Hukuk Ansiklopedisi
Türkiye ile Fransa arasında 31 Ağustos 1946 tarihinde Paris’te imzalanan Ticaret ve Ödeme Anlaşmaları ile Modüs Vivendi ve ekleri, 16 Kasım 1946’da kabul edilmiş, Resmi Gazete’nin 23 Kasım 1946 tarihli sayısında yayınlanmıştır. Paris’te 31 Ağustos 1946 tarihinde Fransızca iki nüsha olarak düzenlenen Sözleşmeler, daha sonraki ek sözleşme ve protokollerle uzatılmıştır.
Türkiye ile Fransa Ticaret ve Ödeme Anlaşmaları – 1946
TÜRKİYE İLE FRANSA ARASINDA TİCARET ANLAŞMASI
Türkiye Hükümeti ile Fransa Hükümeti, Türkiye ile Fransa arasındaki Ticari mübadelelerin mümkün olduğu kadar gelişmesini görmek arzusiyle,
Genel iktisadi çalışmanın yeniden başlamasına bu suretle yardım ederek aralarındaki iş birliğini gelecekte muhafaza etmek kaygısıyla,
Aşağıdaki hususları kararlaştırmışlardır:
Madde — 1
Fransa ile Türkiye karşılıklı olarak idhalât ve ihracat müsaadelerinin verilmesinde birbirlerini mümkün olduğu kadar müsait bir muameleye mazhar kılacaklardır.
Madde — 2
Fransa Hükümeti ilişik (A) listesinde yazılı emtianın, bu listede gösterilen miktar veya kıymetler haddi dâhilinde Türkiye ‘ye ihracına müsaade edecektir; Türkiye Hükümeti bunlara tekabül eden idhal lisanslarını verecektir.
Türkiye Hükümeti ilişik (B) listesinde yazılı emtianın, bu listede gösterilen miktar veya kıymetler haddi dâhilinde Fransa’ya ihracına müsaade edecektir; Fransa Hükümeti bunlara tekabül eden idhal lisanslarını verecektir.
Şurası mukarrerdir ki, A ve B listelerinde zikredilen kalemlere girmiyen emtia ile bunlardan kontenjanları tükenmiş olanlar bu Anlaşmanın yürürlüğü süresinde, iki memleket yetkili makamlarının önceden müsaadesi alınmak şartiyle, iki taraftan ihraç ve idhal edilebileceklerdir.
Madde — 3
Fransa ile Türkiye arasındaki ticari mübadeleler, iki memlekette yürürlükte bulunan umumi idhalât ve ihracat ve bilhassa fiyatların murakabesi rejimlerine uygun olarak yapılacaktır.
Madde —4
işbu Anlaşmanın yürürlüğü süresinde yapılacak ticari mübadelelere mütaallik ödemeler bugünkü tarihte imzalanan ödeme Anlaşması hükümlerine göre tanzim kılınacaktır.
Madde — 5
iki memleket arasındaki iktisadi münasebetlerin gelişmesini takibetmek ve bunu kolaylaştırmaya yarıyacak bütün tekliflerde bulunmak maksadiyle Fransız temsilcileri ile Türk temsilcilerinden mürekkep ve iki delegasyondan birisinin Başkanın isteği üzerine toplanacak bir Karma Komisyon kurulacaktır.
Madde — 6
işbu Anlaşmanın yürürlüğü süresinde her iki memleketin yetkili makamları tarafından onanmış, fakat Anlaşmanın müddeti bitiminde tamamlanmamış olan işlemler işbu Anlaşmanın hükümleri gereğince tasfiye edileceklerdir.
Madde — 7
işbu Anlaşmanın yürürlüğe konmasından evvel başlamış olan hususi takas işlemleriyle serbest dövizli işlemler bu işlemlerin iki tarafın yetkili makamlarınca onandığı sırada iki memlekette yürürlükte bulunan, umumi rejim hükümlerine göre tasfiye olunacaklardır.
Madde — 8
İşbu Anlaşma 21 Eylül 1946 da yürürlüğe girecek ve yürürlük süresi bir yıl olacaktır. Süre sonu tarihinden iki ay önce haber verilmek suretiyle bozulmadığı takdirde, birer yıllık süreler için kendiliğinden yenilenmiş sayılacaktır.
Paris ‘te 31 Ağustos 1946 tarihinde Fransızca iki nüsha olarak yapılmıştır.
