Hukuk Ansiklopedisi
Tüketici Hakem Heyetleri 1995 yılında Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kurulmuştur. Tüketiciler ile satıcı ve sağlayıcılar arasında çıkan uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla veya tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilecek kararları almak üzere il ve ilçe merkezlerinde kurulmuş heyetlerdir.
Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere mal veya hizmet sunan, ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onların hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasındaki ilişkilerde Tüketici Hakem Heyetleri görevlidir.
Eser, taşıma, sigorta, bankacılık, kapıdan satış, uzaktan perakende hizmetleri ve benzeri her türlü sözleşme ve hukuki işlemlerde tüketiciler; ilk olarak tüketici hakem heyetlerine başvurmaktadır.
Tüketici Hakem Heyetleri 1995 yılında Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kurulmuştur.
İl ve İlçe Tüketici Hakem Heyetleri
Tüketici Hakem Heyetleri illerde Ticaret İl Müdürlüğü bünyesinde oluşturulmuştur. İl hakem heyetleri il merkezi sınırları içinde, ilçe hakem heyetleri ise ilçe sınırları içinde görevli ve yetkilidir. Başvurular, tüketicinin mal veya hizmeti satın aldığı veya tüketicinin ikametgahının bulunduğu yerdeki hakem heyetine yapılmaktadır. Tüketici Hakem Heyeti kararlarına karşı Tüketici Mahkemelerinde itiraz edilmektedir.
İlçe Tüketici Hakem Heyetleri ise kaymakamlıklara bağlı olarak çalışırlar. Hakem Heyetine yapılacak başvurularda herhangi bir ücret alınmamaktadır.
Tüketicilerin mal yada hizmet sağlayan firmalara karşı yasal sınırların altındaki başvurular Tüketici Hakem Heyetlerine yapılmaktadır. Tüketici Hakem Heyetlerini kararlarına karşı Tüketici Mahkemelerine başvurmak mümkündür. Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde; tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilirler.
Tüketicilerin yapacakları online şikayet başvuruları https://tuketicisikayeti.gtb.gov.tr web sayfası üzerinden yapılmakta, oluşturulan dosya tüketicinin hakem heyetine aktarılmaktadır. Bu durumda yapılan başvuru tüketicinin seçmiş olduğu Tüketici Hakem Heyetine düşmektedir.
İl ve İlçe Tüketici Hakem Heyetleri Başvuru Sınırları
Tüketici uyuşmazlıklarında 01.01.2018 tarihinden itibaren 6.860 TL ve üzerindeki değerler için doğrudan Tüketici Mahkemesine başvurulması zorunludur. Tüketici mahkemelerine başvurmak için başvuru alt sınırı 01.01.2018 tarihinden itibaren 6.860,00 TL olarak belirlenmiştir. Tüketici Hakem Heyetlerine yapılacak başvurularda, değeri 4 bin 570 Türk Lirası’nın altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri; büyükşehir belediyesi statüsünde olan illerde 4 bin 570 Türk Lirası ile 6 bin 860 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri; büyükşehir belediyesi statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 6 bin 860 Türk Lirası’nın altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri; büyükşehir belediyesi statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 4 bin 570 Türk Lirası ile 6 bin 860 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri görevlidir. Bu miktarlar her yıl yeniden değerleme oranına göre tekrar belirlenmektedir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Ayıplı Mal ve Hizmet
Ayıplı Mal ve Hizmet Hakkında Tüketicinin Seçimlik Hakları
Tüketicinin satın almış olduğu mal yada hizmet sözleşme ile kararlaştırılan mal yada hizmet için gerekli koşulları taşımıyorsa, objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımıyorsa, ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımıyorsa, satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırıysa, muadili olan malların kullanım amacını karşılamıyorsa, tüketicinin beklediği makul faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeriyorsa mal yada hizmet ayıplı sayılmaktadır.
Satın alınan malın ayıplı olması durumunda tüketici; Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılan malı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme veya satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme hakkına sahiptir.
Satın alınan hizmetin ayıplı olması durumunda da tüketici; hizmetin yeniden görülmesi, hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı, ayıp oranında bedelden indirim veya sözleşmeden dönerek bedelin iadesini talep etme haklarına sahiptir. Tüketici bu haklardan dilediğini kullanabilir.
