–1927) — Serbestî–güvenlik gerilimi. İzmir Suikastı Davası (1926) — Atatürk’e suikast iddiası; geniş siyasal tasfiye. Terakkiperver Fırka kapatma süreciyle bağlantılı davalar (1925–1926) — Siyasetin yargısallaşması. TKP davaları (1920’ler) — Komünizm korkusu ve örgütlenme. Nazım Hikmet/Donanma Davası (1938) — İfade özgürlüğü ve sıkıyönetim. Menemen–Kubilay Davası (1930–1931) — İrtica soruşturmaları. Serbest Fırka sonrası olaylar davaları (1930) — Siyasal rekabetin cezai yüzü. Tan Olayı …
Ekim, 2025
Eylül, 2025
- 20 Eylül
49’lar Davası
49’lar Davası, İleri Yurt gazetesini çıkaran Musa Anter, Canip Yıldırım ve Yusuf Azizoğlu’nun yayımladığı Kürtçe şiiri Qimil/Kımıl sebebiyle 1961 yılında açılan davadır. Sanıkların 16’sı hukukçulardan oluşmaktadır. Musa Anter’e destek veren 50 kişi gözaltına alınmış, 22 eylül 1959’da tutuklamalar başlamıştır. Gözaltına alınanlardan Mehmet Emin Batu mide kanamasından ölünce geriye 49 kişi kalmış ve dava bu sayıyla anılır olmuştur. Sanıklar 14 ay tutuklu kalıp mahkemeye çıkarılmayı bekmiş, bu sırada 27 Mayıs Darbesi gerçekleşmiş ve 3 Ocak 1961 tarihinde yargılama başlamıştır. Cumhuriyet Savcılığı, 49 sanığın 24 ‘ü hakkında TCK’nun 125. maddesinin “Türkiye Cumhuriyeti topraklarının tamamını veya bir kısmını bir ecnebi devlet idaresine geçirmeğe …
- 16 Eylül
İtham Ediyorum – Émile Zola
İtham Ediyorum, başlıklı açık mektup, Émile Zola tarafından Fransa Cumhurbaşkanı Félix Faure’a hitaben yazılmış ve 13 Ocak 1898 tarihli L’Aurore Gazetesi’nde yayınlanmıştır. Zola, “Gerçek Yürüyor”, “Gençliğe Mektup” ve “Fransa’ya Mektup” başlıklı yazılarını yazmış ve sert bir dille adalete çağrıda bulunmuştur. Fransız Meclisi, kendisi hakkında soruşturma açtıktan sonra Londra’ya kaçmak zorunda kalmış ancak mücadelesi sonunda Dreyfus’un suçsuzluğu ispatlanmıştır. Delillerin araştırılmadığı Dreyfus Davası, Émile Zola’nın dönemin Cumhurbaşkanı’na yazdığı açık mektupla yeniden başlamış, hakikatin ortaya çıkma zamanı gelmiştir. Yargılanacağını bilen bir aydın tarafından yazılan mektup, bir edebiyatçı tarafından ortaya konulan en güçlü metinlerden biri olarak tarihe geçecek, mektubun yayınlandığı gazete en büyük tirajlarından …
- 5 Eylül
Sokrates’in Savunması
Sokrates’in Savunması, Sokrates’in ölümünden kısa bir süre sonra Platon tarafından kaleme alınmıştır. Sokrates’in Savunması, Sokrates felsefesinin misyonu ve temellendirilmesi hakkında önemli bilgiler vermekte, Antik Yunan’da mahkemelerin yapısı ve işleyişi hakkında önemli bilgiler içermektedir. Eserin orijinal adı Apología Sokrátus’tur. Sokrates’in Savunması, dinsizlik suçu işlediği gerekçesiyle mahkemeye verilmesini ve Sokrates’in yaptığı savunmayı içermektedir. Sokrates hakkında verilen ölüm kararının infazına dek geçen zamanı ve Sokrates’i ölüme götüren olaylar dizisini anlatmaktadır. Tarihin en önemli savunmalarından birisi olan bu Savunma’yı konu edinen başka eserler olsa da Platon’un kaleme aldığı Savunma pek çok yönden tarihsel gerçeklere en uygun eser olarak kabul edilmektedir. Sokrates’in Savunması, yalnızca Antik Yunan …
