
Profesör doktor Timur Demirbaş’ın Yayınlanmış Eserleri
Ceza Kanunları
Ceza Hukuku Pratik Çalışmalar
Ceza Hukuku Seti
İşkence Suçu
“İşkence Suçu” isimli bu çalışma, Timur Demirbaş’ın 1992 yılında yayımlanan “Türk Ceza Hukukunda işkence Suçu” isimli kitabının 24 yıl sonra AİHM ve Yargıtay kararlan ile zenginleştirilerek güncellenmiş yeni basısıdır.
Türkiye, 1980’li yılların sonundan itibaren işkenceye karşı mücadele konusunda etkin adımlar atmaya başlamış ve AİHS’nin denetim sürecine bireysel başvuru hakkını 1987de, AİHM’nin zorunlu yargı yetkisini ise 1990da kabul etmiştir. Türkiye, BM ve Avrupa işkencenin Önlenmesi Sözleşmelerine de taraf olmuş ve Avrupa işkencenin Önlemesi Sözleşmesi’nin denetim organı işkencenin Önlenmesi Komitesi ile de yapıcı işbirliği içerisinde olmuştur.
1992 yılında 3842 sayılı kanunla CMUK’da yapılan reform niteliğinde değişiklikler ve 1 Haziran 2005’de yürürlüğe giren CMK’da bu değişikliklerin kapsamının genişletilmesi, Türkiye’de işkencenin azalmasında önemli sonuçlar doğurmuştur.
AİHS m.3 deki işkence yasağı, herhangi bir sınırlama nedenine bağlı olmayan AİHS’nin tek hükmüdür. AİHS m. 15/2’ye göre bu yasağın, savaş ve benzeri olağanüstü durumlarda bile askıya alınabilmesi söz konusu değildir.
Kitap üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde; işkence suçu kavramı, amacı, tarihi gelişimi, uluslararası belgelerdeki yeri ve AİHS m.3; ikinci bölümde, Türk ceza hukukunda işkence suçu ve Üçüncü bölümde ise; işkence yolu ile elde edilen delilin ceza muhakemesi hukukundaki değeri incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
![]() |
İşkence Suçu Kavramı –Amacı – Tarihi Gelişimi – Uluslararası Belgelerdeki Yeri ve AİHS M.3 |
![]() |
Türk Ceza Hukukunda İşkence Suçu |
![]() |
İşkence Yolu İle Elde Edilen Delilin Ceza Muhakemesi Hukukundaki Değeri |
Şematik Ceza Hukuku Genel Hükümler
Ceza Hukuku Genel Hükümler
Haksız Tahrik
Heyecan (affekt) denilen “öfke ve elem” gibi hallerin ceza hukuku uygulamasında önemi büyüktür. Bu sebeple, insan davranışlarının yegane kaynağı olan insan ruhunu ceza kanunları dikkate almışlardır. Gerçekten de, geçici(arızî) nedenin isnat yeteneğini tamamen veya kısmen kaldırması, hukuka uygunluk nedenlerinde sınırın aşılması ve haksız tahrik gibi haller, failin içerisinde bulunduğu ruhi durum ve dolayısıyla heyecanla ilgilidirler. Haksız tahriki diğer heyecan hallerinden ayıran nokta, faili öfke ve elem şeklindeki bu duruma mağdurun haksız bir davranışının sürüklemiş olmasıdır. Böyle bir durumda, failin normal bir kimse gibi, iradesine hakim olması beklenemez. Nitekim, Carpzow, “mucize yaratmak ne kadar zorsa, hiddete hakim olmakta o kadar zordur” şeklinde, bunu ifade etmiştir.
Bu kitap, Prof.Dr. Timur Demirbaş’ın “Türk Ceza Kanununda özel haksız tahrik halleri” konulu 1983 yılında savunulup, 1985 yılında yayımlanan doktora tezinin aradan 30 yıl geçtikten sonra 5237 sayılı TCK’ya göre güncellenerek yeniden yayınlanmış halidir.
Çalışmada, “haksız tahrik kavramı, tanımı ve tarihi gelişimi”, “haksız tahrikin psikolojik ve hukuki esası”, “karşılaştırmalı hukukta haksız tahrik”, “haksız tahrikin şartları” , “haksız tahrikin derecesi”, “haksız tahrikin diğer hallerle bir arada bulunabilmesi” “askeri ceza kanununda haksız tahrik” ve “özel haksız tahrik halleri” incelenmiştir. Ayrıca metin içerisinde önemli Yargıtay kararlarına yer verildiği gibi, önemli bazı kararlar da, kitabın arkasına konulmuştur.