TÜRKİYE İLE FRANSA ARASINDA ÖDEME ANLAŞMASI
Türkiye Hükümeti ve Fransa Hükümeti, Türkiye ile frank sahası arasındaki Ödemeleri kolaylaştırmak üzere aşağıdaki hususları kararlaştırmışlardır:
Madde — 1
Fransa Bankası Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası namına, frank sahasında oturan kimselerin beşinci maddede sayılan işlemlerden dolayı Türkiye’de oturan kimselere ödemeye borçlu oldukları meblâğlar ile alacaklandırılacak olan bir frank hesabı açacaktır.
Madde — 2
Yukardaki birinci maddede yazılı hesap, Türkiye’de oturan kimselerin, beşinci maddede sayılan işlemlerden dolayı frank sahasında oturan kimselere borçlu oldukları paralar ile berçlandırılacaktır.
Madde — 3
Frankın altına nazaran fiyatı değişecek olursa, birinci maddede derpiş olunan hesabın değişiklik gününde mevcut olan alacaklı bakiyesi Fransa Bankası marifetiyle, vuku bulan değişiklik nisbetinde denkleştirilecektir,
Madde — 4
Yukardaki ikinci maddede derpiş olunan hesap 500 milyon frankı aşan bir alacak bakiyesi gösterdiği vakit Fransa Bankası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nm isteği üzerine, bu rakamı aşan meblağı altına, dolara veya iki Banka arasında varılacak anlaşmadan sonra başka bir serbest dövize tahvil edecektir.
Madde — 5
Akit taraflar, yürürlükteki kanunlarının tesbit ettiği şartlar içinde Türkiye ile frank sahası ve frank sahası ile Türkiye arasında, ezcümle aşağıdaki ödemelerin göçürülmesine izin vermek hususunda anlaşmışlardır:
— Ticaret Anlaşması hükümleri gereğince mübadele olunan malların bedeli ve bu mübadeleye
müteferri masraflar.
— Seyahat masrafları.
— öğrencilerin ikamet ve okul masrafları.
— Lisanslar ve bröveler hasılat ve aidatı
— Hava Yolları İşletmesinden doğan ticari hasılat
— Vergiler ve para cezalan
— Yardımlar
— Maaş ve ücretler
— Sigortalar, mükerrer sigortalar (primler ve tazminat)
— iki memleket yetkili makamlarının Önceden anlaşacakları bunlara benzer diğer ödemeler
Madde — 6
1. — Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Fransa Bankasındaki hesabının alacaklı bakiyesi enaz 100 milyon franka vardığı vakit, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası her an bu hesabın zimmetiyle Fransız hazine bonoları satın alabilecek ve bu bonolar Fransa Bankasında kendi
Ek.
Frank sahası aşağıdaki ülkeleri ihtiva eder:
1.—Asıl Fransa (Korsika dâhil) – Cezayir
— Fransız Batı Afrikası
— Fransız Ustüva Afrikası
— Madagaskar ve tevabii
— Reünyon ,
— Fransız Somalisi;
— Fransız Guyanası
— Guadeloupe
— Martinik
— Sen – Piyer ve Mikelon
— Hindistan’daki Fransız Toprakları
— Çin Hindistanı (Indochine)
— Yeni Kaledonya
— Okyanusya’daki Fransız Toprakları
— Yeni Ebritler müşterek idaresi
— Fas ve Tunus Himaye Toprakları
— Fransa mandası altındaki Kamerun ve Togo ülkeleri
— Monako Prensliği
— Lübnan
adına açılacak dosyaya konulacaktır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, anılan bonoları para piyasasındaki şartlarla tamamen veya kısmen her an Fransa Bankasına tekrar satın aldırtmak -veya bonoların vâdelerinin bitmesine en çok üç aydan fazla bir müddet kalmadığı takdirde bunları tamamen veya kısmen Fransa Bankasına kendi resmî haddi üzerinden iskonto ettirebilecektir.
2. — 3. madde hükümleri, işbu madde gereğince elde edilen Hazine bonolarına tatbik edilebilir.
Madde — 7
Frankların Türk lirasına ve Türk liralarının franka tahvili, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Fransa Bankası tarafından uygulanan İngiliz lirası resmî rayici esası ile yapılacaktır.
Madde — 8
Eğer, işbu Anlaşmanın bitimini takip edecek 6 ayın sonunda ikinci maddede derpiş olunan hesap bir alacaklı bakiyesi gösterirse Fransa Bankası 4>u bakiyeyi altına, dolara veya Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca kabul edilecek başka bir serbest dövize tahvil edecektir.
Madde — 9
İşbu Anlaşma bugünkü tarihte imza edilen Ticaret Anlaşması ile aynı günde yürürlüğe girecek ve aynı yürürlük süresinde olacaktır.
Paris’te 31 Ağustos 1946 da Fransızca iki nüsha olarak yapılmıştır