Ağustos, 2025
- 22 Ağustos
Sextus Roscius Davası
Sextus Roscius Davası, milattan önce 80 yılında Roma’da gerçekleşen ve hikayesi ile günümüze kadar ulaşan tarihi bir davadır. Roscius vakasını meydana getiren olgulara ilişkin tüm bilinenler Cicero’nun bu davada verdiği Pro Sexto Roscio Amerino (“Ameria’lı Sextus Roscius İçin”) adlı nutkuna dayanmaktadır. Roscius Davası, Lucius Cornelius Sulla Felix ve Quintus Caecilius Metellus Pius’un consul’lükleri döneminde, Roma’nın geniş ölçekli ilk iç savaşının (M.Ö. 88-82) neden olduğu toplumsal kargaşanın etkilerinin sürdüğü bir ortamda görülmüştür. Sulla rejiminin getirdiği siyasi, kurumsal ve sosyal dönüşümlerin yarattığı zemine oturan bu dava cumhuriyetin krizine ve Roma ceza yargılamasının gelişimine ışık tutması nedeniyle önem taşımaktadır. Sextus Roscius Davası ile …
- 22 Ağustos
Türkiye’de İlk Banka Soygunu
Türkiye’de ilk banka soygunu 1961 yılında gerçekleşti. Necdet Elmas, 7 Temmuz 1961’de İstanbul Çemberlitaş’taki Buğday Bankası şubesine girerek “Kimse kıpırdamasın! Bu bir soygundur” diyerek Türkiye’deki ilk banka soygununu gerçekleştiren isimdir. Bankadan yaklaşık 2,900 lira (o dönemdeki değerine göre önemli bir meblağ) çaldı ve 1959 model Chevrolet marka arabasıyla olay yerinden kaçarak izini kaybettirdi. Ahlak anlayışıyla dikkat çeken bir anı olarak, bankada soygun sırasında işçi olduğunu söyleyen bir müşteriye “Ben işçinin parasını almam” diyerek parasını iade etmiştir. Bu davranışı onu halk nezdinde bir “Robin Hood” figürüne dönüştürmüştür. İlk soygundan 12 gün sonra, 18 Ağustos 1961’de Kazlıçeşme’de bir İş Bankası şubesi soyuldu …
- 21 Ağustos
Mona Lisa Hırsızlığı (1911)
fMona Lisa tablosu, Louvre Müzesi‘nden müze eski çalışanı tarafından 21 Ağustos 1911 sabahı çalındı. Louvre Müzesi çalışanı kılığında içeri giren Vincenzo Peruggia, Leonardo da Vinci’nin başyapıtı Mona Lisa’yı (La Gioconda) duvarından sökerek yanında götürdü. Polisin elindeki tek ipucu, tablonun söküldüğü çerçevenin camındaki bir parmak iziydi. O dönemde Paris’teki sanat çevresi yakından soruşturuldu; hatta Pablo Picasso ve şair Guillaume Apollinaire bile sorgulandı. Ancak sonuç alınamadı ve tablo adeta “ortadan kayboldu. Soruşturma önce sonuçsuz kaldı. Tablo iki yıl sonra bulundu. Çalan kişi bir antikacıya gönderdiği mektup sayesinde yakalandı. Tablonun çalınma sebebi ise maddi amaçlı değildi. Mona Lisa, 1913’te Floransa’da ortaya çıktı. Mektupta tablonun “İtalya’ya …
Nisan, 2025
- 16 Nisan
Türkiye’yi Sarsan Davalar