![]() |
Haksız Tahrik Kavramı Ve Tanımı – Tarihi Gelişim |
![]() |
Haksız Tahrikin Psikolojik Ve Hukuki Esası |
![]() |
Karşılaştırmalı Hukukta Haksız Tahrik |
![]() |
Haksız Tahrik |
![]() |
Türk Ceza Kanununda Ve Askeri Ceza Kanununda Özel Haksız Tahrik Halleri |
Kriminoloji
İnsanlar tarihin her döneminde suça karşı ilgi göstermişlerdir. Bu ilgi, duruma göre korku, intikam, merhamet veya destek şeklinde duygular olarak ortaya çıkmıştır. Bu açıdan, suçu bütün yönleriyle inceleyen bir bilim dalı olması nedeniyle kriminolojinin önemi büyüktür.
Kriminolojinin görevi, suçun, suçluluğun, suçlunun, suçlu topluluğunun, mağdurun ve sosyal kontrol organlarının araştırılmasıdır. Kriminoloji bu amaçla, yetişkin suçluluğu, genç suçluluğu ve sosyal sapmanın kapsamı, yapısı, görünüş şekilleri, gelişimi ve dağılımının araştırılması istikametlerini takip eder (suç fenolojisi); yetişkin suçluluğu, genç suçluluğu ile sosyal sapmanın nedenlerini teorik ve deneysel olarak araştırır (suç etolojisi). Kriminolojinin temel görevi ise, yetişkin suçluluğu, genç suçluluğu ile sosyal sapmanın önlenmesi ve kontrolünün geliştirilmesidir (suç profilaksisi). Kriminolojinin bu görevi yerine getirebilmesi için, bilgi sahibi olması, bu bilgilerin bir araya getirilmesi ve araştırma yapması gerekir.
Kriminolojik araştırmaların konusu, suç olsun veya olmasın göze çarpan bütün olumsuz sosyal davranışlardır. Bu yüzden, konu alanına sadece suçlar değil, uyuşturucu ve alkol kullanımı, işsizlik, konutsuzluk, intihar ve fahişelik gibi önemli olan sosyal sorunlar da girer. Suç mağduru öğretisi (viktimotoji) de, kriminolojinin konusuna dahildir.
![]() |
Kriminoloji Kavramı, Tanımı, Konusu, Görevi, Diğer Bilimlerle İlişkisi ve Tarihi Gelişimi |
![]() |
Kriminolojide Araştırma Yöntemleri ve Bilinmeyen Suçluluk |
![]() |
Kriminolojinin Ana Yönleri (Suçun Nedenleri – Suç Etolojisi) |
![]() |
Suçun Ortaya Çıkışı (Suç Fenolojisi) |
![]() |
Sosyalleşme Usulünde Sosyal Temsil Vasıtalarının Etkileri, Toplumsal Gelişim ve Suçluluk |
![]() |
İkamet Çevresi ve Suçluluk |
![]() |
Suçlar ve Failleri |
![]() |
Bağımlılık Maddeleri Suçluluğu |
![]() |
Bireysel Silahlanma ve Suç |
![]() |
Faillik Grupları |
![]() |
Suça Birlikte Sebep Olma Usulünde Mağdur (Viktimoloji) |
![]() |
Suçun Tahmini ve Önlenmesi |
Şüphelinin İfadesinin Alınması
Kitabın 2012 yılı başında yayımlanan 3.baskısından itibaren geçen üç yıllık süreçte ceza adalet sistemine ilişkin kanunlarda ve özellikle CMK’da önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler ceza adalet sistemini kökten değiştirmektedir.
Bu değişiklikler ışığında Timur Demirbaş tarafından hazırlanan kitap üç kısımdan oluşmaktadır: ilk kısımda, soruşturma evresi, şüpheli ve ifade alma kavramları ile ifade almanın tarihi gelişimi, şüphelinin delil fonksiyonu ve şüphelinin ifadesinin alınmasındaki esasları; ikinci kısımda, şüphelinin ifadesinin alınması, ifade alma psikolojisi ve ifade alma teknik ve taktiği; üçüncü kısımda ise, ifade alma kurallarına aykırılık halinde, alınan ifadelerin hukuki değerini, yani delil yasakları incelenmiştir.
![]() |
Soruşturma Evresi, Şüpheli ve İfade Alma Kavramları ile İfade Almanın Tarihi Gelişimi |
![]() |
Şüphelinin Delil Fonksiyonu ve Şüphelinin İfadesinin Alınmasındaki Esaslar |
![]() |
Şüphelinin İfadesinin Alınması |
![]() |
İfade Psikolojisi |
![]() |
İfade Alma Teknik ve Taktiği |
![]() |
İfadenin Değerlendirilmesi |
![]() |
Delil Yasakları (İfade Alma Kurallarına Aykırılık Halinde Alınan İfadelerin Hukuki Değeri) |