Türkiye’yi Sarsan Davalar başlıklı belgesel serisi, yeni nesil dijital içerik ve medya platformu GAİN tarafından yayınlanmaktadır. Özgün haber, dizi, film, program, belgeesel gibi içerikleri abonelik tabanlı sunan bir yayın hizmeti olan GAİN, bağımsız hikâye formatlarına da yer vermektedir. “Türkiye’yi Sarsan Davalar”, her biri şaşırtıcı olduğu kadar topluma ve yaşandığı döneme ışık tutan hikâyelerden oluşuyor. Yakın tarihe farklı açılardan ve belgelerle yaklaşıyor. Yaşandığı dönemde toplumu derinden sarsan davalar, özgün bir belgesel anlayışıyla kısa formatta sunuluyor. Aliye Berger Olayı – 1929 Aliye Hanım’ın 1924’te keman dersi aldığı Karl Berger ile arasında büyük bir aşk başlar. Ancak Karl Berger çapkınlıkları ile Aliye Hanım …
- 13 Nisan
Yargı Etiği Açısından Tarihte Ünlü Davalar
Yargı Etiği Açısından Tarihte Ünlü Davalar, Prof. Dr. Aziz Can Tuncay tarafından kaleme alınmıştır. İlk baskısı 2019, ikinci baskısı 2021 ve üçüncü baskısı 2023’te yapılmıştır. Eser, Beta Yayınları tarafından okuyucuya takdim edilmiştir. Kitabın yazarı, hukuk fakültelerinde Hukuksal Etik dersleri de vermektedir. Yazmış olduğu eseri ile, son yıllarda Türkiye’de yaşanan hukuksuzluklara tarihsel bir perspektif çizmektedir. Eser, etik kavramının tanımı ile başlamaktadır. Hukuksal etik kavramı uluslararası sözleşmeler ve etik beyannameleri çerçevesinde açıklamaktadır. Hakimler, savcılar ve avukatlar açısından yargı etiği ilkeleri özetlenmektedir. Sir John Macdonell‘ tarafından yazılan ve Türkçe’ye Mehmet Osman Dostel tarafından çevrilerek İstanbul Barosu tarafından yayınlanan Tarihi Davalar isimli eser yazarın ilham aldığı …
Eylül, 2024
- 27 Eylül
Adalet, Sizsiniz
Adalet Sizsiniz Tiyatro Oyunu, yargının siyasallaştığı dönemde yaşanmış üç tarihi davayı anlatmaktadır. Sokrates, Galileo, Sacco ve Vanzetti’nin yaşamlarını ve yargılanmalarını sahneye taşımıştır. Oyun, Ümit Denizer tarafından kaleme alınmış ve Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu tarafından sahneye konulmuştur. Oyun; “Perdeci Oyuncuları” adını tercih eden yeni bir grup tarafından ilk oyunları olarak hazırlanmıştır. Oyunun yönetmenliğini de üstlenen “Perdeci Oyuncuları”, ismini, yazılarına “Perdeci” imzasını atan Muhsin Ertuğrul’dan almaktadır. Sahne tasarımı ve giysiler Metin Deniz imzasını taşımış, kukla uygulamaları ise Bülent İşcan tarafından gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’ne layık görülmüştür. Adalet Sizsiniz’in Konusu Tek perdelik Adalet Sizsiniz, oyuncular Rutkay Aziz ve Taner Barlas tarafından …
Aralık, 2023
- 28 Aralık
Roboski Davası
Roboski Davası isimli eser, yazar Hilmi Şeker tarafından kaleme alınarak 2020 yılı Şubat ayında okuyucu ile buluşturulmuştur. Eser, 2015 yılında terörist bir saldırı sonucunda yaşamını yitiren Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi adına kurulan vakıf bünyesindeki Tahir Elçi Vakfı Yayınları tarafından basılmıştır. Hilmi Şeker Roboski Davası (Mehmet Encü ve Diğerleri Başvurusu), “Roboski Davası” ülkedeki hak, hukukların ve hakikat arayışına katkı sunması ve Roboski Davası’nın yarattığı mağduriyetin açığa çıkarılarak kamuoyunun ve hukukçuların bilgi edinebilmesi için hazırlanan bilimsel bir kaynaktır. Esbab-ı Mucibe’den Retoriğe HUKUKTA GEREKÇE ve Medeni Hak ve Yükümlülüklere İlişkin Davalarda SÜREÇ ADALETİ isimli iki kült eserin müellifi olan Yazar Hilmi Şeker …
- 1 Aralık
Türk Tabipleri Birliği: Biz TTB’yiz, Görevimizin Başındayız
TTB Davası Sonuçlandı, Merkez Konseyi’nin Haksız ve Hukuksuz Biçimde Görevden Alınmasına Karar Verildi: Biz TTB’yiz, Görevimizin Başındayız! Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi’nin haksız ve hukuksuz bir biçimde görevden alınması talebiyle açılan davanın yedinci duruşması 30 Kasım 2023 günü Ankara Dışkapı Adliyesi’nde görüldü. Duruşma öncesi adliye önünde bir basın açıklaması yapıldı. Açıklamaya Türkiye Tabipleri Birliği Merkez Konseyi ve seçili kurulların üyeleri, tabip odalarının yönetici ve üyeleri ile hekim ve hak örgütlerinin, emek-meslek örgütlerinin, demokratik kitle örgütlerinin, siyasi partilerin temsilcileri ve milletvekilleri katıldı. Açıklamada “Susmuyoruz, korkmuyoruz, hiçbir yere gitmiyoruz”, “Direne direne kazanacağız”, “TTB susmadı, susmayacak”, “Yaşamak, yaşatmak istiyoruz” sloganları atıldı. TTB …
Mart, 2022
- 9 Mart
Tarihe Geçen Savunmalar
Tarihe Geçen Savunmalar isimli eser yazar Ömür Uzel tarafından kaleme alınmış ve 2018 yılı Kasım ayında Karakarga Yayınları tarafından okuyucu ile buluşturulmuştur. Kitap, tarihe mal olmuş önemli figürlerin yaşadıkları dönemin yargı sistemi içinde verdiği mücadeleleri ve yaptıkları savunmaları içermekte, bir yandan hukuk kitabı özelliği taşırken bir yandan da tarihsel öykü örneği teşkil etmektedir. Kapak tasarımı Sedat Gösterikli’ye aittir. Yazar, kitabın sonunda faydalanılan kaynakların listesini de sunmuştur. Yazar Ömür Uzel, hukuk tarihinde yer edinmiş 15 savunmayı derleyerek bir öykü kitabına dönüştürmüş; Sokrates, Fidel Castro, Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, Ul rike Meinhof, Georgi Dimitrow, Emile Zola, John Quincy Adams, Aziz Nesin, Bartolomeo …
Ağustos, 2021
- 19 Ağustos
Salem Yargılaması
Salem Yargılaması isimli eser Adana 10. Bölge Adliye Mahkemesi üyesi Yargıç Dr. Gökhan Taneri tarafından hazırlanarak Aristo Yayınevi tarafından basılmıştır. Salem Yargılaması, Amerikan hukuk tarihinde önemli bir yer tutan Salem yargılamalarına ilişkin bir eserdir. Yazar, çalışmayı incelerken olabildiğince yabancı kaynaklardan yararlanmaya çalışmıştır. Yazar, konuyu incelerken detaylara gizlenmiş pek çok fenomenin bulunduğunu gözlemlemiştir. Tarihte benzer bir olay olup olmadığını, konuyla ilgili araştırmaların sınırlı oluşu, kültürel kopukluklar nedeniyle anlayabilmenin mümkün olmadığı yazar tarafından dile getirilmiştir. Yazara göre, Amerikan toplumu 300 sene önce yaşanan ve 19 kişinin idamına neden olan olayların sebep ve sonuçlarını unutmak istememekte ve bunlardan sonuçlar çıkartabilmektedir. Salem Yargılaması isimli …
